علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره1,سال
22
,
بهار
1399
زمینه و هدف: روشهای آماری بهطور گستردهای در مطالعات محیطزیستی جهت ارزیابی مخاطرات طبیعی استفاده میشود. از آسیبپذیری آبهای زیرزمینی بهکمک روشهای آماری برای حمایت از تصمیمگیری در مورد مدیریت و برنامهریزی زیستمحیطی استفاده میشود. در این تحقیق از بهینهسازی پارا چکیده کامل
زمینه و هدف: روشهای آماری بهطور گستردهای در مطالعات محیطزیستی جهت ارزیابی مخاطرات طبیعی استفاده میشود. از آسیبپذیری آبهای زیرزمینی بهکمک روشهای آماری برای حمایت از تصمیمگیری در مورد مدیریت و برنامهریزی زیستمحیطی استفاده میشود. در این تحقیق از بهینهسازی پارامترهای مدل DRASTIC، Pesticide DRASTIC و لایه کاربری اراضی (LU) بر اساس روشهای آماری جهت مدلسازی خطرپذیری آلودگی آبهای زیرزمینی حوزه آبریز جنوب دریاچه نمک استفاده گردیده است.روش بررسی: در این روش لایههای اطلاعاتی در محیط GIS تهیه، رتبهبندی (قطعی و فازی-آماری)، وزندهی (اصلی و آماری) و به روش هم پوشانی شاخص تلفیق گردیدند. برای مدلسازی از رگرسیون غیرخطی جهت رتبهبندی فازی-آماری (هممقیاسسازی) و از ضرایب همبستگی پیرسونی بین غلظت نیترات با پارامترهای هممقیاسشده مدل DRASTIC، P-DRASTIC و تحلیل حساسیت (حذف پارامتری، تک پارامتری) جهت تعیین و تصحیح وزن مناسب پارامترها استفاده شد. همپنین جهت تعیین تاثیر کاربریهای اراضی و رتبهبندی آن از مدل تخریب مخدوم بر اساس میزان پتانسیل آلودگی و نیترات مشاهدهشده آبهای زیرزمینی استفاده گردید.یافته ها: در نتیجه مدل P-RASIC-LU و RASIC-LU بر اساس رتبهبندی و وزندهی آماری و تحلیل حساسیت حذف پارامتری، ضریب همبستگی 62 درصد و سطح معنیداری آماری 01/0 را نشان داده و با پارامترهای نرخ تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، اثر منطقه غیراشباع، هدایت هیدرولیکی و کاربری اراضی بهترتیب با وزنهای 1/3، 0/4، 1/4، 1/3، 0/2، 0/2 و 50/2، 63/4، 15/4، 03/3، 96/1، 00/2 به عنوان بهترین مدل انتخابی مشخص شد. بر اساس این مدل قسمتهای غربی و جنوبی آبخوان به دلیل نرخ تغذیه بالا و مواد درشت دانه در ناحیه غیر اشیاع، خاک و محیط آبخوان دارای خطرپذیری آلودگی زیادی میباشد.بحث و نتیجهگیری: با توجه به اینکه در بازبینی وزن و رتبه پارامترهای مدل با استفاده از روش آماری و GIS تا حدودی نظرات شخصی محدود شده و باعث افزایش صحت مدل گردیده است. این روش نتایج مطلوبی برای مدلسازی خطرپذیری آلودگی به دنبال داشته است.
پرونده مقاله
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره1,سال
19
,
بهار
1396
زمینه و هدف: هیدروگراف معرف و نقشههای تغییرات سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان نشان میدهد که طی سال های 81 تا 90، سطح ایستابی با متوسط عمق 06/72متر به طور متوسط حدود 5/5متر افت داشته است. با توجه به اینکه نمونهبرداری از تمام نقاط محدوده مطالعاتی مقدور نیست، روشهای پهنه چکیده کامل
زمینه و هدف: هیدروگراف معرف و نقشههای تغییرات سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان نشان میدهد که طی سال های 81 تا 90، سطح ایستابی با متوسط عمق 06/72متر به طور متوسط حدود 5/5متر افت داشته است. با توجه به اینکه نمونهبرداری از تمام نقاط محدوده مطالعاتی مقدور نیست، روشهای پهنهبندی ابزاری قدرتمند در تخمین تغییرات مکانی و زمانی دادهها است. هدف از این تحقیق مدلسازی تراز، عمق و تغییرات مکانی و زمانی سطح آب های زیرزمینی آبخوان کاشان بر اساس استفاده از تکنیک اعتبار سنجی متقابل روشهای مختلف درونیابی قطعی و زمینآماری در محیط GIS میباشد.
روش بررسی: بدین منظور اطلاعات سطح آب زیرزمینی 67 چاه مشاهدهای در محدوده منطقه مورد نظر طی سال های 81 تا 90 برای تهیه نقشه سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته اند. برای ارزیابی کارآیی روش های مختلف درونیابی و انتخاب بهترین روش، از تکنیک اعتبار سنجی متقابل استفاده شده است و معیار های میانگین خطای انحراف (MBE)، میانگین خطای مطلق (MAE)، ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) و R2 برای ارزیابی روش های مختلف به کار گرفته شده اند.
نتایج: نتایج ارزیابی روشهای مختلف درون یابی نشان داد که توابع چندجملهایموضعی با MBE = 0.444، MAE = 13.19، RMSE = 20.29 و R2 = 0.999 بیشترین دقت در مدلسازی مکانی را دارا بود.
نتیجهگیری: همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که مناطق مسکونی با جمعیت بالا به دلیل تشدید بالای تغذیه خالص از طریق چاههای دفع فاضلاب خانگی و نواحی جنگلی باعث افزایش سطح آب زیرزمینی و فعالیتهای صنعتی، کشاورزی و استحصال آب باعث کاهش شدید سطح آب زیرزمینی شده است
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد