فرآیند توسعه تلاشی هوشمندانه برای افزایش ارتقای سطح کیفیت زندگی مردم است و باید اذعان داشت که نیاز کشور ایران به فرآیند توسعه شهرهای مرزی بسیار مشهود است که نوع تعاملات مرزی ساکنین این مناطق شهری با مردم آن سوی مرز تأثیرات اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی و امنیتی ویژه ای را دارد. در این میان بکار گیری بازارچه های مرزی به عنوان یکی از اهرم های مهم در توسعه شهرهای مرزی است که به رشددر این مناطق می انجامد و این موجب می شود تا تاثیرات بسزایی در توسعه شهرهای مرزی به وجود آید. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل کلیدی موثر برمناطق مرزی در شهر زابل و رشد هوشمند و مدیریت شده شهر با رویکرد آینده پژوهی در افق1423 می‌باشد. این پژوهش برمبنای هدف ،کاربردی و روش تحقیق آن، توصیفی – تحلیلی بوده و از نظر ماهیت نیز ، به دلیل رویکرد آینده‌پژوهی از نوع تحلیلی - اکتشافی می باشد.داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز، از روش‌های اسنادی و پیمایشی جمع‌آوری شده است. جامعه آماری تحقیق، 30 نفر از کارشناسان می باشد. در مرحله اول جهت تحلیل 7شاخص‌ با 94معیار، از روش دلفی استفاده شد که درپایان دورسوم 81 معیار شناسایی گردید. در مرحله دوم برای تحلیل اثرات متقابل از نرم‌افزارهای (Mic Mac) استفاده شد نتایج نشان می‌دهد 20عامل کلیدی در بازارچه های مرزی در آینده رشد هوشمند مناطق مرزی تاثیرگذارند که سیستم پایدار را تشکیل داده اند. در آینده شهرتوسعه بدون رشد هوشمند را تجربه خواهد کرد، که بیشترین تاثیر گذاری را متغیرهای ،گسترش فیزیکی شهر ،وضعیت ارتباط ریلی، و ...خواهند داشت. پرونده مقاله

شهر هوشمند شهری است نوآوربا توسعه پایدار اقتصادی، زندگی باکیفیت و مجهز به زیرساخت‌های مدرن که در آن فرآیندهای خدماتی، اقتصادی، اجتماعی و حاکمیتی، به صورت دقیق، سریع و آسان انجام خواهند شد. هدف تحقیق حاضر، تحلیل فضایی شاخص‌های شهر هوشمند شهری در شهر زاهدان است. با توجه به اهداف تحقیق، نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی- تحلیلی است. روش جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات، اسنادی و پیمایشی است. از آنجا که تحلیل فضایی شاخص‌های شهر هوشمند یک مسأله تصمیم‌گیری چندمعیاره است، به همین منظور، در تحقیق حاضر از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره ویکور (Vikor) و همچنین، وزن‌دهی زوجی با مدل تحلیل سلسله‌مراتبی فازی (FAHP) استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک‌نمونه‌ای نشان داد که شاخص‌های شهر هوشمند در شهر زاهدان همگی پایین‌تر از میانگین مطلوب (3) قرار دارند و در وضعیت نامطلوب می‌باشند. شاخص پویایی هوشمند با میانگین 2/832، شاخص مردم هوشمند با میانگین 2/809، شاخص زندگی هوشمند با میانگین 2/755، شاخص محیط‌ هوشمند با میانگین 2/769 و شاخص حکمروایی هوشمند با میانگین 2/887 همگی در وضعیت نامطلوب می‌باشند. نتایج مدل ویکور نشان داد منطقه 1 با مقدار وزن 0/087 در اولویت اول قرار دارد. به عبارتی، این منطقه از نظر شاخص‌های شهر هوشمند در بهترین حالت قرار دارد. منطقه 2 با مقدار وزن 0/165 در اولویت دوم، منطقه 5 با مقدار وزن 0/324 در اولویت سوم، منطقه با مقدار وزن 0/787 در اولویت چهارم و منطقه 4 با مقدار وزن 0/857 در اولویت آخر قرار دارند. نتایج به دست آمده بیانگر این است که مناطق شهر زاهدان از نظر شاخص‌های شهر هوشمند در یک شرایط نامتعادل قرار گرفتند و از این حیث مناطق پنج‌گانه شهر با هم اختلاف زیادی دارند. پرونده مقاله

مفهوم شهر خلاق، از میانه دهه 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامه ریزی و سیاست های شهری تبدیل شده است. هدف این پژوهش، ارزیابی و سنجش عوامل کلیدی موثر بر شهر خلاق در شهر بیرجند با رویکرد سناریومبنا در افق1430 می باشد. این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و روش بررسی آن، توصیفی – تحلیلی و از نظر ماهیت، به دلیل رویکرد آینده پژوهی، تحلیلی - اکتشافی است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز تحقیق، با روش های اسنادی و پیمایشی (پرسشنامه) جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق، 20 نفر از کارشناسان و متخصصان و نخبگان است. جهت تحلیل شاخص ها و معیارها، از نرم افزارهای میک مک (MicMac) و سناریو ویزارد (Scenario Wizard) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل یافته ها نشان می دهد 16 عامل کلیدی در آینده شهر خلاق بیرجند تاثیرگذارند. همچنین، 5 سناریو با ترکیب‌های متفاوتی از سه وضعیت، مطلوب، ایستا و بحرانی، احتمال وقوع در شهر خلاق شهر را دارند که 25/26 درصد وضعیت بحرانی، 25/46 درصد در حالت ایستا و 5/27 درصد وضعیت مطلوب صفحه سناریو را به خود اختصاص داده است. با این وضعیت، به نظر می‌رسد وضعیت‌های مطلوب و ایستا بخش عمده‌ای از صفحه سناریوها را به خود اختصاص داده‌اند و وضعیت‌های بحرانی و ایستا به ترتیب در الویت های بعدی قرار دارند. در خوش‌بینانه‌ترین حالت، 1 سناریو (چهارم) از 5 سناریو مؤثر بر شهر خلاق از وضعیت تقریبا مناسبی برخوردار خواهد بود که به تنهایی دارای 6 وضعیت مطلوب می باشد و 4 سناریوی دیگر، نسبت این سناریو (چهارم) مطرح شده دارای مطلوبیت کمتری هستند. پرونده مقاله

سکونتگاه های روستایی به عنوان کوچکترین واحد جغرافیایی، تحت تأثیر عوامل مختلفی در بستر جغرافیایی و در قالب روابط انسان و محیط شکل گرفته اند. نواحی روستایی در سرتاسر جهان تمایل به ارائه خصوصیات مشابهی را دارند. جمعیت ها بطور فضایی پراکنده هستند. کشاورزی اغلب وجه غالب و مسلط بوده و در پاره ای از مواقع بخش اقتصادی و فرصت های لازم برای بسیج منابع با محدودیت روبرو می باشند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل ساختار جمعیت سکونتگاه های روستایی در استان سیستان و بلوچستان تنظیم گردید. روش تحقیق با توجه به موضوع پژوهش، توصیفی- تحلیلی و هدف از نوع کاربردی بوده و داده ها به روش اسنادی گردآوری شده است. جامعه آماری در این مطالعه، تمام سکونتگاه های روستایی استان سیستان و بلوچستان در سال 1395 را دربرمی گیرد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی فضایی در نرم افزار ژئودا و Moran’s Iاستفاده شد. نتایج حاصل از همبستگی موران نشان می دهند که مقدار همبستگی فضایی در همه موارد در سطح اطمینان 95% معنادار و مثبت می باشد و از نظر الگوی فضایی، تفاوت های معناداری در آن ها وجود دارد. همچنین، همواره اختلاف زیادی بین مناطق مختلف استان از نظر توزیع معیارهای مشخص شده وجود دارد. پرونده مقاله

هر شهر در راستای نیل به شکوفایی، دستخوش فراز و نشیب‌هایی می‌شود؛ گاهی بروز عواملی به شکوفایی آن کمک می‌کند و در مواقعی نیز برخی مشکلات، این شکوفایی را در معرض خطر قرار می‌دهد. درک روشن و استفاده از این عوامل در برنامه‌ریزی و اصلاح سیاست‌ها و حمایت از برخی ساختارها و مکانیسم‌های تأثیرگذار بر شکوفایی اهمیت زیادی دارد؛ به همین دلیل، شناخت عوامل تشویق‌کننده و بازدارنده شکوفایی در هر شهر ضروری است. هدف از تدوین این پژوهش، بررسی و ارزیابی اثرات شکوفایی شهری بر زیست‌پذیری شهری در شهر سراوان بوده است. این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، جزء پژوهش‌های توصیفی-تحلیلی است. گردآوری داده‌ها از طریق منابع کتابخانه‌ای و پیمایشی انجام شده است. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه است. حجم جامعه آماری، 60014 نفر و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه‌ای نشان می‌دهد شهر سراوان از نظر وضعیت شاخص‌های شکوفایی شهری در وضعیت مناسبی قرار ندارد. شاخص کیفیت زندگی با مقدار بتای 0/314 بیشترین و شاخص توانایی تولید با ضریب بتای 0/126 کم‌ترین تاثیر را بر زیست‌پذیری شهر سراوان داشته است. شاخص زیرساخت‌ها با ضریب بتای 0/254، شاخص برابری و عدالت اجتماعی با ضریب بتای 0/212 و شاخص پایداری زیست‌محیطی با ضریب بتای 158/0 به ترتیب در رتبه‌های دوم تا چهارم تاثیرگذارترین شاخص‌های شکوفایی شهری بر زیست‌پذیری شهر سراوان قرار دارند. همچنین، در میان شاخص‌های شکوفایی شهری در شهر سراوان، شاخص زیرساخت‌ها با میانگین 3/235 بالاترین میانگین و شاخص پایداری زیست‌محیطی با میانگین 2/277 کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله

با گسترش شهرنشینى مباحثى مانند تاب‌آورى شهرى براى پایدار کردن شهرها در مقابل حوادث طبیعى و انسانى مورد توجه قرار گرفته است. وقوع حوادث طبیعی نظیر سیل، زلزله و طوفان اغلب تأثیرات مخربی بر سکونتگاه‌های انسانی مى گذارد و ساختمان ها و زیرساخت ها را ویران و عوارض اجتماعی- اقتصادی پردامنه اى بر جوامع تحمیل مى کند. بنابراین، در این پژوهش، به سنجش میزان تاب آوری اجتماعی در بافت فرسوده شهر زابل با رویکرد آینده پژوهی پرداخته شده است. این پژوهش، با استفاده از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و با بهره گیری از نرم افزار سناریو ویزارد به سنجش میزان تاب آوری اجتماعی در بافت فرسوده شهر زابل در افق 1420 پرداخته است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است. جامعه آماری تحقیق، 30 نفر از کارشناسان و متخصصان در زمینه های شهرسازی، مدیریت بحران و آینده پژوهی بوده که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهد که 15 عامل کلیدی در سنجش تاب آوری اجتماعی شهر زابل نقش دارد که 45 وضعیت احتمالی در آینده برای آنها در نظر گرفته شد و به صورت ماتریس اثرات متقاطع 45×45 طراحی گردید؛ سپس با اخذ نظرات کارشناسان و بر اساس تحلیل های نرم افزار سناریو ویزارد، 6 سناریو قوی استخراج گردید. از میان 6 سناریو قوی، 2 سناریو (سناریوهای 2 و 4) در حالت مطلوب قرار دارند که شرایط ایده آلی را برای تاب آوری اجتماعی در بافت فرسوده شهر زابل نشان می‌دهد و 4 سناریوی دیگر (سناریوهای 1 و 3 و 5 و 6) در حالت بحرانی قرار دارند که لزوم برنامه‌ریزی جهت مقابله کاهش تاثیرات منفی ناشی از وقوع آن‌ها دیده می‌شود. پرونده مقاله

زیرساخت های گردشگری از جمله عوامل موثری هستند که می توانند مستقیما منجر به ارائه خدمات شوند و برخورداری از آنها می تواند علاوه بر تاثیرگذاری بر توسعه گردشگری، به بهبود سطح کیفی زندگی جامعه محلی نیز کمک شایانی کنند. این پژوهش با هدف اولویت بندی شهرستان های استان سیستان و بلوچستان از نظر زیرساخت های گردشگری انجام گرفت. پژوهش حاضر بـر پایـه روش توصـیفی- تحلیلـی است. جامعـه آمـاری تحقیـق اسـتان سیستان و بلوچستان بـه تفکیـک شهرستان های آن (زاهدان، زابل، چابهار، سراوان، زهک، سیب و سوران، مهرستان، خاش، هیرمند، نیمروز، هامون، نیک شهر، ایرانشهر، کنارک، دلگان، سرباز، میرجاوه، فنوج، قصرقند) است. از طریق تکنیک تاپسیس فازی و فرآیند تحلیل شبکه (ANP) به اولویت بندی شهرستان ها پرداخته شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از تاپسیس فازی و اولویت بندی شهرستان های استان سیستان و بلوچستان، شهرستان خاش با مقدار وزن 0/893 در اولویت اول قرار دارد، شهرستان چابهار با مقدار وزن 0/867 در اولویت دوم، شهرستان زاهدان با مقدار وزن 0/831 در اولویت سوم، شهرستان نیک شهر با مقدار وزن 0/800 در اولویت چهارم، شهرستان زابل با مقدار وزن 0/717 در رتبه پنجم قرار گرفته است. همچنین، شهرستان مهرستان با مقدار وزن 0/000 در اولویت آخر قرار گرفته است. همچنین، از نظر میزان توسعه یافتگی شهرستان ها از نظر زیرساخت های گردشگری شهرستان به سه گروه توسعه یافته، درحال توسعه و محروم گروه بندی شدند. بر این اساس، شهرستان های خاش، چابهار، زاهدان و نیک شهر توسعه یافته، شهرستان های زابل، ایرانشهر، کنارک و میرجاوه در حال توسعه و شهرستان های سراوان، زهک، سرباز، هامون، سیب و سوران، هیرمند، دلگان، نیمروز، فنوج، قصرقند و مهرستان محروم می باشند. پرونده مقاله