پیوند «ولایت»، «انوثت» و «انسان کامل» در داستان شیخ صنعان و عرفان ابن‌عربی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
محمدرضا پاشایی
1
(
استادیار گروه زبان وادبیات دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. نویسنده مسئول:
Pashaeireza@yahoo.com
)
سعید قاسمی پُرشکوه
2
(
مدرس دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
)
کلید واژه: انسان کامل, عطار نیشابوری, ولایت, ابن‌عربی, منطق‌الطیر, guardianship, Ibn Arabi, perfect human, Mystic, انوثت, Attar Nishâboori, Feminity, Mantigh al-tair,
چکیده مقاله :
منطق‌الطیر عطار، داستانی نمادین از زبان مرغان است که داستان شیخ صنعان در بطن این منظومه، حکایت پیری زاهد و مشتمل بر نکات عرفانی فراوان است؛ از جمله می‌تواند بیانگر عرفان عملی صوفیه باشد که عطار آن را در قالب تمثیل بیان کرده‌است. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای، به سه بحث معراج، انوثت و انسان کامل در داستان شیخ صنعان و عرفان ابن‌عربی پرداخته‌است و بدین نتیجه رسیده که شیخ صنعان نماد انسان است؛ انسانی خام و ناپخته که برای کمال خود، باید از مرتبۀ نَفْس انسانی (= دختر ترسا) درگذرد. به همین گونه، انسان کامل نیز برای رسیدن به مرتبۀ انسان کامل حقیقی و ولایت خاصه، باید از مرتبۀ انوثت بگذرد و این گذر، خود به واسطۀ انسان کامل حقیقی (پیامبر(ص)) است؛ یعنی این انسان کامل حقیقی(ص) است که به هر ولی، پیر و انسان کاملی در طول تاریخ، کمال می‌بخشد.
Mantiq al- Tair is a symbolic fable which the story of sheikh Sanân in it is the story of a pious elder man and it consists of mystic points such as, this story is a practical suffice mystic that Attâr explains in form of symbolic tale. This research is analytical and descriptive method by accenting on library studies in sheikh sanân and Ibn Arabi’s mystic, emphasizes on and compare three subjects of the ascension, Fiminity and perfect human and we result sheikh Sanân is symbol of human, a row human who should pass from the rank of human spirit in order to earn of his perfection. Although, the perfect human for arriving to rand of actual perfect human and special guardian should pass from of Feminity too and this passage is because of true perfect human or holy prophet. This is expressing that the perfection of any perfect human in history is for true perfect human.
_||_
