اثر تسریع کننده‌ها بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر سرخارگل تحت تنش شوری

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

آرزو پراور ¹ , حشمت امیدی ² , نسرین سادات عیسی نژاد ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
3 - کارشناسی‌ارشد علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1395/12/21 تاریخ پذیرش : 1395/02/20 تاریخ انتشار : 1395/11/01

کلید واژه: جیبرلیک اسید, پیش‌تیمار, نیترات پتاسیم و شاخص بنیه,

چکیده مقاله :

شوری یکی از اصلی ترین تنش های محیطی است که جوانه زنی و استقرار گیاهچه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این پژوهش به‌منظور تعیین اثر پیش تیمار با تسریع کنند ها بر بهبود جوانه زنی بذرهای سرخارگل در شرایط تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. پیش تیمار بذر با جیبرلیک اسید 500 قسمت در میلیون به‌مدت 48 ساعت، نیترات پتاسیم 2/0 درصد به‌مدت 72 ساعت و پیش‌تیمار آبی به‌مدت 24 ساعت بر جوانه زنی و مصرف مواد ذخیره ای بذر سرخارگل در شرایط تنش شوری انجام شد. چهار سطح تنش شوری صفر، 3، 6 و 9 دسی‌زیمنس بر متر اعمال شد. اثر متقابل پیش تیمار و تنش شوری بر درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و شاخص بنیه بذر معنی دار بود. میزان شاخص جوانه زنی با افزایش تنش شوری کاهش یافت به‌طوری که در نه دسی زیمنس بر متر به صفر رسید. اما با پیش تیمار جیبرلیک اسید 500 قسمت در میلیون تحت شرایط تنش شوری سه دسی زیمنس بر متر همراه با افزایش جذب آب در گیاه از اثرات منفی تنش شوری کاسته، در نتیجه موجب بهبود درصد جوانه زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، و وزن خشک ریشه و ساقه و شاخص بنیه بذر میگردد به طور کلی اعمال پیش تیمار نیترات پتاسیم و جیبرلیک اسید جهت حصول بالاترین ویژگی های جوانه زنی و حداکثر عملکرد ماده خشک در شرایط شوری بذر سرخارگل توصیه می شود.

منابع و مأخذ:

Afkari, A. 2010. The effects of NaCl priming on salt tolerance in sunflower germination and seedling grown under salinity conditions. African Journal Biotechnology, 9(1): 1764-1770

Alivand, R., Tavakol Afshar, R., and Sharifzade, F. 2011. Effects of Gibberellin, Salicylic Acid, and Ascorbic Acid on improvement of germination characteristics of deteriorated seeds of Brassica Napus. Iranian journal of field crop science 43(4): 561-571.

Amiri, BM., Rezvani Moghaddam, P.,Ehyai, MR,. Fallahi, J., and Aqhhvany Shajari, M. 2009. Effect of osmotic stress on germination indices and seedling growth of two medicinal plants Cynara scoolymus and Echinacea purpurea. Iranian journal of environmental stresses in agricultural sciences, 3(2): 165-176.

Ansari, A ,.Tavakol Afshar R., Sharifzade, F., and Shayanfar, A. 2012. The role of priming in the drug storage and seed germination of Secale amontanum under salt stress. Iranian Journal of field crop science, 44(2): 181-189.

Anvari, M., Mehdikhani, H., Shahriari, A.R., and Nouri, G.R. 2009. Effect of salinity stress on 7 species of range plants in germination stage. Iranian journal of range and desert research, 16(2): 262-273.

Cavusoglu, K., and Kabar, K. 2010. Effects of hydrogen peroxide on the germination and early seedling growth of barley under NaCl and high temperature stresses. Eur. Asian. Journal of BioSciences, 4(1): 70-79.

Esanejad, N.S. Omidi, H., and Parvar, A. 2015. Effect of safflower seeds priming with abscisic and gibberellic acid on germination indices in salinity stress condition. Agroecology Journal, 11(4): 1-10.

Fathi Amir Khiz, K., Omidi, H., Heshmati, S., and Jafarzade, L. 2012. Accelerating effect on seed vigor and germination characteristics (Nigella sativa L.( under salt stress. Iranian journal of Field Crops Research, 10(2): 299-310.

Fernandez, M.M., and Hegazi, A.Z. 2004. Responses of tomato seeds to hydro-and osmopriming and possible relations of some antioxidant enzymes and endogenous polyamine fractions. Egyptian Journal of Biology, 6(1): 81-93.

Ghasemi-Golazani, K., Chadordooz-Jeddi, A., Nasrolahzadeh, S., and Moghadam, M. 2010. Effects of Hydro-Priming Duration on Seedling Vigour and Grain Yield of Pinto Bean (Phaseolus vulgaris L.) Cultivars. Notulae botanicaehorti agrobotanici cluj-napoca, 38(1): 109-113.

Haghnia, K. 1991. Plant Salinity Resistance. Mashhad University Press: Mashhad.

Ghavami, F. Malboobi, M. A. Ghannadha, M.R. Yazdi Samadi, B., Mozaffari, J., and Jafar Ikic, I., Maricevic, M., Tomasovic, S., Gunjaca, J., Sarcevic, Z. and Arcevic, H. 2012. The effect of germination temperature on seed dormancy in creation-grown winter wheats. Euphytica, 188(1): 25-34.

ISTA (International Seed Testing Association). 2009. International Rules for seed Testing. International Seed Testing Association, Bassersdorf. Switzerland.

Jabbari, A., Amini Dehaghi, M., Gangi Arjenaki, P., and Agahi, K. 2010. How duration and methods of priming may affect the germination of cumin seeds (Cuminum cyminum L.).  Iranian Journal of Agricultural knowledge, 4(4): 23-30.

Kafi, M., Borzoee, A., Salehi, M., Kamandi, A., Masoumi, A., and Nabati, J. 2009. Physiology of environmental stresses in plans. Jahad Daneshgahi Mashhad Press: Masshad.

Kaya, D., Gamze, MO., Atak, M., Çikili, Y., and Kolsarici, O. 2006. Seed treatment to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). European Journal Agronomy, 24(1): 291-295.

Malekzadeh, S. 2014. Present impact on germination of seed priming treatments of Nigella sativa under water stress. Master thesis seed science and technology, University Shahrekord

Maurmical, G., and Cavallaro, V. 1996. Effect of seed osmopriming on germination of three herbage grasses at low temperatures. Seed Science and Technology, 24(1): 331-335.

Miri, Y., and Mirjalili, S.A. 2013. Effects of salinity stress on seed germination and some physiological traits in primary stages of growth in purple coneflower (Echinacea purpurea). International journal of agronomy and plant production 4(1): 142-146.

Nazarbeygi, E., Lari Yazdi, H., Naseri, R., and Soleimani, R. 2011. The effects of different levels of salinity proline and a-, b- chlorophylls in canola. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Science, 10(1): 70-74.

Paravar, A., Omidi, H., Esanejad N., and Amirzadeh, M. 2015. Seed germination and seedling growth priming effect in improving the EP (Echinaceac prupurea) under salt stress Iranian journal of ecophysiology seeds, 1(1): 57-69.

Soleimani, F., Ahmadvand, G., and Saadatian, B. 2012. The effect of priming on germination and seedling emergence of cotton In salinity (Gossypium hirsutum L.). 2(3): 31-43

Soltani, A., Akram-Ghaderi, F., and Memar, H. 2006. The effect of priming on germination components and seedling growth of cotton seeds under drought. Iranian Journal of Agricultural Science and Natural Resources, 10: 121-128.

Soltani, E., Galeshi, S.,Kamkar, B., and Akramghaderi, F. 2009. The effect of seed aging on the seedling growth as affected by environmental factors in wheat. Iranian Journal of Environmental Sciences 3: 184-192

Subedi, K.D., and Ma, B.L. 2005. Seed priming does not improve corn Yield in a humid temperate environment. Agronomy Journal, 97(1): 211-218.

Turan, M.A., Elkarim, A.H.A., Taban, N., and Taban, S. 2010. Effect of salt stress on growth and ion distribution and accumulation in shoot and root of maize plant. African Journal of Agricultural Research. 5: 584-588.