زمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مهم ترین مشکلات قرن حاضر است که سلامت انسان را تهدید می کند. آلودگی هوا باعث ایجاد طیف گسترده ای از اثرات حاد و مزمن سلامتی از ناهنجاری های فیزیولوژیکی  خفیف تا مرگ ناشی از بیماری های قلبی و تنفسی می شود. هدف از انجام این مطالعه اندازه گیری آلاینده های هوا شامل منوکسید کربن (CO)، دی اکسید گوگرد (SO₂)، ذرات معلق کم تر از 5/2 میکرون (PM_2.5)، و ذرات معلق کم تر از 10 میکرون (PM₁₀) در محل زیر گذر حرم مطهر می باشد.

روش بررسی: این مطالعه تحلیلی-توصیفی می باشد. طی 8 ماه 224 نمونه برای هر کدام از  آلاینده های CO ،SO₂ ، PM_2.5 و PM₁₀ از سه ایستگاه با دوبار تکرار انجام شد. آلاینده CO در ساعت 9 صبح و 1 بعد از ظهر تکرار شد و سایر آلاینده ها در ساعت یک بعد از ظهر در سه ایستگاه زیر گذر   حرم مطهر رضوی اندازه گیری شد. اندازه گیری CO توسط دستگاه قرائت مستقیم مجهز به سنسور الکتروشیمیایی (Multi- RAE)،  SO₂  با روش شیمیایی (آب اکسیژنه) و همچنین اندازه گیری ذرات معلق با دستگاه  Haz-Dust مدل EPAM5000 انجام شد. شاخص کیفیت هوا (AQI) برای آلاینده های مورد بررسی (CO، SO₂، PM_2.5، و PM₁₀) با استفاده از روش میان یابی خطی طبق استانداردها ملی کیفیت هوای آزاد (NAAQS) محاسبه شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 16 تجزیه و تحلیل و رسم نمودار با Excel انجام گرفت.

یافته­ها: نتایج نشان داد که همبستگی بین سری­های زمانی قابل قبول و رابطه قوی بین رویش و متغیرهای اقلیمی وجود دارد. تفاوت معنی­داری بین هر سه منطقه وجود داشته و در میان­بند بیشترین رویش قطری به‌دست آمده است. بررسی رابطه متغیرهای اقلیمی و رویش قطری نیز نشان داد که در منطقه پایین­بند، عوامل دما و رطوبت نسبی به ترتیب همبستگی منفی (571/0-) و مثبت (734/0) معنی­داری با رویش دارند. در منطقه میان­بند نیز همین متغیرها معنی دار بودند. در منطقه بالابند، هیچکدام از متغیرهای اقلیمی ارتباط معنی داری با رویش نشان ندادند.

بحث و نتیجه گیری: کیفیت هوای زیرگذر در بازه زمانی مورد مطالعه ناسالم است. نتایج این مطالعه کمک می کند تا داده های کیفیت زیرگذر حرم مطهر امام رضا ناشی از اثرات انسانی روی سلامت انسان تدوین شود.

 

پرونده مقاله

زمینه و هدف: کنترل گازهای خروجی خودروها با توجه به نرخ بالای تولید خودرو در ایران و انتشار گازهای سمی توسط آن ها از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه، میزان آلاینده های خروجی (مونوکسید کربن، دی اکسید کربن و هیدروکربن های نسوخته) از اگزوز خودروهای پژو206، سمند معمولی و سمند تاکسی در شهر مشهد در فاصله سال های ساخت 1387-1383 مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: داده های اولیه از مراکز معاینه فنی خودرو گردآوری شده و توسط نرم افزار Excel و آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح اطمینان 5 درصد (05/0<P)، مورد آنالیز آماری و مقایسه میانگین قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که خودروهای سمند معمولی و تاکسی در مقایسه با پژو 206، به طور معنی داری آلاینده های هیدروکربن و مونوکسیدکربن بیش تری تولید می کنند درحالی که پژو 206، میزان بیش تری از دی اکسید کربن را ایجاد می نماید. این امر می تواند به علت متفاوت بودن سازوکار احتراق سوخت (کامل یا ناقص) در این خودروها باشد. همچنین سیر نزولی در روند تولید آلاینده های هیدروکربن و مونوکسیدکربن برخلاف دی اکسید کربن،در فاصله سال های ساخت 1387-1383 توسط پژو206 مشاهده گردید. هرچند میزان تولید تمامی آلاینده های یادشده توسط خودروهای سمندمعمولی و تاکسی کاهش یافت. نتیجه گیری: لذا پژو 206 خودرو مناسب تری از لحاظ استانداردهای زیست محیطی در مقایسه با خودروهای سمند معمولی و تاکسی می باشد. همچنین سمند تاکسی در رقابت با سمند معمولی آلاینده بیش تری تولید می کند. امید است با بررسی منظم عملکرد خودروهای داخلی، بهبود کیفیت آن ها و تولید خودروهای سبز بتوانیم غبار خاکستری آسمان را بزداییم. پرونده مقاله