علل و عوامل گسترش آداب و مناسک شیعی در دوره آل بویه

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

صدیقه بیات ¹

1 - کارشناس ارشد تاریخ گروه تاریخ آموزش و پرورش ناحیه 3 مشهد

تاریخ دریافت : 1395/08/28 تاریخ پذیرش : 1395/08/28 تاریخ انتشار : 1390/01/01

کلید واژه: تشیع, آل بویه, عصر غیبت, عالمان شیعی, مراسم و آئین‌ها,

چکیده مقاله :

تقارن حکومت آل بویه با آغاز عصر غیبت امام دوازدهم شیعیان اثنی‌عشری و فعالیت عالمان بزرگ شیعی، باعث تقویت فضای مناسبی برای شیعیان شد، که در پرتو آن آداب و مناسک شیعی توسعه یافت. پس از ورود اسلام به ایران، از قرن سوم و چهارم هجری به بعد، در شهرهای مختلف، مانند ری، کاشان، قم، ساوه و سبزوار شیعیان زیادی زندگی می‌کردند و روز به روز بر تعداد آنان افزوده می‌شد. همجواری ایران با عراق، موجب ورود تعداد زیادی از سادات و شیعیانی شده بود. تشکیل حکومت شیعی (زیدی) علویان در طبرستان، باعث تقویت پایگاه اجتماعی شیعیان و اجرای احکام و مناسک شیعی در آن ناحیه، و تقویت شیعه شد. قدرت یابی فرزندان بویه، فرصت مناسبی برای شیعیان فراهم کرد و ظهور علمای برجسته شیعی مانند شیخ صدوق و شیخ مفید و سیدین (سید مرتضی و سید رضی) و شیخ طوسی که با امرای آل بویه نیز روابط حسنه‌ای داشتند، در تقویت و گسترش فرهنگ شیعی در این دوره، تأثیر زیادی به دنبال داشت. احیای شعارهای شیعی در اذان و برگزاری مراسم عاشورا و جشن عید غدیر و ایجاد کتابخانه‌ها و مراکز علمی، تعمیر قبور ائمه و توجه حاکمان آل بویه به اجرای مراسم شیعی به خصوص در بغداد، در پیشرفت آئین‌ها و مراسم در این زمان مؤثر واقع شد.

چکیده انگلیسی:

Al-Buyid was started when Shiite's twelveth imam absence happened and Shiite's scholars was starting to act more, The result was extension of Shiite which caused to increase Shiite rites. Shiite's scholars in that age was Sheikh Sadog (died in 991), Sheikh Mofid (died in 1022), Seyed Razi (died in 1016), Sheikh Tossi (died in 1068) had a good relationship with Al-Boyeh that caused to stretch Shiite culture in that era. Reclamation of Shiite slogan and accomplishment of Ashora rite, Qadir celebration, constructing library and central science places, repairing Imams' tombs and the regnant of Al-Boyeh attend to accomplish Shiite's slogan especially in Bghdad when Ahmad Moezodole was regnant of that city. These caused to progressing of Shiite slogan in that era.