-
مقاله
1 - تبیین پیامدهای اجتماعی ناشی از رشد محلات اسکان غیررسمی در اسلامشهرساماندهی اقتصاد فضا , شماره 2 , سال 1 , زمستان 1402امروزه یکی از چالشهای عمده ناپایدار کننده شهری، گونهای شهرنشینی با مشکلات حاد موسم به اسکان غیررسمی یا حاشیهنشینی است. یکی از بارزترین نمودهای رشد سریع شهرنشینی، شکلگیری سکونتگاههای غیررسمی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران است که به نمادی از فقر ش چکیده کاملامروزه یکی از چالشهای عمده ناپایدار کننده شهری، گونهای شهرنشینی با مشکلات حاد موسم به اسکان غیررسمی یا حاشیهنشینی است. یکی از بارزترین نمودهای رشد سریع شهرنشینی، شکلگیری سکونتگاههای غیررسمی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران است که به نمادی از فقر شهری بدل شده است. این پژوهش در جهت بررسی شاخصها و ابعاد پیامدهای اجتماعی ناشی از رشد محلات اسکان غیررسمی در اسلامشهر و ارائهی الگویی جهت کنترل و رفع آنها تحقیق حاضر صورت گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف¬گذاری کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. جهت جمعآوری دادهها و اطلاعات از دو روش کتابخانهای - اسنادی و روش میدانی از راه پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضرشامل متخصصین و مدیران فعال در حوزه مدیریت شهری در اسلامشهر میباشند. یافته¬ها حاکی از آن بود که بین رشد محلات اسکان غیررسمی بر پیامدهای اجتماعی ناشی از رشد محلات اسکان غیررسمی دارای تأثیر مستقیم، مثبت و معناداری دارد. همچنین چون ضریب همبستگی(ضریب استاندارد) بین دو متغیر برابر با 75/0 شده است، پس میتوان نتیجه گرفت که رشد محلات اسکان غیررسمی بر پیامدهای اجتماعی ناشی از رشد محلات اسکان غیررسمی دارای تأثیر مستقیم، مثبت و معناداری است و شدت این تأثیر(75/0) میباشد. بر اساس نتایج همبستگی کانونی، شاخص مسائل اقتصادی با میزان تأثیرگذاری 35%، بر مجموع متغیرهای دیگر، در جایگاه نخست قرار گرفته است. در ضمن بر اساس تحلیل¬ها، بیشترین میزان همبستگی در شاخصها، میان مسائل بهداشتی و سلامت و بعد امکانات رفاهی و اوقات فراغت در محلات اسکان غیررسمی اسلامشهر دیده میشود. نکات برجسته: • وضعیت محلات اسکان غیررسمی در اسلامشهر تا نیل به وضعیت مطلوب راه نسبتا زیادی دارد و این جز با تلاش¬های نهادهای حاکمیتی مانند شهرداری و سازمانهای مربوطه و شهروندان امکان پذیر نخواهد بود. پرونده مقاله -
مقاله
2 - جایگاه عرصه های عمومی و همگانی در ایجاد هویت در شهرهای جدید «نمونهی موردی شهر جدید پرند»*جغرافیایی سرزمین , شماره 2 , سال 8 , تابستان 1390مقاله ی حاضر با طرح پرسشی اساسی، در خصوص اینکه:"چه رابطه ای میان عرصه های عمومی ایجاد شده در شهر جدید پرند با شکل گیری هویت و حس تعلق به مکان و فضاهای سرشار از حیات اجتماعی، در این شهر وجود دارد ؟" آغاز می گردد. در واقع مقاله ی حاضر، در جستجوی نقش و نوع و میزان رابطه ی چکیده کاملمقاله ی حاضر با طرح پرسشی اساسی، در خصوص اینکه:"چه رابطه ای میان عرصه های عمومی ایجاد شده در شهر جدید پرند با شکل گیری هویت و حس تعلق به مکان و فضاهای سرشار از حیات اجتماعی، در این شهر وجود دارد ؟" آغاز می گردد. در واقع مقاله ی حاضر، در جستجوی نقش و نوع و میزان رابطه ی بین عرصه های عمومی و هویت در شهر جدید پرند می باشد و هدف اصلی آن شناسایی میزان رابطه بین عرصه های عمومی و هویت و حس تعلق به مکان می باشد. نتایج مطالعات نشان می دهدکه: بین متغیر عرصه های عمومی و همگانی بعنوان متغیر مستقل و هویت شهر جدید پرند بعنوان متغیر وابسته در این پژوهش رابطه وجود داشته، یعنی هر چه میزان متغیر مستقل ذکر شده در جامعه هدف (شهرجدید پرند) بالا باشد به همان میزان، هویتمندی و احساس تعلق آنها به شهرجدید پرند بیشترمی باشد. پرونده مقاله -
مقاله
3 - تحلیل اجتماعی نظریات تحول شهر در نظام نوین جهانی با تاکید بر شهر آیندهجغرافیایی سرزمین , شماره 1 , سال 4 , بهار 1386مقاله حاضر به بیان نظریات و تحلیل های اجتماعی نظریه پردازان در خصوص تحولات شهرهای جهان برمبنایتفکرات نظام جهانی و نظم نوین جهانی و گذر از مراحل نظریات کلاسیک و مدرن بر دوران تفکرات پست مدرن یافرانوگرا می پردازد و با رویکردی نظریه پردازانه بر نحوه ی تکوین تفکرات آینده و چکیده کاملمقاله حاضر به بیان نظریات و تحلیل های اجتماعی نظریه پردازان در خصوص تحولات شهرهای جهان برمبنایتفکرات نظام جهانی و نظم نوین جهانی و گذر از مراحل نظریات کلاسیک و مدرن بر دوران تفکرات پست مدرن یافرانوگرا می پردازد و با رویکردی نظریه پردازانه بر نحوه ی تکوین تفکرات آینده و مکانیزم منتج از آن، فضای شهریرا به مثابه مسئله اساسی در نظام اجتماعی که قلب نظریه های اجتماعی است مورد تحلیل و ارزیابی قرار می دهد.دیدگاه های نظریه پردازان بزرگ شهری همچون والرشتاین، لرنر، کاستلز، گیدنز را نیز درخصوص شهرهای فرارویجامعه جهانی به تصویر کشیده است. پرونده مقاله -
مقاله
4 - سیر تحول شبکه شهری منطقه کلانشهری تهرانجغرافیایی سرزمین , شماره 4 , سال 4 , پاییز 1386بررسی شبکهی شهری تهران، توسعه شهری و الگوی استقرار جمعیت در دهههای اخیر با رشد شتابان شهرنشینی و ایجادفاصله عمیق جمعیتی میان شهرهای استان تهران با سایر شهرهای کشور از نظامی متناسب با ظرفیتها واستعدادها تبعیتننموده و به ظهور پدیده بزرگ سری یا ماکروسفالی و تشدید الگوی نخس چکیده کاملبررسی شبکهی شهری تهران، توسعه شهری و الگوی استقرار جمعیت در دهههای اخیر با رشد شتابان شهرنشینی و ایجادفاصله عمیق جمعیتی میان شهرهای استان تهران با سایر شهرهای کشور از نظامی متناسب با ظرفیتها واستعدادها تبعیتننموده و به ظهور پدیده بزرگ سری یا ماکروسفالی و تشدید الگوی نخست شهری انجامیده است. پدیدهای که مشکلات ومعضلات عدیدهای را در عرصههای مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در کل منطقه کلانشهر تهران بوجود آورده است.مقاله حاضر به استناد نتایج حاصله از مدل های مطرح شده به بررسی پدیده مجموعه شهری تهران و روند آن در سالهایاخیر پرداخته است. پرونده مقاله -
مقاله
5 - تحلیل عدالت اجتماعی در شهر با تاکید بر نابرابریهای آموزشی مورد شناسی: شهر زاهدانجغرافیایی سرزمین , شماره 2 , سال 7 , تابستان 1389هر گونه تغییر و تحول سازنده ای در محیط های شهری بدون توجه به پرورش نیروی کارآمد و تشکیل سرمایه انسانی انجام شدنی نیست و نیروی انسانی کارآمد در سایه فرصت های برابر آموزشی به بار خواهد نشست. شهر زاهدان با یک سابقه خیلی کوتاه در شهرنشینی، طی دهه های اخیر رشد ناموزنی داشته، چکیده کاملهر گونه تغییر و تحول سازنده ای در محیط های شهری بدون توجه به پرورش نیروی کارآمد و تشکیل سرمایه انسانی انجام شدنی نیست و نیروی انسانی کارآمد در سایه فرصت های برابر آموزشی به بار خواهد نشست. شهر زاهدان با یک سابقه خیلی کوتاه در شهرنشینی، طی دهه های اخیر رشد ناموزنی داشته، که زمینه ساز نابرابری اجتماعی به ویژه در امکانات آموزشی در بین شهروندان و مناطق می باشد. نتایج این مقاله نشان می دهد بین مناطق شهر زاهدان در برخورداری از امکانات آموزشی تفاوت فاحشی وجود دارد و منطقه دو شهرداری به عنوان برخوردارترین منطقه و مناطق یک و سه به عنوان مناطق محروم از این حیث محسوب می شوند. در میان شاخصهای مورد بررسی بیشترین اختلاف در برخورداری از امکانات آموزشی در بین مناطق به لحاظ شاخص مراکز آموزش عالی غیر دولتی با ضریب 82/1 و کمترین اختلاف در میان شاخصها در سرانه مهد کودک و پیش دبستانی با 72/0 می باشد. در مجموع ضریب اختلاف برای تمامی شاخص های مورد بررسی در سطح بالایی بوده که نابرابری شدیدی را در توزیع سرانه های آموزشی در بین مناطق شهری تبیین می کند. از نتایج دیگر پژوهش حاضر این است که، درطیدهه یاخیر،روندتوزیعو سازمان یابی امکانات آموزشی در شهر زاهدان به سمت عدم تعادل و تمرکز گرایی در منطقه دو و تشدید نابرابریها و در نتیجه گسستگی بیشتر عدالتفضایی بین مناطق در جریان است. و این می تواند هشدار جدی به دست اندرکاران امور شهری و برنامه ریزان آموزشی باشد. پرونده مقاله -
مقاله
6 - استراتژی توسعه ی منطقه ای ( RDS) راهکاری جهت تمرکز زدایی ( مطالعه موردی: کلانشهر رشت)مطالعات مدیریت شهری , شماره 5 , سال 15 , زمستان 1402شهرستان رشت به عنوان تنها کلان شهر استان گیلان، از ابتدای شکل گیری شرایط منحصر به فردی را به نسبت به شهرهای پیرامونی خویش تجربه نموده و گرایشی روزافزون به تمرکز گرایی داشته است. شکل گیری رابطه ای یک سویه و جهت دهی اکثر جریان های حیاتی و کارکردی شهرهای استان به سمت شهر ر چکیده کاملشهرستان رشت به عنوان تنها کلان شهر استان گیلان، از ابتدای شکل گیری شرایط منحصر به فردی را به نسبت به شهرهای پیرامونی خویش تجربه نموده و گرایشی روزافزون به تمرکز گرایی داشته است. شکل گیری رابطه ای یک سویه و جهت دهی اکثر جریان های حیاتی و کارکردی شهرهای استان به سمت شهر رشت موجبات انزوا و عدم تحرک را برای سایر نقاط سکونت گاهی استان به همراه داشته است؛که به نظر می رسد با افزایش گستره ی فعالیت های شهر رشت، گسترش بیشتری خواهد یافت. این پژوهش زمینه های تمرکز گرایی در شهر رشت را در سه زمینه ی تمرکز گرایی اداری-سیاسی، تمرکز گرایی اقتصادی خدماتی و تمرکز گرایی جمعیتی بررسی نموده است و ضمن تشریح مهم ترین نمود ها و مصادیق تمرکزگرایی در زمینه های فوق؛ جهت کاهش تمرکز گرایی در شهر رشت و جهت دادن جریان ها به سایر نقاط و بالتبع متعادل نمودن جریان و روابط متقابل؛ از الگوی نوین استراتژی توسعه ی منطقه ای (RDS)، بهره گرفته است، راهبرد توسعه ی منطقه ای با تفکر راهبردی، اجتماع محور و انعطاف پذیر خود در برقراری تعادل های منطقه ای بسیار موثر است چراکه در این الگو تلاش می شود تا از توان ها، ظرفیت ها و اقدامات و همکاری تمامی مناطق بهره جست و آن را به بهترین شکل ممکن سازمان دهی کرد. پرونده مقاله -
مقاله
7 - تحلیل نابرابریهای بین نواحی شهری بر اساس شاخصهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی با استفاده از مدلهای کمی و آمار فضایی (نمونه موردی: شهر مهاباد)مطالعات مدیریت شهری , شماره 5 , سال 9 , زمستان 1396مقدمه و هدف پژوهش: توجه به جنبههای ساختار فضایی شهر از حیث برخورداری از شاخصهای مختلف بسیار ضروری است زیرا ساختار فضایی شهر دارای سیستمی منسجمی است که از اجزا و عناصر گوناگون تشکیل شده است که ناپایداری هر کدام از این عناصر، بر کل مجموعه و ساختار شهری تاثیرگذار است. بر چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: توجه به جنبههای ساختار فضایی شهر از حیث برخورداری از شاخصهای مختلف بسیار ضروری است زیرا ساختار فضایی شهر دارای سیستمی منسجمی است که از اجزا و عناصر گوناگون تشکیل شده است که ناپایداری هر کدام از این عناصر، بر کل مجموعه و ساختار شهری تاثیرگذار است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، سنجش عدالت فضایی و الگوی توزیع شاخصهای فضایی و مشخص کردن میزان تمرکز در شاخصهای مذکور است. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش با بکارگیری شاخصهای جمعیتی- اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و همچنین مدل ویکور، مدل تحلیل خوشه ای، ضریب جینی و ضریب موران به رتبه بندی و سطح بندی نواحی شهری و همچنین سنجش میزان تمرکز و خودهمبستگی فضایی در شهر مهاباد در سال 1394 پرداخته شده است. یافتهها: یافتههای حاصل از مدل و یکور نشان داد که در مجموع بیشتر نواحی شهری مهاباد با توسعه نیافتگی یا توسعه نه چندان مطلوب روبرو هستند. در ادامه با استفاده از ضریب جینی و ضریب موران مشخص شد که در شاخصهای تاسیسات و خدماتی شهری بیشترین تمرکز را شاهد هستیم به طوریکه این تمرکز با خود همبستگی فضایی چندانی روبرو نیست زیرا در بیشتر موارد توزیع شاخصها تنها در یک ناحیه خاص متمرکز بوده نه در چند ناحیه مجاور. نتیجه گیری: مشخص شد که در بیشتر موارد کانونهای برخودار در شمال و شمال غربی شهر و کانونهای محروم در جنوب شهر مهاباد مشاهده میشوند؛ لذا توجه به کاهش نابرابریها و حرکت به سوی توسعه متوازن در زمینه تاسیسات و خدمات شهری باید در اولویت برنامه ریزی و مدیریت شهری قرار بگیرد. پرونده مقاله -
مقاله
8 - تدوین مدل مفهومی مبتنی بر طبقات اجتماعی اثرگذار بر طراحی کالبدی شهرنگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1399هدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به و چکیده کاملهدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به وسیله روش دلفی فازی و با استفاده از نظر خبرگان و اساتید مربوط اقدام به پالایش مولفه های اثرگذار شده است و بدین طریق بیش از بیست شاخص از مجموعه شاخص های شناسایی شده حذف شدند. مدل نهایی به دست آمده در بردارنده سه مولفه اصلی شامل مولفه های کالبدی، اجتماعی و کیفیت محیطی و هفده شاخص فرعی می باشد شاخص های مولفه کالبدی شامل تراکم و فشردگی، شبکه معابر، فضاهای عمومی و کانون های عطف، اختلاط کابری ها و عملکردها و زیر ساخت های شهری دارای اهمیت بیشتری نسبت به سایر مولفه ها هستند. شاخص های بعد اجتماعی نیز شامل تعاملات اجتماعی، نوع شغل، میزان و منشا درآمد، میزان تخصص، آموزش و سطح تعلیم و تربیت، پیشینه خانوادگی و منزلت اجتماعی، هویت و حس تعلق، گوناگونی سلایق و تضادهای فردی، میزان دستیابی به ثروت اجتماعی هستند. ابعاد مربوط به کیفیت محیطنیز شامل سازماندهی متناسب با عملکردها و تراکم بهینه، انسجام و همبستگی اجتماعی، مشورت و مشارکت دادن کاربران شهری، کاربری های مختلط، منعطف و چندگانه، تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران، هویت اجتماعی، حس تعلق و احساس هویت مکانی و تجمیع فعالیتها و دسترسی به فرصت ها می باشد. پرونده مقاله -
مقاله
9 - نوسازی بافت فرسوده و تأثیرات اجتماعی ناشی از آن در محله اتابکنگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 1 , سال 13 , بهار 1400تهران ازجمله شهرهای دارای بافت فرسوده است و برخی از محلات مختلف آن با ناهنجاریهای اجتماعی ناشی از آن روبهرو هستند. ازاینرو پژوهشگر با اتکا به اسناد موجود و مبرهن بودن فرسودگی بافت محله اتابک آن را بهعنوان نمونه موردی پژوهش خود انتخاب نموده تا مهمترین آثار آن را جهت چکیده کاملتهران ازجمله شهرهای دارای بافت فرسوده است و برخی از محلات مختلف آن با ناهنجاریهای اجتماعی ناشی از آن روبهرو هستند. ازاینرو پژوهشگر با اتکا به اسناد موجود و مبرهن بودن فرسودگی بافت محله اتابک آن را بهعنوان نمونه موردی پژوهش خود انتخاب نموده تا مهمترین آثار آن را جهت مطالعات آتی و دستیابی به، بهروزترین وضعیت محله ارائه نماید. از همین رو یکی از مهمترین اهداف این پژوهش بررسی مهمترین تأثیرات اجتماعی نوسازی بافت فرسوده از منظر ساکنین محله اتابک هست، چهارچوب نظری تحقیق مبتنی بر رویکرد تلفیقی مشتمل بر تأثیرات اجتماعی ،فرهنگی و اقتصادی بافت فرسوده است. روش تحقیق نیز ازنظر هدف کاربردی و مبتنی بر تدوین پرسشنامه محقق ساخته و بررسی اسناد کتابخانهای است. پرسشنامه محقق ساخته مولفه های اجتماعی فرهنگی و اقتصادی را با تأکید بر همه فاکتورهای تأثیرگذار در50 گویه اصلی مورد سنجش قرار داده و حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران تعداد 377 نفر از شهروندان محدوده مورد مطالعه جهت پاسخوئی انتخاب گردیدند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS19 و آزمون های آن صورت گرفته است، روایی و پایایی پرسشنامه با انجام پیش آزمون با ضریب آلفای کرونباخ برای تمامی معیارها مورد تأیید بوده است. نتایج حاکی از این مطلب است که شرایط اجتماعی فعلی محدوده مورد مطالعه ناشی ازتأثیرات فاکتورهای اقتصادی،مدیریتی و .. است و بین هر کدام از آن ها رابطه مطلوب و معناداری وجود دارد. پرونده مقاله -
مقاله
10 - تعیین ظرفیت تحمل جاذبههای دو محور گردشگری شهر کاشاننگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 10 , پاییز 1397چکیده تعیین ظرفیت قابل تحمل محیطهای گردشگری اساساً یک مفهوم نسبی بوده که از آستانههای قابل قبول اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در منطقه میزبان تبعیت می کندکه در محیطهای گردشگری برآورد ظرفیت پذیرش محیط و بررسی تعداد متقاضیان حوزههای گردشگری از چالشهای پیش روی برنامه چکیده کاملچکیده تعیین ظرفیت قابل تحمل محیطهای گردشگری اساساً یک مفهوم نسبی بوده که از آستانههای قابل قبول اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در منطقه میزبان تبعیت می کندکه در محیطهای گردشگری برآورد ظرفیت پذیرش محیط و بررسی تعداد متقاضیان حوزههای گردشگری از چالشهای پیش روی برنامهریزان عرصههای گردشگری قلمداد می شوددر مقاله حاضر به بررسی این مقوله به تعیین میزان ظرفیت تحمل جاذبههای گردشگری شهری در کاشان به عنوان یکی از مهمترین فضاهای شهری گردشگرپذیری کشورمان با تمرکز بر ابنیه و آثار معماری پرداخته شده و بر اساس دو محور اصلی تمرکز عناصر گردشگری باهدف، برآورد ظرفیت تحمل گردشگری این شهر ارتقای توان پذیرش آن با استفاده از محاسبات فرمولهای ظرفیت تحمل به تعیین ظرفیت پذیرش گردشگران این شهر در دو محور اصلی جاذب گردشگری آن در فصول پر تردد (پیک گردشگری شهر فصل بهار) با بهرهگیری از تکنیک اخذآرای از متخصصان (دلفی) پرداخته شده است وبر اساس این سنجشها، بناهای با ارزش آن که شامل خانه طباطبایی، باغ فین، تپه سیلک و حمام میرسلطان احمدشده است برآورده ظرفیت تحمل شدهاند پرونده مقاله -
مقاله
11 - کاربرد مدل "تحلیل شکاف" در بررسی نقاط قوت و ضعف مؤلفههای سرمایه اجتماعی در محلات شهری در راستای برنامهریزی سیستمی در فضاهای شهری (نمونه موردی محلات کیانپارس و لشکرآباد اهواز)نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 2 , سال 10 , تابستان 1397چکیده کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگیهای شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پ چکیده کاملچکیده کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگیهای شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پایدار محلات لشکر آباد و کیانپارس شهر اهواز را به سرمایه اجتماعی و تعلق خاطر را مورد بررسی قرار دهد. هدف اصلی، بررسی توسعه پایدار محله شهری با رویکرد اجتماعی و ارائه الگوی مناسب رسیدن به توسعه همه جانبه انسانی و فضایی میباشد. این مطالعه از نوع کاربردی توسعهای است به منظور تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق با توجه به سطح سنجش و نوع متغیر از آزمونهای مربوط به هر کدام استفاده شده است. پس از جمعآوری پرسشنامهها، دادهها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نقاط ضعف و قوت هر کدام از محلات در محک شاخصهای سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار با تاکید بر نقاط قوت متغیر مستقل (سرمایه اجتماعی) الگوی پیشنهادی با به کار گیری مدل "تحلیل شکاف" ارائه شده است. نتایج نشان میدهد در محله لشکرآباد بر اساس رتبه بندی صورت گرفته، از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به ترتیب تعلق اجتماعی، اعتماد اجتماعی، ارتباط اجتماعی، آگاهی اجتماعی، و مشارکت اجتماعی صورت بندی شدهاند. درمحله کبانپارس نیز از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به صورت آگاهی اجتماعی، تعلق اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و ارتباط اجتماعی می باشد. پرونده مقاله -
مقاله
12 - بازنگری در قوانین و مقررات شهری و تأثیر آن در تحقق مدیریت یکپارچه شهری تهران با تأکید بر یک مدل راهبردی پایدارنگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1398چکیده امروزه مشکلاتی مانند مناسب و به روز نبودن قانون شهرداری برای ادارهی کلانشهرها و بخصوص شهر تهران، مشخص نبودن تعریف و تفکیک وظایف ملی از محلی و تناقضات و عدم هماهنگی موجود در آن، عدم شفافیت و تعیین تکلیف وظایف، حدود اختیارات و مسئولیتها بین ارکان ادارهی امور مل چکیده کاملچکیده امروزه مشکلاتی مانند مناسب و به روز نبودن قانون شهرداری برای ادارهی کلانشهرها و بخصوص شهر تهران، مشخص نبودن تعریف و تفکیک وظایف ملی از محلی و تناقضات و عدم هماهنگی موجود در آن، عدم شفافیت و تعیین تکلیف وظایف، حدود اختیارات و مسئولیتها بین ارکان ادارهی امور ملی و محلی، بزرگ شدن دولت و کم توجهی به رفع مسائل و مشکلات مدیریتی شهرها، افزایش مسائل اجتماعی و عدم شفافیت مسئولیت وظایف مربوطه، سطح پایین مشارکت مردم در ادارهی امور شهرها، استقرار 15 میلیون نفر جمعیت، فعالیت وزارتخانه ها و نهادهای سیاسی، امنیتی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی حساس و اثرگذار، مهاجرپذیری از کل استان های کشور، ترافیک، آلودگی هوا، دغدغه های زیست محیطی، تراکم ساختمان ها، ابنیه و املاک مسکونی، تجاری، حجم فزاینده خودروها، شبکه عظیم آبرسانی، گاز، برق، تلفن، راهداری تنها بخشی از پیچیدگیها، ظرفیت ها و چالشهای پیش روی این کلانشهر تهران موجب شده تا انگیزههای قوی در تمامی بخشهای جامعه به منظور رسیدن به راه حلی عملی و مؤثر به وجود آید. هدف اصلی این رساله دستیابی به استراتژی همسویی منافع سازمانهای دولتی و غیردولتی در جهت تحقق مدیریت یکپارچه شهری تهران است. این تحقیق ازلحاظ ماهیت و روش به صورت توصیفی- تحلیلی است و با توجه به اینکه شیوه به کار رفته در انجام این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به منظور کشف روابط بین متغیرها و پدیدهها و جهت ارزیابی شرایط درون سیستمی و برون سیستمی از مدل AHP) (تحلیل عاملی، و نرمافزار SPSS تکنیک دلفی بهره گرفته میشود. یافتههای تحقیق به عوامل تعدد سازمانها و نهادهای ذیربط و در نتیجه روابط گوناگون میان بخشی در سیاستگذاری و تصمیمگیری؛ ساختار توزیع قدرت سازمانها نهادها و ساختار همبسته در تصمیمگیری و سیاستگذاری و ساختارهای نهادی اثرگذار با منابع و ابزار قدرت و حاکمیت در موضوع تصمیمگیری و سیاستگذاری شامل اصول قوانین ضوابط و مقررات موجود شهری، زیرساختهای فناوری و ارتباطی و حمایتهای پرتوان مالی در چرخه مدیریت شهری از جمله عوامل مؤثر بر عدم تحقق یکپارچگی سیاستگذاری در مدیریت شهری هستند که با توجه به بررسیهای میدانی از دیدگاه نظردهندگان در صورت بازنگری در نظام و عناصر قدرت میان بازیگران عرصه شهری، امکان تحقق یکپارچگی فرایند سیاستگذاری در مدیریت شهر تهران میسر میشود. پرونده مقاله -
مقاله
13 - بررسی پدافند غیرعامل در منطقه 4شهرداری، شهر تهراننگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 11 , زمستان 1397چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و چکیده کاملچکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می شود. این تحقیق با هدف تحلیل و ارزیابی مراکز مهم ،حیاتی و حساس منطقه 4 شهر تهران از منظر پدافند غیرعامل انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی مکانهای حیاتی، حساس و مهم منطقه 4 شهر تهران، به منظور کاهش خسارتهای ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی است. روش جمعآوری اطلاعات عمدتاً کتابخانهای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی(مصاحبه) نیز استفاده شده است. در تحلیل و تهیه نقشه های مربوطه، از نرم افزار ARC_GIS و EXCEL استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری منطقه 4شهر تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی مراکز مهم، حیاتی و حساس منطقه پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در این منطقه است. بدین طریق میتوان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. * نویسنده مسئول [1] - Passive Defense پرونده مقاله -
مقاله
14 - تبیین الگوی مناسب کاربردی جهت ارزیابی عملکرد و ارتقاء کارایی شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهرهای جدید هشتگرد، اندیشه، پردیس، پرند)برنامه ریزی و توسعه محیط شهری , شماره 4 , سال 2 , پاییز 1401ایجاد شهرهای جدید با توجه به اهداف ایجاد و عملکردهای خاصی که داشتهاند،گاه تبدیل به یک قطب جمعیتی شده و گاه آنقدر ضعیف عمل کردهاند که انسان تمایلی به زندگی در آنها ندارد. هدف از پژوهش حاضر تبیین الگوی مناسب کاربردی جهت ارزیابی عملکرد و ارتقاء کارایی شهرهای جدید هشتگر چکیده کاملایجاد شهرهای جدید با توجه به اهداف ایجاد و عملکردهای خاصی که داشتهاند،گاه تبدیل به یک قطب جمعیتی شده و گاه آنقدر ضعیف عمل کردهاند که انسان تمایلی به زندگی در آنها ندارد. هدف از پژوهش حاضر تبیین الگوی مناسب کاربردی جهت ارزیابی عملکرد و ارتقاء کارایی شهرهای جدید هشتگرد، اندیشه، پردیس، پرند میباشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی است. از نظر روش انجام دادن تحقیق به طور کلی، این تحقیق یک تحقیق توصیفی- تحلیلی است. روش شناسی: جامعه آماری مورد پژوهش شامل کلیه ساکنین شهرهای پردیس، پرند، اندیشه و هشتگرد میباشند که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد 383 نفر برای هر 4 شهر به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 17 شاخصه(حمل و نقل، مخابرات، آب، فاضلاب، برق، مسکن، اجتماعی، تجهیزات عمومی شهر، آموزشی، اقتصادی، مدیریتی، رودخانه و مسیل، فضای سبز، بهداشت و درمان، مدیریت پسماند، انرژی و تأسیسات گاز) است. برای بررسی روایی پرسشنامه از نظر 5 نفر از متخصصین حوزه برنامهریزی شهری استفاده شده و روایی آن چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و همچنین از روایی سازهای بر اساس تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. برای بررسی پایایی نیز از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که مقدار آن 83/0 و در وضعیت مطلوبی است. در قسمت تحلیل دادهها به کمک نرم افزارهای spss22 و Amos به بررسی سؤالات تحقیق با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری پرداخته شد. یافته ها: نتایج بیانگر آن است که عملکرد شهرهای مختلف در زمینهها و خدمات مختلف به گونهای بوده است که شهر هشتگرد در رتبه نخست، اندیشه در رتبه دوم، پردیس در رتبه سوم و پرند در رتبه آخر قرار دارد بر این اساس عملکرد شهرهای پیرامونی شهر تهران هیچکدام بالاتر از 65/0 نبوده است و دو شهر پرند و پردیس حتی زیر 50/0 بودهاند که این نشان از ضعف در این زمینه میباشد. پرونده مقاله -
مقاله
15 - تحلیلی بر سیاست گذاری رویکرد پرماکالچر در فرایند برنامه ریزی شهریبرنامه ریزی و توسعه محیط شهری , شماره 5 , سال 1 , زمستان 1400در دهه های اخیر شاهد رجعت نظریه پردازان حوزه های برنامه ریزی شهری وشهرسازی به طبیعت و احیاء هر چه بیشتر آن هستیم که این امر متاثر از آلودگی های روز افزون جهانی و دغدغه هایی زیست محیطی می باشد که سیاره ما را به طور جدی تهدید نموده و باعث شکل گیری مباحث توسعه پایدار شهری، چکیده کاملدر دهه های اخیر شاهد رجعت نظریه پردازان حوزه های برنامه ریزی شهری وشهرسازی به طبیعت و احیاء هر چه بیشتر آن هستیم که این امر متاثر از آلودگی های روز افزون جهانی و دغدغه هایی زیست محیطی می باشد که سیاره ما را به طور جدی تهدید نموده و باعث شکل گیری مباحث توسعه پایدار شهری، با موضوعاتی مانند؛جلوگیری ازآلودگی ها محلی، کاهش مصرف منابع تجدید ناپذیر در نظام مصرف سکونتگاه های انسانی، توجه به بازیافت و بازتولید منابع مصرفی، حمایت از فعالیت های زیست محیطی و.. شده است دراین راستارویکرد پرماکالچر با تأکید برفرهنگ کشاورزی پایدار شهری به عنوان یکی از جدیدترین رویکردها در کشورهای دنیا مورد توجه محافل علمی و مدیریت شهری قرار گرفته است. نهضت پرماکالچر بخشی از دیدگاه بیوفلیک یا نهضت شهردوستدارطبیعت می باشد با این تفاوت که در این رویکرد تاکید بر کشت گونه های مثمر غذایی، بازیافت زباله، کاهش و صرفه جویی در مصرف منابع آب و خاک و منابع انرژی، کاهش ضایعات شهری و به حداکثر رساندن سودمندی در اثر "هم افزایی بین ساکنان شهری مطرح شده وبا توجه به سهولت وارزان بودن راهبردهای اجرایی تحقق آن یکی از مهم ترین و اجرایی ترین رویکردهای برون رفت جوامع از مشکلات زیست محیطی و پیوند مطلوب شهربا طبیعت درجهان تلقی می شود. دراین مقاله با جستجوی پایگاه های اطلاعاتی معتبر علمی به تحلیل مفهومی رویکرد پرماکالچر شهری پرداخته شده و بر اساس روش مروری- روایتی تلاش می شود تاراهکارهای مناسب سیاست گذاری تحقق مطلوب این رویکرد قابل تحقق گردد. پرونده مقاله -
مقاله
16 - Spatial modelling of thermal islands according to the effect of environmental factors (Tehran city)Journal of Radar and Optical Remote Sensing and GIS , شماره 1 , سال 6 , زمستان 2023In recent decades, the city of Tehran has experienced vast changes in its various levels with the increase in population and various activities and infrastructures related to it, and these human activities and changes in land use on an urban scale lead to an increase in چکیده کاملIn recent decades, the city of Tehran has experienced vast changes in its various levels with the increase in population and various activities and infrastructures related to it, and these human activities and changes in land use on an urban scale lead to an increase in temperature and the formation of urban heat islands. has been This issue has become one of the serious challenges and has occupied the minds of the scientific community. Considering the importance of the topic, the purpose of this research was to model thermal islands according to the environmental factors of Tehran city. The research conducted is based on a quantitative, descriptive-analytical method. First, Landsat 5 and 8 satellite images were obtained to calculate the surface temperature of the earth using TM, OLI, TIRS sensors from the United States Earth Science Base, related to the summer season of 2010 and 2021, identification of high-risk and low-risk urban heat island clusters from the global Moran test (spatial Moran autocorrelation) and local Moran (hot spot and cold spot analysis) were performed. After ensuring that the spatial distribution pattern of urban heat island is clustered, high-risk and low-risk clusters of urban heat island were identified. According to the spatial distribution pattern of high-risk and low-risk clusters, the possible influencing factors such as height, slope, direction, solar radiation, traffic density, etc., were investigated and analyzed. In the ordinary least squares (OLS) model, the three independent variables of height, vegetation and construction density had the greatest influence in the model. پرونده مقاله -
مقاله
17 - بررسی امکان تحقق الگوی بهینه گسترش کالبدی- فضایی شهر اهوازکاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامهریزی , شماره 5 , سال 7 , زمستان 1395شهرها همچون موجودات زنده، نیازمند گسترش و رشد هستند و هنگامی که این خصوصیت را از دست بدهند، عمرشان به پایان خواهد رسید. با این وجود، همچون هر موجود زنده ای اگر این رشد و گسترش به صورت غیر عادی و جهشی صورت بگیرد، نتیجه ای جز نابودی و از هم گسیختگی کالبد فیزیکی و اجتماعی چکیده کاملشهرها همچون موجودات زنده، نیازمند گسترش و رشد هستند و هنگامی که این خصوصیت را از دست بدهند، عمرشان به پایان خواهد رسید. با این وجود، همچون هر موجود زنده ای اگر این رشد و گسترش به صورت غیر عادی و جهشی صورت بگیرد، نتیجه ای جز نابودی و از هم گسیختگی کالبد فیزیکی و اجتماعی شهر نخواهد داشت. به همین منظور، این بررسی در نظر دارد، شرایط توسعه شهر اهواز را در چند دهه اخیر مورد بررسی قرار داده و نشان دهد که آیا این توسعه با الگوی بهینه گسترش کالبدی هماهنگ بوده است و یا خیر و اصولا چگونه میتوان در مسیر مناسب در این زمینه گام برداشت. روش تحقیق در این بررسی توصیفی و تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز از اسناد و مدارک ادارای و کتابخانه ای، نقشه ها، عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای به دست آمده است. داده های به دست آمده از این طریق با استفاده از روش ها و مدل های مختلف علمی و از جمله ضرایب جینی، آنتروپی و موران مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که گسترش این شهر از مرکزیت بخصوصی برخوردارنبوده و الگوی گسترش آن از نوع تصادفی و افقی است. بنابراین برای آن که شهر به سمت الگوی بهینه گسترش کالبدی حرکت نماید بایستی به سمت تمرکز پیش رفته و افزایش جمعیت شهری بصورت درون ریزی جمعیت صورت گیرد تا از گسترش بی حد این شهر جلوگیری به عمل آید و شهر بصورتی فشرده و متراکم(الگوی بهینه) رشد نماید. پرونده مقاله -
مقاله
18 - نقش پروژه های محرک توسعه در بهبود کیفیت فضاهای شهری (منطقه 12 شهر تهران)جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس , شماره 2 , سال 14 , تابستان 1401یکی از سیاستهای نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافتهای فرسوده و نابسامان شهری به طور خاص، بکارگیری اقدامات پروژههای محرک توسعه با هدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافتها با بهره گیری از مشارکت و توان اجتماعی ساکنان و استفاده از ظرفیتهای محلی است. چکیده کاملیکی از سیاستهای نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافتهای فرسوده و نابسامان شهری به طور خاص، بکارگیری اقدامات پروژههای محرک توسعه با هدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافتها با بهره گیری از مشارکت و توان اجتماعی ساکنان و استفاده از ظرفیتهای محلی است. این رویکرد توانایی باز زنده سازی اجزای موجود در مراکز شهری بدون نیاز به مداخلات و سرمایه گذاری های وسیع دارد. محرک توسعه شهری نه تنها باعث ارتقاء شرایط کالبدی می شود، بلکه تحولات اقتصادی، اجتماعی و محیطی را نیز در پی خواهد داشت. هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش پروژههای محرک توسعه در تحقق سیاست های بازآفرینی شهری در بافت فرسوده منطقه 12 شهر تهران می باشد که در چهار بعد کالبدی- فضایی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق با روش توصیفی – تحلیل بوده و جامعه آماری پژوهش ساکنین منطقه 12 می باشند. دادهها از طریق جمع آوری 150 عدد پرسشنامه و وارد کردن داده ها به نرم افزار SPSS22 و آزمونt تک نمونه ای، تحلیل و واریانس استفاده گردیده است. نتایج نشان داد که پروژه های محرک توسعه با کیفیت محیط پیرامونی ارتباط معناداری دارد و در ابعاد اقتصادی تاثیر مثبتی داشته است، اما در سایر ابعاد به ویژه اجتماعی و کالبدی موفق نبوده است. پرونده مقاله -
مقاله
19 - ارزیابی تغییرات کالبدی بازار مسجد جامع شهر تهران طی دهه 90جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس , شماره 1 , سال 14 , بهار 1401یکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات شهری تغییرات کالبدی شهر است که در نتیجه توسعه شهرنشینی به وجود آمده است. اما آنچه در ایران اساس محسوب می شود این امر است که تغییرات یکباره منجر به ایجاد تحولات ساختاری و آسیب های اجتماعی و کالبدی فراوان شده است از این رو مطالعه حاضر د چکیده کاملیکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات شهری تغییرات کالبدی شهر است که در نتیجه توسعه شهرنشینی به وجود آمده است. اما آنچه در ایران اساس محسوب می شود این امر است که تغییرات یکباره منجر به ایجاد تحولات ساختاری و آسیب های اجتماعی و کالبدی فراوان شده است از این رو مطالعه حاضر در پی این ضرورت و پاسخ دهی به سوال اینکه مولفه های اثر گذار در بازار مسجد جامع شهر تهران چیست؟آغاز شد . روش تحقیق حاضر از فلسفه تفسیری با رویکرد کیفی تبعیت می کند که با استراتژی تحلیل محتوا به مثابه یک استراتژی و مصاحبه عمیق سعی در جمع اوری داده دارد . بعد از جمع اوری داده از طریق کد گذاری در قالب سه دسته کد گذاری اولیه، محوری و گزینشی به5 محور اصلی در تغییرات کالبدی بازار مسجد جامع تهران در دهه 90 دست یافت که عبارت اند از سرمایه اجتماعی، هویت ، حس مکان، ساختار اجتماعی و آمیختگی اجتماعی است. با عمیق شدن در این متغیرها مشخص می شود که تحولات دهه اخیر در مسجد جامع تهران بیش از هر چیزی از نوع محتوایی بوده است. نه تغییر در عناصر کالبدی . چنین تغییری زمینه ای برای بی توجهی و کنار گذاشتن تمامی ساختار کالبدی آینده شهر تهران خواهد بود. پرونده مقاله -
مقاله
20 - سنجش وضعیت شهر قرچک، بر اساس شاخص و معیارهای متابولیسم سالم شهریجغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس , شماره 2 , سال 15 , تابستان 1402امروزه جهت حفظ سلامت و پایداری اکوسیستم شهری، وظیفه گونه انسانی،کاهش اثرات منفی حاصل از استفاده نادرست از سرزمین در شهرها از طریق برنامه ریزی جهت کاهش نرخ آنتروپی و تنظیم متابولیسم شهری، چرخه های مواد و انرژی و در نظر گرفتن ظرفیت منابع جهت تأمین نیازهای جمعیت اکوسیستم ش چکیده کاملامروزه جهت حفظ سلامت و پایداری اکوسیستم شهری، وظیفه گونه انسانی،کاهش اثرات منفی حاصل از استفاده نادرست از سرزمین در شهرها از طریق برنامه ریزی جهت کاهش نرخ آنتروپی و تنظیم متابولیسم شهری، چرخه های مواد و انرژی و در نظر گرفتن ظرفیت منابع جهت تأمین نیازهای جمعیت اکوسیستم شهری می باشد. بنابراین درک و فهم رابطه عمیق شهر و محیط زیست، برای حل مشکلات شهر و محیط و فرآیندهای چندگانه طبیعی و انسانی امری اساسی است. در این راستا، هدف تحقیق ارزیابی متابولیسم شهری و توسعه پایدار براساس شاخص ها و معیارهای آن برای شهرنمونه قرچک است. تحقیق حاضر، ازلحاظ نوع کاربردی واز لحاظ ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی میباشد. با شناخت معیارهای متابولیسم شهری شامل پوشش زمین،جمعیت شهری،آب، مواد کیفیت هواو انرژی، با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص های کمی انجام و شاخص ها در چارچوب مدل وزنی AHP ، وزن دهی و اولویت بندی گردیدند، و برای اولین بار از ترکیب مدل AHP و روش ارزیابی پیامد های متابولیک (MIA) به تحلیل نتایج پرداخته و با محاسبات انجامشده و حاصل از معیارهای ارزیابی میتوان گفت، امتیاز نهایی محدوده موردمطالعه در وضع موجود 61/29 است، درصورتیکه امتیاز نهایی وضع مطلوب 64/60 است که این مطلب به عنوان یافته های پژوهش نشان میدهد سیستم ورودی و خروجی این شهراز لحاظ متابولیسم شهری از تعادل خارج شده و در حقیقت وضع موجود محدوده در مقایسه با وضع مطلوب، در حدود 48 درصد امتیاز را کسب نموده یعنی این که عملکرد متابولیک محدوده مورد مطالعه بر اساس اطلاعات بهدستآمده در حد ضعیف است.همچنین با توجه به نظر متخصصان وداده پردازی در نرم افزار xpert choice ونمودار بدست آمده معیار آب با وزن 0.388دارای بالاترین رتبه و معیار هوا با وزن 075/0 دارای پایینترین رتبه و اهمیت است. همچنین ضریب ناسازگاری معادل 0.09 میباشد که قابلقبول است. پرونده مقاله -
مقاله
21 - تدوین مدل مفهومی مبتنی بر طبقات اجتماعی اثرگذار بر طراحی کالبدی شهرفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1399هدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به و چکیده کاملهدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به وسیله روش دلفی فازی و با استفاده از نظر خبرگان و اساتید مربوط اقدام به پالایش مولفه های اثرگذار شده است و بدین طریق بیش از بیست شاخص از مجموعه شاخص های شناسایی شده حذف شدند. مدل نهایی به دست آمده در بردارنده سه مولفه اصلی شامل مولفه های کالبدی، اجتماعی و کیفیت محیطی و هفده شاخص فرعی می باشد شاخص های مولفه کالبدی شامل تراکم و فشردگی، شبکه معابر، فضاهای عمومی و کانون های عطف، اختلاط کابری ها و عملکردها و زیر ساخت های شهری دارای اهمیت بیشتری نسبت به سایر مولفه ها هستند. شاخص های بعد اجتماعی نیز شامل تعاملات اجتماعی، نوع شغل، میزان و منشا درآمد، میزان تخصص، آموزش و سطح تعلیم و تربیت، پیشینه خانوادگی و منزلت اجتماعی، هویت و حس تعلق، گوناگونی سلایق و تضادهای فردی، میزان دستیابی به ثروت اجتماعی هستند. ابعاد مربوط به کیفیت محیطنیز شامل سازماندهی متناسب با عملکردها و تراکم بهینه، انسجام و همبستگی اجتماعی، مشورت و مشارکت دادن کاربران شهری، کاربری های مختلط، منعطف و چندگانه، تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران، هویت اجتماعی، حس تعلق و احساس هویت مکانی و تجمیع فعالیتها و دسترسی به فرصت ها می باشد. پرونده مقاله -
مقاله
22 - نوسازی بافت فرسوده و تأثیرات اجتماعی ناشی از آن در محله اتابکفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 1 , سال 13 , بهار 1400تهران ازجمله شهرهای دارای بافت فرسوده است و برخی از محلات مختلف آن با ناهنجاریهای اجتماعی ناشی از آن روبهرو هستند. ازاینرو پژوهشگر با اتکا به اسناد موجود و مبرهن بودن فرسودگی بافت محله اتابک آن را بهعنوان نمونه موردی پژوهش خود انتخاب نموده تا مهمترین آثار آن را جهت چکیده کاملتهران ازجمله شهرهای دارای بافت فرسوده است و برخی از محلات مختلف آن با ناهنجاریهای اجتماعی ناشی از آن روبهرو هستند. ازاینرو پژوهشگر با اتکا به اسناد موجود و مبرهن بودن فرسودگی بافت محله اتابک آن را بهعنوان نمونه موردی پژوهش خود انتخاب نموده تا مهمترین آثار آن را جهت مطالعات آتی و دستیابی به، بهروزترین وضعیت محله ارائه نماید. از همین رو یکی از مهمترین اهداف این پژوهش بررسی مهمترین تأثیرات اجتماعی نوسازی بافت فرسوده از منظر ساکنین محله اتابک هست، چهارچوب نظری تحقیق مبتنی بر رویکرد تلفیقی مشتمل بر تأثیرات اجتماعی ،فرهنگی و اقتصادی بافت فرسوده است. روش تحقیق نیز ازنظر هدف کاربردی و مبتنی بر تدوین پرسشنامه محقق ساخته و بررسی اسناد کتابخانهای است. پرسشنامه محقق ساخته مولفه های اجتماعی فرهنگی و اقتصادی را با تأکید بر همه فاکتورهای تأثیرگذار در50 گویه اصلی مورد سنجش قرار داده و حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران تعداد 377 نفر از شهروندان محدوده مورد مطالعه جهت پاسخوئی انتخاب گردیدند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS19 و آزمون های آن صورت گرفته است، روایی و پایایی پرسشنامه با انجام پیش آزمون با ضریب آلفای کرونباخ برای تمامی معیارها مورد تأیید بوده است. نتایج حاکی از این مطلب است که شرایط اجتماعی فعلی محدوده مورد مطالعه ناشی ازتأثیرات فاکتورهای اقتصادی،مدیریتی و .. است و بین هر کدام از آن ها رابطه مطلوب و معناداری وجود دارد. پرونده مقاله -
مقاله
23 - تعیین ظرفیت تحمل جاذبههای دو محور گردشگری شهر کاشانفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 10 , پاییز 1397چکیده تعیین ظرفیت قابل تحمل محیطهای گردشگری اساساً یک مفهوم نسبی بوده که از آستانههای قابل قبول اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در منطقه میزبان تبعیت می کندکه در محیطهای گردشگری برآورد ظرفیت پذیرش محیط و بررسی تعداد متقاضیان حوزههای گردشگری از چالشهای پیش روی برنامه چکیده کاملچکیده تعیین ظرفیت قابل تحمل محیطهای گردشگری اساساً یک مفهوم نسبی بوده که از آستانههای قابل قبول اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در منطقه میزبان تبعیت می کندکه در محیطهای گردشگری برآورد ظرفیت پذیرش محیط و بررسی تعداد متقاضیان حوزههای گردشگری از چالشهای پیش روی برنامهریزان عرصههای گردشگری قلمداد می شوددر مقاله حاضر به بررسی این مقوله به تعیین میزان ظرفیت تحمل جاذبههای گردشگری شهری در کاشان به عنوان یکی از مهمترین فضاهای شهری گردشگرپذیری کشورمان با تمرکز بر ابنیه و آثار معماری پرداخته شده و بر اساس دو محور اصلی تمرکز عناصر گردشگری باهدف، برآورد ظرفیت تحمل گردشگری این شهر ارتقای توان پذیرش آن با استفاده از محاسبات فرمولهای ظرفیت تحمل به تعیین ظرفیت پذیرش گردشگران این شهر در دو محور اصلی جاذب گردشگری آن در فصول پر تردد (پیک گردشگری شهر فصل بهار) با بهرهگیری از تکنیک اخذآرای از متخصصان (دلفی) پرداخته شده است وبر اساس این سنجشها، بناهای با ارزش آن که شامل خانه طباطبایی، باغ فین، تپه سیلک و حمام میرسلطان احمدشده است برآورده ظرفیت تحمل شدهاند پرونده مقاله -
مقاله
24 - کاربرد مدل "تحلیل شکاف" در بررسی نقاط قوت و ضعف مؤلفههای سرمایه اجتماعی در محلات شهری در راستای برنامهریزی سیستمی در فضاهای شهری (نمونه موردی محلات کیانپارس و لشکرآباد اهواز)فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 2 , سال 10 , تابستان 1397چکیده کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگیهای شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پ چکیده کاملچکیده کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگیهای شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پایدار محلات لشکر آباد و کیانپارس شهر اهواز را به سرمایه اجتماعی و تعلق خاطر را مورد بررسی قرار دهد. هدف اصلی، بررسی توسعه پایدار محله شهری با رویکرد اجتماعی و ارائه الگوی مناسب رسیدن به توسعه همه جانبه انسانی و فضایی میباشد. این مطالعه از نوع کاربردی توسعهای است به منظور تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق با توجه به سطح سنجش و نوع متغیر از آزمونهای مربوط به هر کدام استفاده شده است. پس از جمعآوری پرسشنامهها، دادهها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نقاط ضعف و قوت هر کدام از محلات در محک شاخصهای سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار با تاکید بر نقاط قوت متغیر مستقل (سرمایه اجتماعی) الگوی پیشنهادی با به کار گیری مدل "تحلیل شکاف" ارائه شده است. نتایج نشان میدهد در محله لشکرآباد بر اساس رتبه بندی صورت گرفته، از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به ترتیب تعلق اجتماعی، اعتماد اجتماعی، ارتباط اجتماعی، آگاهی اجتماعی، و مشارکت اجتماعی صورت بندی شدهاند. درمحله کبانپارس نیز از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به صورت آگاهی اجتماعی، تعلق اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و ارتباط اجتماعی می باشد. پرونده مقاله -
مقاله
25 - بازنگری در قوانین و مقررات شهری و تأثیر آن در تحقق مدیریت یکپارچه شهری تهران با تأکید بر یک مدل راهبردی پایدارفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1398چکیده امروزه مشکلاتی مانند مناسب و به روز نبودن قانون شهرداری برای ادارهی کلانشهرها و بخصوص شهر تهران، مشخص نبودن تعریف و تفکیک وظایف ملی از محلی و تناقضات و عدم هماهنگی موجود در آن، عدم شفافیت و تعیین تکلیف وظایف، حدود اختیارات و مسئولیتها بین ارکان ادارهی امور مل چکیده کاملچکیده امروزه مشکلاتی مانند مناسب و به روز نبودن قانون شهرداری برای ادارهی کلانشهرها و بخصوص شهر تهران، مشخص نبودن تعریف و تفکیک وظایف ملی از محلی و تناقضات و عدم هماهنگی موجود در آن، عدم شفافیت و تعیین تکلیف وظایف، حدود اختیارات و مسئولیتها بین ارکان ادارهی امور ملی و محلی، بزرگ شدن دولت و کم توجهی به رفع مسائل و مشکلات مدیریتی شهرها، افزایش مسائل اجتماعی و عدم شفافیت مسئولیت وظایف مربوطه، سطح پایین مشارکت مردم در ادارهی امور شهرها، استقرار 15 میلیون نفر جمعیت، فعالیت وزارتخانه ها و نهادهای سیاسی، امنیتی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی حساس و اثرگذار، مهاجرپذیری از کل استان های کشور، ترافیک، آلودگی هوا، دغدغه های زیست محیطی، تراکم ساختمان ها، ابنیه و املاک مسکونی، تجاری، حجم فزاینده خودروها، شبکه عظیم آبرسانی، گاز، برق، تلفن، راهداری تنها بخشی از پیچیدگیها، ظرفیت ها و چالشهای پیش روی این کلانشهر تهران موجب شده تا انگیزههای قوی در تمامی بخشهای جامعه به منظور رسیدن به راه حلی عملی و مؤثر به وجود آید. هدف اصلی این رساله دستیابی به استراتژی همسویی منافع سازمانهای دولتی و غیردولتی در جهت تحقق مدیریت یکپارچه شهری تهران است. این تحقیق ازلحاظ ماهیت و روش به صورت توصیفی- تحلیلی است و با توجه به اینکه شیوه به کار رفته در انجام این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به منظور کشف روابط بین متغیرها و پدیدهها و جهت ارزیابی شرایط درون سیستمی و برون سیستمی از مدل AHP) (تحلیل عاملی، و نرمافزار SPSS تکنیک دلفی بهره گرفته میشود. یافتههای تحقیق به عوامل تعدد سازمانها و نهادهای ذیربط و در نتیجه روابط گوناگون میان بخشی در سیاستگذاری و تصمیمگیری؛ ساختار توزیع قدرت سازمانها نهادها و ساختار همبسته در تصمیمگیری و سیاستگذاری و ساختارهای نهادی اثرگذار با منابع و ابزار قدرت و حاکمیت در موضوع تصمیمگیری و سیاستگذاری شامل اصول قوانین ضوابط و مقررات موجود شهری، زیرساختهای فناوری و ارتباطی و حمایتهای پرتوان مالی در چرخه مدیریت شهری از جمله عوامل مؤثر بر عدم تحقق یکپارچگی سیاستگذاری در مدیریت شهری هستند که با توجه به بررسیهای میدانی از دیدگاه نظردهندگان در صورت بازنگری در نظام و عناصر قدرت میان بازیگران عرصه شهری، امکان تحقق یکپارچگی فرایند سیاستگذاری در مدیریت شهر تهران میسر میشود. پرونده مقاله -
مقاله
26 - بررسی پدافند غیرعامل در منطقه 4شهرداری، شهر تهرانفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 11 , زمستان 1397چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و چکیده کاملچکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می شود. این تحقیق با هدف تحلیل و ارزیابی مراکز مهم ،حیاتی و حساس منطقه 4 شهر تهران از منظر پدافند غیرعامل انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی مکانهای حیاتی، حساس و مهم منطقه 4 شهر تهران، به منظور کاهش خسارتهای ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی است. روش جمعآوری اطلاعات عمدتاً کتابخانهای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی(مصاحبه) نیز استفاده شده است. در تحلیل و تهیه نقشه های مربوطه، از نرم افزار ARC_GIS و EXCEL استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری منطقه 4شهر تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی مراکز مهم، حیاتی و حساس منطقه پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در این منطقه است. بدین طریق میتوان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. * نویسنده مسئول [1] - Passive Defense پرونده مقاله -
مقاله
27 - تحلیل وضعیت و اثرات توسعه حملونقل محور (TOD)در مناطق 11 و 12شهر تهرانمطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 2 , سال 17 , تابستان 1401رشد جمعیت و توسعه شهرها، تبدیل آنها به کلان شهرها و مساله مهاجرت، سبب افزایش جمعیت و مشکلات فراوان حمل و نقلی می شود. از این رو رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل محور به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه مطرح شد. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور ایران، همواره ب چکیده کاملرشد جمعیت و توسعه شهرها، تبدیل آنها به کلان شهرها و مساله مهاجرت، سبب افزایش جمعیت و مشکلات فراوان حمل و نقلی می شود. از این رو رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل محور به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه مطرح شد. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور ایران، همواره با مشکلات حمل و نقل دست به گریبان است. مناطق 11 و 12 شهر تهران به دلیل مرکزیت و وجود مراکز مهم تجاری مورد توجه می باشد؛ اما همواره با مشکلات فراوانی ناشی از افزایش تردد خودروهای شخصی مواجهه است و برای کاهش تبعات آن، به راه اندازی مترو و اتوبوس های تندرو اقدام نموده است. هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت و اثرات توسعه حمل و نقل محور در مناطق 11 و 12 شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی و جز تحقیقات کمی است که برای جمع آوری داده ها، از روش میدانی و ابزار پرسش نامه استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را شهروندان و کاربران مترو و اتوبوس تشکیل داده اند که تعداد 100 نفر به صورت تصادفی پرسشگری شد. روایی پرسش نامه از طریق جامع نخبگان و پایایی آن نیز با ضریب کرونباخ 80/0 تایید شد. تحلیل ها نیز در نرم افزار spss انجام شد. نتیجه تحقیق نشان داد که سه متغیر کاربری های پیرامون ایستگاه ها، شبکه دسترسی و ارتباطات و همچنین کیفیت فضایی ایستگاه ها در سطح کمتر از 05/0 بوده و میانگین برابر با 53/2 نیز تایید می نماید که وضعیت ایستگاه ها در مناطق 11 و 12، نامناسب است. نتیجه آزمون تی نمونه های مستقل در سطح کمتر از 05/0 تایید می نماید که منطقه 12 ، نسبت به منطقه 11 در شرایط مناسب تری قرار دارد. همچنین نتیجه نشان می دهد که اثرات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حمل و نقل و بهره برداری از ایستگاه ها در مناطق 11 و 12، در سطح کمتر از 05/0 معنادار بوده و جهت اثرات نیز مثبت و متوسط ارزیابی شده است. اختلاف میانگین برابر با 050/0 تایید می نماید که منطقه 11 نسبت به منطقه 12، اثرات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بیشتری را پذیرفته است. مدل رگرسیون نیز نشان داد که در سطح کمتر از 05/0، بیشترین تاثیرگذاری در توسعه حمل و نقل محور، مربوط به متغیر کیفیت فضایی ایستگاه ها با ضریب 327/0 بوده است. پرونده مقاله -
مقاله
28 - نقش پروژه های محرک توسعه در تحقق سیاست های بازآفرینی (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 2 , سال 16 , تابستان 1400مقدمه: یکی از سیاستهای نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافتهای فرسوده و نابسامان شهری به طور خاص، بهکارگیری اقدامات پروژههای محرک توسعه باهدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافتها با بهره گیری از مشارکت و توان اجتماعی ساکنان و استفاده از ظرفیتهای مح چکیده کاملمقدمه: یکی از سیاستهای نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافتهای فرسوده و نابسامان شهری به طور خاص، بهکارگیری اقدامات پروژههای محرک توسعه باهدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافتها با بهره گیری از مشارکت و توان اجتماعی ساکنان و استفاده از ظرفیتهای محلی است. این رویکرد توانایی بازنده سازی اجزای موجود در مراکز شهری بدون نیاز به مداخلات و سرمایه گذاری های وسیع دارد.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش پروژههای محرک توسعه در تحقق سیاست های بازآفرینی شهری در بافت باارزش میراثی منطقه 12 شهر تهران است که در چهار بعد کالبدی- فضایی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی موردبررسی قرار می گیرد.روششناسی تحقیق: روش تحقیق با روش توصیفی – تحلیل بوده و جامعه آماری پژوهش ساکنین منطقه 12 می باشند. داده ها از طریق جمعآوری 150 عدد پرسشنامه و واردکردن داده ها به نرم افزار SPSS 22 و آزمون T تک نمونه ای، تحلیل و واریانس استفاده گردیده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی تحقیق حاضر منطقه 12 کلانشهر تهران میباشد.یافته ها و بحث: میانگین کیفیت محیط در منطقه 12 تهران تحت تأثیر پروژه های محرک به صورت کلی از دیدگاه ساکنان 3.18 به دست آمد که از عدد 3 که میانه نظری پاسخها میباشد، بیشتر است. ولی بهصورت کلی میانگین تأثیر پروژه های محرک توسعه بر کیفیت محیطی محدوده مثبت ارزیابیشده است.نتایج: نتایج نشان داد که پروژه های محرک توسعه باکیفیت محیط پیرامونی ارتباط معناداری دارد و در ابعاد اقتصادی تأثیر مثبتی داشته است، اما در سایر ابعاد به ویژه اجتماعی و کالبدی موفق نبوده است. همچنین بر اساس نظرات ساکنین میزان تأثیر و شعاع عملکرد این پروژه ها به صورت میانگین بالاتر از 50 درصد و مثبت ارزیابی می شود و در این میان ازنظر ساکنین محله پروژه بازآفرینی خیابان فدائیان اسلام بیشتر از سایر پروژه ها موفق عمل کرده است. پرونده مقاله -
مقاله
29 - بررسی نقش طراحی در فضاهای عمومی شهر بر ایجاد جرائم شهری (مطالعه موردی: پارک ولایت ساری)علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , شماره 46 , سال 20 , بهار 1403آن چه که به یک فضای شهری معنا می¬بخشد حضور افراد در آن فضا و انجام فعالیت¬های اجتماعی فرهنگی و ... در آن می¬باشد. بنابراین فضاهای عمومی شهری و به طور خاص پارک¬ها، عرصه¬ای برای تعاملات اجتماعی هستند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فضاهای طراحی شده در پارک ولایت شهر چکیده کاملآن چه که به یک فضای شهری معنا می¬بخشد حضور افراد در آن فضا و انجام فعالیت¬های اجتماعی فرهنگی و ... در آن می¬باشد. بنابراین فضاهای عمومی شهری و به طور خاص پارک¬ها، عرصه¬ای برای تعاملات اجتماعی هستند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فضاهای طراحی شده در پارک ولایت شهر ساری در ایجاد جرم و کاهش آن می¬باشد. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت، کاربردی بوده و برای جمع¬آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه¬ای، مشاهدات میدانی و اسناد فرادست استفاده شده است. برای تحلیل یافته¬های پژوهش بر اساس اصول مبانی نظریه CPTED برای پارک¬ها و فضاهای سبز به بررسی فضاهای پارک ولایت پرداخته و نقاط قوت و ضعف، فرصت¬ها و تهدیدهای آن در قالب تکنیک SWOT مشخص شده است، در پی آن راهبردهای چهارگانه ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان می¬دهد پارک ولایت شهر ساری دارای فضاهای بی¬دفاع بسیاری است که در این فضاها سبب شده است که در گوشه¬های بی¬دفاع پارک، بزهکاری¬ها و نابهنجاری¬هایی صورت می¬پذیرد که به سبب طراحی نامناسب پارک می¬باشد. در این پژوهش مشخص شده است که نبود مبلمان کافی و مناسب و نورپردازی¬های صحیح در پارک و همچنین طراحی نادرست ساختمان¬ها در پارک، سبب ایجاد این فضاهای بی¬دفاع شده است. پرونده مقاله