بررسی فعالیت ضد اکسایشی و میزان ترکیبات فنولی عصاره بابونه (Chamomilla recutita L)

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

آرش آبایی ¹ , مهدی محمدیان ² , صنم جابری پور ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

تاریخ دریافت : 1396/12/04 تاریخ پذیرش : 1396/12/04 تاریخ انتشار : 1397/01/01

کلید واژه: ترکیبات پلی فنلی, فرایند مواد غذایی, فعالیت ضد اکسایشی, گیاه بابونه,

چکیده مقاله :

مقدمه: امروزه گرایش زیادی برای استفاده از افزودنی‌های با منشا طبیعی در صنعت غذا به عنوان جایگزین افزودنی های سنتزی وجود آمده است. در این میان ترکیبات استخراج شده از گیاهان مورد توجه واقع شده‌اند. گیاه بابونه با نام علمی .Chamomilla recutita L به نام بابونه آلمانی شناخته می‌شود. بخش مورد استفاده این گیاه یک ساله، گل آن است که قرن هاست به عنوان گیاهی دارویی در بخش‌هایی از خاورمیانه و اروپا به شکل دمنوش استفاده می‌شود. مواد و روش‌ها: در این پژوهش عصاره‌ی آبی گیاه بابونه استخراج و میزان ترکیبات پلی فنلی و توانایی ضد رادیکالی آن در شرایط مختلف فرایند حرارتی (120-70 درجه سلسیوس، 5 یا 15 دقیقه)، تغییرات pH (6/2 و 6/5) و طی نگهداری (0 الی 25 روز) ارزیابی شد. یافته‌ها: فرایند حرارتی از 70 تا 120 درجه سلسیوس در pH برابر با 6/5 یا 6/2 برای مدت زمان‌های 5 و 15 دقیقه، تغییر معنی داری در میزان کل ترکیبات پلی فنل عصاره ایجاد نکرد (05/0 p >) اما اسیدی کردن pH عصاره از 6/5 به 6/2 باعث کاهش 10 درصدی میزان پلی فنل ها شد. فرایند حرارتی باعث کاهش فعالیت ضد اکسایشی عصاره شد و مدت زمان حرارت دهی رابطه مستقیمی با این کاهش داشت. طی نگهداری عصاره‌ی بابونه برای مدت 25 روز میزان ترکیبات فنلی کل در نمونه‌ عصاره‌ی دارای pH طبیعی (6/5) افزایش یافت که به علت آزاد شدن برخی ترکیبات فنلی که در پیوند با سایر اجزا هستند مرتبط دانسته شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که پلی فنل‌های موجود در عصاره‌ی آبی گیاه بابونه نسبت به فرایند حرارتی مقاوم هستند. اما قدرت ضد اکسایشی عصاره با اعمال حرارت کاهش می‌یابد. با این وجود می‌توان اظهار نمود که ترکیبات فنلی موجود در عصاره این گیاه مقاومت حرارتی بالایی دارند و پس از فرایند پاستوریزاسیون خاصیت ضد اکسایشی قابل توجهی از خود نشان می‌دهند. همچنین ترکیبات فنلی این گیاه در برابر نگهداری طولانی مدت در pH اسیدی مقاوم بودند.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Nowadays, there is a great intetest to use natural additives in food products especially compunds that are extracted from plants. Chamomile (Matricaria chamomilla L.) is an annual herbaceous flowering plant native to Europe. It has been used traditionally as a medicinal and pharmaceutical preparation due to its anti-inflammatory and antispasmodic properties. Materials and Methods: The amount of polyphenolic compounds and radical-scavenging activity of the aqueous extract of chamomile were studied under different conditions of heating, pH alterations and storage. Results: Heat treatment of 70-120°C at pH of either 5.6 or 2.6 for 5 and 15 minutes did not influence the phenolics content. However, acidification of the extract from the inherent value of 5.6 to 2.6 decreased the polyphenols content by 10%. The antioxidant activity of the extract decreased due to heating at 70, 80 and 90°C and the higher the heating temperature and the longer the heating duration, the lower was the antioxidant activity of the heat-treated extract. The amount of polyphenols in the extract with the inherent pH of 5.6 was increased over 25-day storage period that was attributed to the release of some phenolic compounds being bound to other compounds. Conclusion: The results of this study showed that polyphenols present in aqueous extract of chamomile are resistance to thermal process. But, the antioxidant activity of extract was reduced as the result of heating. However, it can be concluded that the phenolic compounds of chamomile extract had a high resistance to heat and showed a significant antioxidant activity after pasteurization process. Moreover, the phenolic compounds of the extract were stable in acidic pH during long-term maintenance.

منابع و مأخذ:

Agatonovic-Kustrin, S., Ortakand, D. B., Morton, D. W. & Yusof, A. P. (2015). Rapid evaluation and comparison of natural products and antioxidant activity in calendula, feverfew, and German chamomile extracts. Journal of Chromatography A, 1385, 103-110.

Ayusuk, S., Siripongvutikorn, S., Thummaratwasik, P. & Usawakesmanee, W. (2009). Effect of heat treatment on antioxidant properties of Tom-Kha paste and herbs/spices used in Tom-Kha paste. Kasetsart Journal (Natural Science), 43(5), 305-312.

Branen, A. L. (1975). Toxicology and biochemistry of butylated hydroxyanisole and butylated hydroxytoluene. Journal of the American Oil Chemists’ Society, 52(2), 59-63.

Braun, L. & Cohen, M. (2015). Herbs and Natural Supplements, Volume 2: An Evidence-Based Guide (Vol. 2). Elsevier Health Sciences.

Carnat, A., Carnat, A. P., Fraisse, D., Ricoux, L. & Lamaison, J. L. (2004). The aromatic and polyphenolic composition of Roman camomile tea. Fitoterapia, 75(1), 32-38.

Davidov-Pardo, G., Arozarena, I. & Marín-

Arroyo, M. R. (2011). Stability of polyphenolic extracts from grape seeds after thermal treatments. European Food Research and Technology, 232(2), 211-220.

Deng, S., West, B. J. & Jensen, C. J. (2011). Thermal degradation of flavonol glycosides in noni leaves during roasting. Advance J Food Sci Technology, 3(2), 155-159.

Díaz-Reinoso, B., Moure, A., Domínguez, H. & Parajó, J. C. (2006). Supercritical CO2 extraction and purification of compounds with antioxidant activity. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(7), 2441-2469.

Harbourne, N., Jacquier, J. C. & O’Riordan, D. (2009). Optimisation of the extraction and processing conditions of chamomile (Matricaria chamomilla L.) for incorporation into a beverage. Food Chemistry, 115(1), 15-19.

McKay, D. L. & Blumberg, J. B. (2006). A review of the bioactivity and potential health benefits of peppermint tea (Mentha piperita L.). Phytotherapy Research, 20(8), 619-633.

Mohammad Al‐Ismail, K. & Aburjai, T. (2004). Antioxidant activity of water and alcohol extracts of chamomile flowers, anise seeds and dill seeds. Journal of the Science of Food and Agriculture, 84(2), 173-178.

Pacheco-Palencia, L. A., Duncan, C. E. & Talcott, S. T. (2009). Phytochemical composition and thermal stability of two commercial açai species, Euterpe oleracea and Euterpe precatoria. Food chemistry, 115(4), 1199-1205.

Re, R., Pellegrini, N., Proteggente, A., Pannala, A., Yang, M. & Rice-Evans, C. (1999). Antioxidant activity applying an improved ABTS radical cation decolorization assay. Free radical biology and medicine, 26(9), 1231-1237.

Singleton, V. L. & Rossi, J. A. (1965). Colorimetry of total phenolics with phosphomolybdic-phosphotungstic acid reagents. American journal of Enology and Viticulture, 16(3), 144-158.

Srivastava, J. K., Pandey, M. & Gupta, S. (2009). Chamomile, a novel and selective COX-2 inhibitor with anti-inflammatory activity. Life sciences, 85(19), 663-669.

Švehlı́ková, V., Bennett, R. N., Mellon, F. A., Needs, P. W., Piacente, S., Kroon, P. A. & Bao, Y. (2004). Isolation, identification and stability of acylated derivatives of apigenin 7-O-glucoside from chamomile (Chamomilla recutita [L.] Rauschert). Phytochemistry, 65(16), 2323-2332.

Williams, G. M., Iatropoulos, M. J. & Whysner, J. (1999). Safety assessment of butylated hydroxyanisole and butylated hydroxytoluene as antioxidant food additives. Food andChemicalToxicology, 37(9), 1027-1038.