فهرست مقالات فرحناز رستمی


  • مقاله

    1 - تحلیل پارادایمیک سازه های اجتماعی اثرگذار بر عدم موفقیت پروژه های توسعه ای - روستایی(مورد مطالعه: پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین )
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    چکیده:در دهه‌های گذشته طرح‌های توسعه‌ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه‌ ایستگاه‌های پمپاژ آب می‌باشد. با توجه به این‌که بسیاری از این طرح‌ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظر چکیده کامل
    چکیده:در دهه‌های گذشته طرح‌های توسعه‌ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه‌ ایستگاه‌های پمپاژ آب می‌باشد. با توجه به این‌که بسیاری از این طرح‌ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه زمینه‌ای به آسیب‌شناسی پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین پرداخته است. به منظور گردآوری اطلاعات از مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و مشاهده مستقیم محقق استفاده شد که تجزیه و تحلیل داده‌ها طی دو مرحله‌ی‌کدگذاری باز و محوری انجام شد جامعه مورد مطالعه این پژوهش کارشناسان درگیر در پروژه و بهره‌برداران روستای پاسارمی‌باشند. همچنین در انجام مصاحبه‌ها از تکنیک‌های نمونه‌گیری هدفمند از نوع بارز در مرحله اول و گلوله برفی در مرحله دوم درجهت رسیدن به اشباع نظری و غنای مفهومی بهره گرفته شده است.شکست پروژه موضوع و پدیده‌ی اصلی بود که پژوهشگران در مرور و بازخوانی یادداشت‌های میدانی خود، مکرراً با آن برخورد داشتند. همچنین در این بررسی با بهره‌گیری از مدل پارادایمی شرایط علی، شرایط زمینه‌ای(پایین بودن سرمایه اجتماعی مردم پاسار، پایین بودن سرمایه انسانی مردم پاسار، نامناسب بودن زیرساخت‌ها و سرمایه طبیعی در روستا، وابستگی مردم محلی به دولت، و نامناسب بودن جو و فضای حاکم در زمان پروژه )، شرایط مداخله‌گر(منفعت‌طلبی مسئولین و قدرتمندان محلی، عدم توجه به تنوع درآمدی در طی اجرای پروژه،عدم تعهد پیمانکار به تعهدات خود، عدم توجه به نیازها، خواسته‌ها و ارزش‌های مردم محلی و طولانی شدن پروژه. )، راهبردها و پیامدها مورد واکاوی قرار گرفت. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - کاربست رویکرد چرخه حیات اجتماعی در ارزیابی پایداری اجتماعی (مورد مطالعه:پروژه منارید)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 2 , سال 14 , تابستان 1401
    مقدمه و هدف: م لزوم توجه به جنبه های اجتماعی ومفهوم پایداری اجتماعی در جریان ارزیابی پروژه های توسعه ای؛ یکی از مهمترین وکلیدی ترین ابزار در برنامه ریزی ها و سیاست‌گذاری ها برای رشد و توسعه از سوی دولت ها محسوب می‌شود.مواد و روش: پارادایم کلی این پژوهش ترکیبی (آمیخته) ا چکیده کامل
    مقدمه و هدف: م لزوم توجه به جنبه های اجتماعی ومفهوم پایداری اجتماعی در جریان ارزیابی پروژه های توسعه ای؛ یکی از مهمترین وکلیدی ترین ابزار در برنامه ریزی ها و سیاست‌گذاری ها برای رشد و توسعه از سوی دولت ها محسوب می‌شود.مواد و روش: پارادایم کلی این پژوهش ترکیبی (آمیخته) از نوع متوالی- اکتشافی (کیفی کمی) است. از نظر میزان کنترل متغیرها از نوع غیرآزمایشی و از لحاظ هدف جزء تحقیقات کاربردی- توسعه ای می‌باشد. در طرح متوالی اکتشافی نیز ابتدا فرآیند گردآوری و تحلیل داده-های کیفی انجام می‌شود و سپس این نتایج برای انجام قسمت کمی(پرسش نامه) استفاده می‌شود. نتایج: نتایج نشان داد که پایداری اجتماعی در محدوه ی زمانی اجرای پروژه ماکزیمم بود و از بین مولفه های پایداری اجتماعی مولفه ی مشارکت اجتماعی به عنوان نقاط مهم و اثرات بالا در پایداری اجتماعی مشخص گردید. نتیجه گیری: نشان داد هنگام طراحی یک پروژه توسعه ای، برنامه ریزان وسیاستگذاران باید بتوانند همیشه برنامه های مختلفی را هنگام طراحی واجرای یک پروژه توسعه ای درنظرگرفته وپس از فکر کردن در مورد پیامدهای احتمالی بهترین برنامه و فعالیت های اجرایی را برنامه ریزی کرده و به مرحله ی اجرا درآورند. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - مطالعه تطبیقی ابزارهای ارزیابی اثرات اجتماعی درپژوهش‏های اجتماعی
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 60 , سال 15 , پاییز 1402
    نظر به اینکه ارزیابی اثرات اجتماعی به عنوان پیش نیازهای اجتماعی برای حل مشکلات و ناکارآمدی های اجتماعی و حتی از مهمترین بخش های شروع برای رشد اقتصادی است و فرصت هایی را برای کاربرد بنیادی مبانی توسعه ی پایدار فراهم می کند. از این رو لزوم توجه به بعد اجتماعی و تمرکز بر ا چکیده کامل
    نظر به اینکه ارزیابی اثرات اجتماعی به عنوان پیش نیازهای اجتماعی برای حل مشکلات و ناکارآمدی های اجتماعی و حتی از مهمترین بخش های شروع برای رشد اقتصادی است و فرصت هایی را برای کاربرد بنیادی مبانی توسعه ی پایدار فراهم می کند. از این رو لزوم توجه به بعد اجتماعی و تمرکز بر ارزیابی این بعد به منظور فراهم آوردن یک نتیجه گیری کلی از اثرات اجتماعی اقدامات و برنامه های توسعه ی پایدار را تحت تاثیر قرار می دهد. با این حال بررسی ادبیات نشان می‌دهد که مطالعات کمی در زمینه ی توصیف و تفسیر روش های ارزیابی اثرات اجتماعی با وجود اهمیت و جذابیت ارزیابی این بعد در اقدامات توسعه ی پایدار وجود دارد. علیرغم در دسترس بودن معیارها برای اندازه‌گیری اثرات اجتماعی، انتخاب ابزارهایی که مطابق با نیازهای دقیق محققان حوزه علوم اجتماعی باشد، کاری بس دشوار است. به منظور پرداختن به این چالش، هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه یک تحلیل جامع از ابزارهای متداول و پرکاربرد اندازه گیری اثرات اجتماعی در پروژه های اجتماعی است که با استفاده از مروری سیستماتیک بر ادبیات موضوع صورت گرفته است. از این نظر، در این مطالعه از الگوی جرج زی ال بردی به عنوان یکی از مهمترین روش های استاندارد برای مقایسه تطبیقی این ابزارها در قالب چهار مرحله توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه بهره گیری شده است. نتایج نشان می دهد که همیشه بهترین یک روش وجود ندارد و هر روش به طور قطع روش های دیگر را منتفی نمی کند. از سویی دیگر هر روش بهتر از روش دیگر نمی باشد و انتخاب بهترین روش به عواملی مانند حوزه پژوهش، موضوع تحقیق، طراحی تحقیق، انتخاب روش های مناسب و متناسب، بازبینی در انتخاب های انجام شده، بررسی مجدد سؤال ها، ماهیت مساله و سایر عوامل زمینه ای دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - تحلیل پارادایمیک سازه‏های اجتماعی اثرگذار بر عدم موفقیت پروژه ‏های توسعه‏ای – روستایی (مورد مطالعه: پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 4 , سال 14 , پاییز 1401
    در دهه های گذشته طرح های توسعه ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه ایستگاه های پمپاژ آب می باشد. با توجه به این که بسیاری از این طرح ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه زمی چکیده کامل
    در دهه های گذشته طرح های توسعه ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه ایستگاه های پمپاژ آب می باشد. با توجه به این که بسیاری از این طرح ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای به آسیب شناسی پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین پرداخته است. به منظور گردآوری اطلاعات از مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و مشاهده مستقیم محقق استفاده شد که تجزیه و تحلیل داده ها طی دو مرحله ی کدگذاری باز و محوری انجام شد جامعه مورد مطالعه این پژوهش کارشناسان درگیر در پروژه و بهره برداران روستای پاسارمی باشند. همچنین در انجام مصاحبه ها از تکنیک های نمونه گیری هدفمند از نوع بارز در مرحله اول (مصاحبه با بهره برداران و کارشناسان شناخته شده و دارای اطلاعات) و گلوله برفی در مرحله دوم (مصاحبه با افراد معرفی شده از جانب سایر نمونه ها) درجهت رسیدن به اشباع نظری و غنای مفهومی بهره گرفته شده است.شکست پروژه موضوع و پدیده ی اصلی بود که پژوهشگران در مرور و بازخوانی یادداشت های میدانی خود، مکرراً با آن برخورد داشتند. همچنین در این بررسی با بهره گیری از مدل پارادایمی شرایط علی (برنامه ریزی ضعیف و ناکارآمد، سازماندهی و کارگزینی ضعیف پروژه، عدم آموزش و اطلاع دهی به بهره برداران، و عدم ثبات مسئولیت و مدیریت)، شرایط زمینه ای(پایین بودن سرمایه اجتماعی مردم پاسار، پایین بودن سرمایه انسانی مردم پاسار، نامناسب بودن زیرساخت ها و سرمایه طبیعی در روستا، وابستگی مردم محلی به دولت، و نامناسب بودن جو و فضای حاکم در زمان پروژه )، شرایط مداخله گر (منفعت طلبی مسئولین و قدرتمندان محلی، عدم توجه به تنوع درآمدی در طی اجرای پروژه،عدم تعهد پیمانکار به تعهدات خود، عدم توجه به نیازها، خواسته ها و ارزش های مردم محلی و طولانی شدن پروژه)، راهبردها و پیامدها مورد واکاوی قرار گرفت. پرونده مقاله