تحلیل و شناسایی روشهای پیونددهندۀ ابیات در غزلیات حافظ بر اساس نظریات حافظ پژوهان قرن اخیر
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسیزهره خلیلی 1 , اصغر دادبه 2 , احمد خیالی خطیبی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: پیوستگی معنایی ابیات, غزلیات حافظ, روشهای پیوند دهندۀ ابیات, دیدگاه های حافظ پژوهان, استقلال ابیات,
چکیده مقاله :
در خصوص ارتباط یا عدم ارتباط ابیات غزل‌‌های حافظ دو نظریه غالب و متضاد وجود دارد استقلال ابیات و پیوستگی معنایی ابیات با توجه به انتقاد معروف شاه شجاع به عدم پیوستگی غزل حافظ معلوم میگردد هردو نظریه در روزگار خواجه مطرح بوده و در عصر ما این نظریات مرکز توجه حافظ شناسان قرار گرفته است. نظریه پیوستگی ابیات غزل‌‌های حافظ تحت عنوان توالی منطقی ابیات در مقابل نظریه استقلال ابیات است که با تشبیه غزلیات حافظ به سورههای قرآن تعبیر پاشان را نیز دارد این گروه دلایل زیادی در رد توالی منطقی ابیات ارائه داد، در قرن اخیر حافظ‌پژوهان بسیاری به نفع پیوستگی معنایی ابیات نظریاتی ارائه دادند منتها شیوهای که هرکدام برای پیوند ابیات حافظ مطرح کردند متفاوت و گاه در تضاد با نظریات دیگر بود. در این پژوهش تلاش شده است ضمن معرفی و بررسی دیدگاه های حافظ‌پژوهان در این زمینه، روشهای آنان را جهت اتصال ابیات شاعر، شناسایی و تحلیل کند چراکه اعتقاد و التزام به پیوستگی معنایی ابیات موجب درک بهتر و شناخت عمیق تر شعر حافظ خواهد شد. جامعة آماری این پژوهش آثار حافظ پژوهان قرن اخیر است که در مورد پیوستگی معنایی ابیات غزل‌‌های حافظ صاحبنظرند یا روشی جهت اتصال ابیات حافظ ارائه داده اند. حجم نمونه نیز کلیه کتاب ها، مقالات و منابعی است که در این تحقیق به آن ها ارجاع شده است و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و چارچوب نظری، دیدگاه ها و تحلیل هایی است که به پیوستگی معنایی ابیات حافظ معتقد هستند.
In the feature of "connection" or "non-connection" in Hafez's lyric poems, there are two dominant and contradictory theories, "verse independence" and "continuity of meaning of verses".according to Shah Shoja's famous critique in Hafez's poems both theories has existed in Hafez's living time and now, in our time these theories are in the center of attention for Hafez's researchers.The theory of the continuity of the verses of Hafez's lyric poems under the title of "logical sequence of verses" as opposed to the theory of "independence of verses" which by comparing Hafez's lyric poems to the surahs of the Qur'an and using the term "Pashan" in the group "Independence of verses", Offered many reasons to reject the "logical sequence of verses".In the last century, many Hafez's researchers have proposed theories in defense of "semantic coherence of verses", but the way each of them proposed to link Hafez's verses was different and sometimes contradictory to the other theories.In this research, while introducing and examining the views of Hafez's researchers in this field, an attempt has been made to identify and analyze their methods for connecting the poet's verses, because belief and commitment to "semantic continuity of verses" leads to better understanding and deeper knowledge in Hafez's poems.The statistical population of this research is the works of Hafez's researchers in the last century who have expertise on the "semantic continuity of verses" of Hafez's poem or have provided a way to connect Hafez verses. The sample size is all books, articles and sources that have been referred to in this research. the research method is descriptive-analytical and the theoretical framework, views and analyzes that believe in the semantic continuity of Hafez's verses.
