نقش بحران بانکی در اثرگذاری تنوع درآمدی بر سودآوری صنعت‌ بانکداری در ایران

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

نساء کمالیان ¹ (کارشناس ارشد گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بجنورد)
فرشید پورشهابی ² (استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بجنورد)
عظیم نظری ³ (استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بجنورد)

تاریخ دریافت : 1400/02/14 تاریخ پذیرش : 1400/02/14 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: تنوع ‌درآمدی, سودآوری و بحران بانکی,

چکیده مقاله :

اقتصاد ایران طی سه دهه اخیر با فراز و نشیب های فراوانی در حوزه های کلان اقتصادی از جمله در صنعت بانکداری روبه رو بوده است. ارزیابی شرایط حاکم بر صنعت بانکداری ایران گویای آن است که اقتصاد ایران بحران بانکی را تجربه کرده است، اگر چه به علت دولتی بودن بانک ها و حمایت های مالی بانک مرکزی عملاً به بروز بحران آشکار منجر نشده است. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی نقش بحران بانکی در اثرگذاری تنوع درآمدی بر سودآوری صنعت بانکداری ایران با استفاده از روش اقتصاد سنجی پانل (EGLS) می‌باشد. بدین منظور 8 بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جامعه آماری پژوهش طی سال های 1394ـ1384 مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد، افزایش در سهم درآمدهای غیر بهره ای در زمانی که بحران بانکی وجود دارد، اثر منفی و معناداری بر بازدهی حقوق صاحبان سهام دارد. این در حالی است که بین نسبت تسهیلات اعطایی به دارایی بانک و بازدهی حقوق صاحبان سهام در شرایط بحران بانکی، ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد، این بدان معناست که در دوره های بحران بانکی، بهتر است بانک ها بجای متنوع کردن فعالیت ها و سرمایه گذاری های خود، به کسب درآمدهای بهره ای بپردازند. همچنین نتایج نشان می دهد که متغیرهای شاخص کفایت سرمایه و کارائی در شرایط بحران بانکی بر بازدهی حقوق صاحبان سهام تاثیر مثبت و معناداری دارند، اما درجه تمرکز بانکی (لرنر) در شرایط بحران بانکی تاثیر منفی و معناداری بر بازدهی حقوق صاحبان سهام دارد.

چکیده انگلیسی:

In the last three decades, the Iranian economy has faced many vicissitudes in macroeconomic areas such as the banking industry. Analysis of the dominant condition of Iran’s banking system indicates that although it has not practically resulted in an explicit crisis due to the state-owned banks and the central bank's financial support, the Iranian economy has experienced a banking crisis. The main objective of the current study is to examine the role of banking crisis in the effect of Income diversity on Profitability of banking industry using panel econometric method) EGLS .(For this purpose, 8 accepted banks in the Tehran Stock Exchange were evaluated as a research statistical population during 2005-2015. The results show that an increase in the share of Non-interest income in the time of banking crisis has a significant negative effect on return on equity. However, there is a significant positive relationship between the ratio of lending facilities to bank assets and return on equity during times of banking crisis. This means that in times of banking crisis, generating interest income is more efficient for the banks than diversifying their activities and investments. The results also suggest that variables of capital adequacy and efficiency in times of banking crisis have significant positive effect on return on equity, but on the other hand, the degree of bank concentration (Lerner) in times of banking crisis has significant negative effect on return on equity.

منابع و مأخذ:

*      آقایی چادگانی، آرزو؛ بخردی نسب، وحید. (1397). تاثیر درآمد غیربهره­ای بر ریسک و سودآوری (مورد مطالعه: بررسی تطبیقی بانک­های سالم مالی و بانک­های در معرض ریسک). فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی. دوره چهارم، شماره 9، صص140-103.

*      ابراهیمی، سید کاظم؛ شهریاری، مهری؛ مهمان نوازان، سهیلا. (1394). بررسی تاثیر تنوع درآمدی بر عملکرد بانک­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار. دوره نهم، شماره 30، صص 75-67.

*      بهرامی، جابر؛ پهلوانی، مصیب؛ جانسوز، پریناز. (1392). تاثیر اعتبارات بانکی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب در حال توسعه. مجله پژوهش­های پولی _ بانکی. دوره ششم ، شماره 15، صص 99-79.

*      شاهچرا، مهشید؛ جوزدانی، نسیم. (1395). تنوع پذیری بانک­ها و سودآوری در شبکه بانکی کشور. فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی. دوره دوازدهم، صص 33-52.

*      ﺧﺪاداد ﮐﺎﺷﯽ، فرهاد. (1379). اﻧﺤﺼﺎر، رﻗﺎﺑﺖ و ﺗﻤﺮﮐﺰ در ﺑﺎزارﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی. دوره 15، صص 116- 86.

*      پورکاظمی، محمد. (1385). درجه بندی شعب بانک­ها. پژوهشنامه اقتصادی. دوره دوم، شماره 21، صص 328-305.

*      فرهنگ، امیرعلی؛ اثنی­عشری، ابوالقاسم؛ ابوالحسنی، اصغر؛ رنجبر فلاح؛ محمدرضا. (1395). درآمد غیربهره­ای، ریسک و سودآوری در صنعت بانکداری. فصلنامه مدلسازی اقتصادی. سال دهم، شماره3، صص70-47.

*      مشایخ، شهناز؛ عابدی، زهرا؛ طبقیان، فرناز. (1387). بحران مالی آمریکا و پیامدهای آن. فصلنامه تحلیلی اطلاع­رسانی پژوهشی سازمان حسابرسی. دوره اول، شماره43، صص 56-43.

*      Baele, L, Jonghe, O.D, Venner, R.V. (2007), "Does the stock market value bank diversification?" Journal of Banking and Finance, Vol.31, pp. 1999-2023.

*      Berger, A. N. Hasan, I. & Zhou, M. (2010), "The Effects of Focus Versus Diversification on Bank Performance, Evidence from Chinesebanks", Journal of Banking & Finance, Vol. 34, pp.1417–1435.

*      Davis, Ph. & Karim, D. (2008), "Comparing early warning systems for banking crisis", journal of Financial Stability, Vol. 4, pp.89-120.

*      DeYoung, R, Torna, G, (2013), "Nontraditional banking activities and bank failures during the financial crisis". Journal of Financial Intermediation, Vol. 22, pp.397-421.

*      Eichengreen, B. Rose, A. & Wyplosz, C. (1995), "Exchange Market Mayhem: the Antecedents and Aftermath of Speculative Attacks", University of California. Vol. 40, pp.97-120.

*      Elsas, R. Hackethal, A and Holzhauser, M. (2010). "The anatomy of bank diversification". Journal of Banking and Finance, Vol.34, pp.1274–1287.

*      Hidayat. Y. W. Kahinaka, M. & Miyamoto, H. (2012). "Bank risk and noninterest income activities in the Indonesian banking industry". Journal of Asian Economics, Vol.23, pp.335-343.

*      Ho, T. (2007), "Potential Pitfalls of Markov Switching Models in the Studies of Currency Crises", Taiwan Economic Review, Vol.35, pp.213-247.

*      IMF (2008), Global Financial Stability Report October 2008, Washington DC, United States, International Monetary Fund.

*      Gurbuz, A. Yanik, S. & Ayturk, Y. (2013). "Income Diversification and Bank Performance: Evidence From Turkish Banking Sector". Vol. 54, pp. 254-261.

*      Kao, C. (1999). "Spurious Regression and Residual Based Tests for Cointegrationin Panel Data". Journal of Econometrics, Vol.90, pp. 1- 44.

*      Kohler. M. (2014). "Does non-interest income make banks". Review of financial Economics, Vol. 23, pp.182-193.

*      Kim, H. Batten, A. & Ryu, D. (2019). "Financial crisis, bank diversification, and financial stability: OECD countries". Journal of Pre-proof, pp. 1-25.

*      Laeven, L. & Valencia F. (2010), Resolution of Banking Crises: The Good, the Bad and the Ugly. Washington: Internation Monetary Fund.

*      Li, M. Zhang, Z. & Qiu, Y. (2012). "Using support vector machines for the commercial bank credit risk assessment", Vol. 30, pp.767-778.

*      Louhichi, W. (2017). "Bank Profitability during and before the financial crisis: Domestic VS. Foreign banks". Vol. 22, pp. 80-95.

*      Maudos, J. (2017), "Income structure, profitability and risk in the European banking sector: The impact of the crisis". Journal of International Business and Finance, Vol. 39, pp. 85-101.

*      Nguyen, D. Diaz, R. & Gregoriou, A. (2014), "Financial Development and the Determinants of Capital Structure in Vietnam", Journal of Southeast Asian Economies (JSEAE), Vol. 31, No.3, PP.412-431.

*      Pandya, A. M & Rao, N.V. (1998), "Diversification and firm performance: an empirical evaluation", Journal of Financial and Strategic Decisions, Vol.11, pp. 67-81.

*      Reinhart, C. & Rogoff,  K. (2009), This Time is Different. New Jersey: Princeton University.        

*      Stiroh K. J. (2004). "Do Community banks benefit from diversification?" , Journal of financial services and Research, Vol. 25, No. 3, pp.135-160.

*      Tsai, Y. S. Lin, C. C. & Chen, H. Y. (2015). "Optimal diversification, bank value maximization and default probability". Journal of Applied Economics, Vol. 47, pp.2488-2499.

*      Turkmen, S.Y. & Yigit, I. (2012). "Diversification in banking and its effect on bank’s performance evidence from Turkey". American International journal of contemporary Research, Vol.12, pp111-119.

*      Wagner, W. (2010). "Diversification at financial institutions and systemic crises. Journal of Financial Intermediation". Vol.19, No. 3, pp.373-386.