مقایسه روش فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در آمایش سرزمین به روش اختصاص چندهدفه زمین (MOLA)
محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانیهادی رحیمی 1 , عبدالرسول سلمان ماهینی 2 , حمیدرضا کامیاب 3
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2 - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3 - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
کلید واژه: اختصاص چندهدفه زمین (MOLA), فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP), علی‌آباد و گرگان, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP), آمایش سرزمین,
چکیده مقاله :
هدف اساسی از آمایش سرزمین، مدیریت و برنامه‌ریزی آن، توزیع فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و ظرفیت‌های آشکار و پنهان با توجه به توان سرزمین و تحولات و دگرگونی‌های زمان و نیازها است. در این پژوهش برای پهنه‌بندی و آمایش شهرستان‌های گرگان و علی‌آباد در هشت کاربری کلان، از روش بهینه‌سازی اختصاص چندهدفه زمین استفاده شد. از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و نظر کارشناسان برای وزن‌دهی به کاربری‌های کلان در سه معیاراصلی اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی انجام شد. همچنین مقایسه زون‌بندی بر پایه وزن‌دهی دو روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و فرآیند تحلیل شبکه‌ای موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با توجه به مقادیر کاپای کل (0.9151)، کاپای مکانی (0.9524)، کاپای استاندارد (0.9523) و توافق شانس (0.1111) زون‌بندی به روش اختصاص چندهدفه زمین‌بر پایه وزن‌های فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و فرآیند تحلیل شبکه‌ای دارای شباهت زیادی است اما اختلاف جابه‌جایی کاربری‌ها در دو روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و فرآیند تحلیل شبکه‌ای تعداد 88663 پیکسل (7979 هکتار) معادل 2.9 درصد کل منطقه موردمطالعه بود. بدین منظور داده‌های آماری فاکتورهای شیب، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، بارش و فرسایش‌پذیری بر پایه‌ی وزن‌دهی دو روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و فرآیند تحلیل شبکه‌ای استخراج شد. باتوجه به نتایج، جایگیری کاربری‌ها بر پایه روش فرآیند تحلیل شبکه‌ای در مقایسه با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به‌صورت کلی مناسب‌تر است. بدین معنی که روش فرآیند تحلیل شبکه‌ای دارای عملکرد مناسب‌تری در وزن‌دهی به کاربری‌ها داشته است. نتایج این پژوهش ارتباط و اهمیت همه جنبه‌های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی را در آمایش و برنامه‌ریزی استفاده از سرزمین بیان می‌کند.
Management and planning, distributing the economic and social activities as well as clearing hidden capacities in terms of the land’s potential and needs are the main goals of Land use planning. MOLA was used in order to zoning and planning Gorgan and Aliabad cities in eight major Land-uses. The method of analytic hierarchy process (AHP) and analytic network process (ANP) and the experts’ experiences were used for weighting the three main factors including ecological, economic and social factors. Compare zoning based on two ways AHP and ANP weighting also was evaluated. The results showed that the integration of applications based on AHP and ANP different weighting methods. According to the results of the integration of applications based on ANP method compared to the AHP with respect to slope, height, density of vegetation, rainfall and erosion ability in general is more appropriate. The results showed that according to total Kappa values (0.9151), spatial Kappa (0.9524), standard Kappa (0.9323), and chance agreement (0.1111), MOLA based zoning based on AHP and ANP weights had a similarity A lot. But the difference in the use of the AHP and ANP was 88663 pixels (7979 ha). For this purpose, statistical data on slope, height, vegetation density, precipitation and erodibility were extracted based on the weight of the two methods of AHP and ANP. According to the results, the placement of land use based on the ANP method in comparison with AHP is more appropriate in general. This means that the method has better performance in the ANP have been weighted to land-uses. The results of this study, the relationship and the importance of all aspects of ecological, economic and social planning and land use planning notes.
