واکاوی روند تغییرات دمایی شهر اصفهان و پیرامون آن

محورهای موضوعی : اقلیم شناسی

خدیجه صالحی ¹ , امیر گندمکار ²

1 - کارشناس ارشد جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه ازاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه ازاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاریخ دریافت : 1401/03/15 تاریخ پذیرش : 1402/05/22 تاریخ انتشار : 1402/08/01

کلید واژه: شهر اصفهان, تغییرات کاربری اراضی, تغییرات دما, گرمایش جهانی,

چکیده مقاله :

در سال‌های اخیر تغییرات کاربری زمین در شهر اصفهان و پیرامون آن در حال افزایش بوده است و این تغییرات ناشی از عواملی مانند افزایش جمعیت، منافع اقتصادی و تغییر نیازمندی‌های جامعه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات دمای شهر اصفهان و پیرامون آن در دوره چهل ساله (2018-1979) انجام شده است. تحقیق حاضر، بر اساس هدف در شمار پژوهشهای کاربردی بوده و روش انجام آن، با توجه به موضوع تحقیق و ماهیت آن توصیفی-تحلیلی می‌باشد و برای بررسی تغییرات دمایی متأثر از تغییرات کاربری و توسعه شهری شهر اصفهان، داده‌های دمایی از شهر اصفهان و محدوده 50 کیلومتری اطراف شهر اصفهان از پایگاه اطلاعاتی مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت جو(ECMWF)گردآوری شده است، برای راستایی آزمایی، داده-های مربوط به ایستگاه‌های هواشناسی اصفهان، فرودگاه اصفهان و نجف‌آباد مقایسه و ارزیابی شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در این دوره 40 ساله شاهد افزایش محسوس متوسط دمای سالانه از 06/0 درجه در محدوده شرق شهر اصفهان تا 11/0 درجه در محدوده غرب بوده‌ایم. بدین معنی که متوسط درجه حرارت شهر اصفهان و نواحی پیرامون آن طی یک دوره 40 ساله بین 5/2 درجه تا 4 درجه افزایش یافته است.

چکیده انگلیسی:

In recent years, land use changes in Isfahan city and its surroundings have been increasing, and these changes have been caused by factors such as population growth, economic interests, and changes in society's needs. The current research was conducted with the aim of investigating the temperature changes of Isfahan city and its surroundings in a forty-year period (1979-2018). The current research is based on the purpose of applied research and its method is descriptive-analytical according to the subject of the research and its nature, and to investigate the temperature changes affected by the changes in land use and urban development of Isfahan city, temperature data from The city of Isfahan and the area of ​​50 kilometers around the city of Isfahan have been collected from the database of the European Center for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF). To verify the accuracy, the data of meteorological stations of Isfahan, Isfahan Airport and Najaf-Abad have been compared and evaluated. became. The results of the research show that in this 40-year period, we have seen a significant increase in the average annual temperature from 0.06 degrees in the eastern area of ​​Isfahan city to 0.11 degrees in the western area. This means that the average temperature of Isfahan city and its surrounding areas has increased between 2.5 degrees and 4 degrees during a period of 40 years.

منابع و مأخذ:

1- رنجبر سعادت‌آبادی، عباس؛ علی‌اکبری بیدختی، عباسعلی و صادقی حسینی، علیرضا. (1384): آثار جزیره گرمایی و شهرنشینی روی وضع هوا و اقلیم محلی در کلان‌شهر تهران بر اساس داده‌های مهرآباد و ورامین. محیط‌شناسی، سال 32، شماره 39، 59-63.

2- رنجبر سعادت‌آبادی؛ عباس، آزادی، مجید؛ علی‌اکبری بیدختی، عباسعلی و صادقی حسینی، علیرضا (1384): مطالعه موردی جزیره گرمایی تهران و شبیه‌سازی عددی آن، فیزیک زمین و فضا. شماره 1،63-78.

3- شعبانی، مرتضی، درویشی، شادمان، سلیمانی، کریم. (1398): بررسی آثار تغییرات کاربری اراضی بر الگوهای زمانی - مکانی دمای سطح زمین و جزایر حرارتی؛ مطالعه موردی: شهرستان سقز. جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 30(1), 37-54.

4- محبوب فر، م؛ و رامشت، م؛ و یزدان پناه، ح؛ و اذانی، م. (1397): بررسی روند تغییرات شاخص کیفیت هوا در راستای مدیریت بحران آلودگی هوای شهر اصفهان. مدیریت شهری، 17(50 ), 323-336.

5- محبوب فر، م؛ و رامشت، م؛ و یزدان پناه، ح؛ و اذانی، م. (1397): سهم مدیریت وارونگی اقلیمی در کنترل آستانۀ شاخص کیفیت هوای شهری (مطالعۀ موردی: شهر اصفهان). پژوهش‌های جغرافیای طبیعی (پژوهش‌های جغرافیایی), 50(2 ), 255-270.

6- محمدی، مجتبی، عفیفی، محمدابراهیم. (1400): بررسی وقوع پدیده جزایر حرارتی شهری با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای ASTER منطقه مورد مطالعه: شهر شیراز. جغرافیا و مطالعات محیطی 10(37)، 21-44.

7- هاشمی دره بادامی، س؛ و درویشی بلورانی، ع؛ و علوی پناه، س؛ و ملکی، م؛ و بیات، ر. (1398): تحلیل تغییرات جزیره حرارتی سطوح شهری در روز و شب با استفاده از محصولات چند زمانه سنجنده مادیس (مطالعه موردی: کلان‌شهر تهران). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی), 19(52 ), 113-128.

8- یوسفی، یداله. (1399). بررسی تغییرپذیری دمایی فضاهای شهری بابلسر برای شناخت جزیره حرارتی. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 7(25 ), 179-191.

 

9- Abdulateef, M. F. & Al-Alwan, H. A. (2021): The Effectiveness Of Urban Green Infrastructure In Reducing Surface Urban Heat Island. Ain Shams Engineering Journal.

10- Chow, W. T. & Roth, M. (2006): Temporal Dynamics Of The Urban Heat Island Of Singapore. International Journal Of Climatology: A Journal Of The Royal Meteorological Society, 26(15), 2243-2260.

11- Coseo, P. & Larsen, L. (2014): How Factors Of Land Use/Land Cover, Building Configuration, And Adjacent Heat Sources And Sinks Explain Urban Heat Islands In Chicago. Landscape And Urban Planning, 125, 117-129.

12- Dewan, A. Kiselev, G. Botje, D. Mahmud, G. I. Bhuian, M. H. & Hassan, Q. K. (2021): Surface Urban Heat Island Intensity In Five Major Cities Of Bangladesh: Patterns, Drivers And Trends. Sustainable Cities And Society, 71, 102926

13- Liu, J. & Niyogi, D. (2020): Identification Of Linkages Between Urban Heat Island Magnitude And Urban Rainfall Modification By Use Of Causal Discovery Algorithms. Urban Climate, 33, 100659.

14- Liu, Q. Xie, M. Wu, R. Xue, Q. Chen, B. Li, Z. & Li, X. (2021): From Expanding Areas To Stable Areas: Identification, Classification And Determinants Of Multiple Frequency Urban Heat Islands. Ecological Indicators, 130, 108046.

15- Oswald, E. M. Rood, R. B. Zhang, K. Gronlund, C. J. O’Neill, M. S. White-Newsome, J. L. ... & Brown, D. G. (2012): An Investigation Into The Spatial Variability Of Near-Surface Air Temperatures In The Detroit, Michigan, Metropolitan Region. Journal Of Applied Meteorology And Climatology, 51(7), 1290-1304.

16- Wang, Z. Meng, Q. Allam, M. Hu, D. Zhang, L. & Menenti, M. (2021): Environmental And Anthropogenic Drivers Of Surface Urban Heat Island Intensity: A Case-Study In The Yangtze River Delta, China. Ecological Indicators, 128, 107845.

17- Wemegah, C. S. Yamba, E. I. Aryee, J. N. Sam, F. & Amekudzi, L. K. (2020): Assessment Of Urban Heat Island Warming In The Greater Accra Region. Scientific African, 8, E00426