تأثیر محیط یادگیری مشارکتی برخط مبتنی بر روش گروهی همتایان در دستیابی دانش¬آموزان به سطوح حیطه¬های یادگیری در درس علوم
محورهای موضوعی : پژوهش در برنامه ریزی درسیفاطمه خالوندی 1 , فخرالسادات نصیری ولیک بنی 2 , نرگس عسکری 3
1 - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران. ایران.
2 - دانشیارگروه علوم¬تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیرشهیدرجایی، تهران،ایران.
کلید واژه: حیطه¬های یادگیری, گروه همتایان, یادگیری مشارکتی برخط,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر، تاثیر یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان دردستیابی دانشآموزان دختر به سطوح یادگیری علوم پایه ششم ابتدایی بود. روش استفاده شده در این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون و گروه کنترل بوده و جامعهآماری این تحقیق کلیه دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان جعفرآباد استان قم درسال تحصیلی1400-1401 بودند. شیوه نمونه گیری، در دسترس انتخاب گردید و حجم نمونهی موردنظر نیز شامل 50 نفر از دانشآموزان که 25 نفر در گروه کنترل و 25 نفر در گروه گواه قرارگرفتند. برای جمعآوری داده از پرسشنامه های محقق ساخته استفاده شد. روایی سازه این پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس بررسی و براي محاسبه ضريب قابليت اعتماد پرسشنامه ازروش آلفاي كرونباخ استفاده شده که میزان پایایی قابل قبول 0.94 بهدستآمد. جهت برگزاری جلسات یادگیری از روش جیگساو استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشانداد مداخله یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان فقط بر سطوح بالای حیطه شناختی (تجزیه و تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) تاثیر معنادار دارد. همچنین نتایج نشان داد این مداخله یادگیری بر حیطه عاطفی و حیطه روانی-حرکتی دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیر معنادار ندارد.
The aim of the present research was the effect of online cooperative learning based on the peer group method in achieving the sixth-grade science learning levels of female students. The method used in this research was a semi-experimental type with pre-test, post-test and control group, and the statistical population of this research was all sixth-grade female students of Jafar Abad city, Qom province in the academic year of 1400-1401.The sampling method was chosen as available, and the target sample included 50 students, 25 of whom were in the control group and 25 in the control group. Researcher-made questionnaires were used to collect data. The construct validity of this research was investigated using covariance analysis and the Cronbach's alpha method was used to calculate the reliability coefficient of the questionnaire, and an acceptable reliability rate of 0.94 was obtained. The jigsaw method was used to hold learning sessions. The results of the covariance analysis showed that the online cooperative learning intervention based on the peer group method has a significant effect only on the high levels of the cognitive domain (analysis, synthesis and evaluation). Also, the results showed that this learning intervention does not have a significant effect on the emotional and psychomotor areas of sixth grade female students.
Abdoli, Akram, Mousavi, Seyed Mohsen, Sabzah, Betul. (2018). Comparison of collaborative and individual learning based on Bloom's classification in the topics of ionic and molecular compounds in the 9th grade experimental science book. Research in Chemistry Education, 1(3). 73-96. (In Persian)
Ahmadi, Afsaneh. (2019). The effect of cooperative learning based on the jigsaw model on students' self-directed learning. Islamic research and studies, second year, number 16, 45-87. (In Persian)
Alizadeh, Afshar (2018). Designing and producing an educational computer game based on sorting and its effect on learning levels and critical thinking skills, master's thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences. (In Persian)
Al-Samarraie, H., & Saeed, N. (2018). A systematic review of cloud computing tools for collaborative learning: Opportunities and challenges to the blended-learning environment. Computers & Education, 124, 77-91.
Alwari, Shadi, Maqami, Hamidreza (2016), Studying the effect of social learning on social skills and academic progress of Allameh Tabatabai University students. Educational Psychology Quarterly, 13(47)75-93. (In Persian)
Azizkhani, Faezeh (2019). The effect of reverse learning on learning levels of social studies and academic motivation in fifth grade. Master thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences. (In Persian)
Babamoradi, Afshin, Allah Karmi, Azad, Saadipour, Ismail. (2016). The effectiveness of collaborative learning on social support and happiness. Journal of Educational Psychology Studies, 14(25), 1-22. (In Persian)
Beigi Firouzi, Elah Yar, Saif Elahi, Nasser, Shafiei Nikabadi, Mohsen, Mohajer, Sepideh, Karim, Mohammad Hossein. (2018). The effect of open innovation on the performance of new product development with an emphasis on the effect of knowledge absorption capacity. Public Management Research, 12(44), 55-78. (In Persian)
Bell, P., Lewenstein, B., Shouse, A. W., & Feder , M. A. (Eds.). (2009). Learning science in informal environments: People, places and pursuits. Washington, DC: The National Academies Press.
¬Benek, I., & Bezir Akcay, B. (2019). A New Cooperative Learning Technique: Question Jury. International Journal of Research in Education and Science, 5(2), 681-708.
Buchs, C., Filippou, D., Pulfrey, C., & Volpé, Y. (2017). Challenges for cooperative learning implementation: Reports from elementary school teachers. Journal of education for teaching, 43(3), 296-306.
Daniela, L. (2019). Smart pedagogy for technology-enhanced learning. In Didactics of smart pedagogy (pp. 3-21). Springer, Cham.
Dokozomormi,,S, & Siklander, P. (2018). Interactions between pupils and their teacher in collaborative and technology-enhanced learning settings in the inclusive classroom. Teaching and Teacher Education, 76, 165-174.
Gershasbi, Ayoub, Fathi Vajargah, Koresh, Arefi, Mehbobeh. (2018). The effect of co-editor collaborative learning and self-evaluation on self-motivation and academic performance of third grade high school students with the jigsaw model approach. Bimonthly scientific-research journal of a new approach in educational management, 10(37), 45-68. (In Persian)
Hamadi, M., El-Den, J., Azam, S., & Sriratanaviriyakul, N. (2021). Integrating social media as cooperative learning tool in higher education classrooms: An empirical study. Journal of King Saud University-Computer and Information Sciences, 34(6) 3722-3731
Hashemi Mehr, Mino (2017). Comparison of the effect of collaborative, individual and combined learning on reducing learning problems and increasing the depth of learning in students with learning problems. Master's thesis in the field of educational psychology, Mohaghegh Ardabili University. (In Persian)
Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Smith, K. (2007). The state of cooperative learning in postsecondary and professional settings. Educational Psychology Review, 19(1), 15-29.
Joybari, Azita, Fateh Rad, Ghazal. (2016). Investigating and comparing the learning levels of Bloom's cognitive domain in two traditional and qualitative teaching methods, based on choice theory, the ninth grade mathematics course of high school, the second international conference and the fourth national conference on management and humanities research in Iran, Tehran (In Persian)
Katterfeldt, E. S., Cukurova, M., Spikol, D., & Cuartielles, D. (2018). Physical computing with plug-and-play toolkits: Key recommendations for collaborative learning implementations. International Journal of Child-Computer Interaction, 17, 72-82.
Keramati, Mohammad Reza. (2019). First year counseling students' perception of cooperative learning in the classroom, Teaching Research, 8(1) 1-18.
Khaloundi, Fatemeh, Bazarafshan, Maryam. (2015). Effectiveness of cooperative learning on academic performance and attitude of students based on Jurchin model. Research in curriculum planning, 14(25), 1-22.
Mousavi, Shadi, Sardari, Baqer. (2018). Determining the effectiveness of cooperative learning model on self-directed learning (self-management, willingness to learn and self-control) of female students. Scientific Journal of Education and Evaluation (Quarterly), 12(46), 65-84. (In Persian)
Nabakkhukuraim Leila (2017). The effect of reverse learning on the learning levels of mathematics lessons and social interaction of fifth grade elementary students, master's thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences. (In Persian)
Nawaz, Q., & Javed, M. (2014). Effect of cooperative learning on the academic achievement and self concept of the students at elementary school level. Gomal University Journal of Research, 30(2), 127-135.
Sadeghi, Elaha and Ganji, Mansour. (2019). The effect of using collaborative learning on class participation, self-esteem and self-confidence of Iranian students. New Researches in English Language Studies, 7(4), 89-109. (In Persian)
Safari Mitra, Yazdan Panah Behrouz, Mahmoudi Fatemeh Yaqoubian, Nahid (2017). Comparing the learning rate of students in two methods of lectures and teaching peers and examining their views. Research in medical science education; 10 (3): 24-34. (In Persian)
Shirvani, Dariush, Hatami, Elham (2014). The role of collaborative teaching in better student learning, the first national conference of modern studies and research in the field of educational sciences and psychology in Iran, Tehran. (In Persian)
Salehi, Shiva, Safavi, Mahbobeh, Mashouf, Sohaila, Ragh Bafieh, Samaneh, Fasharaki, Mohammad (2015). Investigating the effect of using peer group training on learning clinical skills of nursing students, Journal of Medical Sciences, Islamic Azad University, 26(1) 36-45. (In Persian)
Siyadpour, Marjan and Siyadpour, Zahra (2016). The effect of collaborative learning on students' anxiety and academic achievement motivation. Research in the educational system, 11 (39) 97-112. (In Persian)
Taghipour, Mina and Ahmadi, Fatemeh, (2019), Examining the learning level of students in physics using Bloom's classification and SOLO model, 6th International Conference on Psychology, Educational Sciences and Lifestyle. (In Persian)
Topping, K. J. & Bamford, J. (1998). Parental involvement and peer tutoring nmathematics and science: developing paired maths into paired science London: Fulton.
Veldman, M. A., Doolaard, S., Bosker, R. J., Snijders, T. A. B. (2020). Young children working together. Cooperative learning effects on group work of children in Grade 1 of primary education. Learning and instruction, 67, [101308]. https://doi.org/10. 1016/j.learninstruc.2020.101308.
تأثیر محیط یادگیری مشارکتی برخط مبتنی بر روش گروهی همتایان در دستیابی دانشآموزان به سطوح حیطههای یادگیری در درس علوم
فاطمه خالوندی11، فخرالسادات نصیری ولیک بنی2، نرگس عسکری3
1دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران. ایران.
2دانشیارگروه علومتربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
3دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیرشهیدرجایی، تهران،ایران.
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، تاثیر یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان دردستیابی دانشآموزان دختر به سطوح یادگیری علوم پایه ششم ابتدایی بود. روش استفاده شده در این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون و گروه کنترل بوده و جامعهآماری این تحقیق کلیه دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان جعفرآباد استان قم درسال تحصیلی1400-1401 بودند. شیوه نمونه گیری، در دسترس انتخاب گردید و حجم نمونهی موردنظر نیز شامل 50 نفر از دانشآموزان که 25 نفر در گروه کنترل و 25 نفر در گروه گواه قرارگرفتند. برای جمعآوری داده از پرسشنامه های محقق ساخته استفاده شد. روایی سازه این پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس بررسی و براي محاسبه ضريب قابليت اعتماد پرسشنامه ازروش آلفاي كرونباخ استفاده شده که میزان پایایی قابل قبول 0.94 بهدستآمد. جهت برگزاری جلسات یادگیری از روش جیگساو استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشانداد مداخله یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان فقط بر سطوح بالای حیطه شناختی (تجزیه و تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) تاثیر معنادار دارد. همچنین نتایج نشان داد این مداخله یادگیری بر حیطه عاطفی و حیطه روانی-حرکتی دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیر معنادار ندارد.
کلید واژهها: حیطههای یادگیری، گروه همتایان، یادگیری مشارکتی برخط
The Effect of Online Cooperative Learning Environment Based on Peer Group Method in Students' Achievement to the Levels of Learning domains in Science Lesson
Fatemeh Khalvandi1, Fakhralsadat Nasiri Valik Bani2, Narges Askari3
Associate Professor of Educational Management, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training Uni versity, Tehran.Iran.
2 Associate Professor of Educational Management, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training Uni versity, Tehran.Iran.
3 M.A student in Educational Management, Department of Educational Sciences, Faculty of Humanities, Shaheed Rajaee University of Education, Tehran, Iran.
Abstract
The aim of the present research was the effect of online cooperative learning based on the peer group method in achieving the sixth-grade science learning levels of female students. The method used in this research was a semi-experimental type with pre-test, post-test and control group, and the statistical population of this research was all sixth-grade female students of Jafar Abad city, Qom province in the academic year of 1400-1401.The sampling method was chosen as available, and the target sample included 50 students, 25 of whom were in the control group and 25 in the control group. Researcher-made questionnaires were used to collect data. The construct validity of this research was investigated using covariance analysis and the Cronbach's alpha method was used to calculate the reliability coefficient of the questionnaire, and an acceptable reliability rate of 0.94 was obtained. The jigsaw method was used to hold learning sessions. The results of the covariance analysis showed that the online cooperative learning intervention based on the peer group method has a significant effect only on the high levels of the cognitive domain (analysis, synthesis and evaluation). Also, the results showed that this learning intervention does not have a significant effect on the emotional and psychomotor areas of sixth grade female students.
Key word: Learning domains, peer group, online cooperative learning
[1] *. نویسندة مسئول: khalvandi@sru.ac.ir
وصول: 22/04/1401 پذیرش: 03/04/1404
DOI: 10.71788/JSRE.2025.901079
مقدمه
یادگیری درکلاس درس علاوه برعوامل مؤثرگوناگون، بستگی به تطابق بین سبکیادگیری ترجیحی دانشآموزان وسبک آموزش معلم دارد (Daniela, 2019). روشهای آموزشوتدریس نیز متنوع است. درحال حاضر با توجه به تحقیقات انجامشده یكی از مؤثرترین وکارآمدترین روشهای یادگیری درحوزه شناخت اجتماعی، کاربرد یادگیریمشارکتی درکلاس درس است. هستهی اصلی تدریس، ترتیب محیطهای مناسب تعامل فرآیندی و نحوه یادگیری دانشآموزان است (Gershasbi, Fathi Vajargah, Arefi, 2018). یادگیری مشارکتی مزایای گسترده‌ای درسطوح مختلف آموزش از مهدکودک تا دانشگاه دارد.گروه‌هایمشارکتی گروه‌هایکوچکی هستند که باهم کارمی‌کنند تا یادگیری خود ودیگران رابه حداکثربرسانند(Keramati ,2019). همچنین امروزه اکثر مدارس و مراکزآموزشی در پییافتن روشهایآموزشی هستند که یادگیری مداوم و دانشآموزمحور را گسترش و بهبود بخشند(HashemiMehr ,2017). یادگیری به کمک همتایان یکی ازموثرترین روشها دریادگیریفعال است(Topping ,2001). آموزش گروه همتایان نوعی استراتژی آموزشی است که به صورت توسعه دانش ومهارت از طریق تعامل فعال و حمایت بین افراد همسطح تعریف میشود. در روش آموزش توسط همتایان هم معلم که موقعیت تدریس را طراحی و هدایت میکند و هم دانشآموزکه روش را بهکار میبرد، هر دو دستاندرکار تجربه مداوم تدریس بوده و در فرایند تدریس سهیم هستند(Safari,Yazdan Panah, Mahmoudi, Yaqoubian, 2017).تدریس توسط همتایان به دو قسم همتایاننزدیک(near-peers) و همتایان شریک (co-peers)تعریف شدهاست. همتایان نزدیک دانشآموزانی هستند که ازنظر علمی همیشه در سطح بالاتری قراردارند.درحالیکه همتایانشریک درسطح علمی وتحصیلی برابر با خود دانشآموز هستند (Salehi, Safavi, Mashauf, Parche Bafieh, Fsharakti, 2016).
يادگيريمشاركتي برخط از پژوهشهاي گسترده درمورد كارمشارکتی با پشتيباني كامپيوتر و سایر وسایل ارتباطی و يادگيري مشاركتي نشأتگرفته است. یادگیری و تحقیق آنلاین مشارکتی به عنوان نوعی مدل ساختنگرایی معرفی شدهاست زیرا دراین مدل، هیچ سخنرانی وجود ندارد و به جای آن، دانشآموزان در وقتهای کلاسی وخارج از وقت کلاس، مقالات ومنابع تعیینشده را مطالعه میکنند ، تکالیف را میفهمند ، با هم تیمیشان تعامل برقرارمیکنند و تکالیف را با اعضای گروه کامل میکنند. وراسیداس میگوید:«در این روش ،یادگیرندگان کنترل بیشتری بر یادگیری خود دارند. همچنین به آنها فرصت دادهمیشود که در محتوا ،تکالیف،روش کارها و نتایج تبادل نظرکنند»(Safari et al ,2017). برتری آموزشهای مبتنی بر اینترنت والکترونیکی بر سایر آموزشها، استفاده کاملتر و بیشتر از فناوریهای نوینآموزشی با توجه به شرایط ویژه فراگیران است که جهت کمک به هریک از فراگیران در محیطهای مختلف استراتژیهایی را ارائه میدهد،مثلا زمان ومکان آموزش را تحت کنترل خود درآورد.همچنین، ظهور وگسترش اینترنت نقش بزرگ وفزایندهای در زندگیعلمی و اجتماعی افراد ایفامیکند و امکان تقویت گفتگویعمومی درمورد طیف وسیعی از مسائل زمان ومکان آموزش را تحت کنترل خود درآورد را فراهم نموده است. محیطهای یادگیری برخط با مشکلاتی از جمله عدم آشنایی دانشآموزان با استفاده از این محیطها، مشکلات اینترنت و عدمدسترسی دانشآموزان به وسایل ارتباط جمعی مواجه بوده و این شیوه یادگیری را دچار مشکل میسازد. با افزايش و همچنين پيشرفت در محيطهاي يادگيري برخط بدون شك فعاليتهايکلاسی نيز جهت سازگاري با اين محيطها نيازمند تغييراتي هستند در واقع با افزايش پيچيدگي محيطهاي يادگيري و نياز يادگيرندگان به مهارتهاي تفكر سطح بالا نياز به الگوهاي طراحي پيچيدهتري وجود دارد(Han, Lim and Jung,2019; Kho and Lingling,2018 quoted by Sadeghi and Ganji2019,). درحالي كه اكثر نظريههاي طراحي آموزشي اشاره به سازگاري مطلوب محيط با يادگيرنده به صورت انفرادي را دارد، پيشرفت نظريههاي يادگيري مشارکتی باعث توجه به طراحي محيطهاي يادگيريگروهي شدهاست. اين موضوع اشاره به اهميت نظريههاي يادگيري و طراحي مبتني بر سازندهگرايي اجتماعي دارد، يعني جايي كه يادگيرندگان در محيط يادگيري با كمك همديگر دانش را ميسازند و با همياري و مشاركت يكديگر براي رسيدن به اهداف متقابل تلاش مي‌كنند (Umbach, Wawrzynski, 2005).
سرعت بی‌سابقه کنونی تولید و به‌روزرسانی اطلاعات، چالشبزرگی را برای آموزشعلوم ایجاد میکند که معلمان را ملزم میکند دانشآموزان خود را آمادهکنند تا به دانش درحال تغییر و عدم اطمینان روزافزون جهان رسیدگی کنید. سواد علمی، که بر درک مفهومی، تفکرعلمی، علمتعامل و تأمل در یادگیری علم تأکید میکند، هدف اصلی آموزش علوم است(Bell et al., 2009; NGSS, 2013; NRC, 1996; Pi and Liu, 2013).
امروزه با جهانیشدن شیوع کرونا، آموزش و پرورش مانند نهاد اقتصاد ودیگر نهادهای اجتماعی دچار سکته ای ناگهانی وباورنکردنی شدهاست. بهناگاه بیش از یک ونیم میلیارد دانشآموز(معادل20 درصد کل دانشآموزان) از تحصیل بازماندند و دولتها، مدارس ومعلمان بدون تقریباً هیچ نوع آمادگی به دنبال برپاکردن آموزش از دور(درخانه) برای جبران هستند. به نظرمیرسد با توجه به ویژگیهای منحصر بفرد سایتهای شبکه اجتماعی مانند انعطافپذیری(درزمان ومکان)، فراگیر محوربودن، صرفهجویی در هزینهها، امکان ثبتنام تعداد بسیارزیاد فراگیر در هر پایه وکلاس، دسترسی به منابع اطلاعاتی از طریق اینترنت و قابلیت استفاده در شرایط بحرانی(سیل، زلزله، طوفان، گرد و غبار و بیماری) میتواند گزینه مناسبی جهت جایگزینی و یا مکمل کلاسهای حضوری درآموزش وپرورش باشد(Shirvani ,hatami,2014). چرا که شبکه های اجتماعی، امکان اجرای آموزش در خانه را در دوران قرنطینه فراهم نموده و یادگیرندگان را برای ادامه تحصیل مجازی، ایجاد، انتشار و اشتراکگذاری تکالیف شان قادر میسازد و می‌توانند تعامل و همکاری یادگیرنده را تسهیل کنند (Celine,2020). همچنین استفاده از فناوری این امکان را فراهم کرد که فراگیران برای یادگیری مستمر فرصت بیشتری داشته باشد و راحت تر آموزشی های جدید را دریافت کند. (Veldman, Doolaard, Bosker, Snijders, 2020). آموزش برخط این امکان را فراهم میکند که دانشآموزان ، دانشجویان و حتی افراد خارج از فضای دانشگاهی به راحتی با مراکز علمی معتبر دنیا دسترسی داشته باشند و ارتباط سازنده برقرارکنند. از جمله ویژگیهای مهم و سازنده برقراری ارتباط به صورت تصویری و آنلاین بین دانشآموزان و معلمان است که این امکان را فراهم میکند افراد به راحتترین شکل ممکن با اطلاعات و دانشهای مورد نیاز دسترسی پیدا کنند (Daniela, 2019). در ایران نیز، با توجه به اپیدمی و شیوع سریع بیماری کرونا و اتخاذ تصمیم آموزش مجازی دانشآموزان توسط افراد ذیصلاح، معلمان برای آموزش در این دوران نیازمند بستری امن، آسان برای استفاده همگانی و قابل تعمیم برای همه دانشآموزان بودهاند. در این میان پلتفرم های مختلف ایرانی و خارجی متعددی جهت آموزش مجازی وجود داشتند که نهایتاً از سامانه شاد استفاده شد. سامانه شاد که کوتاه شده عبارت شبکه‌ی اجتماعیدانشآموز است، این امکان را به مدیران و معلمان میدهد تا بتوانند آموزش از راه دور دانشآموزان در شبکههایاجتماعی را مدیریت نمایند. آموزش ازطریق سامانه شاد برای کل دانشآموزان هر سه مقطع استمرار یافته و بسترهای نرمافزاری و سختافزاری لازم برای فراگیری تدریس مجازی در سرتاسر کشور به صورت برخط (آنلاین) یا برون خط (آفلاین) تا حد قابل قبولی توسعه یافته است.
در بسیاري از تحقیقات پیرامون یادگیري مشارکتی برخط و دستیابی به سطوح یادگیري دانشآموزان توجهی نشده و با توجه به اینکه تحقیقات جامعهای در خصوص مبتنی به روشگروهی همتایان در دستیابی دانشآموزان به سطوح حیطههای یادگیری در بسترآموزش مجازی سامانه شاد وجود ندارد، در این تحقیق سعی بر این است که این متغیرها مورد بررسی دقیق‌تري قرارگیرد. یافته‌هاي این پژوهش خواهد توانست زمینه‌اي براي آشنایی بیشتر دست اندرکاران تعلیم و تربیت با مزایاي این روش و توسعه آن در آموزش فراهم سازد. در این صورت است که معلمان با بهره‌گیري از این روش قادر خواهند شد که سطوح یادگیري دانشآموزان را بالا برده و درصدد کشف راهکارهایی برای آنها خواهد بود. Safari et al (2018) به مقایسه میزان یادگیری دانشجویان در دو روش سخنرانی و آموزش همتایان و بررسی دیدگاه آنان پرداختند. نتایج نشان داد از دیدگاه بیشتر دانشجویان در حیطه ایجاد علاقهمندی و تشویق به مشارکت در یادگیری و حیطه مناسب بودن روش تدریس و تداوم استفاده از آن برتری با روش همتایان، در حیط رعایت اصول و مقررات تدریس و یادگیری برتری با روش سخنرانی و در حیطه آزمون و ارزشیابی از مطالب درسی تفاوتی بین دو روش وجود نداشت. Daniela ((2019 به بررسی آموزش هوشمند برای یادگیری پیشرفته مبتنی بر فناوری پرداخت و نتایج نشان داد پیشرفت فناوری چالشهایی را برای محیط آموزشی ایجاد کرده است، این تحقیق نقش تعلیم و تربیت را برای آموزش تجزیه وتحلیل میکند و خطرات توسعه شناختی را که میتواند ناشی از معرفی فناوری بدون درک اصول تربیتی باشد، بیان میکند. Al Samarraie و Saeed (2018) بررسی سیستماتیک ابزار محاسبات ابری برای یادگیری مشارکتی: فرصت‌ها و چالشها برای محیط یادگیری ترکیبی پرداختند. نتایج نشان داد استفاده از فعالیتهای یادگیری مشارکتی آنلاین به طور قابل توجهی توسط رایانش ابری پشتیبانی شده است. نتایج بررسی مجموعه ای از شواهد را نشان میدهد که از استفاده از برخی ابزارهای رایانش ابری برای برخی از فعالیتهای یادگیری مشارکتی که تحت اشتراک، ویرایش، ارتباطات وبحث طبقهبندی شدهاند، پشتیبانی میکند.Dokozomormi و Siklander (2018) به بررسی تعاملات بین دانشآموزان و معلم آنها در تنظیماتیادگیری مشارکتی و پیشرفته در کلاس فراگیردر حالی که دانشآموزان در یک مدرسه ابتدایی به طور مشترک روی لپتاپ کار میکنند، پرداختند.تجزیه و تحلیلی داده های مشاهده ویدئو جمعآوری شده از21دانش آموز، یک معلم و دستیارش، به همراه دادههای پرسشنامه کیفی جمعشده از معلم، نشان میدهد تعاملات آنها به دلیل صمیمیت اجتماعی، استراتژیهایآموزشی، بازخورد و امکانات کلاس ایجاد میشود. Ahmad Ismai (2017) درتحقیقی تحت عنوان، تاثیر اجتماع یادگیری بر تفکرانتقادی ازنظر معلمان درمدارس هوشمند کشور اسلامی مالزی به انجام رساند. نتایج این تحقیق نشان داد معلمان نقش عمدهای در این تغییر روش مبتنی بر اجتماع یادگیری را دارند. همچنین این روش سبب تقویت تفکر انتقادی دانشآموزان میگردد.
هیچ تحقیقی که نقش محیط یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روشگروهیهمتایان در دستیابی به سطوح حیطه های یادگیری بررسی کند یافت نشد بنابراین این موضوع میتواند ایده ای برای تحقیقات در آینده باشد. همچنین، با توجه به مبانی نظری و مروری بر مطالعات پیشین باید گفت که یادگیری مشارکتی فرآیند یادگیری دانشآموزان و دانشجویان را تسهیل نموده و کیفیت یادگیری آنان را بهبود می‌بخشد و با استفاده از این تکنیک، مدرسان می‌توانند در کلاسهای خود، جوّی آرام، پویا و بدون استرس ایجاد نموده تا یادگیرندگان با علاقه وافر در بحثهای کلاسی مشارکت نمایند و از مزایای شناختی و احساسی آن بهره ببرند. حال باید بررسی کرد که ایجاد چنین فضایی در آموزشهای برخط تا چه حد امکانپذیر است و اساسا آموزش در فضای برخط تا چه اندازه میتواند دانشآموزان را در دستبابی به سطوح یادگیری رهنمون سازد.
روش پژوهش
این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا و نحوه گردآوری داده ها از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل است.
جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان جعفرآباد استان قم در سال تحصیلی 1400-1401 می باشند. در تحقیق حاضر، شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. حجم نمونه ی موردنظر نیز شامل 50 نفر از دانش آموزان میباشد که به طور تصادفی ساده از میان جامعه انتخاب شده اند. سپس 25 نفر در گروه کنترل و 25 نفر در گروه گواه قرار گرفتندکه گروه کنترل تحت تاثیر متغیر مستقل قرار داد تا نتیجه بررسی شود.
جهت جمعآوري دادهها در اين تحقیق از ابزار پرسشنامه محقق ساخته شامل سوالات درس علوم تجربی پایه ششم در سطوح حیطههای یادگیری در سه حیطه شناختی، عاطفی و روانی-حرکتی استفاده خواهد شد. همچنین، پرسشنامه و محتوای آن تحت بررسی اساتید محترم راهنما و مشاور قرارگرفته و نظرات اصلاحی ایشان لحاظ گردیده است. روایی سازه این پژوهش با استفاده از از تحلیلکوواریانس بررسیشد.براي محاسبه ضريب قابليت اعتمادپرسشنامه در اين تحقيق ازروشآلفايكرونباخ استفاده شده که میزان پایایی قابل قبول 0.94 بدست آمد.
جهت اجرای روش با در نظر گرفتن عدم آشنایی دانشآموزان با این روش و خوگرفتن آنها با روشتدریس سنتی، دریک جلسه، توسط معلم مربوطه وپژوهشگر، اینروش برای دانشآموزان به تفصیل توضیح دادهشد و پیشآزمون نیز در همان جلسه اجرا شد. سپس در طول 12 هفته(هرهفته 2 جلسه و هر جلسه 30 دقیقه) این مطالعه با شرایط یکسان انجام و در طول این 12هفته 6 مبحث از مطالب درس علومتجربی برای دانشآموزان پایه ششم ابتدایی از طریق معلم مربوطه تدریس گردید.
یافتهها
فرضیه اصلی: محیط یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان در دستیابی دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی در درس علوم تجربی به سطوح حیطههای یادگیری تاثیرمعناداری دارد.
جدول 1- خلاصه نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره
اثر | آزمون | ارزش | F | درجه آزادی فرضیه | سطح معناداری | مجذور اتای تفکیکی |
گروه | اثر پیلای | 0.451 | 2.916 | 9.000 | 0.012 | 0.451 |
لامبدا ویلکز | 0.549 | 2.916 | 9.000 | 0.012 | 0.451 | |
اثر هتلینگ | 0.820 | 2.916 | 9.000 | 0.012 | 0.451 | |
کوچکترین ریشه روی | 0.820 | 2.916 | 9.000 | 0.012 | 0.451 |
همانگونه که در جدول (1) ملاحظه میشود، مداخله آموزش«یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان» منجر به تفاوت معنادار بین گروه‌های آزمایش و کنترل در حیطه های یادگیری شده است و میزان اثر پیلای 45/0 است که در سطح 000/0=p معنادار است.
بنابراین با توجه به معنادار بودن تفاوت گروه آزمایش و کنترل در حیطه های یادگیری، فرضیه اصلی پژوهش تایید گردیده و میتوان بیان داشت محیطیادگیریمشارکتی برخط مبتنی به روشگروهی همتایان در دستیابی دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی در درس علوم تجربی به سطوح حیطه های یادگیری تاثیر معناداری دارد.
نتایج فرضیه اول پژوهش
فرضیه اول: یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان دردرس علوم تجربی پایه ششم بر تمام سطوح حیطه شناختی آموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیرمعنادار دارد.
جدول2- خلاصه نتایج تحلیل کوواریانس مربوط به فرضیه اول پژوهش
| متغیر | مجموع مجذورات | درجه آزادی | میانگین مجذورات | F | معناداری | ضریب اتا |
حیطه شناختی
| پیش آزمون | 22.145 | 1 | 22.145 | 0.900 | 0.348 | 0.022 |
گروه | 134.356 | 1 | 134.356 | 21.747 | 0.000 | 134.356 | |
خطا | 983.832 | 30 | 32794 |
|
|
| |
دانش
| پیش آزمون | 0.020 | 1 | 0.020 | 0.049 | 0.826* | 0.001 |
گروه | 0.073 | 1 | 0.073 | 3.110 | 0.001 | 0.003 | |
خطا | 16.318 | 30 | 543.93 |
|
|
| |
فهمیدن
| پیش آزمون | .005 | 1 | 0.005 | 0.048 | 0.828* | 0.001 |
گروه | 7.8397 | 1 | 7.8397 | 4.362 | 0.002 | 0.000 | |
خطا | 4.557 | 30 | 0.152 |
|
|
| |
کاربرد
| پیش آزمون | 0.066 | 1 | 0.066 | 0.099 | 0.754* | 0.002 |
گروه | 0.733 | 1 | 0.733 | 4.211 | 0.002 | .027 | |
خطا | 26.425 | 30 | 0.881 |
|
|
| |
تجزیه و تحلیل
| پیش آزمون | .020 | 1 | 0.020 | 0.049 | 0.826 | 0.001 |
گروه | .073 | 1 | 0.073 | 0.110 | 0.741 | 0.003 | |
خطا | 16.318 | 30 | 543.93 |
|
|
| |
ترکیب
| پیش آزمون | .005 | 1 | 0.005 | 0.048 | 0.828 | 0.001 |
گروه | 7.8397 | 1 | 7.8397 | 0.101 | 0.998 | 0.000 | |
خطا | 4.557 | 30 | 0.152 |
|
|
| |
ارزشیابی
| پیش آزمون | 0.066 | 1 | 0.066 | 0.099 | 0.754 | 0.002 |
گروه | 0.733 | 1 | 0.733 | 1.110 | 0.298 | 0.027 | |
خطا | 26.425 | 30 | 0.881 |
|
|
|
براساس نتایج جدول (2) با توجه به ميزانF محاسبه شده و مقدار احتمال از سطح 05/0 کمتر می باشد با 95/0 اطمینان فرضیه پژوهش در سطوح دانش،فهمیدن و به کاربستن تایید می گردد و با توجه به ميزان F محاسبه شده و مقدار احتمال از سطح 05/0 بیشتر میباشد، فرضیه پژوهش در سطوح تجزیه و تحلیل، ترکیب و ارزشیابی رد میگردد. در این صورت و این نتیجه حاصل میگردد که یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان دردرس علوم تجربی پایه ششم بر سطوح دانش، فهمیدن و به کاربستن حیطه شناختی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیر معنادار دارد و یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان در درس علوم تجربی پایه ششم بر سطوح تجزیه و تحلیل، ترکیب و ارزشیابی حیطه شناختی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیر معنادار ندارد.
نتایج فرضیه دوم پژوهش
فرضیه دوم: .یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان دردرس علوم تجربی پایه ششم بر تمام سطوح حیطه عاطفی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیرمعنادار دارد.
جدول 3- خلاصه نتایج تحلیل کوواریانس مربوط به فرضیه دوم پژوهش
| متغیر | مجموع مجذورات | درجه آزادی | میانگین مجذورات | F | معناداری | ضریب اتا |
حیطه عاطفی
| پیش آزمون | 3.052 | 1 | 3.052 | 1.044 | 0.320 | 0.055 |
گروه | 2.057 | 1 | 2.057 | 0.704 | 0.413 | 0.038 | |
خطا | 247.121 | 30 | 8.237 |
|
|
| |
ارزش گذاری
| پیش آزمون | .510 | 1 | 0.510 | 0.634 | 0.436 | 0.034 |
گروه | .783 | 1 | .783 | 0.482 | 0.496 | 0.026 | |
خطا | 302.559 | 30 | 10.085 |
|
|
| |
سازمانبندی ارزش ها
| پیش آزمون | 1.633 | 1 | 1.633 | 0.385 | 0.543 | 0.021 |
گروه | 2.884 | 1 | 2.884 | 0.847 | .369 | 0.045 | |
خطا | 52.605 | 30 | 1.315 |
|
|
| |
تبلور ارزش
| پیش آزمون | .640 | 1 | 0.640 | 0.452 | 0.510 | 0.025 |
گروه | .050 | 1 | 0.050 | 0.026 | 0.873 | 0.001 | |
خطا | 5.383 | 30 | 0.179 |
|
|
| |
توجه کردن
| پیش آزمون | .338 | 1 | 0.338 | 0.164 | 0.690 | 0.009 |
گروه | 2.194 | 1 | 2.194 | .688 | .418 | .037 | |
خطا | 14.486 | 30 | 0.482 |
|
|
| |
واکنش نشان دادن
| پیش آزمون | .535 | 1 | .535 | .183 | .674 | .010 |
گروه | .025 | 1 | .025 | .082 | .778 | .005 | |
خطا | 29.232 | 30 | 0.974 |
|
|
|
براساس نتایج جدول (3) با توجه به ميزان F محاسبه شده برای گروه که 0.704 گردید و با توجه به اینکه مقدار احتمال از سطح 05/0 بیشتر می باشد با 95/0 اطمینان فرضیه پژوهش رد میگردد و این نتیجه حاصل میگردد که یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان دردرس علوم تجربی پایه ششم برهیچ یک ازسطوح حیطه عاطفی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیرمعنادار ندارد.
نتایج فرضیه سوم پژوهش
فرضیه سوم: یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان دردرس علوم تجربی پایه ششم بر تمام سطوح حیطه روانی-حرکتی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیرمعنادار دارد.
جدول 4- خلاصه نتایج تحلیل کوواریانس مربوط به فرضیه سوم پژوهش
| متغیر | مجموع مجذورات | درجه آزادی | میانگین مجذورات | F | معناداری | ضریب اتا |
حیطه روانی حرکتی
| پیش آزمون | .975 | 1 | .975 | 1.211 | 0.286 | 0.063 |
گروه | 0.263 | 1 | .263 | 0.162 | 0.692 | 0.009 | |
خطا | 76.386 | 30 | 2.546 |
|
|
| |
مشاهده و تقليدكردن
| پیش آزمون | 4.221 | 1 | 4.221 | 0.995 | 0.332 | 0.052 |
گروه | .293 | 1 | .293 | 0.086 | 0.773 | 0.005 | |
خطا | 61.259 | 30 | 2.042 |
|
|
| |
مستقل اجرا كردن | پیش آزمون | 0.775 | 1 | 0.775 | 0.548 | 0.469 | 0.030 |
گروه | 1.617 | 1 | 1.617 | 0.845 | 0.370 | 0.045 | |
خطا | 10.406 | 30 | 0.347 |
|
|
| |
دقت كردن همراه با سرعت
| پیش آزمون | .323 | 1 | 0.323 | 0.157 | 0.697 | 0.009 |
گروه | .314 | 1 | 0.314 | 0.098 | 0.757 | 0.005 | |
خطا | 11.342 | 30 | 0.378 |
|
|
| |
سطح هماهنگی
| پیش آزمون | 2.066 | 1 | 2.066 | .707 | 0.411 | 0.038 |
گروه | .530 | 1 | .530 | 1.771 | 0.200 | 0.090 | |
خطا | 25.464 | 30 | 0.849 |
|
|
| |
سطح عادی سازی | پیش آزمون | 2.309 | 1 | 2.309 | 2.869 | 0.108 | 0.137 |
گروه | 8.050 | 1 | 8.050 | 1.957 | 0.089 | 0.216 | |
خطا | 58.624 | 30 | 1.954 |
|
|
|
براساس نتایج جدول (4) با توجه به ميزان F محاسبه شده برای گروه که0.162 گردید و با توجه به اینکه مقدار احتمال از سطح 05/0 بیشتر می باشد با 95/0 اطمینان فرضیه پژوهش تایید نمیگردد و این نتیجه حاصل میگردد که یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان برهیچ یک از سطوح حیطه روانی-حرکتی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیر معنادار ندارد.
بحث و نتیجه گیری
هدف کلی از این پژوهش بررسی نقش محیط یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روشگروهی همتایان در دستیابی دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی در درس علوم تجربی به سطوح حیطه های یادگیری است.نتایج حاصل از فرضیه اول تحقیق نشان داد مداخله یادگیریمشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان فقط بر سطوح پایین حیطه شناختی(شناخت، فهمیدن و بهکاربستن) تاثیرمعنادار دارد.نتایج حاصل از فضیه دوم و سوم نشان داد یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان دردرس علوم تجربی پایه ششم بر هیچ یک از سطوح حیطه عاطفی وهیچ یک از سطوح حیطه روانی-حرکتی دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی تاثیرمعناداری ندارد.
در دهه‌های اخیر لزوم تجدیدنظر در روش های سنتی تدریس و استفاده از روشهای نوین و فعال یادگیری و دانشآموز محور، از سوی سیستم‌های آموزشی احساس شده است. از میان الگوهای بسیار گوناگون تدریس میتوان به اجتماع یادگیری اشاره کرد. این الگو از نظر ساختاری زیرمجموعه خانواده الگوهای اجتماعی و برای آموزش همکاری است. ساز و کار این الگو به سبب وجود عوامل بارز و موثری چون روابط مثبت میان اعضا، همکاری در گروه های یادگیری، مسئولیت‌پذیری فردی و پیامدهای رضایت‌بخش گروهی، موجب دستاوردهای مثبت و شاخص در آموزش و پرورش دانشآموزان شده است. یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان با ایجاد شرایط مناسب برای آموختن استراتژی‌های یادگیری، به انتقال یادگیری از طریق گروه به فرد، واکنش متقابل میان فراگیران با سطوح توانایی علمی ناهمگن در کلاس کمک میکند. این الگو برای موفقیت تحصیلی دانشآموزان الگویی مناسب و شناخته شده است(Keramati,1382). از جمله روش های فعالی که امروزه توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان است. شواهد تحقیقاتی نشان می دهد که بیشتر مسائلی که در روش سنتی و غیر فعال به چشم می‌خورد در رویکرد مشارکتی به حداقل می‌رساند. Alwar و Maqami ((2016 در پژوهشی به عنوان بررسی تاثیر اجتماع یادگیری بر افزایش انگیزه پیشرفت؛ به این نتیجه رسیدند که اجتماع یادگیری باعث شتاب بخشیدن به یادگیری عمیق شده و در هنگام برنامهریزی باید فضاهای یادگیری مجازی و فیزیکی مورد ملاحظه قرار گیرد. همچنین Anubiobazi (2016) به تحقیقی با عنوان بررسی اثربخشی اجتماع یادگیری بر پیشرفت تحصیلی و تنظیم هیجان پرداختند. نتایج نشان داد فراگیرانی که در گروه های اجتماع یادگیری به یادگیری می پردازند نسبت به کسانی که به طور انفرادی یاد می‌گیرند در سطوح بالای حیطه شناختی یادگیری امتیاز بیشتری دارند. همچنین لازم به ذکراست تحقیقی مشابه به فرضیه مطرحشده در مطالعه حاضر یافت نگردید. در حیطه عاطفی به تغييراتي كه در اثر يادگيري در احساسات، انگيزه‌ها، ارزش‌ها و عواطف دانشآموز به وجود آيد توجه مي‌شود. آموزشهای مجازی قادر به انتقال این احساسات و انگیزهها وعواطف به دانشآموزان نبودند بنابراین دراین محیط نیز تاثیر مداخله یادگیری مشارکتی برخط مبتنی بر روشگروه همتایان بی تاثیر بود و میتوان بیان داشت محیطهای یادگیری برخط با مشکلاتی همچون عدم آشنایی دانشآموزان با استفاده از این محیطها، مشکلات اینترنت و عدم دسترسی دانشآموزان به وسایل ارتباط جمعی مواجه بوده و این شیوه یادگیری را دچار مشکل میسازد. از طرفی این محیطها قادر به انتقال عواطف، احساسات و انگيزه به دانشآموزان نخواهند بود که این موضوع هم راستا و همسو با نتایج کسب شده در تحقیق حاضر میباشد. یادگیری برخط مزایایی ازجمله امکان به اشتراکگذاشتن محتوا، دسترسی همگانی به آموزش باکیفیت، افزایش امکان سنجش و نظارت بر کیفیت تدریس و انعطاف در زمانبندی را دربردارد. بااین حال، تکیۀ صِرف بر این آموزش، بهویژه در غیاب زیرساختهای ضروری، مشکلاتی ایجادکرده است. یکی از این مشکلات عدم انتقال مهارتهای صحیح نوشتن صحبت کردن ترسیمکردن و به طور کامل مهارتهایی که نیازبه تحرک دانشآموزان دارد، میباشد. بنابراین شیوه یادگیری برخط تاثیر مطلوبی برحیطهروانی-حرکتی دانشآموزان ندارد. از آنجایی که حیطه روانی-حرکتی با این مهارتها و نظایرآن سروکار دارد و هدف آن است که اینگونه حرکت‌ها بهدرستی، دقت، ظرافت، سرعت و مهارت انجام شوند همچنین به خاطر شرایط ناشی از بیماری کووید ۱۹ آموزشهای برنامه یادگیری مشارکتی برخط مبتنی بر روش گروه همتایان به صورت مجازی برگزارشد. بنابراین دانشآموزان نتوانستند با مفاهیم این حیطه مفاهیم این حیطه به درستی آشنا گردند , آموزش های مجازی در خصوص حیطههای عاطفی و روانی-حرکتی قادر در انتقال دقیق مفاهیم به دانش آموزان دچار محدودیت بوده بنابراین روش یادگیری مشارکتی برخط مبتنی بر گروه همتایان تاثیر معناداری بر هیچ یک از سطوح حیطه عاطفی و حیطه روانی حرکتی ندارد. همچنین لازم به ذکر است تحقیقی مشابه به فرضیه مطرح شده در مطالعه حاضر یافت نگردید.
با توجه به نتایج این پژوهش در فرضیه یک مبنی بر تاثیر یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان بر سطوح بالای حیطهشناختی به برنامه‌ریزان پیشنهاد میشود که این روش را در مقطع ابتدایی به اجرا گذاشته و نتایج را طی فرآیندی طولانی با دقت مورد ارزیابی قرار دهند با توجه به نقش اساسی مدیران دربسیج امکانات برای اجرای اجتماع یادگیری لازم است برای مدیران کارگاه‌های آموزشی ترتیب داده شود تا در اجرای طرح همکاری نمایند و با عنایت به ضرورت اجرای درست اجتماع یادگیری در کلاسهای درس توصیه میشود معلمان با مبانی اجتماعی یادگیری از طریق آموزش های ضمن خدمت آشنا شوند و از این طریق تاثیر مثبتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بگذارند.از آنجایی که در فرضیه دوم یادگیری مشارکتی برخط مبتنی بر روش گروه همتایان تاثیر معناداری بر حیطه عاطفی از سطوح یادگیری نداشت. بنابراین پیشنهاد می شود مدیران مدارس معلمان و برنامه ریزان آموزشی در هنگام اتخاذ شیوه‌های لازم جهت بکارگیری این روش یادگیری در دانش آموزان، در خصوص سطوح حیطه عاطفی از این شیوه استفاده ننموده زیرا این شیوه در آموزشهای برخط قادر به انتقال احساسات و عواطف به دانش آموزان نمی‌باشد. نتایج فرضیه سوم نشان داد که یادگیری مشارکتی برخط مبتنی بر روش گروه همتایان تاثیر معناداری بر حیطه روانی حرکتی از سطوح یادگیری نداشت. بنابراین پیشنهاد می شود مدیران مدارس معلمان و برنامه ریزان آموزشی در هنگام اتخاذ شیوه‌های لازم جهت بکارگیری این روش یادگیری در دانش آموزان، در خصوص سطوح حیطه روانی حرکتی از این شیوه استفاده ننموده زیرا این شیوه در آموزشهای برخط قادر به انتقال مفاهیم عملی همچون نوشتن، صحبت کردن، دویدن، ترسيم كردن، ساختن و طراحی كردن و و نظایرآن به دانش آموزان نمی‌باشد.
موضوعات متنوعی مرتبط با موضوع پژوهش حاضر، جهت تحقیقات آتی قابل پیشنهاد است از جمله بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان بر میزان هوش هیجانی دانش آموزان و همچنین، به بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر یادگیری مشارکتی برخط مبتنی به روش گروهی همتایان بر ویژگی های شخصیتی دانش آموزان، پرداخته شود.
منابع
Abdoli, Akram, Mousavi, Seyed Mohsen, Sabzah, Betul. (2018). Comparison of collaborative and individual learning based on Bloom's classification in the topics of ionic and molecular compounds in the 9th grade experimental science book. Research in Chemistry Education, 1(3). 73-96. (In Persian)
Ahmadi, Afsaneh. (2019). The effect of cooperative learning based on the jigsaw model on students' self-directed learning. Islamic research and studies, second year, number 16, 45-87. (In Persian)
Alizadeh, Afshar (2018). Designing and producing an educational computer game based on sorting and its effect on learning levels and critical thinking skills, master's thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences. (In Persian)
Al-Samarraie, H., & Saeed, N. (2018). A systematic review of cloud computing tools for collaborative learning: Opportunities and challenges to the blended-learning environment. Computers & Education, 124, 77-91.
Alwari, Shadi, Maqami, Hamidreza (2016), Studying the effect of social learning on social skills and academic progress of Allameh Tabatabai University students. Educational Psychology Quarterly, 13(47)75-93. (In Persian)
Azizkhani, Faezeh (2019). The effect of reverse learning on learning levels of social studies and academic motivation in fifth grade. Master thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences. (In Persian)
Babamoradi, Afshin, Allah Karmi, Azad, Saadipour, Ismail. (2016). The effectiveness of collaborative learning on social support and happiness. Journal of Educational Psychology Studies, 14(25), 1-22. (In Persian)
Beigi Firouzi, Elah Yar, Saif Elahi, Nasser, Shafiei Nikabadi, Mohsen, Mohajer, Sepideh, Karim, Mohammad Hossein. (2018). The effect of open innovation on the performance of new product development with an emphasis on the effect of knowledge absorption capacity. Public Management Research, 12(44), 55-78. (In Persian)
Bell, P., Lewenstein, B., Shouse, A. W., & Feder , M. A. (Eds.). (2009). Learning science in informal environments: People, places and pursuits. Washington, DC: The National Academies Press.
Benek, I., & Bezir Akcay, B. (2019). A New Cooperative Learning Technique: Question Jury. International Journal of Research in Education and Science, 5(2), 681-708.
Buchs, C., Filippou, D., Pulfrey, C., & Volpé, Y. (2017). Challenges for cooperative learning implementation: Reports from elementary school teachers. Journal of education for teaching, 43(3), 296-306.
Daniela, L. (2019). Smart pedagogy for technology-enhanced learning. In Didactics of smart pedagogy (pp. 3-21). Springer, Cham.
Dokozomormi,,S, & Siklander, P. (2018). Interactions between pupils and their teacher in collaborative and technology-enhanced learning settings in the inclusive classroom. Teaching and Teacher Education, 76, 165-174.
Gershasbi, Ayoub, Fathi Vajargah, Koresh, Arefi, Mehbobeh. (2018). The effect of co-editor collaborative learning and self-evaluation on self-motivation and academic performance of third grade high school students with the jigsaw model approach. Bimonthly scientific-research journal of a new approach in educational management, 10(37), 45-68. (In Persian)
Hamadi, M., El-Den, J., Azam, S., & Sriratanaviriyakul, N. (2021). Integrating social media as cooperative learning tool in higher education classrooms: An empirical study. Journal of King Saud University-Computer and Information Sciences, 34(6) 3722-3731
Hashemi Mehr, Mino (2017). Comparison of the effect of collaborative, individual and combined learning on reducing learning problems and increasing the depth of learning in students with learning problems. Master's thesis in the field of educational psychology, Mohaghegh Ardabili University. (In Persian)
Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Smith, K. (2007). The state of cooperative learning in postsecondary and professional settings. Educational Psychology Review, 19(1), 15-29.
Joybari, Azita, Fateh Rad, Ghazal. (2016). Investigating and comparing the learning levels of Bloom's cognitive domain in two traditional and qualitative teaching methods, based on choice theory, the ninth grade mathematics course of high school, the second international conference and the fourth national conference on management and humanities research in Iran, Tehran (In Persian)
Katterfeldt, E. S., Cukurova, M., Spikol, D., & Cuartielles, D. (2018). Physical computing with plug-and-play toolkits: Key recommendations for collaborative learning implementations. International Journal of Child-Computer Interaction, 17, 72-82.
Keramati, Mohammad Reza. (2019). First year counseling students' perception of cooperative learning in the classroom, Teaching Research, 8(1) 1-18.
Khaloundi, Fatemeh, Bazarafshan, Maryam. (2015). Effectiveness of cooperative learning on academic performance and attitude of students based on Jurchin model. Research in curriculum planning, 14(25), 1-22.
Mousavi, Shadi, Sardari, Baqer. (2018). Determining the effectiveness of cooperative learning model on self-directed learning (self-management, willingness to learn and self-control) of female students. Scientific Journal of Education and Evaluation (Quarterly), 12(46), 65-84. (In Persian)
Nabakkhukuraim Leila (2017). The effect of reverse learning on the learning levels of mathematics lessons and social interaction of fifth grade elementary students, master's thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences. (In Persian)
Nawaz, Q., & Javed, M. (2014). Effect of cooperative learning on the academic achievement and self concept of the students at elementary school level. Gomal University Journal of Research, 30(2), 127-135.
Sadeghi, Elaha and Ganji, Mansour. (2019). The effect of using collaborative learning on class participation, self-esteem and self-confidence of Iranian students. New Researches in English Language Studies, 7(4), 89-109. (In Persian)
Safari Mitra, Yazdan Panah Behrouz, Mahmoudi Fatemeh Yaqoubian, Nahid (2017). Comparing the learning rate of students in two methods of lectures and teaching peers and examining their views. Research in medical science education; 10 (3): 24-34. (In Persian)
Shirvani, Dariush, Hatami, Elham (2014). The role of collaborative teaching in better student learning, the first national conference of modern studies and research in the field of educational sciences and psychology in Iran, Tehran. (In Persian)
Salehi, Shiva, Safavi, Mahbobeh, Mashouf, Sohaila, Ragh Bafieh, Samaneh, Fasharaki, Mohammad (2015). Investigating the effect of using peer group training on learning clinical skills of nursing students, Journal of Medical Sciences, Islamic Azad University, 26(1) 36-45. (In Persian)
Siyadpour, Marjan and Siyadpour, Zahra (2016). The effect of collaborative learning on students' anxiety and academic achievement motivation. Research in the educational system, 11 (39) 97-112. (In Persian)
Taghipour, Mina and Ahmadi, Fatemeh, (2019), Examining the learning level of students in physics using Bloom's classification and SOLO model, 6th International Conference on Psychology, Educational Sciences and Lifestyle. (In Persian)
Topping, K. J. & Bamford, J. (1998). Parental involvement and peer tutoring nmathematics and science: developing paired maths into paired science London: Fulton.
Veldman, M. A., Doolaard, S., Bosker, R. J., Snijders, T. A. B. (2020). Young children working together. Cooperative learning effects on group work of children in Grade 1 of primary education. Learning and instruction, 67, [101308]. https://doi.org/10. 1016/j.learninstruc.2020.101308.
