بررسی تطبیقی مبانی بازداشت موقت در فقه امامیه وحقوق کیفری ایران

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

علیرضا عسگری ¹ , محمد رضا نیاکار آلانق ²

1 - استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

تاریخ دریافت : 1401/09/23 تاریخ پذیرش : 1402/01/17 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: اصل برائت, بازداشت, قرار, تأمین, قراربازداشت موقت,

چکیده مقاله :

بازداشت متهم عبارتست از سلب آزادی در مرحله ی تحقیقات مقدّماتی که احتمال دارد تا صدور حکم قطعی ادامه پیدا کند در جهت حصول اطمینان از دسترسی به متّهم و حضور به موقع وی در مرجع قضائی، جلوگیری از فرار یا اخفای وی و یا امحاء آثار جرم و تبانی با شرکا و معاونین احتمالی جرم می باشد.اهمیّت حقوق انسانی در فقه وحقوق و تعارض ذاتی بازداشت متهم با اصل برائت ،علمای فقه و حقوق را برآن داشته است که با وضع مقررات ، در جهت تحدید بازداشت متهم اقدام شود.و از راههای جایگزینی بازداشت موقت استفاده شود و در صورت بازداشت متهم رعایت حقوق وی ضروری میباشد.فلذا باید دامنه صدور قرار بازداشت موقت محدود شود زیرا اصل عدم بازداشت موقت واصل استثنایی بودن آن است .اصل، استفاده از قرار های خفیف است تا موارد الزامی بازداشت موقت برداشته شود.در بند (پ) ماده 238 قانون آیین دادرسی کیفری بازداشت موقت را اخلال در نظم عمومی دانسته که به نظر می آید درست نباشد.از آنجاییکه بازداشت موقت برای حصول اطمینان از عدم فرار متهم است میتوان از روشهای جدید جلوگیری از فرار متهم مانند پابند الکترونیکی استفاده کرد و با این روش از بازداشت موقت جلوگیری کرد.در مورد مبانی بازداشت موقت در فقه وحقوق کیفری مطالعه تطبیقی صورت نگرفته است و با روش کتابخانه ای ومطالعه تطبیقی موضوع در پاسخ به اینکه قوانین ورویه قضای راجع به مبانی بازداشت موقت در حقوق کیفری تا چه حدودی با مبانی و موازین فقه امامیه مطابقت دارد ؟بررسی شده است.

چکیده انگلیسی:

Arresting the accused means depriving him of his liberty during the pretrial investigation stage, which is likely to continue until a definitive verdict is issued, in order to ensure access to the accused and his timely appearance in the judicial authority, prevent his escape or concealment, or destroy the traces of the crime, and Collusion with possible partners and deputies is a crime. The importance of human rights in led scholars of jurisprudence and law to take action to limit the arrest of the accused by establishing regulations. Temporary detention should be used, and in case of arresting the accused. Therefore, the scope of issuing a temporary detention order should be limited because the principle of non-temporary detention is that it should be exceptional. The principle is to use mild orders to remove the mandatory cases of temporary detention. .In paragraph (p) of Article 238 of the Criminal Procedure Law, Since temporary detention is to ensure that the accused does not escape, new methods can be used to prevent the accused from escaping, such as electronic handcuffs. used and prevented temporary detention with this method. No comparative study has been done on the basics of temporary detention in jurisprudence and criminal law, and with the library method and comparative study of the subject, in response to the fact that the laws and judicial procedure regarding the basics of temporary detention in criminal law To what extent is it consistent with the principles and standards of jurisprudence? It has been checed.