مصادیق قرآنی حقوق شهروندی در امور اقتصادی با گرایش فقهی

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

سید مهدی ساداتی ¹ , احمد مرادخانی ² , سید مهدی میرداداشی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
2 - دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
3 - استادیار، گروه حقوق، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/04/14 تاریخ پذیرش : 1401/06/08 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: اقتصاد, حقوق شهروندی, امنیت, قرآن, عدالت,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی مصادیق قرآنی حقوق شهروندی در امور اقتصادی بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که الگوها و مصادیقی که قرآن کریم در رابطه با مسایل اقتصادی ارائه می‌دهد، می‌تواند جامعه را از بحران‌های اقتصادی برهاند و به سمت کمال رهنمون سازد. این آموزه‌ها، همچون سایر آموزه‌های قرآنی تمامی ابعاد زندگی انسان را دربرمی گیرد. پایداری و بقای جامعه، منوط به وجود اقتصاد پویا و رو به رشد است؛ زیرا خداوند متعال فعالیت‌های اقتصادی را مایه قوام اجتماع قرار داده است. این مهم، در بخش‌های دیگر نیز تاثیر شگرفی خواهد داشت. بوسیله این مصادیق می‌توان به اهدافی همچون استقلال اقتصادی، حفظ حاکمیت و اقتدار سیاسی اسلام، تأمین رفاه عمومی و مبارزه با فقر، کاهش آسیب‌های اجتماعی، رشد و توسعه جامع اقتصادی و عدالت اقتصادی دست یافت.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present research is to analyze and examine the Qur'anic examples of citizenship rights in economic affairs. The research method is descriptive-analytical and the results indicate that the models and examples provided by the Holy Quran in relation to economic issues and mentioned in this research can save the society from economic crises and guide it towards perfection. These teachings, like other Quranic teachings, cover all aspects of human life. The stability and survival of society depends on the existence of a dynamic and growing economy. Because Almighty God has made economic activities the source of community cohesion. This is important, it will have a great impact in other sectors as well. Through these examples, goals such as economic independence, preserving the sovereignty and political authority of Islam, providing public welfare and fighting against poverty, reducing social damage, growing comprehensive economic development and economic justice can be achieved.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

آلوسی، سید محمود (1415ق). تفسیر روح المعانی. بیروت: دارالکتب العلمیة، ج10.

ابن منظور، محمدبن کرام (1408ق). لسان العرب. بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج2.

جوادی آملی، عبدالله (1387). انتظار بشر از دین. قم: مرکز نشر اسراء، چاپ پنجم، ج1.

حرّعاملی، محمد بن حسن (1414ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ج12.

خمینی، سید روح‌الله (1370). تحریر الوسیله. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج2.

دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1371). مبانی اقتصاد اسلامی. قم: نشر مهر.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات. بیروت: دارالعلم، ج1.

رشید رضا، محمد (1990م). تفسیر المنار. مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب، ج10.

طباطبائی، سید محمدحسین (1372). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم. ج6، 2، 16، 12، 19.

طبرسى، فضل بن حسن (۱۳۷۲). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو، ج3.

فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۵ق). کتاب العین. قم: چاپ مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، ج8.

قریب، محمد (۱۳۶۶). تبیین اللغات لتبیان الایات. تهران: نشر بنیاد، ج1.

قطب راوندی، سعیدبن هبة‌الله (1409ق). قصص الانبیاء. مشهد: بی‌نا.

مکارم شیرازی، ناصر (1380). ربا و بانکداری اسلامی. قم: نشر مدرسه الامام على بن ابیطالب (ع).

نجفی، محمدحسن (1365). جواهر الکلام. تهران: دارالکتب الاسلامیة، ج16.

نجفی جواهری، محمدحسن (1362). جواهر الکلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ج43.