بررسی رابطه ی ویژگی های شخصیتی با تعهد سازمانی در مدیران و معلمان مدارس ابتدایی،راهنمایی و متوسطه شهرستان خوانسار

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

سمانه شریفی ¹ , قربانعلی سلیمی ² , سید احمد احمدی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحدخوراسگان
2 - دانشیار دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان
3 - استاد دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1394/09/16 تاریخ پذیرش : 1394/09/16 تاریخ انتشار : 1389/10/01

کلید واژه: تعهد سازمانی, ویژگی های شخصیتی,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه ی ویژگی های شخصیتی مدیران و معلمان مدارس شهرستان خوانسار با تعهد سازمانی آنان بود . فرضیات تحقیق با در نظر گرفتن پنج ویژگی شخصیتی (روان رنجورخویی، برون گرایی، هم سازی ، تجربه پذیری و وظیفه شناسی) و سه بعد تعهد سازمانی (عاطفی، مستمر و هنجاری ) مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش از روش توصیفی و از نوع همبستگی استفاده شد. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و معلمان مدارس شهر خوانسار بالغ بر 266 نفر در سال 88 بود که با استفاده از شیوه ی سرشماری ، کلیه ی مدیران ( 30 نفر ) و با - تحصیلی 89 استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم ( 140 نفر) از معلمان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند . برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه پنج عاملی 0 و پرسشنامه ی تعهد سازمانی آلن و میر با / شخصیت مک کرا و کاستا با ضریب اعتبار 79 0 استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش ، از نرم / ضریب اعتبار 75 در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. یافته های تحقیق آشکار SPSS افزار ساختند که بین ابعاد پنج گانه شخصیت مدیران و معلمان با تعهد سازمانی آنان رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون به روش مرحله ای نشان داد که از میان ابعاد پنج گانه ی شخصیت، ابعاد (روان رنجورخویی، برون گرای ی، هم سازی و وظیفه شناسی) از توان پیش بینی بعد عاطفی تعهد سازمانی ، ابعاد (روان رنجورخو یی و وظیفه شناسی) از توان پیش بینی بعد مستمر تعهد سازمانی و بعد (وظیفه شناسی ) از توان پیش بینی بعد هنجاری تعهد سازمانی برخوردار می باشند.  

چکیده انگلیسی:

The main goal of this research was to investigate the relationship between principals’ and teachers’ personality characteristics and their organizational commitment in Khansar schools. The research hypotheses were examined taking into consideration the five personality characteristics (neuroticism, extraversion, openness, agreeableness, and conscientiousness) and the three dimensions of organizational commitment (affective, continuance, and normative). The research method was descriptive-correlational. The target population of the study consisted of a total of 266 principals and teachers of elementary, secondary and high schools in Khansar in the school year 2009– 2010. The sample of the study included all 30 principals (selected through census method) and 140 teachers selected (through proportional stratified random sampling method). The data collection instruments of this study were Costa and McCrae's NEO Five-factor Inventory (NEO-FFI) with 60 items and a reliability coefficient of 0.79 and Allen and Meyer’s organizational commitment questionnaire with 24 items and the reliability coefficient of 0.75. A use was made of SPSS software to analyze at inferential and descriptive levels. The research findings revealed that there was a significantly positive relationship between principals’ and teachers’ personality characteristics and their organizational commitment. The results of stepwise multiple regression analysis also indicated that among the five dimensions of personality neuroticism, extraversion, agreeableness and conscientiousness were potentially predictive of the affective aspect of organizational commitment, and neuroticism and conscientiousness were potentially predictive of the continuance aspect of organizational commitment, and conscientiousness was potentially predictive of the normative aspect of organizational commitment.  

منابع و مأخذ:

پروین لارنس، جان الیـور.(1381). شخصـیت؛ نظریـه و پـژوهش. ترجمـه م جـوادی، پ

کدیور. تهران: انتشارات آییژ، 488 صفحه.

پروین عزیز.( 1387). بررسی رابطه سازههای پنج عامـل شخصـیت بـا تعهـد سـازمانی در

دبیران مقطع راهنمائی و دبیرستان شهر اسلام آباد غرب. پایا نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم

تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان.

ثناگو اکرم، نیکروش منصوره، دبـاغی فاطمـه.(1384). بررسـی مفهـوم تعهـد سـازمانی از

دیدگاه اعضای هیات علمی پرستاری و مامایی. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران، 83 - 92 :52.

جزایری زبیده، نعامی عبدالزهرا، شکرکن حسین، تقی پور منوچهر.( 1385). بررسی روابط

ساده و چندگانه ویژگیهای شخصیتی با تعهد حرفهای در پرستاران برخی از بیمارستانهای شهر

اهواز. مجله علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 189 - 208 :3.

خدادادی فریده.( 1383). بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و شغلی کارکنان با تعهد

سازمانی آنان در سازمان آب و برق اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اهواز.

خنیفر حسین، مقیمی محمد، جندقی غلامرضا، طاهری فاطمـه، سـیار ابوالقاسـم.( 1388).

شناخت شخصیت مدیران؛ لازمه مدیریت رفتار سازمانی. مجله مدیریت سلامت، 56 :(27)12 -

.49

رضائیان علی.( 1387). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: انتشارات سمت، 545 صفحه.

مأمن پوش مریم.(1388). بررسی رابطه تیپ شخصیتی (برونگـرا - درونگـرا) بـا رضـایت

شغلی و تعهد سازمانی کارکنان ذوب آهن اصفهان.

[Accessed 8 February 2009]. Available from:

http://www.rasekhoon.net/article/show

محمودی سعید. 1386. بررسی رابطه بین تعهد سازمانی و بیگانگی از کار مدیران و معلمان

مدارس استثنائی استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 85 - 86. پایان نامه کارشناسی ارشـد،

دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی.

مدنی حسین، زاهدی محمد جواد. 1384. تعیین اولویت عوامـل مـؤثر بـر تعهـد سـازمانی

کارکنان (مطالعه موردی در شرکتهای پالایش گاز فجر و بید بلند). مجله جامعـه شـنای ایـران،

دوره ششم، 1: صص 3-33. 

Allen NJ, Meyer JP. 1991. A three-component conceptualization

of organizational commitment. Journal of Human Resource

Management Review, 1: 61–89.

Bernnan M. 2003. The role of organizational commitment in

employee’s progress. Business Intelligence Board, 11: 17-34.

Available from http://www.scholar.lib.vt.edu/ejournals/jite

[Accessed 17 August 2009].

Erdhiem J, Wang M, Zickar MJ. 2006. Linking the big five

personality constructs to organizational commitment. Journal of

Personality and Individual Differences. 41(5): 959 - 970.

Iverson RD, Buttigieg DM. 1999. Affective, normative and

continuance commitment: Can the ‘right kind’ of commitment be

managed?. Journal of Management Studies, 36 (3): 307 - 33.

Judge TA, Heller D, Mount MK. 2002. Five-Factor model of

personality and job satisfaction: A meta-analysis. Journal of

Applied Psychology, 87: 530–541.

Magnus KE, Diener F, Pavot W. 1993. Extraversion and

neuroticism as predictors of objective life events: A longitudinal

analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 65: 1046 –

1053.

McCrae RR, Costa PT. 1987. Validation of the five-factor

model of personality across instruments and observers. Journal of

Personality and Social Psychology, 52: 81-90.

Nartgun S, Menep I. 2010. The analysis of perception levels of

elemantary school teachers with regard to organizational

commitment. International Journal of Human Sciences, 7(1): 122 -

131.

Organ DW, Lingel A. 1995. Personality, satisfaction, and

organizational citizenship behavior. Journal of Social Psychology,

135: 339 – 350.

Park S, Henkin A, Egley R. 2005. Teacher team commitment,

teamwork and trust: Exploring associations. Journal of

Educational Administration, 43(5): 462 - 479.

Silva P. 2006. Effects of disposition on hospitality, employee

job satisfaction and commitment. International Journal of

Contemporary Hospitality Management. 18(4): 317-28.

Thoresen CJ, Kaplan SA, Barsky AP, Warren CR and Chermont

KD. 2003. The affective underpinnings of job perceptions and

attitudes. A Meta-Analytic Review and Integration, Psychological

Bulletin, 129: 914 – 945. 

Watson D, Clark La, Tellegen A. 1988. Development and

validation of brief measures of positive and negative affect: The

PANAS scales, Journal of Personality and Social Psychology. 54:

1063 – 1070.

Watson D, Clark LA. 1997. Extraversion and Its Positive

Emotional Core. Handbook of Personality Psychology. New York:

Academic Press.