ارزیابی باقیمانده سدیم هیدروسولفیت در محصول قند واحدهای تولیدی استان زنجان و بررسی امکان اندازهگیری جایگزین
محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی
مهران محسنی
1
(
دکترای تخصصی مواد خوراکی، گروه کنترل غذا و دارو، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران.
)
عباسعلی زمانی
2
(
دکترای تخصصی شیمی تجزیه، گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
)
کوروش کمالی
3
(
دکترای تخصصی اپیدمیولوژی، گروه بهداشت و ایمنی مواد غذایی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران
)
عادل میرزاعلیزاده
4
(
- کارشناسی ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران
)
کلید واژه: اقیمانده سدیم هیدروسولفیت, بلانکیت, سنجش پلاروگرافی, روش یدسنجی, قند,
چکیده مقاله :
سدیم هیدروسولفیت یا بلانکیت (Na2S2O4) به عنوان یک ماده رنگ زدای شیمیایی در صنعت قندریزی استفاده می شود. به سبب سمیت این ماده شیمیایی در مطالعه حاضر از روش حساس و دقیق پلاروگرافی جهت سنجش باقیمانده بلانکیت در قند استفاده شد. نتیجهبدست آمده از این روش با روش یدسنجی به عنوان روش معمول اندازهگیری در آزمایشگاههای مرجع، مورد مقایسه قرار گرفت. از میان کارخانه های قندریزی فعال استان زنجان، 17 نمونه قند (با سه تکرار از تولیدهای مختلف) از هر واحد تولیدی طبق روش نمونهبرداری استاندارد ایران انتخاب شد. سنجش پلاروگرافی نشان داد، مقدار باقیمانده بلانکیت در نمونههای قند در محدوده کم تر از 40/1 تا ppm 24/13 تغییر می کند. با این حال در 6 درصد نمونه های برداشت شده، مقدار بلانکیت بیشتر از بیشینه مجاز (ppm 10) میباشد. بررسی آماری داده های روش پلاروگرافی نشان داد، کارخانه های قندریزی از نظر مقدار میانگین محتوی باقیمانده بلانکیت اختلاف معنیداری داشتند. محتوی بلانکیت در 19 نمونه به صورت اتفاقی به روش یدسنجی نیز تعیین مقدار گردید. مقایسهی بین دو روش نشان داد، روش یدسنجی میزان باقیمانده بلانکیت را بیش تر از حد معمول نشان می دهد. داده های حاصل از سنجش میزان باقیمانده بلانکیت به روش پلاروگرافی با روش یدسنجی، اختلاف معنی داری داشته و نتایج نشان میدهد که روش پلاروگرافی از صحت و دقت مناسبتری برخوردار است.
Sodium hydrosulfite/blanket is used as a decolorizing agent for the bleaching of produced sugar in the sugar industry. Due to sensitivity of using this chemical substance with defined allowed range in sugar product, the sensitive and exact method of voltammetry/polarography was used to measure the residual blanket in this product and moreover, its results were compared with titration method as a common method for measurement of this substance in reference laboratories. Among the active sugar plants in Zanjan province, three different samples of loaf sugar batch were selected from each production unit based on sampling method of Standard and Industrial Research of Iran and all samples were evaluated using polarography 797 VA Computrace. Then, some of the samples evaluated by the polarography method were also checked with titration method and the results of the two methods were compared with each other. Statistical analysis of obtained data from polarography method shows that various sugar factories have different average sugar content values in blanket residual. Comparative system shows that titration method gives a more than usual response to the amount of blanket residual. Polarography method shows that the dithionite content in the samples ranged from <1.40 to 13.24 ppm. However, in 6 percent of obtained samples from different plants, amount of blanket is more than allowable maximum (10 ppm). Comparing the results obtained from assessment of blanket residual amount in polarography method with titration method, shows significant differences between methods.