حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره5,سال
6
,
زمستان
1395
چاه های سطحی کشاورزی به عنوان منبع تامین آب آبیاری و مدیریت مناسب آنها برای تامین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. در این راستا تحقیقی با هدف توسعه مدل شبیه سازی بهره برداری از چاههای سطحی انجام گرفت. رویکرد این مدل بر حداکثر استفاده از آب ها چکیده کامل
چاه های سطحی کشاورزی به عنوان منبع تامین آب آبیاری و مدیریت مناسب آنها برای تامین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. در این راستا تحقیقی با هدف توسعه مدل شبیه سازی بهره برداری از چاههای سطحی انجام گرفت. رویکرد این مدل بر حداکثر استفاده از آب های محلی موجود (باران، چاه سطحی، آببندان، ...) است. در مدل ارائه شده ابتدا بر اساس داده های ورودی و معادلات شبیه سازی، تبخیرتعرق گیاه، نیاز، دور و حجم آبیاری مورد نیاز، بار آبی در چاه سطحی و خاک به صورت روزانه محاسبه می شود. سپس با استفاده از برنامه آبیاری بدست آمده و محدودیت های برداشت از چاه سطحی (حداقل بار آبی مجاز در چاه)، روز های آبگیری از چاه سطحی، دبی پمپاژ، مدت زمان پمپاژ، ارتفاع غرقابی درمزرعه و مقدار رواناب محاسبه می شوند. همچنین شبیه سازی نوسانات سطح آب زیرزمینی در شرایط غیراشباع در خارج از فصل زراعی برنج، توسط مدل HYDRUS-1D صورت گرفت. طبق نتایج بدست آمده از اجرای مدل در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت برای سال آبی نرمال، از 10 نوبت آبیاری مورد نیاز، شش نوبت آن توسط چاه سطحی و چهار نوبت توسط کانال تامین شده است. بر اساس نتایج بدست آمده در اراضی شالیزاری مورد مطالعه، سطح آب زیرزمینی کم عمق در خارج از فصل زراعی برنج مجددا توسط بارندگی تغذیه گردیده است و از عمق 85/4 متری به عمق 82/1 متری صعود کرده است. بنابراین بهره برداری از چاه های سطحی در طول فصل زراعی برنج با رعایت حداقل بار آبی مجاز باعث افت محسوس آب زیرزمینی و ناپایداری نمی گردد.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره4,سال
9
,
پاییز
1398
با توجه به روند توسعه باغات پسته در بسیاری از استانهای کشور و با توجه به کمبود شدید منابع آب در این مناطق، امکان تامین آب مورد نیاز درختان پسته در بسیاری از مواقع فراهم نیست. برای مدیریت مطلوب در شرایط کمبود آب، بررسی سطوح مختلف تامین آب در مراحل رشد پسته ضروری است. هد چکیده کامل
با توجه به روند توسعه باغات پسته در بسیاری از استانهای کشور و با توجه به کمبود شدید منابع آب در این مناطق، امکان تامین آب مورد نیاز درختان پسته در بسیاری از مواقع فراهم نیست. برای مدیریت مطلوب در شرایط کمبود آب، بررسی سطوح مختلف تامین آب در مراحل رشد پسته ضروری است. هدف از این مطالعه، تعیین وضعیت تامین آب در مراحل مختلف رشد پسته با استفاده از تصاویر ماهوارهای و الگوریتم سبال در دشت سیرجان است. تبخیر - تعرق واقعی پسته با استفاده از الگوریتم سبال و تصاویر لندست 8 برآورد گردید و با استفاده از تصاویر لندست 7 صحتسنجی شد. این مدل قادر بود با درصد خطای حدود 20 درصد (6/0 میلیمتر بر روز) و مشابه با سایر تحقیقات، تبخیر- تعرق واقعی پسته را برآورد کند. نتایج بررسی نشان داد در دشت سیرجان در مرحله سوم رشد (انتهای تیر تا انتهای شهریور) به دلیل افزایش نیاز آبی پسته، تامین آب ناکافی منجر به کمآبیاری 30 درصدی شده است. برای مدیریت بهتر کم آبیاری، میتوان با کاهش آبیاری در مرحله دوم و افزایش آبیاری در مرحله سوم کاهش عملکرد را تعدیل کرد. در دشت سیرجان، در مجموع متوسط کمآبیاری برابر 17 درصد و در حد آستانه قابل تحمل برای گیاه بوده است. نتایج بدست آمده نشان داد، درخت پسته در سطوح کم شوری آب، به کمآبیاری (تا 26 درصد) مقاوم است. در شوری آب بالای 4000 (µmho/cm) تاثیر توامان کمآبیاری و شوری تشدید شده و عملکرد محصول در اثر کم آبیاری با شدت بیشتری کاهش پیدا میکند.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره2,سال
8
,
تابستان
1398
ب در این تحقیق، منحنیهای ضرایب گیاهی برای دو گیاه ذرت علوفهای و چغندرقند با استفاده از دو روش مبتنی بر سنجش از دور شامل نسبت 〖"ET" 〗_"P" به 〖"ET" 〗_"0" (روش نسبتها) و شاخصهای گیاهی حاصل از تصاویر ماهوارهای سنجنده های مادیس و لندست 8 (OLI) و لندست 7 (ETM+) استخراج گ چکیده کامل
ب در این تحقیق، منحنیهای ضرایب گیاهی برای دو گیاه ذرت علوفهای و چغندرقند با استفاده از دو روش مبتنی بر سنجش از دور شامل نسبت 〖"ET" 〗_"P" به 〖"ET" 〗_"0" (روش نسبتها) و شاخصهای گیاهی حاصل از تصاویر ماهوارهای سنجنده های مادیس و لندست 8 (OLI) و لندست 7 (ETM+) استخراج گردید. در روش نسبتها، ضرایب گیاهی پایه ("K" _"cb" ) و تک جزئی ("K" _"c" ) به ترتیب مستقیماً از نسبت تعرق پتانسیل ("T" _"P" ) (مدل SWAP) و 〖"ET" 〗_"P" (مدل SWAP و معادله پرستلی-تیلور) به 〖"ET" 〗_"0" به دست آمد. منحنی ضرایب گیاهی حاصل از روشهای فوق با استفاده از منحنیهای شاخص سطح برگ که در سال زراعی 2012 با عملیات میدانی برداشت شده بود مورد ارزیابی قرار گرفتند. "K" _"cb" حاصل از روش شاخصهای گیاهی انطباق مناسبی با روند واقعی رشد گیاه داشت ولی این روش در برآورد منحنی "K" _"c" محدود به مقادیر ارائه شده در فائو 56 بود که روش پرستلی-تیلور با محاسبه مستقیم "K" _"c" از روش نسبتها و استفاده از باند حرارتی ماهوارههای لندست روند منطبقتری با واقعیت برای "K" _"c" نشان داد. به طور کلی با تدقیق منحنی ضریب گیاهی، برنامهریزی آبیاری در طی دوره رشد گیاه با دقت بالاتری انجام میگیرد.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره5,سال
4
,
زمستان
1393
استفاده از مدلهای گیاهی همچون مدل AquaCrop میتواند ابزاری مفید برای مدیریت کارآتر مصرف آب باشد که این مدلها قبل از بکارگیری بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، دقت مدل AquaCrop در برآورد وزن تر اندام هوایی و تبخیر و تعرق ذرت در شرایط متفاوت بافت و حاصلخیزی چکیده کامل
استفاده از مدلهای گیاهی همچون مدل AquaCrop میتواند ابزاری مفید برای مدیریت کارآتر مصرف آب باشد که این مدلها قبل از بکارگیری بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، دقت مدل AquaCrop در برآورد وزن تر اندام هوایی و تبخیر و تعرق ذرت در شرایط متفاوت بافت و حاصلخیزی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش مزرعهای بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار بافت خاک (لوم رسی سیلتی، لوم و لومی شنی) و در سه سطح حاصلخیزی خاک (بدون افزودن کود، افزودن یک و دو درصد کود به خاک) و در سه تکرار در تابستان سال 1391 در منطقه جی و قهاب اصفهان اجرا شد. نتایج این تحقیق نشان داد که این مدل در پیشبینی وزن تر اندام هوایی ذرت علوفهای بسیار کارآمد است. میانگین خطای نرمال شده (nRMSE) در برآورد وزن تر اندام هوایی ذرت در مرحله واسنجی و صحت سنجی بهترتیب 87/0% و 67/0% بدست آمد. پیش بینی تبخیر و تعرق ذرت در طول فصل رشد توسط مدل با میزان خطای بیشتری همراه بود. بیشینه و کمینه میانگین ریشه مربعات خطای مدل، در تیمارهای خاک لومی شنی با افزودن دو درصد کود (SLF2) و خاک لوم با افزودن یک درصد کود(LF1) بهترتیب برابر 88/0 و 42/1 میلی متر بر روز بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین مقادیر RMSE و nRMSE در شبیهسازی تبخیر و تعرق ذرت در خاک لوم شنی به ترتیب برابر 16/1 و 3/24% است که بیشتر از میانگین مقادیر RMSE و nRMSE در دو نوع خاک لوم رسی سیلتی و لوم -که بهترتیب برابر 08/1، 2/26% و 93/0، 4/20% است- می باشد. البته باید به این نکته توجه داشت که دقت مدل در پیشبینی تبخیر و تعرق در سطوح مختلف حاصلخیزی خاک بسته به بافت خاک متفاوت بود بهطوریکه در خاک لوم بیشترین میزان خطا در تیمار بدون افزودن کود(97/0 میلی متر) و در خاک لوم شنی در تیمار با افزودن دو درصد کود(42/1 میلی متر) حاصل گردید.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره5,سال
5
,
زمستان
1394
بهرهبرداری بهینه از منابع محلی میتواند در حفظ منابع آب اراضی شالیزلری و توزیع عادلانه آب مؤثر باشد. در این تحقیق برای بررسی نقش آب بندان ها در ذخیره آب محلی و استفاده بهینه از آن برای تأمین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری، مدل شبیه سازی-بهینه سازی بهرهبرداری از آب بن چکیده کامل
بهرهبرداری بهینه از منابع محلی میتواند در حفظ منابع آب اراضی شالیزلری و توزیع عادلانه آب مؤثر باشد. در این تحقیق برای بررسی نقش آب بندان ها در ذخیره آب محلی و استفاده بهینه از آن برای تأمین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری، مدل شبیه سازی-بهینه سازی بهرهبرداری از آب بندان توسعه داده شده است. تبخیرتعرق، نیاز آبیاری، دور آبیاری و بیلان آب بندان توسط مدل شبیه سازی می شود و سپس با استفاده از الگوریتم ژنتیک باینری تعداد روزهای پمپاژ از کانال به آب بندان با توجه به حجم آب درون آب بندان در هر روز و حجم آب سرریز شده از آن بهینه می شود. مدل توسعه داده شده برای آب بندان فشتام در شهرستان سنگر استان گیلان و اراضی شالیزاری آبخور آن اجرا شده است. نتایج اجرای مدل نشان داد که در سال آبی نرمال مورد بررسی 54 درصد از نیاز آبیاری اراضی شالیزاری مورد مطالعه از آب ذخیره شده باران و رواناب در آب بندان فشتام تأمین شده است و نسبت آب سرریز شده از آب بندان به حجم بیشینه آن 74 درصد است. اجرای مدل برای سناریوی توسعه آب بندان به اندازه دو برابر حجم موجود نشان داد سهم آب بندان در تأمین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری مورد مطالعه می تواند به 91 درصد افزایش یابد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد