بررسی میزان آلودگی به سیستی‌سرکوس بویس و گونه‌های سارکوسیستیس در دامهای ذبح‌شده در کشتارگاه خرم‌آباد طی سال‌های 1400- 1391
محورهای موضوعی : بهداشت مواد غذایی
آزاده رشیدی مهر
1
,
حسن نایب زاده
2
,
زهرا امینی فارسانی
3
,
مجید حاتمی نیا
4
1 - استادیار گروه میکروبیولوژی و بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران
2 - دانشیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران
3 - گروه آمار فضایی، موسسه آمار، دانشگاه لودویگ- مکسیمیلیان مونیخ، مونیخ، آلمان
4 - کارشناس اداره کل دامپزشکی لرستان، خرم‌آباد، ایران
کلید واژه: سارکوسیستیس, سیتی‌سرکوس بویس, کشتارگاه دام, خرم‌آباد,
چکیده مقاله :
مدیریت و کنترل موفق بیماری‌ها مستلزم نظارت مؤثر است. با توجه به اهمیت کشتارگاه‌ها، از منظر بهداشت عمومی، در پژوهش گذشته‌‌نگر حاضر، میزان فراوانی سیستی‌سرکوس بویس و کیست‌های ماکروسکوپی سارکوسیستیس در دامهای ذبح‌شده (گاو، گوسفند و بز) در شهرستان خرم‌آباد مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق درمجموع 150694 رأس گاو، 742493 رأس گوسفند و 174531 رأس بز کشتار شده طی یک دورۀ ده‌ساله (1391-1400) بررسی شدند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS، باهدف مقایسۀ درصد فراوانی بین گونه‌های مختلف دام در دوره‌های فصلی مختلف و سالانه مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین فراوانی آلودگی به سارکوسیستیس در گوسفند در سال 1392 بالاترین ( 75/11%) و در سال 1397 (بدون آلودگی) کمترین میزان بود. میزان آلودگی به سارکوسیستیس در بز و گاو نیز طی ده سال گذشته کاهش‌یافته است اما در گوسفند 5/0% بود. به‌طور کلی بالاترین میزان آلودگی به سیستی‌سرکوس بویس مربوط به سال 1393 (75/0%) بود اما پس‌از‌آن آلودگی به‌شدت کاهش‌یافته است. یافته‌های این مطالعه بیانگر الگوی فصلی بوده به‌طوری‌که سیستی‌سرکوس بویس در فصل تابستان و سارکوسیستیس در فصل پاییز درصد فراوانی بیشتری داشته‌اند. هرچند میزان آلودگی کلی بیماری‌های انگلی یادشده در نشخوارکنندگان طی سال‌های اخیر کاهش‌یافته است بااین‌حال مناطقی با آلودگی‌های انگلی بالاتر قادر به انتقال آلودگی به سایر مناطق بوده و به‌عنوان تهدیدی برای شیوع احتمالی در آینده خواهند بود. بنابراین شیوه‌‌های مدیریتی کارآمد جهت کنترل بیماری‌ها بر اساس فصل و میزبانان واسط در کنار مدیریت مرتع و درمان راهبردی الزامی به نظر می‌رسد.
Effective disease management and control depend on robust surveillance systems. Given the importance of slaughterhouses for public health, this retrospective study investigated the prevalence of Cysticercus bovis and macroscopic cysts of Sarcocystis in slaughtered livestock (cattle, sheep, and goats) in Khorramabad. A total of 150,694 cattle, 742,493 sheep, and 174,531 goats slaughtered between 2012 and 2021 were analyzed. Data were systematically processed using SPSS software to assess the frequency of infection in different livestock species over seasonal and annual intervals. The results showed that the average frequency of Sarcocystis infection in sheep peaked in 2013 at 11.75%, but was absent in 2018. While the prevalence of Sarcocystis infection in goats and cattle has declined over the past decade, it remained notable in sheep (0.5%). The highest recorded incidence of C. bovis infection occurred in 2014, reaching 0.75%, with a significant decline in subsequent years. Seasonal patterns were observed, with C. bovis being more prevalent in the summer and Sarcocystis in the autumn. Despite the overall decrease in the incidence of these parasitic diseases in recent years, regions with higher parasite loads still pose a risk for transmission to other areas, potentially leading to future outbreaks. Therefore, implementing effective disease management strategies—tailored to seasonal patterns and the behavior of intermediate hosts, along with pasture management and targeted treatment—is essential for controlling these zoonotic infections.
