رشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و بررسی روند آن می تواند در برنامه ریزی های کلان اجتماعی و بویژه در مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد. این تحقیق با مطالعه شاخص سالخوردگی، روند توزیع و پراکنش فضایی جمعیت سالخورده روستایی ایران را با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی GIS در سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390 مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در سه دوره سرشماری 75، 85 و 90، شاهد الگوی خوشه ای در شاخص سالخوردگی هستیم و به معنای آنست که ما شاهد تمرکز این جمعیت در بخش های مرکزی کشور هستیم و جمعیت سالخورده به صورت متعادل در کشور پراکنده نشده است و ادامه این روند تمرکز بیشتر برای جمعیت سالخورده را در پی خواهد داشت. همچنین بین مرکز و پیرامون شاهد اختلاف فضایی برای میزان بالای شاخص سالخوردگی در مرکز کشور هستیم. در نهایت اینکه جمعیت سالخورده روستایی در حال افزایش است. پرونده مقاله

گردشگران خارجی و تقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان و مدیران شهری همواره به دنبال سنجش تقاضای گردشگری و شناخت عوامل و مقوله های موثر بر آن بوده و اقدام به شناسایی و اولویت بندی این عوامل کردند تا در چارچوب این امر، برنامه ریزی لازم را بر پایه هر گروه و خوشه از عوامل تاثیرگذار در تقاضای گردشگری خارجی انجام دهند. شهر تبریز با داشتن سرمایه های گردشگری مختلف، یکی از مقصدهای گردشگری برای گردشگران خارجی به شمار می رود. ضرورت توسعه بهینه گردشگری خارجی شهر تبریز، شناخت عوامل موثر بر تقاضای گردشگری خارجی شهر و خوشه بندی و اولویت بندی آن است. بنابراین هدف اصلی پژوهش، خوشه بندی عوامل موثر بر تقاضای گردشگری خارجی در شهر تبریز به منظور برنامه ریزی راهبردی آتی می باشد. برای این منظور از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی، مجموعه عوامل موثر بر تقاضای گردشگری تبریز، شناسایی شده و پس از ارزیابی میزان این عوامل از طریق 221 گردشگر خارجی ورودی به شهر تبریز که نمونه آماری حاصل از فرمول کوکران در این پژوهش بودند، مورد ارزیابی قرار گرفت پرونده مقاله

امروزه پایداری به عنوان بخشی اساسی از نظم جدید جهانی شناخته می شود. در سالهای اخیر مفهوم توسعه پایدار مورد تأکید و توجه صاحب نظران و مسئولین قرار گرفته است زیرا این مفهوم مبتنی بر حفظ استانداردهای سطح زندگی آینده است نسبت به آنچه که تا امروز از آن برخورداریم. اینک دریافتیم که دیگر نمی توان از محیط همانند گذشته بهره برداری کرد. توسعه پایدار گردشگری نوعی از گردشگری است که به مدیریت تمامی منابع منجر گردد و نیاز گردشگران فعلی و جامعه میزبان را بدون به خطر انداختن نسل آینده تامین گرداند. شهر مشهد به عنوان دومین شهر بزرگ کشور و دومین کلانشهر مذهبی جهان اسلام از برکت وجود پاک امام هشتم شیعیان امام رضا (ع) در مرکز و هسته اصلی آن هر ساله شاهد ورود خیل عظیم مشتاقان زیارت مرقد آن امام همام از اقصی نقاط کشور و جهان اسلام می باشد. بطوریکه میزان مسافرین داخلی و خارجی وارد شده به این شهر براساس آمار غیر رسمی تا 20 میلیون نفر در سال گزارش شده است و این امر منجر به توسعه صنعت گردشگری و تاسیسات مربوط به آن، رونق و توسعه شهری، کسب منافع اقتصادی و غیره شده است. شهر مشهد علاوه بر جاذبه های مذهبی توانهای گردشگری دیگری از جمله تاریخی و فرهنگی، طبیعی، تفریحی، تجاری، آموزشی و درمانی را داراست که خود باعث رونق گردشگری و طول مدت بیشتر اقامت گردشگران در این شهر شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اصلی‌ترین توان شهری در مشهد، گردشگری با تاکید بر گردشگری مذهبی است که تمامی زوایای شهر را تحت سلطه خود دارد که با توجه به اصول پایداری و رعایت استانداردهای آن می تواند پویایی و توسعه شهر را در طولانی مدت به همراه داشته باشد و به عنوان یک ضرورت ماندگار در حیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و زیست محیطی این شهر ایفای نقش کند پرونده مقاله

گردشگری شهری یکی از ابزارها و راهبردهای توسعه پایدار شهرها به شمار می‌رود و در این میان گردشگران خارجی و بازار و نقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان شهری همواره به دنبال برنامه ریزی و اولویت بندی سرمایه‌های شهری، شناخت تقاضای گردشگری و مدل‌های توسعه گردشگری خارجی در شهرها بودند. ضرورت توسعه مطلوب گردشگری خارجی تبریز، شناخت عوامل موثر، تقاضای گردشگری خارجی شهر و ارائه مدل مطلوب توسعه گردشگری شهری است. بنابراین هدف اصلی پژوهش، ارائه مدل پیشنهادی مطلوب برای توسعه گردشگری خارجی در شهر تبریز می‌باشد. برای این منظور ابتدا از طریق روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی و با داده‌های حاصل از مردم، گردشگران داخلی و خارجی، کارشناسان و مشاهدات میدانی، مقوله‌ها و عوامل اصلی موثر بر گردشگری خارجی شهر تبریز شناسایی شد و سپس با تکمیل پرسشنامه از 221 گردشگر خارجی، تقاضای گردشگری بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد که تقاضای گردشگری در شهر تبریز دارای کشش پذیری بالایی است و توان‌های گردشگری و امنیت بالا و برنامه‌های تازه در کنار رقبای گردشگری، چالش‌های شهری و ضعف حفاظت و مسائل قومی و نژادی در شکل گیری سیستم گردشگری خارجی تبریز، نقش آفرین هستند. در نهایت مدل مطلوب توسعه گردشگری در این شهر بر پایه گردشگران چند کارکردی، آژانس‌های چند منظوره، فرهنگ سازی گردشگری، تجربه‌های گردشگری، رقبای گردشگری، مدیریت یکپارچه گردشگری، تطبیق محصول – بازار گردشگری، نوآوری و کارآفرینی و پیوندهای قومی و فرهنگی طرح ریزی و ارائه شده است پرونده مقاله

سیمای شهری در تعریف شخصیت عملکردی فضاها نقش مهمی ایفا میکند و در چگونگی روحیه ی شهر و مردم بسیار موثر است . شهر ملایر طی چند دهه اخیر با رشد فزاینده جمعیت و گسترش فیزیکی بی رویه روبرو بوده که همین امر موجب دوگانگی شکل شهر به صورت بافت قدیم و جدید شده و از طرف دیگر به دلیل نادیده گرفتن مبحث سیمای شهری در بافت های شهری و نبود مبلمان مناسب ویا عدم رعایت طراحی خوب در اینگونه بافت ها نه تنها منجر به زیبایی بصری نشده بلکه باعث گسیختگی در ساختار فضایی شهر براساس منظر بافت های شهری نیز شده است . این پژوهش بر آن است با نگاهی تحلیلی- محتوایی و با توجه به روش تحقیق علمی – توصیفی . پیمایشی خود از زاویه ای متفاوت به سیمای شهری توجه نماید و نقش و تأثیر آن را بر زندگی شهری و توسعه ترسیم کند. از اثبات رابطه بین متغیر توسعه و متغیر بهبود زندگی شهری سیمای شهری نیز در این مقاله مطرح شده که داده ها از طریق مشاهده جمع آوری شده و در مدلی اثباتی- مقایسه ای و توصیفی، طراحی و به آزمون گذارده شده اند. شهر ملایر علیرغم هزینه های زیادی که صرف زیباسازی و بهبود کیفیت زندگی آن می شود متناسب با انتظارات مردم طرح نشده است و لزوم بازنگری در نگرش برنامه ریزان شهری احساس می شود . همچنین این نتیجه حاصل شده است که زندگی شهری بدون برخورداری از یک سیمای شهری مناسب کیفیت زندگی مناسبی را در شهر ملایر به ارمغان نخواهد آورد . از آنجایکه ملایر دارای قابلیت های گردشگری وتوریستی است و با عنایت به اقلیم ، فرهنگ و موقعیت خود و تأثیراتی که این شهر در غرب کشور دارد به مقوله سیمای شهری و ساماندهی آن کمتر پرداخته شده است. پرونده مقاله

توسعه پایدار شهری، توسعه ای است که به نیازهای مردم شهر پاسخ گوید، اما بقا و دوام آن نیز تضمین گردد؛ در عین حال آب، خاک و هوا، یعنی سه عنصری که برای حیات انسان ضروری است آلوده و بلااستفاده نگردد. در این پژوهش با هدف ارائه گفتمان ترویج فرهنگ توسعه پایدار شهری در نواحی شهری غرب استان کرمانشاه، در جستجوی رویکردی عملیاتی به این فرآیند بوده‌ایم. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و اطلاعات مورد نیاز را به دو روش اسنادی – کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار spss از آزمون اسپیرمن، استفاده کرده ایم. نتایج تحقیق نشان داد که با اصلاح نگرش مردم و ارتقاء سطح فرهنگ جامعه، شهروندان با مسئولیت پذیری بیشتری در فرآیند توسعه پایدار شهری مشارکت می کنند و فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مؤثری در ترویج ارزش ها و هنجارهای توسعه پایدار شهری در جامعه خواهد داشت. همچنین عدم اولویت بخشیدن به دیدگاه‌های مربوط به اصل پایداری و اصلاح نشدن نگرش های محیطی- شهری از چالش های عمده تحقق نیافتن فرهنگ توسعه پایدار شهری است. پرونده مقاله

جهانشهرها به مثابه پدیده های سیاسی - فضایی، بر روابط و قدرت سیاسی یکدیگر در چهارچوب ژئوپلیتیک جهانی شدن در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی اثر می گذارند. این فضای رقابتی از طریق ایجاد اقتصاد بازار آزاد، جریان سرمایه و کالا، دیپلماسی شهری، روابط بین‌الملل، حوزه نفوذ جهانشهرها در بستر جهانی شدن تحقق می یابد و شبکه ای از سلسله مراتب جهانشهرها را به وجود می آورد. در جریان این تحولات، دو قطب متضاد با فضای ژئوپلیتیکی متفاوت از جهانشهرهای برتر مانند لندن، نیویورک و توکیو و جهانشهرهای سیاه چاله ای منجمله تهران، علی‌رغم برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیک برتر، همچنان در انزوا به سر می برند و در فرآیندهای ژئوپلیتیک جهانی شدن سهم عمده ای ندارند. هدف از این پژوهش، بررسی روابط و میزان تأثیرپذیری تهران از ژئوپلیتیک جهانی شدن و تحولات اقتصادی آن(رفع محرومیت و افزایش رفاه اجتماعی) در جریان رقابت پذیری، روابط سیاسی و دیپلماتیک با سایر جهانشهرهاست. روش تحقیق براساس ماهیت نظری آن تاریخی و توصیفی_ تحلیلی و برپایه‌ی مدل تحلیلی SWOT (سه معیار عمده ژئوپلیتیک جهانی شدن، رقابت اقتصادی و عوامل دیپلماسی شهری) است. یافته های پژوهش نشان می دهد جهانشهرهای خاورمیانه مانند استانبول، ابوظبی، قاهره، دبی و ریاض با درک وضعیت ژئوپلیتیک جهانی شدن با سایر جهانشهرهای قدرتمند(آلفا، بتا و گاما) توانسته اند تا حدودی جایگاه مناسب‌تری در سلسله مراتبی جهانشهرهای جهان نسبت به تهران بیابند. در پایان نیز به منظور ایجاد اصلاح در مناسبات سیاسی_اقتصادی تهران با کشورهای خاورمیانه و کشورهای غربی در بستر ژئوپلتیک جهانی شدن، پیشنهادهایی ارائه شده است. پرونده مقاله

حفظ امنیت مرزها از اهمیت ویژه‌ای در همه‌ی کشورها برخوردار است. این امر در استان کرمانشاه با مرز طولانی با کشور عراق نقش پررنگ‌تری دارد. در این میان شهرستان قصرشیرین با بیش از 180 کیلومتر مرز مشترک با عراق و دو بازارچه مرزی رسمی فعال پرویزخان و مرز رسمی خسروی و ارتباط با دو اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مبادلات مرزی یکی از عوامل اصلی در رشد، توسعه و حیات اقتصادی شهرهای مرزی می‌باشد که می‌تواند اصلی‌ترین نقش را در پیشرفت و توسعه منطقه عهده‌دار باشد. در حال حاضر این شهرستان از پتانسیل‌های خود در رسیدن به این توسعه بهره نبرده است که لزوم بررسی همه جانبه و رفع موانع را دوچندان می‌کند. در این پژوهش از مدل SWOT برای ایجاد ماتریس و تحلیل، و برای امتیازهی به متغیرهای به کار رفته از دیدگاه‌های کارشناسان امر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف‌ها بر قوت‌ها و تهدیدات بر فرصت‌ها برتری داشته و استراتژی باید بر این اساس چیده شود. پرونده مقاله

رودخانه‌های درون‌شهری از سرمایه‌های محیط زیست شهرها محسوب می‌شوند و در فراهم کردن منابع زیست محیطی شهر، تنوع زیستی و شادابی و سرزندگی محیطی نقش مؤثری دارند. این پژوهش، با هدف تأثیرات شهرنشینی بر سیستم رودخانه قره سو و سپس اثرات فعالیت های انسانی و گسترش شهرنشینی بر الگوی زهکشی شهر، تغییرات کانال رود و مخاطرات مرتبط با آن از جنبه ژئومورفولوژیکی در شهر کرمانشاه می باشد؛ و با استفاده از آزمون کای اسکوائر در 2بازه زمانی اصلی و 5بازه فرعی و تأثیرات شهرنشینی بر رودخانه قره سو در طی 4دهه مورد بررسی قرار داده است. نتایج این پژوهش نمایانگر این موضوع است که، با ارزیابی سریع ژئومورفیک تغییرات کاهشی و افزایشی عرض کانال رودخانه قره سو این تغییرات با کاربری اراضی اطراف رودخانه ارتباط معناداری داشته است. پرونده مقاله

امروزه گردشگری از جنبه های مختلف اثرات شگرفی را بر حیات روستا برجا می گذارد. آگاهی از دیدگاه جامعه ی میزبان به عنوان عرضه کننده محصول گردشگری اهمیت فراوان دارد. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و به روش توصیفی و تحلیلی به بررسی دیدگاه روستاییان نسبت به اثرات گردشگری روستای فش شهرستان کنگاورپرداخته است .جامعه اماری روستاییان و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 226نفر به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب شده اند .برای جمع آوری داده ها ازپرسشنامه و طیف لیکرت و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss 18 استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد اثرات گردشگری مثبت و منفی معناداری دراین منطقه وجود دارد. بطوریکه در زمینه ی اقتصادی باعث ایجاد مشاغل جدید، افزایش درآمد، تمایل به مشاغل خدماتی، افزایش هزینه های زندگی و شکاف درآمدی و در حوزه اجتماعی- فرهنگی باعث افزایش ارتباطات و آگاهی عمومی، کاهش امنیت برای زنان و دختران، افزایش جرم و همچنین در زمینه زیست محیطی باعث تخریب محیط زیست و همچنین بالا رفتن انتظارات و آگاهی روستائیان در ارتباط با حفاظت از محیط زیست و .... شده است. بنابراین برنامه ریزی نظامند و مشارکت روستاییان فش در بخش گردشگری می تواند موجب تغییر و تحول در ابعاد اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی در زندگی مردم روستا شود و از اثرات منفی زیست محیطی گردشگری بکاهد. پرونده مقاله

با اجرای تحول تاریخی قانون هدفمند سازی یارانه‌ها در سال 1389، جراحی اقتصادی دوران گذر از اقتصاد یارانه‌ای به اقتصاد رقابتی و آزاد پس از گذشت دو دهه انتظار، عملیاتی شد و تحقیقات در مورد این موضوع را از منظر نظارت و ارزیابی اثرات بعد از اجرا، وارد عرصه جدیدی نمود. از آن‌جایی که طرح هدفمندی یارانه‌ها در بخش حمل و نقل و انرژی در رأس برنامه‌های تحول اقتصادی دولت قرارگرفته؛ اجرای این طرح گردشگری سکونتگاه‌های روستایی را نیز همگام با سایر بخش‌ها از سیاست‌های خود متأثر ساخته است. در تحقیق حاضر تلاشی صورت می‌گیرد تا اثرات هدفمندی یارانه‌ها در بخش حمل و نقل و انرژی بر شاخص‌های توسعه گردشگری سکونتگاه روستایی شهرستان بروجرد، به صورت ارزیابی حین اجرا بررسی شود. نوع تحقیق کاربردی و روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و میدانی که جهت تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه، از دو روش آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون همبستگی کندال تائوبی، اسپیرمن و رگرسیون چند متغیره) استفاده می‌شود. در نهایت نتایج دلالت بر وجود رابطه معنادار بین شاخص‌های هدفمندی یارانه‌ها با شاخص‌های توسعه گردشگری در ناحیه مورد مطالعه دارد؛ بنابراین ارتقاء شاخص‌های عملکرد هدفمندی یارانه‌ها برای دستیابی به توسعه گردشگری در روستاهای شهرستان بروجرد به‌مثابه یکی از راهبردهای اثرگذاری است که باید بیش ‌از پیش مورد توجه دولت قرار گیرد. پرونده مقاله

امروزه بهبود کیفیت زندگی، یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی‌ها در هر کشور است. برای این منظور در درجه اول باید شناخت دقیق و همه‌جانبه‌ای از وضعیت موجود کیفیت زندگی به عمل آید ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی و سنجش شاخص‌های کیفیت زندگی در نواحی روستایی دهستان پشته زیلایی است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق خانوارهای روستایی دهستان پشته زیلایی شهرستان دهدشت بوده است. این دهستان با توجه به سرشماری سال 1395، دارای 7 روستایی دارای سکنه و 3450 نفر جمعیت مشتمل بر 690 خانوار می‌باشد. تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسش‌نامه با استفاده از فرمول کوکران 220 خانوار به‌دست‌آمده است. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتاب‌خانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) بوده است. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون تحلیل واریانس، T تک نمونه‌ای و Tukey) استفاده‌شده است. نتایج نشان داد که وضعیت روستاهای موردمطالعه ازنظر کیفیت زندگی درمجموع نامناسب بوده است و غالب مؤلفه‌ها وضعیت مناسبی را نشان نمی‌دهند که می‌توان ناشی از عوامل مختلف مانند عدم برخورداری از سطوح خدماتی مطلوب، عدم وجود منابع درآمدی و ... در سطح منطقه باشد. همچنین از میان روستاهای موردبررسی روستای مندان با میانگین (75/4) در سطح خوبی قرار دارد و روستای سواری با میانگین (10/3) در سطح متوسط قرار دارد. و دو روستایی گوشه و آب ماهی به ترتیب با میانگین (56/2) و 46/2 در سطح ضعیف و روستای دلگرگ با میانگین (10/2) در سطح بسیار ضعیفی نسبت به روستاهای دهستان قرارگرفته است. پرونده مقاله