زبان های محلی ایران‌زمین، گنجینه ای بی مانند و ذخیره ای تمام نشدنی برای رشد و پیشرفت زبان فارسی به شمار می آید. تحلیل نظام آوایی در گونۀ زبانی طرود از توابع شهرستان شاهرود که برای نخستین بار در این مقاله بدان پرداخته‌شده، ظرافت ها و حلاوت های این گونۀ زبانی را آشکار می سازد. هدف از این پژوهش نشان دادن وجوه اختلاف و اشتراک آوایی گونۀ زبانی طرود با فارسی معیار در چارچوب فرآیند های واجی است تا در نتیجۀ فرآیندهای واجی کاهش، افزایش، ابدال، قلب و ادغام که در این گونۀ زبانی وجود دارد - اما در حال حاضر در فارسی معیار به چشم نمی خورد- نشان داده شود. مبنای این مقایسه بر اساس الگوهای رایج زبان شناسی بوده و گرد آوری داده ها به روش پرسش و پاسخ، مصاحبه با گویشوران بومی انجام‌شده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی سیر تحولات آوایی در گونۀ زبانی مورد پژوهش و تطبیق آن با فارسی معیار، نسبت این دو را بسنجد و از خلال بررسی تأثیر فرآیند های واجی در آن، واژگان گویشی کهن فعال را شناسایی نماید و در گشودن گره های زبانی و ادبی متون کهن به کار بندد. پرونده مقاله