مدلسازی ساختاری تفسیری ابعاد اجرای آنلاین برنامه درسی رسمی با تأکید بر تجربیات دوران کووید-19: نقش انگیزش کاری در بهبود فرآیندهای آموزشی

محورهای موضوعی : مدیریت منابع انسانی

گیتا زندیه ¹ , علاالدین اعتماد اهری ² , ذوالفقار رشیدی ³

1 - دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

تاریخ دریافت : 1403/11/25 تاریخ پذیرش : 1403/12/08 تاریخ انتشار : 1404/06/04

کلید واژه: برنامه درسی, برنامه درسی آنلاین, اجرای برنامه درسی, انگیزش کاری.,

چکیده مقاله :

این پژوهش به بررسی و سطح‌بندی ابعاد اجرای آنلاین برنامه درسی رسمی با توجه به چالش‌ها و فرصت‌های ناشی از پاندمی کووید-19 پرداخته است. این پژوهش، از لحاظ هدف، کاربردی و از منظر گردآوری داده‌ها، از نوع آمیخته است که در دو مرحله تحلیل کیفی و مدلسازی ساختاری تفسیری صورت پذیرفته است. جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه‌های مدیریت آموزشی و برنامه‌ریزی درسی بود. در بخش کیفی ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و در بخش مدلسازی ساختاری تفسیری ابزار اصلی گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. نتایج نشان داد که اجرای آنلاین برنامه درسی رسمی شامل ده بعد است: اهداف برنامه درسی آنلاین، یادگیرندگان، معلمان، محتوای آموزشی، گروه‌بندی یادگیرندگان، حضور در فرآیند یادگیری آنلاین، به‌کارگیری فناوری اثربخش، چندهمزمانی، والدین، و ارزشیابی. پاندمی کووید-19 ضرورت توجه ویژه به فناوری، نقش والدین، و پشتیبانی آموزش آنلاین را برجسته کرد. نتایج مدل‌سازی ساختاری تفسیری نشان داد بیشترین وابستگی در متغیرهای یادگیرندگان، معلمان، محتوای آموزشی، و اهداف برنامه درسی آنلاین وجود دارد. در مقابل، متغیر پشتیبانی آموزش آنلاین کمترین وابستگی و بیشترین اثرگذاری را داشت. اهداف برنامه درسی به‌عنوان متغیر وابسته و والدین، فناوری اثربخش، و پشتیبانی آموزش آنلاین به‌عنوان متغیرهای مستقل شناسایی شدند. این پژوهش تأکید می‌کند که طراحی انعطاف‌پذیر، استفاده مؤثر از فناوری، و ایجاد پشتیبانی‌های لازم، عوامل کلیدی در موفقیت آموزش آنلاین هستند. همچنین، تجربیات کووید-19 فرصتی برای بهبود نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت آموزش آنلاین فراهم کرده است.

چکیده انگلیسی:

This research examines and ranks the dimensions of online implementation of the official curriculum, considering the challenges and opportunities arising from the COVID-19 pandemic. The study is applied in nature, and methodologically, it is mixed, consisting of two stages: qualitative analysis and interpretive structural modeling. The statistical population includes faculty members of Islamic Azad University in the fields of educational management and curriculum planning. In the qualitative section, semi-structured interviews were used as the data collection tool, while in the interpretive structural modeling section, a researcher-developed questionnaire was the primary data collection tool. The results indicated that the online implementation of the official curriculum involves ten dimensions: online curriculum goals, learners, teachers, educational content, learner grouping, participation in the online learning process, effective use of technology, multitasking, parents, and evaluation. The COVID-19 pandemic emphasized the need for special attention to technology, the role of parents, and support for online education. The results of the structural modeling analysis revealed that the highest dependencies existed between the variables of learners, teachers, educational content, and online curriculum goals. In contrast, the variable of online education support had the lowest dependency and the greatest impact. Curriculum goals were identified as the dependent variable, and parents, effective technology, and online education support were identified as independent variables. This research emphasizes that flexible design, effective use of technology, and providing necessary support are key factors in the success of online education. Additionally, the experiences of COVID-19 have provided an opportunity .

منابع و مأخذ:

آزاد دولابی، بهروز؛ حکیم زاده، رضوان و جوادی پور، محمد (1378). واکاوی سازگاری شغلی معلمان ابتدایی در دورۀ پاندمی کرونا با رویکرد نظریۀ موقعیتی، اندیشه های نوین تربیتی، 20(1)، 145-159. https://doi.org/10.22051/jontoe.2023.41238.3632
ابراهیمی، سارگل, قاسم زاده؛ سوگند، جعفری بندرآبادی، فاطمه و محمدی فیض آبادی، مجاور (2023). بررسی تجارب زیسته معلمان زن پایه اول ابتدایی از آموزش مجازی در دوران همه‌گیری کرونا. نشریه علمی رویش روان شناسی، 12(2): 186-196. https://frooyesh.ir/article-1-4150-fa.html
امراله، امید و آزادی احمدآبادی، قاسم (1400). شناسایی و اولویت‌بندی موانع اجرای مجازی برنامه درسی رسمی در دوران شیوع جهانی بیماری کرونا (از دیدگاه معلمان و مدیران شاغل در مدارس شهر تهران)، مطالعات برنامه درسی، 16(61)، 1-26. https://www.jcsicsa.ir/article_108381.html
روشنی علی بنه سی، حسن؛ فتحی واجارگاه، کورش و خراسانی، اباصلت (1401). طراحی برنامه درسی نظام آموزش مجازی ایران براساس الگوی نه گانه کلاین در دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی ۱۳۹۲-۱۳۹۳؛ موانع و چالش‌ها. دوماهنامه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 15(4)، 318-309. http://edcbmj.ir/article-1-2778-fa.html
ساجدی فر، یوسف؛ ادیب، یوسف و طالبی، بهنام (1402). ارائه چارچوبی برای عناصر برنامه درسی مبتنی بر یادگیری مادالعمر با استفاده ظرفیت فضاهای مجازی، فناوری های آموزشی در یادگیری، 6(19)، 8-46. https://doi.org/10.22054/jti.2023.67184.1351
سلیمی، سمانه و فردین، محمد علی (1399). نقش ویروس کرونا در آموزش مجازی، با تأکید بر فرصت‌ها و چالش‌ها، فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 8(2)، 49-60. https://doi.org/10.30473/etl.2020.53489.3249 صفری شالی، رضا و اسلامی، مجتبی (1402). فرصت‌ها و آسیب‌های آموزش مجازی برای دانش‌آموزان در دوران اپیدمی کووید-19، تداوم و تغییر اجتماعی، 2(2)، 395-414. https://doi.org/10.22034/jscc.2023.20201.1079
قنبری پور طالمی، فرانک؛ خسروی بابادی، علی اکبر و عصاره، علیرضا (1398). طراحی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد اطلاعاتی در دوره متوسطه دوم، اندیشه های نوین تربیتی، 15(3)، 161-148. https://doi.org/10.22051/jontoe.2019.24864.2557
کاردان، کامران؛ ماشینچی، علی اصغر و رنجبر، مختار (1401). طراحی الگوی شناختی-اجتماعی برنامه درسی مبتنی بر آموزش آنلاین در دوران پاندمی کووید-19 در کودکان، مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 9(3)، 31-43. http://shenakht.muk.ac.ir/article-1-1466-fa.html
Akib, E., Imran, M. E., Mahtari, S., Mahmud, M. R., Prawiyogy, A. G., Supriatna, I., & Ikhsan, M. H. (2020). Study on implementation of integrated curriculum in Indonesia. IJORER: International Journal of Recent Educational Research, 1(1), 39-57. https://orcid.org/0000-0001-5453-2318
Engzell, P., Frey, A., & Verhagen, M. D. (2021). Learning loss due to school closures during the COVID-19 pandemic. Proceedings of the National Academy of Sciences, 118(17), e2022376118. https://doi.org/10.1073/pnas.2022376118
Firmansah, M. L. H. (2022). Curriculum Development and Message Design in E-Learning Based Contextual Using Animation for Determinant Matrix Course. International Journal of Curriculum and Instruction, 14(3), 1813-1830. https://eric.ed.gov/?id=EJ1364267
Haque, A., & David, S. A. (2023). Effective curriculum implementation for optimal teaching and learning experience: A study from a private school in Dubai: Effective curriculum implementation. International Journal of Curriculum and Instruction, 15(1), 1-20. https://ijci.globets.org/index.php/IJCI/article/view/1075
Jaggars, S. S., & Xu, D. (2016). How do online course design features influence student performance?. Computers & Education, 95(1), 270-284. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2016.01.014
Lee, J., Chin, M., & Sung, M. (2020). How has COVID-19 changed family life and well-being in Korea?. Journal of Comparative Family Studies, 51(3), 301-313. https://doi.org/10.3138/jcfs.51.3-4.006
Lewin, L. O., Singh, M., Bateman, B. L., & Glover, P. B. (2009). Improving education in primary care: development of an online curriculum using the blended learning model. BMC Medical Education, 9(1), 1-7. https://doi.org/10.1186/1472-6920-9-33
Lewis, E. (2021). Best practices for improving the quality of the online course design and learners experience. The Journal of Continuing Higher Education, 69(1), 61-70. https://doi.org/10.1080/07377363.2020.1776558
Marsteller, R. B., & Bodzin, A. M. (2015). The effectiveness of an online curriculum on high school students’ understanding of biological evolution. Journal of Science Education and Technology, 24(1), 803-817. https://doi.org/10.1007/s10956-015-9565-5
Means, B., Bakia, M., & Murphy, R. (2014). Learning online: What research tells us about whether, when and how. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203095959
Misni, F., Mahmood, N., & Jamil, R. (2020). The effect of curriculum design on the employability competency of Malaysian graduates. Management Science Letters, 10(4), 909-914. https://doi.org/10.5267/j.msl.2019.10.00
Munene, R. M., Ngeera, F. G., & Kanyi, C. M. (2023). Preparedness of Instructional Materials for Supporting the Implementation of Curriculum through Online Distance Teaching and Learning at National TVET Institutions in Kenya. International Journal of Professional Practice, 11(3), 120-132. https://ijpp.kemu.ac.ke/index.php/ijpp/article/view/383
Nuryana, Z., Xu, W., Kurniawan, L., Sutanti, N., Makruf, S. A., & Nurcahyati, I. (2023). Student stress and mental health during online learning: Potential for post-COVID-19 school curriculum development. Comprehensive Psychoneuroendocrinology, 14(1), 100184-98. https://doi.org/10.1016/j.cpnec.2023.100184
Onyema, E. M., Eucheria, N. C., Obafemi, F. A., Sen, S., Atonye, F. G., Sharma, A., & Alsayed, A. O. (2020). Impact of Coronavirus pandemic on education. Journal of education and practice, 11(13), 108-121. 1- https://doi.org/10.7176/JEP/11-13-12
Pandit, D., & Agrawal, S. (2022). Exploring challenges of online education in COVID times. FIIB Business Review, 11(3), 263-270. https://doi.org/10.1177/2319714520986254
Pandit, D., & Agrawal, S. (2021). Exploring challenges of online education in Covid times. FIIB Business Review, 11 (3), 263–270. https://doi.org/10.1177/2319714520986254
Rapanta, C., Botturi, L., Goodyear, P., Guàrdia, L., & Koole, M. (2020). Online university teaching during and after the Covid-19 crisis: Refocusing teacher presence and learning activity. Postdigital science and education, 2(1), 923-945. https://doi.org/10.1007/s42438-020-00155-y
Tudor, L. S. (2015). Perception of educational factors on the introduction of electronic learning tools in the context of the new curriculum for primary education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 187(1), 454-458. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.03.085
Zandieh, G., Ahri, A. E., & Rashidi, Z. (2024). Identifying and validating the dimensions and components of improving the medical education system in the implementation of online curricula. Social Determinants of Health, 10(1), 1-15. https://doi.org/10.22037/sdh.v10i1.46178