ساخت و روا سازی مقیاس رفتار اخلاقی

محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

مهرداد ثابت ¹ , علی دلاور ² , حسن پاشا شریفی ³ , زهرا خوش نویسان ⁴

1 - دانشگاه بین المللی امام رضا
2 - دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی،واحد رودهن،ایران
4 - دانشگاه آزاد اسلامی،واحد رودهن،ایران

تاریخ دریافت : 1394/03/17 تاریخ پذیرش : 1394/06/18 تاریخ انتشار : 1394/09/10

کلید واژه: تحلیل عاملی اکتشافی, تحلیل عاملی تاییدی, رفتار احلاقی,

چکیده مقاله :

منطبق بر دیدگاه بلاسی (1980) پیش بینی رفتار اخلاقی در شرایط مختلف آرزوی دیرینه بشر و علوم اجتماعی است. مطالعه حاضر همسو با این آرزو به دنبال ساخت و رواسازی سیاهه رفتار اخلاقی است. به همین جهت با نظر شش متخصص، 40 گویه مرتبط با رفتار اخلاقی طراحی و به همراه سیاهه پنج عامل بزرگ شخصیت(جان و سریواستاوا، 1999) و پرسشنامه حساست اخلاقی (تیری و نکولینین، 2007) بر روی 229 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی اجرا شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی ( بعد از حذف هشت گویه ) از ساختار هشت عاملی سیاهه رفتار اخلاقی شامل احترام به تفاوت‌ها، ملاحظه، رفتار مسئولانه، رفتار کمک کننده، تواضع، پرخاشگری، تقلب و مراقبت حمایت نمود. شواهد مربوط به روایی همگرا و هماهنگی درونی، قابلیت‌های روانسنجی سیاهه رفتار اخلاقی را نشان داد. در کل نتایج مطالعه حاضر سیاهه 32 گویه ای رفتار اخلاقی را به عنوان یک ابزار مناسب برای پژوهش در حوزه اخلاق معرفی می کند.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to develop and validate a Moral Behavior Inventory (MBI). For this purpose, 40 items associated with moral behavior were designed using the comments presented by six experts and tested along with the Big Five Personality Traits Inventory (BFI), Ethical Sensitivity Scale Questionnaire (ESSQ), and Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI) on 329 undergraduate students. The results of the exploratory factor analysis as well as the confirmatory factor analysis (after the removal of 8 items) supported the eight-factor structure of the MBI which includes respect to differences, being considerate, responsible behavior, helping behavior, humble behavior, aggressiveness, cheating  behavior, and caring behavior. The evidences related to convergent validity and internal reliability indicated the psychometric capacities of MBI. On the whole, the results of the present study introduced the 32- item inventory of moral behavior as an appropriate tool for conducting research in the field of morality.