Investigation of Leaching Process on Saline and Sodic Soils, and Provide a Suitable Experimental Model for Land Reform in “Southern Khuzestan” Soils

محورهای موضوعی : Irrigation and Drainage

منصور سرخه نژاد ¹ , مهدی دهقان ²

1 - گروه سازه‌های آبی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان.
2 - گروه آبیاری و زهکشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان.

تاریخ دریافت : 1390/05/26 تاریخ پذیرش : 1390/07/30 تاریخ انتشار : 2011/12/01

کلید واژه: آبشویی, leaching, شوری زدایی, Desalinization, Continuous ponding, Dealkalization, غرقابی دائم, سدیمی زدایی,

چکیده مقاله :

In regions like south of “ khouzestan” that water table are high, under the effect of water rise moving through capillary fringe and its vaporize, the salts move to soil surface and cause salin or salin and sodic soils. Leaching assign as one of those adjustment soils methods. In order to investigate the leaching process and draw the curves of desalinization and dealkalization in region of Darkhovin Shadegan, The research was conducted in a randomized complete block design that included four treatments using 40, 60, 80 and 100 cm of water for leaching was repeated three. In present work, we investigate leaching experiment by continuous ponding in experimental plates as a metal plat model in square meter based on plane of experiment and associated treatment. After using 100 centimeter of leaching water the results show the desalinization for continuous ponding with 74 percent,and cause a decrease in exchange sodiom percent(ESP) with 50 percent respectively. The comparison between dealkalization and desalinization in field tests, and experimental models of leaching showed that, new inverse model respect to other experimental models has a better coordination by the field data. After this model “Reeve”, “Hoffman”, “Pazira”and “Kawachi”, “Leffelaar” and “Sharma” models take position. Finally by usage of new inverse equation, we plot a curves of desalinization and dealkalization.

چکیده انگلیسی:

در مناطقی نظیر جنوب خوزستان، که سطح ایستابی بالا می‌باشد، در اثر حرکت صعودی، آب از طریق لوله‌های موئینه‌ای و تبخیر آن، املاح به سطح خاک منتقل و موجب شور و یا شور و سدیمی‌شدن خاک می‌گردند. آبشویی، یکی از روش­های اصلاح این گونه خاک­ها است. به منظور بررسی روند آبشویی و رسم منحنی‌های شوری و سدیم زدایی خاک‌های شور و سدیمی منطقه دارخوین شادگان، تحقیقی در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی، انجام گرفت که شامل  چهار تیمار با کاربرد 40، 60، 80 و 100  سانتی متر آب، جهت آبشویی درسه تکرار بود. در این تحقیق، آبشویی به روش غرقابی­دائم و در کرت­های آزمایشی، به صورت کرت فلزی به ابعاد 1×1 متر انجام گرفت. نتایج نشان داد، آبشویی تا عمق یک متری ‌نیم­رخ خاک، با 100 سانتی‌متر آب ‌باعث کاهش شوری(­­­EC­­e) ‌و درصد سدیم تبادلی(ESP)به ترتیب به میزان 74 و50 درصد گردید. مقایسه نتایج شوری و سدیم زدایی  آزمون‌های مزرعه ای با مدل‌های تجربی، نشان داد که مدل‌‌ معکوس­جدید، نسبت به مدل­های تجربی دیگر، برازش بهتری با داده­های مزرعه­ای دارد و پس از آن به ترتیب مدل­های ریو،‌هافمن، پذیرا­ و کاواچی و لفلار و شارما قرار دارند. در نهایت با استفاده از معادله‌ معکوس­جدید، اقدام به رسم منحنی‌های شوری و سدیم­زدایی گردید.

منابع و مأخذ:

- بذر افکن،ع.(1375).بررسی میزان آبشویی اولیه لازم در اراضی کشت و صنعت هفت تپه.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز.

- برزگر،ع.(۱۳87).خاک‌های شور و سدیمی:شناخت و بهره وری.انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز،چاپ اول.355ص.

- پذیرا،ا.وکشاورز،ع.(1378).بررسی و تعیین آب مورد نیاز اصلاح خاک‌های شور و سدیمی اراضی جنوب شرقی استان خوزستان، مجله تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، جلدچهارم، شماره16.

- علیزاده،ا.(1382). زهکشی اراضی(طرح و برنامه ریزی سیستم‌های زهکشی در کشاورزی). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

- سازمان مدیریت و برنامه ریزی‌کشور.1385.راهنمای‌کاربرد مدل‌های‌تجربی و نظری آبشویی‌نمک‌های خاک‌های‌شور، نشریه شماره 359. چاپ اول.

- Dielema, P.J .(1963). Reclamation of salt-affected soils in Iraq.Veenman,Wageningen .175 p.

- Leffelaar, P.A. and Pal Sharma. (1977). Leaching of a highly saline-sodic soil. Journal of Hydrology 32, pp.203-218.

- Miller, R.J., Bigger. J.W. and D.R, Nielson .(1965). Chloride displacement in panche clay loam in relation to water movement and distribution. Water Resour. Res. 1, pp.63-73

- Pazira, E.,and Kawachi, T. (1981). Studies on appropriate depths of leaching water, Iran. A case Study Journal of Integrated agricultural Water Use and Freshimg. Reservoir 6:39-49.Faculty of Agriculture ,Kyoto University.Japan.