چکیده:مردم خراسان بزرگ در نیمه‌ نخست قرن‌اوّل هجری، اسلام را پذیرفتند.در این هنگام تشیّع طرفداران اندکی‌داشت لیکن از آغاز سده‌ی سوم با وجود اقتدار حاکمان عباسیِ‌اهل سنّت، تشیّع، مذهب غالب مردم شهرهاوروستاها خراسان گردید. شروع این کار با حضور امام رضاو اقدامات ایشان بود.این پژوهش بنیادی به دنبال پاسخ به این پرسش است که مباحثات مذهبی امام‌واقدامات دقیق ایشان چه اندازه منشأ گسترش‌تشیّع بوده است؟ جوابی که پس از بررسی اسنادو کتب تاریخی‌وتحلیلی به دست آمد نشان می‌دهد این روش امام، در برابر علمای ادیان دیگر به همراه درک دقیق بحران‌های جامعه اسلامی، با نگاهی به آینده،و همچنین اتّخاذ مواضع وراهکارهای سیاسی و فرهنگی هوشمندانه، بهترین‌الگو برای رواج تشیّع بوده است. وباعث شد غیر مسلمانان و مسلمانان فرقِ دیگربه تشیّع امامی علاقمندشوند و تشیّع رابه عنوان‌ مذهب خود بپذیرند.اثر این شیوه‌‌ قابل تقلید برای مبلّغان مذهبی، بسیار محسوس‌تر و ملموس‌تر از صدور دستورالعمل‌های حکومتی و روش‌های دیگر ارزیابی می‌شود. پرونده مقاله