ضرورت و امکان تغییر برنامه درسی مصوّب نظام آموزش عالی ایران به برنامه درسی تلفیقی (مطالعه موردی: گرایش مدیریت آموزشی، دوره کارشناسی)

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

سولماز نورآبادی ¹ , پروین احمدی ² , عذرا دبیری‌اصفهانی ³ , مقصود فراستخواه ⁴

1 - دکترای برنامه‌ریزی درسی دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم تهران). نویسنده مسئول
2 - دانشیار دانشگاه الزهرا (س).
3 - دانشیار دانشگاه الزهرا (س).
4 - عضو هیئت علمی موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.

تاریخ دریافت : 1391/06/15 تاریخ پذیرش : 1392/02/10 تاریخ انتشار : 1393/03/01

کلید واژه: برنامه درسی, آموزش عالی, مدیریت آموزشی, برنامه درسی تلفیقی, تلفیق در نظام آموزش عالی,

چکیده مقاله :

تحولات فزاینده در ابعاد گوناگون جامعه و گسترش علوم و دانش بشری؛ نیاز به بازنگری و تغییر در برنامه های درسی را ضروری می نماید.این ضرورت بیش از پیش در نظام آموزش عالی احساس می شود. این پژوهش در پی آن است که ضرورت و امکان استفاده از برنامه درسی تلفیقی در نظام آموزش عالی بخصوص رشته علوم‌تربیتی (مطالعه موردی: گرایش مدیریت آموزشی) را با استفاده از روش توصیفی– پیمایشی مورد بررسی قرار دهد. جامعه آماری انتخاب شده شامل استادان و دانشجویان مقطع کارشناسی گرایش مدیریت آموزشی دانشگاه های دولتی شهر تهران می باشد. یافته های بدست آمده، با ضریب اطمینان 99% نشان دهنده نارضایتی استادان و دانشجویان گرایش مدیریت آموزشی از برنامه درسی فعلی از یک سو و حمایت ایشان از برنامه درسی تلفیقی، از سوی دیگر می باشد. در نهایت با استناد به یافته های تحقیق چنین نتیجه گیری می شود که: عدم کارایی برنامه درسی کنونی در نظام آموزش عالی اثبات و ضرورت تغییر این برنامه درسی احساس شده و در نهایت امکان این تغییر و تحول در برنامه درسی و حرکت به سمت تلفیق وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Increasing transition in various aspects of society, and extending science and human knowledge; necessitate the review and change curriculum, especially in the higher educational system. The research method was descriptive-survey. The statistical population included professors and undergraduate educational management students in public universities of Tehran. The findings of the study showed the professors and students satisfaction concerning the program in command, their tendency to use integrated curriculum. Referring to the research the possibility of transition in higher education system curriculum is inevitable, and its trend is toward integrated curriculum.  

منابع و مأخذ:

احمدی، پروین (1380). طراحی الگوی برنامه درسی تلفیقی و مقایسه آن با برنامه­های درسی موجود دوره ابتدایی در نظام آموزشی ایران. رساله دکتری. راهنما: دکتر محمود مهرمحمدی. دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده علوم انسانی.

احمدی، پروین (1382). تحلیلی بر کثرت و تنوع مفهوم تلفیق در حوزه برنامه درسی. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی. سال نهم. شماره 3. ص 124-87 .

اعتمادی­زاده، هدایت­الله؛ لیاقتدار، محمدجواد؛ نصر، احمدرضا؛ موسی­پور، نعمت­الله (1390). تأملی بر پژوهش میان­رشته­ای در آموزش عالی. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی. سال دوم. شماره 9. ص50-15.

ایروانی، شهین (1388). رابطه نظریه و عمل در تعلیم‌و‌تربیت. چاپ اول. تهران: انتشارت علمی و فرهنگی.

خلخالی، مرتضی (1373). درهم تنیدن برنامه­های درسی در آموزش عالی. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی. سال دوم. شماره 6. ص 118-109.

خنجرخانی، ذبیح‌الله؛ نصرآبادی، حسنعلی؛ ابراهیمی دینانی، آرزو (1388). درآمدی بر ضرورت، جایگاه و انواع مطالعات میان­رشته­ای در آموزش عالی. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی. سال دوم. شماره1.

جاودانی، حمید؛ جعفر توفیقی(1388). ساختارها، فرایندها و عوامل موثر بر توسعه میان­رشته­ای­ها. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی. سال دوم. شماره 5. ص56-37 .

سجادی، سید مهدی؛ نورآبادی، سولماز (1389). تبیین و تحلیل ماهیت و کارکرد میان­رشته­ای فلسفه تعلیم و تربیت. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی. سال دوم. شماره6. ص41-19 .

شیخ­زاده، مصطفی (1385). رویکرد تلفیق در برنامه درسی دوره ابتدایی با تأکید بر تفکر انتقادی. چکیده مقالات ششمین همایش انجمن مطالعات برنامه درسی ایران. چاپ اول. تهران: سروش هدایت.

عارفی، محبوبه (1383). بررسی برنامه­های درسی رشته علوم تربیتی در آموزش عالی ایران و راهکارهایی برای بهبود آن. رساله دکتری مدیریت آموزشی. دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده علوم انسانی.

عارفی، محبوبه (1389). مباحثی در مهندسی برنامه­های درسی میان­رشته­ای در آموزش عالی. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی. سال دوم. شماره8. ص94-69 .

عزیزی، نعمت­الله (1387). بررسی چالش­ها و نارسایی­های تحصیلات دانشگاهی در حوزه­های علوم انسانی، تعاملات بر نظرات دانشجویان. مجله آموزش عالی ایران. سال اول. شماره 2. ص 29-1.

قهرمانی، محمد (1389). ملاک­های سنجش و ارزشیابی فعالیت­ها و  تکالیف آموزشی در برنامه درسی بین­رشته‌ای. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی. سال دوم. شماره8. ص136-123 .

کوله، نیکول رژ (1388). آموزش دانشگاهی و مطالعات میان­رشته­ای. ترجمه محمدرضا دهشیری. چاپ اول. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

مهرمحمدی، محمود (1383). تلفیق در برنامه درسی: تاریخچه، ضرورت، معیارها و اشکال. در کتاب برنامه درسی: نظرگاه­ها، رویکردها، چشم­انداز­ها، به کوشش محمود مهرمحمدی. چاپ دوم. تهران: به نشر.

مهرمحمدی، محمود (1388). ملاحظات اساسی در باب سیاست­گذاری توسعه علوم میان­رشته­ای در آموزش عالی از منظر فرایند تکوین. فصلنامه مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی. سال اول. شماره3. ص18-1.

هاشمیان­نژاد، فریده (1382). طراحی برنامه درسی با رویکرد تلفیقی، با ارایه­ی یک نمونه. در کتاب رویکرد تلفیقی به برنامه درسی. به کوشش حسن ملکی. چاپ اول. تهران: انجمن اولیا و مربیان.

Brewer, T. M. (2002). "Integrated curriculum: what benefit?" Arts education policy review. 103. (4). P: 31-36.

Caskey, M. (2001/2002). "A lingering question for middle school: what is the fate of integrated curriculum?" Childhood Education. 78, (2). P: 97-99.

Dverel, L. M. (1999). "The international Baccalaureate experience: university perseverance, attainment and perspectives on the process". Ph. D. Purdue University.

Evers, F- Wolstenholme, J (2007). "Integrating knowledge, skills and values into the curriculum development process at the University of Guelph – Humber". New directions for teaching and learning. (112). P: 83-91.

Hoddinott, John; Wuetherich, Brad (2005-2006). "The teaching- Research Nexus". Education Canada. 46. (1). P: 32- 35.

Miller, J, P (1993). The education of spectrum: orientation to curriculum. New York: London.

Moor, J (2005). "Seven recommendations for creating sustainability education at the university level: A guide for change agents". International journal of Sustainability in Higher Education. 6. (4). P: 326- 339.

Park, M (2008). "Implementation curriculum integration the experiences of Korean elementary teachers". Asia pacific education review.  9. (3). P: 308- 319.

Waters, J (2008). "A pathway to achievement". T. H. E. journal. 35. (9). P: 32-36.

Young, Sh. S Ze. Yin - Chiching.  L (2007). "Teacher conception of curriculum Integration: A problem hindering its implementation in Hong Kong". Educational journal. 35. (2). P: 109-144.