برنامه ریزی و توسعه محیط شهری
,
شماره5,سال
1
,
زمستان
1400
امروزه فضای شهرهای جهان سوم منجمله ایران تبدیل به فضایی مشکل زا شده و کیفیت زندگی در متن این فضا را تنزل داده است. همچنین برنامه ریزی و مدیریت شهری نیز نتوانسته است جهت توسعه این فضاها موثر باشد بطوریکه زایش و مشکل زایی این فضاها ادامه دار گشته است. یکی از مسائل برنامه چکیده کامل
امروزه فضای شهرهای جهان سوم منجمله ایران تبدیل به فضایی مشکل زا شده و کیفیت زندگی در متن این فضا را تنزل داده است. همچنین برنامه ریزی و مدیریت شهری نیز نتوانسته است جهت توسعه این فضاها موثر باشد بطوریکه زایش و مشکل زایی این فضاها ادامه دار گشته است. یکی از مسائل برنامه ریزی شهری در این شهرها، فراهم نبودن بستر لازمه جهت اجرا و تحقق، طرحها و برنامه های نوین توسعه شهری می باشد. بطوری که این طرحها و برنامه ها همواره با عبارت عدم تحقق روبرو می گردند. این موارد فرایند مدیریت و برنامه ریزی شهری در این شهرها را از توسعه محور بودن به سمت ساماندهی محور بودن سوق داده است. چرا که به علت فضای مشکل زا و فراهم نبودن زمینه، برنامه ریزی شهری نمی تواند به تحقق طرحهای توسعه شهری منجر گردد و تنها می تواند به ساماندهی مشکلات شکل گرفته در متن فضایی موجود بپردازد. یکی از این طرحهای نوین توسعه شهری، طرحهای راهبردی می باشند که در زمان مدرنیته مطرح شده است. مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که طرحهای راهبردی نیز نمی توانند در متن فضایی شهرهای ایران، محقق گشته و به اهداف خویش برسند. روش کار در این پژوهش روش گرند تئوری یا نظریه ای می باشد، نوشتار حاضر سعی در تبیین این مسئله دارد. یافته های نوشتار با رویکرد پدیدارشناسی هرمنوتیک نیز نشان می دهد که عدم سازگاری زمانی – فضایی و محتوایی، مهمترین عامل عدم تحقق طرحهای راهبردی در شهرهای ایران می باشد. بطوریکه تحت تأثیر این عدم سازگاری، متن فضایی شهرهای ایران زمینه لازمه را جهت خوانش و انتقال معنا (تحقق) طرحهای راهبردی، دارا نمی باشند. با توجه به تئوری زمینه ای، متن فضایی سازگار جهت تحقق طرحهای راهبردی، از طریق وارد شدن به دوران موسوم به مدرنیته، فراهم می گردد. در حالیکه متن فضایی شهرهای ایران، تحت تاثیر زمانه گذار بین سنت و مدرنیته شکل گرفته و این زمانه در مرحله بعد پدیدار عدم سازگاری فضایی و محتوایی را شکل می دهد که سبب فراهم نبودن زمینه جهت تحقق طرحهای راهبردی برای توسعه شهرهای ایران می گردد.
پرونده مقاله
جغرافیا و مطالعات شهری و منطقه ای (جغرافیا و مطالعات محیطی سابق)
,
شماره4,سال
10
,
پاییز
1400
ارزیابی تحققپذیری طرحهای شهری، قبل از اجرای آنها مهم است. تحققپذیری طرحهای شهری، یکی از چالشهای بزرگ برنامهریزی شهری در ایران است. پژوهشهای شهری نشان میدهد که"توسعه شهری" در جهان امروز فرآیندهای پیچیدهای را طی میکند و گذرگاه اصلی آن از پیچ و خمهای "اقتصاد سیا چکیده کامل
ارزیابی تحققپذیری طرحهای شهری، قبل از اجرای آنها مهم است. تحققپذیری طرحهای شهری، یکی از چالشهای بزرگ برنامهریزی شهری در ایران است. پژوهشهای شهری نشان میدهد که"توسعه شهری" در جهان امروز فرآیندهای پیچیدهای را طی میکند و گذرگاه اصلی آن از پیچ و خمهای "اقتصاد سیاسی "و از میان رویکردهای مختلف ایدیولوژیک میگذرد. این نظریه در برخورد با برنامهریزی ناگزیر درگیر مباحث مربوط به قدرت دولت سالاری، منابع مالی و حمایت از مردم یا شهروندان میشود. زیرا برنامهریزی شهری از آغاز ابزاری در دست دولت بوده تا با خصلتی آمرانه به ساماندهی شهرها بپردازد و امروز در رقابت با بخش خصوصی، روز به روز از اقتدار آن کاسته شده است. در این میان مردم، یعنی ساکنان شهرها با جامعه شهری اغلب ناظر سلطه سرمایه بر عرصه شهرها میباشند و اعتراض آنها به جایی نمیرسد. این تحقیق از روش توصیفی، بررسی اولیه و مصاحبههای ساختاریافته با کارشناسان در پروژههای توسعه شهری برای شناسایی معیارها و شاخصهای تحققپذیری برای ارزیابی تحققپذیری برنامهریزی راهبردی استفاده کرده است. دادههای این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos تجزیه و تحلیل شده اند.. یافتههای به دست آمده نشان میدهد که عامل کالبدی بیشترین بار عاملی را با 98/0 به خود اختصاص داده است و بیشتر از سایر عوامل بر تحقق پذیری طرح راهبردی موثر بوده است. بعد از عامل بودجه بندی قرار دارد که با بار عاملی 94/0 در رتبه دوم قرار گرفته است. عامل های سیاسی و محیطی نیز با بارهای عاملی 93/0 و 88/0 در رتبههای بعدی قرار گرفتهاند. بنابراین میتوان گفت عامل کالبدی بیشترین تأثیر را در تحقق پذیری طرحهای راهبردی داشته است. همچنین عامل اقتصادی با بار عاملی 34/0 کمترین اثرگذاری را داشته است. مدل ارزیابی تحققپذیری چند بعدی که در این مطالعه ارائه شده است میتواند برای افزایش امکان اجرای برنامهریزیهای راهبردی شهری موجود در آینده مورد استفاده قرار گیرد و از این رو مزایایی برای نسل آینده در ایران داشته باشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد