نقش باورهای خودکارآمدی و انگیزة پیشرفت در پیش‌بینی اضطراب امتحان دانش‌آموزانِ مقطع ابتدایی مبتلا به ناتوانی یادگیری

محورهای موضوعی : تربیتی

رقیه علائی خرایم ¹ (دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران)
سارا علائی خرایم ² (دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
عزت‌اله قدم پور ³ (دانشیار گروه آموزشی روانشناسی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/08/18 تاریخ پذیرش : 1396/11/24 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: ناتوانی‌ یادگیری, باورهای خودکارآمدی, دانش‌آموزان ابتدایی, انگیزۀ پیشرفت, اضطراب امتحان,

چکیده مقاله :

هدف مطالعه، بررسی نقش باورهای خودکارآمدی و انگیزۀ پیشرفت در پیش بینی اضطراب امتحان دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری بود. روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ دانش آموزان مقطع ابتدایی دختر و پسر دارای ناتوانی های یادگیری شهر اردبیل در سال تحصیلی ۹۴-13۹۳ بوده است. نمونۀ این پژوهش 60 نفر از دانش آموزان دختر و پسر با ناتوانی یادگیری بودند که از میان مراجعه کنندگان به مرکز مشکلات ویژۀ یادگیری شهرستان اردبیل به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده‌ها، از مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران و مقیاس انگیزۀ پیشرفتِ هرمنس و مقیاس اضطراب امتحان اهواز استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری نشان داد که خودکارآمدی (01/0>P) و انگیزۀ پیشرفت (05/0>P) برای پیش‌بینی اضطراب امتحان دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری معنادار هستند. این نتایج بیان می‌کند که با تقویت باورهای خودکارآمدی و افزایش انگیزۀ پیشرفت، اضطراب امتحان این دانش آموزان کاهش می‌یابد. این نتایج می‌تواند تلویحات مهمی در زمینۀ آموزش و خدمات مشاوره‌ای این دانش آموزان داشته باشد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to determine role of self-efficacy beliefs and achievement motivation in predicting test anxiety in students with learning disabilities. This research is a correlation study. From among all students of primary school (girl and boy) with learning disabilities in Ardabil in 2015, and using a stratified sampling procedure a sample of 60 students with LD was selected. Data were collected using general self-efficacy questionnaire of Scharer and et al. and achievement motivation questionnaire (AMQ) of Hermans and Ahvaz test anxiety inventory. The result of inter regression showed that self-efficacy and achievement motivation explained 43 percent of variance of test anxiety in students with LD. The result indicated that strength of self-efficacy beliefs and high levels of achievement motivation increases test anxiety in students with LD. The findings imply that improvement of self-efficacy beliefs and achievement motivation should be important in the educational and counseling services provided for students with LD.

منابع و مأخذ:

ابوالقاسمی، عباس (1382). اضطراب امتحان، تشخیص، علل و درمان مبتنی بر پژوهش. اردبیل. انتشارات نیک‌آموز.

احدی، حسن؛ کاکاوند، علیرضا. (1389). اختلال­های یادگیری (از نظریه تا عمل) به­همراه راهکارهای عملی جهت رفع مشکلات رایج تحصیلی و یادگیری. تهران: ارسباران.

پینتریچ، پال آر؛ شانک، دیل اچ. (1386). انگیزش در تعلیم و تربیت (نظریه­ها، تحقیقات و راهبردها). ترجمه مهرناز شهرآرای، تهران، علم. (تاریخ انتشارات به زبان اصلی 2002).

خرازی، سیدعلی­نقی؛ اژه­ای، جواد؛ قاضی طباطبایی، سیدمحمود و کارشکی، حسین. (1387). بررسی رابطۀ اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و راهبردهای فراشناختی: آزمون یک الگوی علّی. مجلۀ روا‌ن‌شناسی و علوم تربیتی، 3 (38)، 87- 69.

دلاور، علی. (1395). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران، انتشارات رشد.

ربیعی نژاد، محمدرضا؛ مظاهری، محمدمهدی؛ عابدی، احمد؛ کجباف، محمدباقر؛ طالبی، هوشنگ (1395). بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل هوش چندگانه بر خودپنداره و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر نارساخوان. مجله مطالعات ناتوانی. شماره 6.

شکوهییکتا، محسن وپرند، اکرم (1395). ناتوانی‌های یادگیری. تهران: انتشارات تیمورزاده.

عباسیان­فرد، مهرنوش؛ بهرامی، هادی و احقر، قدسی. (1389). رابطۀ خودکارآمدی با انگیزۀ پیشرفت در دانش­آموزان دختر پیش‌دانشگاهی. فصلنامۀ روان‌شناسی کاربردی، 4 (1)، 109- 95.

عزیزی ابرقویی، محسن. (1387). رابطۀ بین خودکارآمدی و کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

علایی خرایم، رقیه؛ نریمانی، محمد؛ علایی خرایم، سارا (1391). مقایسۀ باورهای خودکارآمدی و انگیزۀ پیشرفت در میان دانش­آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجلۀ ناتوانی­های یادگیری دانشگاه محقق اردبیلی. 1 (3)، 104- 85.

کرامتی، هادی؛ شهرآرای، مهرناز. (1383). بررسی نقش خودکارآمدی ادراک شده در عملکرد ریاضی. مجلۀ علوم انسانی، نوآوری­های آموزشی، 4(10)،115- 103.

کمیجانی، مهرناز (1381). افسردگی و اضطراب در کودکان با ناتوانی‌های یادگیری. مجله استثنایی. 46 (1-8).

مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ ابوالقاسمی، عباس؛ نجاریان، بهمن؛ شکرکن، حسین (1379). بررسی میزان همه‌گیرشناسی اضطراب امتحان و رابطه خود-کارآمدی و جایگاه مهار با آن با توجه به متغیر هوش. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید اهواز. 3 (1 و 2)، 72-55.

هومن، حیدرعلی و عسگری، علی. (1379). تهیه و استاندارد کردن آزمون انگیزه پیشرفت. پژوهش‌های فصلنامه روان‌شناختی. دوره 6، شماره 1 و 2، زمستان.

 

Bakkkr. D.J. (1991). Neuropsychological classification anti treatment of dyslexia. Journal of learning. 25 (2), 102.

Dale H. Schunk, Paul R. Pintrich (2014). Motivation in Education: Theory, Research, and Applications. 4, illustrated. Pearson Publisher.

Gartland, D., & Strosnider. R. (2007). Learning disabilities and young children identification and intervention. Learninig Disability Quarterly, 30(1), 63-72.

Guida, F.V. & Ludlow, LH. (1989). A cross-cultural study of test anxiety. Journal of Cross-Cultural Psychology, Vol.20, PP.178-190.

Hallahan. D.p. Kauffman, J. & Lioyd, J. (1995). Introduction to learning disabilities. Needham Heights. MA: Allyn & Balon.

Hosseini, Sayed Zahra (2015). The Relationship between Test Anxiety and Internal- External Locus of Control with Students’ Self-Efficacy; Case Study: Shiraz Students. International Journal of Psychology and Behavioral Research. Vol., 4(2), 132-139.

Kauffman,James M.; Hallahan, Daniel P. & Cullen, Pullen Paige (2017). Handbook of Special Education. Taylor & Francis.

Matthews, Gerald & Wells, Adrian (2016). Attention and Emotion: A Clinical Perspective. Psychology Press.

McCann, E. J. (1999). The assessment and importance of volitional control in academic performance. University of Texas at Austin: Unpublished doctoral dissertation.

Routh. D.K. (1989). Depression, anxiety and attribution style in learning disabled and non-learning disabled children. Journal of child psychology, 18, 299.

Sarason, I.G. (1975). Anxiety and self- preoccupation. In I.G. Sarason & C.D. Spielberger (eds.). Stress and Anxiety (vol.2). New York: Hemisphere/Hastead.

Zimmerman, B.J.,& Cleary, T.J. (2006). Adolescents’ development of personal agency: The role of self-efficacy beliefs and self-regulatory skill. In F. Pajares & T.C. Urdan (Eds.), Self-efficacy beliefs of adolescents: A volume in adolescence and education. (pp. 45-69). Greenwich,CT: Information Age.