مقایسه ترکیب شیمیایی و پروفایل اسید چرب کپور دریایی (Cyprinus carpio) در دو محیط طبیعی و پرورشی

محورهای موضوعی : نشریه فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری

ساراه جرجانی ¹ (استاد دانشگاه آزاد شهر)

تاریخ دریافت : 1401/07/17 تاریخ پذیرش : 1401/07/17 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: دریای خزر, ترکیب شیمیایی, پروفایل اسید چرب, واژه‌های کلیدی: کپور معمولی پرورشی, کپور معمولی وحشی,

چکیده مقاله :

چکیده[1]هدف از انجام این مطالعه تعیین ترکیب شیمیایی و پروفایل اسیدهای چرب بافت عضلانی ماهی کپور دریایی پرورشی و کپور دریایی وحشی بود. آنالیز تقریبی نمونه‌ها نشان داد که در بین شاخص‌های مورد مطالعه (پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت) تفاوت معنی‌داری در بین کپور دریایی پرورشی و کپور دریایی وحشی وجود نداشت (05/0P>). بررسی پروفایل اسید چرب ماهی کپور دریایی وحشی و کپور دریایی پرورشی نشان داد که ترکیب اسید چرب در دو ماهی مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری از نظر گروه‌ها و نسبت‌های مختلف اسید چرب داشت. در هر دو ماهی مورد مطالعه پالمتیک‌اسید (C16:0) و اولئیک‌اسید (C18:1 ω-9 cis) به‌ترتیب فراوان‌ترین اسید چرب اشباع و تک‌غیراشباع بودند. میزان اسیدهای چرب اشباع (SFA)، تک‌غیراشباع (MUFA) و چندغیراشباع (PUFA) در ماهی کپور دریایی پرورشی به‌ترتیب 71/26، 57/52 و 68/17درصد و در کپور دریایی وحشی 78/22، 53/40 و 06/25 درصد بود. میزان اولئیک اسید به‌طور معنی‌داری در کپور دریایی پرورشی نسبت به کپور دریایی وحشی بیش‌تر بود (05/0≥P). فراوان‌ترین اسیدهای چرب چندغیراشباع (PUFA) در ماهی کپور دریایی در محیط پرورشی لینولئیک اسید (C18:2 ω-6) و در کپور دریایی در محیط طبیعی دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA, C22:6 ω-3) می‌باشد. میزان اسیدهای چرب ω-3 در کپور دریایی وحشی (79/15 گرم در 100 گرم لیپید) به‌طور معنی‌داری نسبت به کپور دریایی پرورشی (16/6 گرم در 100 گرم لیپید) بالاتر بود (05/0≥P). نسبت ω-3/ω-6 در ماهی کپور دریایی وحشی 69/1 و در ماهی کپور دریایی پرورشی 76/0 بود. در هر دو ماهی مورد مطالعه نسبت ω-3/ω-6 از مقدار توصیه شده توسط متخصصان تغذیه بیش‌تر بود. نسبت PUFA/SFA در کپور دریایی وحشی 10/1 و در کپور دریایی پرورشی 66/0 بود. این نسبت برای کپور دریایی وحشی و کپور دریایی پرورشی بیش‌تر از نسبت توصیه شده (45/0) توسط HMSO است. با توجه به این‌که نسبت PUFA/SFA و ω-3/ω-6 در ماهی کپور دریایی وحشی و پرورشی از مقادیر توصیه بیش‌تر بوده است، بنابراین هر دو ماهی مورد مطالعه از نظر منابع شیلاتی و غذایی بسیار ارزشمند است. ولی به جهت بیش‌تر بودن مقادیر PUFA، ω-3، ω-3/ω-6، PUFA/SFA، EPA+DHA، DHA/EPA در کپور دریایی وحشی ارزش تغذیه‌ای آن به مراتب نسبت به کپور دریایی پرورشی بالاتر است.

چکیده انگلیسی:

Abstract[1]The present paper aimed at evaluating nutritional value and fatty acid profile of muscle textures of Caspian Sea wild carp and farmed wild carp. No significant differences were found between chemical composition indices (total lipid, crude protein, moisture and ash contents) (P>0.05). Following determination of fatty acid profiles in the Caspian Sea wild carp and farmed wild carp, fatty acid compositions in two groups of fish were found to be significantly different in terms of various fatty acid groups and ratios. In both fish, Palmitic acid (C16:0) and Oleic acid (C18:1 ω-9 cis) were found to be the most abundant saturated and monounsaturated fatty acids, respectively. Saturated fatty acid (SFA), monounsaturated fatty acid (MUFA) and polyunsaturated fatty acid (PUFA) rates were estimated to be 26.71%, 52.57% and 17.68% in farmed wild carp and 22.78%, 40.53% and 25.06% in Caspian Sea wild carp, respectively. Oleic acid was significantly higher in farmed wild carp than the Caspian Sea one (P≤0.05). Linoleic acid (C18:2 ω-6) and decosahexaenoic acid (DHA, C22:6 ω-3) were the most abundant PUFA in farmed wild carp and Caspian Sea wild carps, respectively. ω-3 fatty acids were measured to be 15.79 and 6.16 gr/100 gr lipid in wild and farmed carps, respectively. ω-3 fatty acids content in Caspian sea wild carp was significantly higher than that of farmed wild carp (P≤0.05). ω-3/ω-6 ratio 1.69 and 0.76 in Caspian sea wild carps and farmed carps, respectively, that in both group exceeded the eligible rates proposed by nutritionists. PUFA/SFA ratios were 1.10 and 0.66 in Caspian sea wild carp and framed one, respectively; the rates exceeded the eligible rate (0.45) recommended by HMSO. Considering exceeding PUFA/SFA and ω-3/ω-6 ratios in both Caspian Sea wild carp and farmed wild carps, both fish were considered invaluable fisheries and nutritional resources. It is noteworthy that Caspian Sea wild carp is more nutritious than farmed counterparts thank to its higher rates of PUFA, ω-3, EPA+DHA, ω-3/ω-6 and PUFA/SFA.