تنش گرمایی یکی از عوامل مهم کاهش عملکرد گندم در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود که ایجاد ارقام متحمل به گرما را اجتناب ناپذیر نموده است. به منظور بررسی شاخص‌های تحمل گرما در گندم، 24 ژنوتیپ گندم نان در سال زراعی 92-1391 درقالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان و گنبد، در دو تاریخ کاشت طبیعی و تاخیری‌‌ (تنش گرما) کشت شدند. هشت شاخص تحمل تنش، شامل شاخص حساسیت به تنش‌‌ (SSI)، شاخص تحمل (TOL)، میانگین هندسی تولید (GMP)، میانگین حسابی(MP)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص عملکرد (YI) و شاخص اندازه برتری (Pi) بر اساس عملکرد دانه، مورد محاسبه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه در کشت تاخیری به 8/39 و 5/34 درصد به ترتیب در گرگان و گنبد کاهش یافت. میانگین عملکرد دانه در کاشت به موقع و تاخیری در گرگان به ترتیب 2/499 و 8/198 گرم در متر مربع بود. این مقادیر در گنبد به ترتیب 4/391 و 0/135 گرم در متر مربع یودند. بر این اساس، شاخص‌های MP و STI قادر به تشخیص ژنوتیپ‌های با عملکرد بالا تحت هر دو شرایط طبیعی و تنش گرما بودند. به طور کلی، هر درجه سلسیوس افزایش میانگین دما از 20 تا 4/26 درجه سانتیگراد، در طول دوره پر شدن دانه، باعث کاهش حدود 10 درصدی عملکرد دانه شد. همچنین ژنوتیپ شماره 21 با توجه به نتایج حاصل از بررسی شاخص‌ها به عنوان ژنوتیپ برتر هم در شرایط طبیعی و تنش توصیه می‌شود. پرونده مقاله

این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش شوری بر رقمهای گندم در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1394 اجرا گردید. این تحقیق در قالب دو آزمایش مجزا انجام شد. در آزمایش اول اثر سه سطح شوری (0 و60 و 120 میلی مولار) بر 117 رقم در مرحلهی جوانهزنی بررسی شد و پس از استخراج نتایج آن در آزمایش دوم تاثیر 4 سطح شوری (0، 60، 120، 180 میلی مولار) بر 10 رقم در مرحله رشد زایشی مورد مطالعه قرار گرفت. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. با استفاده از تجزیه به مولفههای اصلی 75/56 درصد صفات رویشی بوسیله 2 مولفه و 78/31 درصد صفات زایشی بوسیله 3 مولفه قابل تفسیر بودند. با بررسی همبستگیها نیز مشاهده شد که در مرحله جوانه زنی، همبستگی مثبتی بین سه صفت وزن خشک ساقهچه، طول ساقهچه و وزن خشک ریشهچه با مجموع وزن خشک و در مرحله زایشی همبستگی مثبتی بین تعداد کل دانهها با عملکرد دانه وجود داشت. تعدادی از رقمهایی که در مرحله جوانهزنی در برابر تنش شوری تحمل بالایی داشتند، در مرحله رشد زایشی به شوری مقاوم نبودند. با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش، صفات اندازه طول ریشهچه، طول ساقهچه، وزن خشک ریشهچه و وزن خشک ساقهچه، صفات موثر در تحمل شوری هستند و ارقام روشن زمستان، آریا و چمران 2 ارقام متحمل و ارقام قهته ساروق، کشه فراهان و نیشابور ارقام حساس به تنش شوری شناسایی شدند. پرونده مقاله