تحلیل تطبیقی مفاهیم عشق و صلح در مثنوی مولانا و آثار روزنبرگ

محورهای موضوعی :

مریم بابایی ¹ , رضا حیدری نوری ² , محمدتقی قندی ³

1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/01/18 تاریخ پذیرش : 1402/03/27 تاریخ انتشار : 1403/11/29

کلید واژه: عشق, صلح, مولانا, روزنبرگ, رویکرد ارتباط بدون خشونت.,

چکیده مقاله :

امنیت، آرامش و صلح از دیرباز جزو نخستین نیازهای بشر برای حفظ بقا بوده¬است. به همین دلیل از دیرباز اندیشمندان مؤلف¬های بسیاری را برای رسیدن به صلح معرفی¬کرده¬اند و ادیبان نیز در آثار خود به آن توجه¬کرده¬اند. مولانا شاعر و عارف قرن هفتم دراثر خود، مثنوی شریف، به صلح پرداخته¬است و بر عشق به¬عنوان راهکاری برای رسیدن به امنیت وآرامش تأکید کرده¬است. بیش از 7 قرن بعد از او در غرب، روانشناسی به نام مارشال روزنبرگ در رویکردی به¬نام ارتباط بدون خشونت، از لوازم رسیدن به دنیای فارغ از خشونت را، عشق عنوان¬می¬¬کند. مولانا و روزنبرگ ، به عشق به عنوان مهم‌ترین مؤلفه برای رسیدن به صلح توجه¬کرده¬اند. هردو، راه رسیدن به صلحِ بیرون را ابتدا، رسیدن به صلح درونی دانسته¬اند و هر دو متفق¬القول¬اند که برای رسیدن به صلح ، لازم است عشق وارد زندگی انسان شود. این مقاله پژوهشی به شیوه توصیفی -تحلیلی؛ به بررسی تطبیقی جایگاه عشق در رسیدن به صلح نزد این دو اندیشمند می¬پردازد، با این هدف که نشان¬دهد طبق نظریات این دو، عشق چگونه با تأثیراتی که بر روان و عملکرد فرد می¬گذارد، خواهدتوانست صلح را برای انسان و جهان پیرامونش به ارمغان آورد.

چکیده انگلیسی:

Security, peace and tranquility have long been among the first needs of mankind to maintain survival. For this reason, thinkers have long introduced many components to achieve peace, which writers have also paid attention to in their works. The 7th century poet and mystic Mawlana addressed it in his work, Mathnavi-e Sharif, and emphasized love as a way to achieve peace and tranquility. More than 7 centuries after him in the West, a psychologist named Marshall Rosenberg, in an approach called non-violent communication, calls love one of the essentials to reach a world free of violence. Mawlana and Rosenberg have paid attention to love as the most important component to achieve peace. Both have considered the way to achieve external peace first, to achieve inner peace, and both thinkers agree that to achieve peace, it is necessary for love to enter human life. This research article is descriptive-analytical; It deals with the comparative analysis of the place of love in achieving peace with these two thinkers with the aim of showing how, according to the theories of these two, love can bring peace to man and the world around him with the effects it has on the psyche and performance of a person.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ
1-قرآن کریم
2-انجیل مقدس. رساله قرنتیان . باب سیزدهم: آیات ۴ تا ۸ ا
3-ابن‌عربی، محمدبن‌علی.(1388 )• فتوحات مکیه.مترجم: محمد خواجوی . ناشر: مولی .
4-استعلامی، محمد،(1372)مولوی ، جلال الدین، (تصحیح مثنوی معنوی) ، تهران:انتشارات زوار.
5-انصاری، قاسم. (1379). مبانی عرفان و تصوف،تهران : نشر طهوری.
6-پورنامداریان، تقی.(1388).در سایه آفتاب.تهران: نشر سخن.
7-حلبی، علی اصغر.(1392).تاریخ تصوف و عرفان.تهران : نشرخاضع.
8-روزنبرگ، مارشال.(1398). ازخود تا عشق. مترجم: کامران رحیمیان.تهران: نشر اختران
9-_________.(1391). بازگشت به صلح: گفتمان صلح در عصرمناقشات. مترجم: یزدانی، عباس.تهران: نشرامیرکبیر.
10-__________.(1398).قلب تغییر اجتماعی.مترجم : کامران رحیمیان.تهران:نشر اختران.
11-زرین¬کوب، عبدالحسین.( ۱۳۶۸). بحر در کوزه .تهران: انتشارات علمی .
12-زمانی ،کریم .(۱۳۸۶). شرح جامع مثنوی معنوی . شش دفتر. تهران : انتشارات اطلاعات .
13--------.(1389) . میناگر عشق.چاپ هشتم،تهران: نشرنی.
14-شفیعی کدکنی، محمدرضا .(۱۳۸۷). غزلیات شمس تبریز ، تهران: انتشارات سخن.
15-عطاری کرمانی،(1387) عشق،عشق،و بازهم عشق(زندگی مولانا)،تهران: نشر آسیم.
16-فروم، اریک.(1399). عشق و آزادی (از دیدگاه مولانا و اریک فروم).مترجم: محمود کشاورزی. شیراز: گنج علم.
17-محمدی، علی.( ۱۳۸۸). تفسیر مثنوی از مثنوی، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
18-همایی، جلال الدین.(1393).مولوی نامه.تهران:انتشارات زوار.
19-هیلگارد و همکاران .( ۱۳۸۴). زمینه روانشناسی هیلگارد .مترجم: محمد علی احمدی .تهران : انتشارات آستان .
مقاله ها
20-بازرگان، محمد نوید. ( ۱۳۸۹). «مولانا و جهان صلح یک رنگ ». پژوهشنامه ادب حماسی .دوره ۵۶ ، شماره ۹، صص ۱۹۷- ۲۱۹ .
21-بیانی،شیرین.(1388)..عشق از دیدگاه مولانا جلال الدین محمد بلخی ، پژوهشنامه ادب حماسی . دوره ۱، شمار ه ۹ ، صص 106-116.
22-تمیزال، علی. (۱۳۹۹). « صلح و دوستی از دیدگاه مولانا » . نشریه مطالعات زبان فارسی. دوره ۱۳ ، شماره ۶، صص ۱۲۳ -.۱۳۴ .
23-حقیقت، سید صادق.(1395).«صلح جهانی: مقایسه‌ای بین مبنای کانتی و دیدگاهی اسلامی».دوفصلنامه . حقوق بشردوره 11، شماره 1 :3-21.
24-سرامی، قدمعلی (۱۳۸۶). « راه گردنه در گردنه کمال» .کتاب ماه ادبیات: شماره ۷ .صص55-75.
25-عباس زاده، خداویردی و طاهرلو، هانیه (1392) . «تجلی عشق در اشعار مولانا». نشریه عرفان اسلامی ۱۳۹۲ ،دوره ۹، شماره ۳۶.
26-عیوض زاده؛ حسن. پرندوش، پوریا. (1398). تحلیل پارادایمی توسعه در اندیشه آمارتیا سن و نسبت آن با صلح کل عرفانی .فصلنامه عرفان اسلامی :سال پانزدهم .شماره ۵۹ .
27-میرزایی، نورالدین.( ۱۳۹6) . «نقش روانشناسی و عرفان در تقویت صلح درون ». فصلنامه عرفان اسلامی .سال چهاردهم .شماره ۵۴ .
28-وحيدي،رستم. (1384). سخنرانی با عنوان «صلح و دوستي در دين زرتشتي» (در همايش رهبران ديني جهان درباره «بشريت و صلح همگاني »در دهلي نو). خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۴ .