فهرست مقالات مرتضی حیدری


  • مقاله

    1 - بررسی انواع اقتباس‌های قرآنی در دیوان اشعار حافظ و ابوالعتاهیه
    مطالعات ادبیات تطبیقی , شماره 4 , سال 12 , پاییز 1397
    دریافتن ژرفنای سروده های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه‌های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه های تأثیرپذیری سروده های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته و گونه های آن را در دیوان هر دو شاعر ب چکیده کامل
    دریافتن ژرفنای سروده های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه‌های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه های تأثیرپذیری سروده های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته و گونه های آن را در دیوان هر دو شاعر بازنموده است. تأثر قرآنی این دو شاعر در حوزه اقتباس های مستقیم و اقتباس های غیرمستقیم جای می‌گیرد که هر کدام، خود دارای گونه هایی است. نگارنده دریافته که در شعر ابوالعتاهیه در مقایسه با حافظ از برساختن و درج مضامینی مشابه تعبیرات قرآنی نشانی نیست، زیرا حافظ اکسیر کلام خداوند را بر مضامین عاشقانه، سیاسی و اجتماعی سروده های خود زده و با مضمون‌آفرینی، فرهنگ زبانی و اندیشگانی خود را چندصدایی کرده است، حال آنکه اقتباس های قرآنی اشعار ابوالعتاهیه جنبه ای اخلاقی و زاهدانه دارد و تک بعدی است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - بررسی انواع اقتباس‌های قرآنی در دیوان اشعار حافظ و ابوالعتاهیه
    مطالعات قرآنی , شماره 2 , سال 8 , تابستان 1396
    دریافتن ژرفنای سروده‌های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه‌های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه‌های تأثیرپذیری سروده‌های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته، و گونه‌های آن را در دیوان هر دو شاعر چکیده کامل
    دریافتن ژرفنای سروده‌های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه‌های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه‌های تأثیرپذیری سروده‌های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته، و گونه‌های آن را در دیوان هر دو شاعر باز نموده است. تأثّر قرآنی این دو شاعر در حوزه اقتباس‌های مستقیم و اقتباس‌های غیرمستقیم جای می‌گیرد که هر کدام، خود دارای گونه‌هایی است. نگارنده دریافته که در شعر ابوالعتاهیه در مقایسه با حافظ از برساختن و درج مضامینی مشابه تعبیرات قرآنی نشانی نیست، زیرا حافظ اکسیر کلام خداوند را بر مضامین عاشقانه، سیاسی و اجتماعی سروده‌های خود زده و با مضمون‌آفرینی، فرهنگ زبانی و اندیشگانی خود را چندصدایی کرده است، حال آنکه اقتباس‌های قرآنی اشعار ابوالعتاهیه جنبه‌ای اخلاقی و زاهدانه دارد و تک‌بعدی است. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - تحلیل انتقادی نظریّة هنر و ادبیّات در منظومة فکری ـ فلسفی افلاطون
    مطالعات نقد ادبی , شماره 1 , سال 11 , تابستان 1395
    افلاطون همة پدیدار های هستی را سایه ای از عالم مثل می داند و هویت وجودی آن ها را مستقل به شمار نمی آورد. در پژوهش حاضر، نگارنده کوشیده تا بر پایة مفاهیم کلیدی فلسفة افلاطون به تبیین و تحلیل نظام زیبایی شناسی وی بپردازد. به گمان افلاطون، آثار هنری تقلیدی از زیبایی مطلقی چکیده کامل
    افلاطون همة پدیدار های هستی را سایه ای از عالم مثل می داند و هویت وجودی آن ها را مستقل به شمار نمی آورد. در پژوهش حاضر، نگارنده کوشیده تا بر پایة مفاهیم کلیدی فلسفة افلاطون به تبیین و تحلیل نظام زیبایی شناسی وی بپردازد. به گمان افلاطون، آثار هنری تقلیدی از زیبایی مطلقی هستند که ازلی و ابدی است. از سوی دیگر، زیبایی را سودمندی و کارآیی می داند و می گوید که هنر باید در خدمت اخلاق و جامعه باشد و هنر هیجان انگیز را خوش نمی دارد. همچنین، با هنری که هیجان انگیز نباشد ـ گر چه فاقد نقشی اجتماعی و اخلاقی باشد ـ مخالفتی نمی ورزد. نگارنده، پس از تحلیل آرای افلاطون، تناقض هایی را در نظام فلسفی و زیبایی شناسی افلاطون نتیجه گیری کرده که مطلق بودن منشأ زیبایی در اندیشة افلاطون را به پرسش گرفته است. پرونده مقاله