مطالعه تاثیر جهت‌های مختلف شیب بر میزان تولید کتیرا در Astragalus hypsogeton Bunge. در خراسان شمالی

محورهای موضوعی : ژنتیک

ابراهیم محمودی ¹ (کارشناس، اداره کل منابع طبیعی خراسان شمالی)
رمضان استیری ² (کارشناس‌ارشد، گروه مرتعداری، دانشگاه گنبد، گنبد)

تاریخ دریافت : 1393/03/16 تاریخ پذیرش : 1393/07/27 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: خراسان شمالی, جهت شیب, کتیرا, کوه بهار, گون,

چکیده مقاله :

صمغ کتیرا، تراوه خشک شدة طبیعی حاصل از برخی گونه‌های Astragalus بوده و به عنوان یک هیدروکلوئید باکیفیت مطرح می باشد و در صنایع غذایی، داروسازی، و پزشکی، نساجی کاربردهای فراوان دارد. گونه‌های گون مولد کتیرا عمدتاً گونه‌هایی خاردار و خشکی‌پسند بوده که در مراتع کوهستانی و تخریب ‌یافته گسترش یافته‌اند. تراکم و تولید این گونه‌ها در جهات مختلف شیب، بواسطه تغییرات معنی‌دار بارندگی و رطوبت، میزان چرای دام، شدت فرسایش و ساختمان خاک متغیر است. به‌منظور بررسی این تغییرات در گون کوه بهار (Astragalus hypsogeton Bung.) در طرح بهره‌برداری کتیرای کوه بهار خراسان شمالی، اقدام به نمونه‌برداری کتیرا در چهار جهت اصلی گردید. آنالیز واریانس میانگین داده‌ها و مقایسه نتایج با آزمون دانکن نشان داد تولید کتیرا در جهت شیب‌های جنوبی، بواسطه افزایش تراکم و تاج پوشش بوته‌های گون بیشتر از جهت‌های دیگر بود که خود ناشی از کمبود رطوبت خاک و متعاقب آن، حذف گونه‌های اصلی و کلیدی مرتع و جایگزینی گونه مهاجم گون در این جهت شیب نسبت به سایر جهت‌ها بویژه نسبت به جهت شیب شمالی می‌باشد.