با گذار از دوره ساسانی به دوران اسلامی فرهنگ و هنر ایران همچنان به اسلوب پیشین ادامه یافت و کمتر تغییری در آن رخ داد. یکی از محوطه‌های کلیدی باستان‌شناختی در کنار بنای تپه حصار دامغان و چال طرخان که دوران گذار از ساسانی به اوایل دوران اسلامی را به خوبی به نمایش می‌گذارد تپه نظام‌آباد است. به رغم این اهمیت تاکنون موقعیت این تپه در پرده‌ای از ابهام قرار داشته و بیشتر پژوهشگران آن را در نزدیک ورامین یا ری قید نموده‌اند. با این وصف با توجه به عکسی که ارنست هرتسفلد در سال 1925 از تپه نظام‌آباد گرفته می‌توان از نظر ریخت‌شناسی آن را بازشناخت. تپه نظام‌آباد در حاشیه جنوب غربی شهر تهران کنونی واقع شده است. ما در این مقاله با معرفی این تپه سعی داریم اهمیت آن را نشان دهیم تا برای اقدامات پژوهشی آتی برنامه‌ریزی مناسبی صورت پذیرد. خوشبختانه امروزه کمترین دخل و تصرفی در این تپه در جنوب شرقی شهرستان اسلامشهر صورت گرفته است و هرچند که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است اما تعیین عرصه و حریم نشده است. با توجه به اهمیت گچبری‌های منحصر به فردی که از این تپه در موزه‌ها وجود دارد باید برای حفاظت از تپه اقداماتی صورت پذیرد. پرونده مقاله

پرونده مقاله

زاگرس مرکزی، به عنوان یکی از مهم ترین مناطق جغرافیایی در باستان شناسی ایران، سال هاست که مورد توجه باستان شناسانی است که به ایران می پردازند. یکی از آثار مهم تاریخی در زاگرس مرکزی که در آیندۀ نزدیک در زمره میراث فرهنگی جهانی قرار خواهد گرفت، مجموعه تاق بستان کرمانشاه است. سال ها از بررسی ها و کاوش ها در محدوده آثار جهانی تاق بستان کرمانشاه می گذرد و در نگاه باستان شناسان و پژوهشگران از این مجموعه به عنوان مجموعه ای تاریخی یاد می شود؛ مجموعه ای که در برگیرندۀ آثاری از ادوار اشکانی و ساسانی است و اهمیت آن چنان است که در سال های اخیر برای قرارگیری در فهرست میراث جهانی یونسکو مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت این مجموعه، بررسی ها و کاوش های فراوانی در محدوده این آثار در سالیان گذشته انجام گرفته است که به بهتر شدن درک ما از جایگاه این محوطه تاریخی و باستانی کشورمان کمک شایانی کرده است. با وجود تمام پژوهش های صورت گرفته در محدوده این مجموعه که در سالیان متمادی قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی صورت پذیرفته است، وجود محوطه ای پیش ازتاریخی در این مجموعه، متأسفانه نوعی سطحی نگری در پژوهش های پیشین را نمایان می کند. در این مجال به معرفی محوطۀ پارک غربیِ تاق بستان، به عنوان یکی از قدیمی ترین بقایای فرهنگی مجموعه تاریخی تاق بستان خواهیم پرداخت و تلاش خواهیم نمود تا با استفاده از مطالعه یافته های سطحی این محوطه، تاریخ نسبی آن را تعیین کنیم. پرونده مقاله