اثربازگشتی آزمون ورودی مدارس تیزهوشان بر برنامه درسی دوره ابتدایی: یک مطالعه پدیدارشناسی

محورهای موضوعی : فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

مهدی شاددل ¹ (کارشناس ارشد مدیریت آموزشی ، دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد)
حسین اسکندری ² (دکترای آموزش ، استادیار ، دانشگاه بجنورد)
محبوبه سلیمان پورعمران ³ (گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/07/21 تاریخ پذیرش : 1396/09/07 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: برنامه درسی, مدارس ابتدایی, مدارس تیزهوشان, اثربازگشتی,

چکیده مقاله :

هدف: موضوع آسیب‌شناسی مدارس تیزهوشان همچنان در جامعه تعلیم و تربیت ایران مطرح بوده و به نتیجه مشخصی نرسیده است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربازگشتی آزمون ورودی مدارس تیزهوشان بر ابعاد مختلف نظام آموزشی دوره ابتدایی است؛ شامل: اهداف و سیاست‌های مدارس، محتوا و موضوعات درسی، روش‌های تدریس و فعالیت‌های آموزشی، سبک یادگیری و سنجش و ارزشیابی.روش: پژوهش حاضر از نوع پدیدارشناسیِ توصیفی به شمار می‌رود. برای گردآوری داده‌ها با 55 نفر که از بین چهار گروه زیر انتخاب شدند، به طور نیمه‌ساختاریافته مصاحبه انجام گرفت: الف) مدیران و معاونان مدارس، ب) اساتید و صاحب‌نظران، ج) والدین و د) دانش‌آموزان راه‌یافته و راه‌نیافته به مدارس تیزهوشان. برای تحلیل و کدگذاری داده‌ها از روش کولایزی استفاده شد.یافته‌ها: در مرحله نخست، از بین مصاحبه‌ها 287 نکته کلیدی استخراج شد. این نکات در قالب 80 مضمون اولیه، 15 مضمون میانی و 12 مضمون نهایی طبقه‌بندی و خلاصه شدند. برخی مضامین نهایی عبارتند از: تداخل هدف، داروینیسم تربیتی، تبعیض محتوایی، روش‌ها و فعالیت‌های آزمون محور، سبک یادگیری فردی، کمّی‌گرایی و نتیجه‌گرایی، نگاه ابزاری به معلمان.نتیجه‌گیری: وجود مدارس تیزهوشان و نوع آزمون ورودی آن، آسیب‌های متعددی را برای برخی مدارس ابتدایی به همراه دارد. آن دسته از مدارس ابتدایی که تمرکزشان آماده‌سازی دانش‌آموزان برای پذیرش در آزمون مدارس تیزهوشان است، عملاً برخی از مهم‌ترین هدف‌های برنامه درسی رسمی و مؤلفه‌های تربیتی را به حاشیه رانده و یا در مواردی برخلاف آن عمل می‌کنند.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The pathology of gifted schools has been raised in the Iranian education community and has not reached a definite conclusion. The purpose of this study was to evaluate the effect of gifted school entrance exams on different aspects of elementary education system including: school goals and policies, curriculum, teaching methods and educational activities, learning style and assessment and evaluation. Method: This study is a descriptive phenomenological one. Semi-structured interviews were conducted with 55 individuals selected from the following four groups: (a) school principals and assistants; (b) teachers and supervisors; (c) parents; Data analysis and coding were done by Colaizzi method. Results: In the first stage, 287 key points were extracted from the interviews. These points were categorized and summarized in 80 primary themes, 15 intermediate themes, and 12 final themes. Some of the final themes are: Object Interference, Educational Darwinism, Content Discrimination, Test-Based Methods and Activities, Individual Learning Style, Quantitative and Consequentialism, Instrumental View toward Teachers. Conclusion: The gifted schools and the type of entrance exams can cause many harms to some elementary schools. Those elementary schools that focused on preparing students for entrance exams of gifted schools practically ignore some of the most important goals of formal curriculum and educational components.