فهرست مقالات سید محمدرضا مهدویان


  • مقاله

    1 - بررسی عوامل مؤثر بر آلودگی محیط‌زیست در ایران
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1400
    مقدمه و هدف: با توجه به اهمیت مسائل زیست­محیطی، شناسایی عوامل مؤثر بر آلودگی محیط­زیست بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. از این رو، مطالعه حاضر به بررسی اثرات مصرف برق، توسعه مالی، سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی بر انتشار   چکیده کامل
    مقدمه و هدف: با توجه به اهمیت مسائل زیست­محیطی، شناسایی عوامل مؤثر بر آلودگی محیط­زیست بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. از این رو، مطالعه حاضر به بررسی اثرات مصرف برق، توسعه مالی، سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی بر انتشار  در ایران طی سال­های 1970-2016 پرداخته است.
    مواد و روش­ها: برای این منظور، از روش خود توضیح با وقفه­های گسترده استفاده گردید و جهت بررسی مانایی، از آزمون­های ریشه واحد دیکی فولر تعمیم‌یافته، زیوت-اندریوز و لی- استرازیسیچ استفاده شد. همچنین جهت بررسی هم انباشتگی، آزمون گریگوری-هانسن به کار گرفته شد.
    یافته­ها: نتایج حاصل از تخمین بلندمدت نشان ­می­دهد که مصرف برق و رشد اقتصادی اثری مثبت بر میزان انتشار کربن دارند و با افزایش یک درصدی آن­ها، میزان انتشار کربن به ترتیب 58/0 و 05/0 درصد افزایش می­یابند. رابطه توسعه مالی و انتشار کربن منفی است و با افزایش یک درصدی توسعه مالی، انتشار کربن به میزان 09/0 درصد کاهش خواهد یافت. رابطه سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و انتشار کربن (آلودگی) مثبت است و نشان می­دهد فرضیه پناهگاه آلودگی در ایران دارای اعتبار است و با افزایش یک درصدی سرمایه­گذاری مستقیم خارجی، میزان انتشار کربن، 01/0 درصد افزایش خواهد یافت.
    بحث و نتیجه­گیری: با توجه به نتایج به دست آمده و از آنجایی که ایران از نظر منابع تجدید پذیر جز کشورهای غنی محسوب می­گردد، ضروری است کشور ایران با یک برنامه­ریزی مدون، ضمن رهایی بودجه و تولید ناخالص داخلی از دام درآمدهای نفتی، به سمت جایگزینی منابع تجدید ناپذیر حرکت کند تا ضمن حفظ منابع انرژی، آلودگی­های زیست­محیطی نیز کاهش یابد. همچنین ضروری است که دولت و قانون‌گذاران در ایران به دنبال جذب سرمایه در زمینه بازسازی بخش تولیدی کشور به ویژه صنعت و به‌کارگیری فناوری­های دوستدار محیط‌زیست باشند.
    طبقه­بندی JEL: Q50, P18,C50. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - توزیع درآمد روستایی و اثرات آن بر مهاجرت‌های روستا شهری در ایران
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 1 , سال 15 , بهار 1402
    مقدمه و هدف: پژوهش حاضر ضمن بررسی نظریه­های مهاجرت روستا شهری، با به‌کارگیری رهیافت گشتاور تعمیم‌یافته و با استفاده از داده‌های استانی در فاصله سال‌های 1395-1385، اثرات توزیع درآمد روستایی بر مهاجرت را مورد بررسی قرار داده است. متغیرهای مورد استفاده چکیده کامل
    مقدمه و هدف: پژوهش حاضر ضمن بررسی نظریه­های مهاجرت روستا شهری، با به‌کارگیری رهیافت گشتاور تعمیم‌یافته و با استفاده از داده‌های استانی در فاصله سال‌های 1395-1385، اثرات توزیع درآمد روستایی بر مهاجرت را مورد بررسی قرار داده است. متغیرهای مورد استفاده در این مطالعه شامل ضریب جینی، نرخ باسوادی، تعداد خانه­های بهداشت، مقدار تولید ناخالص داخلی سرانه، ارزش‌افزوده بخش کشاورزی و متغیر دامی (برای پرداخت نقدی یارانه‌ها) می­باشد. مواد و روش­ها: برای این منظور، از روش گشتاور تعمیم یافته استفاده گردید. برای بررسی وابستگی مقطعی از آزمون استقلال مقطعی پسران (CIPS) و جهت بررسی مانایی از آزمون CADF استفاده گردید. هم‌چنین، جهت بررسی هم انباشتگی، آزمون وسترلوند به کار گرفته شد. یافته­ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد رابطه ضریب جینی و مهاجرت مثبت است، به طوری که با یک درصد افزایش در مقدار ضریب جینی، مهاجرت از روستا به شهر 46/0 درصد افزایش خواهد یافت. هم‌چنین، متغیرهای سرانه تولید ناخالص داخلی، آموزش، سلامت در مناطق روستایی اثر کاهشی بر مقدار مهاجرت داشته­اند. به طوری که با افزایش یک درصدی در مقدار سرانه تولید ناخالص داخلی، نرخ باسوادی و تعداد خانه­های بهداشت، به ترتیب شاهد کاهش 13/0، 002/0 ، 05/0 درصدی در مقدار مهاجرت خواهیم بود. رابطه میان ارزش‌افزوده بخش کشاورزی و مهاجرت مثبت است و به ازای یک درصد افزایش در ارزش‌افزوده بخش کشاورزی، مقدار مهاجرت روستا شهری 15/0 درصد افزایش خواهد یافت. بحث و نتیجه­گیری: به منظور بهبود توزیع درآمد مناطق روستایی، ایجاد ساختار مناسب برای مدیریت هماهنگ توسعه روستایی، بهبود شاخص­های توسعه روستایی، اولویت­بندی خدمات روستایی بر اساس شرایط منطقه­ای، حمایت از گسترش کشاورزی صنعتی و صنایع روستایی برای ایجاد مهاجرت معکوس (از شهر به روستا) ، باید در اولویت قرار گیرد. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - ارزیابی اثرات آزادی‌های سیاسی و اقتصادی بر آلودگی محیط زیست در کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 2 , سال 14 , تابستان 1401
    چکیده
    مقدمه و هدف: هدف این پژوهش بررسی اثرات آزادی سیاسی و اقتصادی بر مقدار انتشار کربن در کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی طی سال­های 1999-2015 است. در این پژوهش ضمن برآورد یک مدل کلی شامل 50 کشور عضو، 2 مدل نیز به تفکیک درجه چکیده کامل
    چکیده
    مقدمه و هدف: هدف این پژوهش بررسی اثرات آزادی سیاسی و اقتصادی بر مقدار انتشار کربن در کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی طی سال­های 1999-2015 است. در این پژوهش ضمن برآورد یک مدل کلی شامل 50 کشور عضو، 2 مدل نیز به تفکیک درجه آزادی سیاسی کشورها شامل کشورهای غیرآزاد و نسبتاً آزاد مورد بررسی قرار گرفت.
    مواد و روش­ها: برای این منظور، از روش گشتاور تعمیم یافته استفاده شد و برای بررسی مانایی، از آزمون­های ریشه واحد برایتونگ، تیم، پسران و شین و هادری استفاده شد. هم‌چنین، برای بررسی هم انباشتگی، آزمون پدرونی بکار گرفته شد.
    یافته ­ها: نتایج حاصل از برآورد نشان داد که رابطه میان آزادی سیاسی و انتشار کربن معنادار و منفی و رابطه آزادی اقتصادی و انتشار CO2 معنادار و مثبت است. رابطه رشد اقتصادی و انتشار کربن مثبت و معنادار است و با توجه به رابطه منفی مجذور رشد اقتصادی و آلودگی محیط­زیست، وجود منحنی محیط زیستی کوزنتس در کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی مورد تأیید قرار می­گیرد. هم‌چنین، مشخص شد که اثر متغیرهای مصرف انرژی، شاخص صنعتی سازی و اندازه جمعیت بر دی‌اکسید کربن نیز مثبت است. در کشورهای غیرآزاد اثر آزادی سیاسی و آزادی اقتصادی بر انتشار کربن معنادار و مثبت است. این در حالی است که در کشورهای نسبتاً آزاد، اثر آزادی سیاسی بر مقدار انتشار دی‌اکسید کربن منفی و اثر آزادی اقتصادی غیر معنادار است.
    بحث و نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه، افزایش آزادی­های سیاسی در کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، مقدار انتشار    کاهش خواهد داد. در واقع این مفهوم نشان می­دهد که انتظار می­رود که با ایجاد فرصت­های بیش‌تر برای شنیده شدن صدای فعالین محیط­زیست، مقدار آلودگی کاهش یابد. این نتیجه به خوبی اهمیت وجود آزادی سیاسی را مشخص می­سازد. چراکه با وجود آزادی سیاسی و حاکمیت دولت­های دموکراتیک مقدار پاسخگویی بیش‌تر بوده و سرعت گردش داده‌ها نیز بالاتر است. مطبوعات آزاد و دیگر اشکال اطلاع‌رسانی موجب می‌شود که شهروندان داده‌های بیش‌تری پیرامون مسائل محیط زیستی داشته باشند. همه این موارد اهمیت مسئله شفافیت و آگاه بودن مردم را مشخص می­کند. چراکه آگاهی در نهایت منجر به مطالبه گری شده و مردم مطالبه گر و آگاه نسبت به مسائل محیط زیستی، دولت­ها را وادار به حمایت از محیط­زیست خواهند کرد. پرونده مقاله