مستورگان در آثار مولانا
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
معصومه خدادادی مهاباد
1
(
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
واحد ورامین - پیشوا
)
کلید واژه: مثنوی, مولوی, زن, woman, Molavi, Masnavi, فیه ما فیه, مکتوبات, Fihmafih, Maktoobat,
چکیده مقاله :
در مقاله ی حاضر تلاش شده است با دقت در آثار نظم و نثر مولانا (مثنوی، فیه ما فیه و مکتوبات) و نیز آثار مرتبط با زندگی و سلوک وی همچون مناقب العارفین به دیدگاه های مولانا در خصوص زنان بپردازد.با توجه به آن که مولانا در مثنوی معنوی، از جماد و نبات و حیوان تا شخصیت های گوناگون انسانی را به عرصه ی داستان ها می کشاند تا شاه کارهای فکری و عرفانی خود را خلق کند، بررسی شخصیت های زن در این داستان ها، مدخلی است برای رسیدن به اندیشه های ژرف این عارف و بلکه مصلح اجتماعی در باب زنان، زنانی که صاحب نامی شایسته اند همچون مریم وآسیه و... و یا در پرده ی خمول و گمنامی، اما دارای مقامات عارفانه اند، در فیه ما فیه نیز مطالب متنوعی در زمینه ی زنان است که با دقت در آنها به سرانجام فکری مولانا راه گشا می شویم. حسن و قبح سیرت زن در فیه ما فیه قابل بررسی است. مکتوبات به عنوان یکی از مهم ترین آثار در زمینه ی شناخت اندیشه ی مولوی هم از نظر پنهان نمانده است و با توجه به این که مکتوبات، همان نامه های مولانا است که هر کدام مستند به خاطرات و اتفاقات و زندگی اجتماعی و خصوصی او است، رازهای بسیاری را برای شناخت واقعیات زندگی مولانا بازگو می کند.
This paper tries to study Molana's views about women both in his prose and poetry (Masnavi , Fihmafih and Maktoobat or Letters), in his life- and behavior-related works, such as his Managheb- Ol- Arefin. In Masnavi Maanavi, Molana employs every possible thing, including objects, vegetation, animals, and different human characters in order to create intellectual and mystical creatures in his stories. Examining women’s characters in these stories paves the way to figure out his ideas about women. Some of these women are universally known, such as Saint Mary and Asiya, and so on. Some of them are unknown but of mystical importance. In Fihmafih, one can find a lot about women based on which Molana’s view on women can be figured out. Goodness and badness of women’s character can be a subject of study in Fihmafih. Maktoobat (Letters) is regarded as one of the most important works to help get familiar with Molana’s thoughts and ideas. It should be noted that Maktoobat (Letters) is indeed Molana’s book of letters, including his memories and his private and social life. All these reveal lots of mysteries to understand Molana’s realities of life.
1- قرآن مجید
2-افلاکی، شمس الدین احمد، مناقب العارفین، به کوشش تحسین یازیجی، مهران، دنیای کتاب، 1362.
3-بیانی، دکتر شیرین، تیر 1385، مجله ی پیام تاریخ، ش 5، مقاله ی جایگاه زن در نزد مولانا جلال الدین.
4-پور نامداریان، دکتر تقی، رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی، تهران، علمی و فرهنگی، 1367.
5-زرین کوب، دکتر عبدالحسین، ارزش میراث صوفیه، تهران، امیرکبیر، 1369.
6-زرین کوب، دکتر عبدالحسین، زرین کوب، تهران، علمی، 1362.
7-زرین کوب، دکتر عبدالحسین، زرین کوب، تهران، علمی، 1366.
8-ستاری، جلال، سیمای زن در فرهنگ ایران، تهران، نشر مرکز، 1373.
9-شمیسا، دکتر سیروس، شمیسا، تهران، فردوسی، 1373.
10- سورآبادی، قصص قرآن مجید، تصحیح یحیی مهدوی، تهران، دانشگاه تهران، 1347.
11- مولوی، جلال الدین محمد، فیه ما فیه، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران، امیرکبیر، 1369.
12- مولوی، جلال الدین محمد، مثنوی، تصحیح نیکلسون، تهران، بهراد ، 1373.
13- مولوی، جلال الدین محمد، مکتوبات، تصحیح دکتر احمد رمزی، تهران، زوار ، 1364.
14- فروزانفر، بدیع الزمان، زندگانی مولانا جلال الدین محمد مولوی، تهران، زوار، 1361.
15- فروزانفر، بدیع الزمان، تهران، امیرکبیر، 1347.
16- گولپینارلی، عبدالباقی، مولانا جلال الدین، زندگی، فلسفه، آثار و گزیده هایی از آنها، ترجمه و توضیح دکتر توفیق سیجانی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363.
17- غزالی، امام محمد، نصیحه الملوک، تصحیح جلال همایی، تهران، هما، 1361.
18- همایی، جلال الدین، تفسیر مثنوی مولوی، تهران، آگاه، 1360.
19- همایی، جلال الدین، تفسیر مثنوی مولوی (داستان قلعهی ذات الصور یا دژ هوش ربا) ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران، 1349.
