فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
,
شماره1,سال
8
,
بهار
1397
اکوتوریسم و ژئوتوریسم، رویکردی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره ارزیابی پتانسیل پدیدههای منحصر به فرد زمین یا ژئومورفوسایتها است که به منظور پایداری در توسعه اقتصادی- اجتماعی جامعه بومی و حفاظت از میراث زمین شناختی ترسیم شده است. این حوزه مطالعاتی با ترکیب نمودن مواریث چکیده کامل
اکوتوریسم و ژئوتوریسم، رویکردی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره ارزیابی پتانسیل پدیدههای منحصر به فرد زمین یا ژئومورفوسایتها است که به منظور پایداری در توسعه اقتصادی- اجتماعی جامعه بومی و حفاظت از میراث زمین شناختی ترسیم شده است. این حوزه مطالعاتی با ترکیب نمودن مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژی پتانسیلهای بالایی را در راستای گردشگری پایدار عرضه میکند که امروزه این دانش با گسترش مطالعات خود، مشتقات متعددی از قبیل ژئودایورسیتی (تنوع)، ژئوکانسرویشن (حفاظت)، ژئواینترپرتیشن (تفسیر) و... را در این شاخه از علوم زمین پدیدار ساخته است. هدف نوشتار حاضر ارتقای علمی، توسعه ناحیهای و حفاظت از میراثهای ژئومورفیک در منطقه موردمطالعه بهویژه در سطح استان هرمزگان میباشد. در این پژوهش از نظر روششناسی تلاش شده به کمک تلفیقی از مدلها و نیز تحلیل تشابهات و تفاوتهای مدلهای ارزیابی، به همراه پیمایشهای میدانی در دو مرحله از منطقه انجام شود. بدینصورت که با طرح روشی مبتنی بر معیارها و مؤلفههای تأثیرگذار(با امتیاز 0- 10) متناسب با رفتارشناسی ژئوسیستمهای منتخب استان یعنی سواحل بالاآمده بندر جاسک، اشکال قارچی شکل فرایندهای بادی، تالابهای جزر و مدی و گلفشانهای ساحلی، قابلیتهای این سایتها در مقام مقایسه اولویتها مبتنی بر سه موضوع کلان 1- ابعاد علمی- مکمل و ژئومورفولوژی؛ 2- زیرساختها و خدمات گردشگری و 3- حفاظت میراث زمین و رفتار مخاطره شناسی؛ مورد ارزیابی قرار دهد. یافتههای حاصل از ارزیابیهای میدانی و دفتری از مجموع 200 امتیاز به ترتیب اشکال قارچی شکل با کسب 108 امتیاز، سواحل بالاآمده 108 امتیاز، تالابهای جزر و مدی 102 امتیاز، و گلفشانها با کسب 79 امتیاز ارزشگذاری و ارزیابی جامع 20 معیار موجود شدند. نتایج نهایی نشان داد که به ترتیب اولویت و نمره دهی، ژئومورفوسایتهای سواحل بالاآمده و اشکال قارچی شکل بادی به دلیل دسترسی مطلوبتر، مقاومت بیشتر، هزینه زیرساختی کمتر و آموزش بهتر دانش زمین در رتبه اول و گلفشانها و تالابهای جزر و مدی به دلیل شکنندگی و مخاطرات بیشتر و دسترسی نامطلوب در رتبه دوم قرار میگیرند که لازم است در مقام سرمایهگذاری اولویتها و برنامهریزی جامع موردتوجه قرار گیرد.
پرونده مقاله
فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
,
شماره1,سال
14
,
بهار
1403
نواحی روستایی همواره با بلایای طبیعی مختلفی از جمله زلزله مواجه هستند. تاکنون برای مقابله با این بلای طبیعی در راستای کاهش اثرات و پیامدهای منفی آن، رویکردهای مختلف مطرح شده که از جمله آنها، تاب-آوری است. تابآوری به عنوان یکی از مولفههای مهم در پایداری نواحی روستایی ب چکیده کامل
نواحی روستایی همواره با بلایای طبیعی مختلفی از جمله زلزله مواجه هستند. تاکنون برای مقابله با این بلای طبیعی در راستای کاهش اثرات و پیامدهای منفی آن، رویکردهای مختلف مطرح شده که از جمله آنها، تاب-آوری است. تابآوری به عنوان یکی از مولفههای مهم در پایداری نواحی روستایی بیانگر ظرفیت برای پاسخ دادن به چالشها یا آسیبها در طول زمان میباشد. باید توجه داشت نخستین گام در فرآیند برنامهریزی و ارتقاء تابآوری جوامع، شناخت وضعیت موجود تابآوری آنها در برابر بلایا (زلزله) است تا از این طریق ضمن شناخت میزان تابآوری جوامع روستایی، عوامل موثر در ارتقاء آن را شناسایی نمود. از این رو، در پژوهش حاضر به تعیین و تحلیل تابآوری نواحی روستایی شهرستان شیراز در برابر زلزله پرداخته شده است. روش انجام پژوهش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر روش پیمایشی و اسنادی میباشد. رویکرد غالب پژوهش پیمایشی و برخی از اطلاعات مورد نیاز با بهرهگیری از روش اسنادی جمعآوری شده است. از لحاظ مکانی جامعه آماری این پژوهش روستاهای واقع در شهرستان شیراز و جامعه مورد تحقیق شامل ساکنان روستایی است. با توجه به معیار فاصله از گسل، تعداد جمعیت و توزیع فضایی، 10 روستا به عنوان روستاهای نمونه پژوهش و با استفاده از روش کوکران تعداد 340 خانوار به عنوان حجم نمونه پژوهش تعیین شدند. برای پردازش دادهها از روشهای آماری( توصیفی و استنباطی) و روش SAW استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که تابآوری نواحی روستایی مورد مطالعه در برابر وقوع زلزله در سطح پایینی قرار دارد(حد متوسط برابر147 و میانگین مشاهده شده برابر 95/134) و در بین روستاها از لحاظ ابعاد تابآوری تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج بیانگر وجود رابطه معنادار آماری بین وضعیت تابآوری با متغیرهای زمینهای(سن، شغل، تحصیلات، مدت سکونت و رضایت از سکونت در روستا) و با دو مولفه فاصله از شهر شیراز و تعداد امکانات و خدمات می-باشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد