درآمدی برخط مشی های مبتنی بر ارزش های اسلامی در بهبود عملکرد شغلی کارکنان (مطالعه موردی: اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس)

محورهای موضوعی : مدیریت

جواد مکاری ¹ (دانشجوی دکتری، علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی،لامرد،ایران)
علی محمد حقیقی ² (استادیار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد لامرد)

تاریخ دریافت : 1403/03/02 تاریخ پذیرش : 1403/04/04 تاریخ انتشار : 1403/06/01

کلید واژه: ارزش های اسلامی, معنویت سازمانی, عملکرد شغلی, کارکنان, آموزش و پرورش استان فارس,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر ارزش‌های اسلامی بربهبود عملکرد شغلی کارکنان با توجه به نقش میانجی معنویت سازمانی در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس انجام گرفته است. تحقیق حاضر از بعد هدف كاربردي و از نظر روش توصيفي- همبستگی می‌باشد. به منظور جمع‌آوری اطلاعات آميزه اي از روش‌های تحقيق كتابخانه اي و ميداني استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه کارکنان در سازمان آموزش‌وپرورش استان فارس می‌باشد که تعداد آن‌ها 46703 نفر بود.با توجه به فرمول کوکران، حجم نمونه 381 نفر به دست آمد که پرسشنامه به صورت خوشه‌ای بین کارکنان توزیع گردید. داده‌ها توسط معادلات ساختاری و به کمک نرم‌افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج حاکی از این بود که بین ارزش‌های اسلامی با بهبود عملکرد شغلی کارکنان در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس با در نظر گرفتن نقش میانجی معنویت سازمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ و در این راستا نه فرضیه تحقیق مورد تأیید قرار گرفتند.

چکیده انگلیسی:

The present study was conducted with the aim of investigating Islamic values ​​to improve job performance with regard to the mediating role of organizational spirituality in the General Department of Education and Research of Fars province. The current research is applied in terms of descriptive-correlation method. In order to collect mixed information, library and field research methods have been used. The statistical population of this research includes all the employees in the Education and Research Organization of Fars province, whose number was 46,703. According to Cochran's formula, a sample size of 381 people was obtained, and the questionnaire was selected as a cluster among different people. The data were analyzed by structural equations and by Lisrel software.The results indicated that there is a positive and significant relationship between Islamic values ​​and improving the job performance of employees in the General Department of Education of Fars province, taking into account the mediating role of organizational spirituality; And in this regard, nine research hypotheses were confirmed.

منابع و مأخذ:

1#. ارکیان، علیرضا؛ ترابی، مهین و جدیدی، محسن. (1400). دین، معنویت و سلامت؛ مروری متاآنالیز. اولین همایش ملی علوم انسانی وحکمت اسلامی، تهران.
2. اسدزاده، احمد؛ رحیم لو، مهدی و احمدزاده، سهراب. (1400). بررسی رابطه بین معنویت در محیط کار و وجدان کاری کارکنان با نقش میانجیگری جامعه پذیری سازمانی. فصلنامه رهبری آموزشی کاربردی، ۲(۱).
3. اسلامی پناه، غلام مهدی. (1400). اصل عدالت اجتماعی در مدیریت اسلامی. ششمین کنفرانس بین المللی علوم انسانی،اجتماعی و سبک زندگی.
4. اعتمادی، صبا و اکبری، حمید. (1400). بررسی ارزش‌های کاربردی اسلام در حوزه مدیریت کیفیت. هفتمین کنفرانس بین المللی مدیریت امور مالی، تجارت، بانک، اقتصاد و حسابداری.
5. افکانه، محمدرضا و پورکاظمی، امیرحسین. (1399). نقش معنویت سازمانی با رفتارهای اخلاقی کارکنان در سازمان های دولتی (مورد مطالعه: شعبه 18 سازمان بیمه تأمین اجتماعی شهر تهران). ششمین همایش بین المللی مطالعات اقتصادی و مدیریت در جهان اسلام، تهران.
6. امیرکبیری، علی‌رضا؛ ربیعی مندجین، محمدرضا و ضربی، سودا. (1400). طراحی و تبیین مدل عدالت سازمانی با رویکرد ارزش‌های اسلامی در سازمان آموزش‌وپرورش ایران. فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 6(2).
7. امیری، یوسف؛ لطیفی، میثم؛ اسلامبولچی، علیرضا و اصغری صارم، علی. (1400). ارائه الگوی تعالی معنویت سازمانی با تأکید بر آموزه‌های اسلامی در سازمان بیمه سلامت ایران. فصلنامه مدیریت اسلامی، 29(2).
8. باباکشی زاده، سعید و درینی، محمد ولی. (1396). بررسی نقش معنویت سازمانی در توسعه فردی و ارتقاء عملکرد کارکنان بانک کشاورزی استان اردبیل. چهارمین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی، اردبیل.
9. باقری، زهره. (1399). بررسی عوامل درونی کردن ارزش‌های اسلامی در دانش آموزان از دیدگاه مربیان تربیتی. هشتمین همایش ملی علمی پژوهشی روانشناسی و علوم تربیتی، شیروان.
10. بخشی، زینب و ناستی زایی، ناصر. (1399). ارزیابی عملکرد شغلی. سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی، مشاوره، تعلیم و تربیت، مشهد.
11. بریمانی، ابوالقاسم و رضایی پاجی، محمد. (1399). بررسی رابطه معنویت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با عملکرد سازمانی کارکنان. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 41.
12. بنابی قدیم، رحیم و حافظی، بابک. (1400). تاثیر معنویت در محیط کار بر رفتارهای ناکارآمد حسابرس. فصلنامه حسابداری و منافع اجتماعی، ۱۱(۲).
13. بیگ زاده، امیرحسین. (1395). معنویت‌گرایی و تأثیر آن بر عملکرد سازمانی. دومین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین و برنامه‌ریزی فرهنگی اجتماعی ایران، قم.
14. جعفرزاده کوچکی، علیرضا. (1400). شناسایی متغیرهای کلیدی مدیریت اسلامی و موانع آن. فصلنامه مدیریت سازمان های دولتی، ۹(۳۶).
15. جعفری، طیبه؛ شفیع آبادی، عبدالله؛ فرحبخش، کیومرث؛ عباسپور، عباس و یونسی، جلیل. (1399). طراحی شاخص های ارزیابی عملکرد مدیران سازمان بازرسی کل کشور با رویکرد مشاوره شغلی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، ۱۲(۴۳).
16. جمالی، علی. (1400). بررسی تاثیر تنوع نسلی بر کار احساسی با نقش میانجی معنویت در کار. چهارمین کنفرانس بین المللی سالانه تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران.
17. جودزاده، مهتا و نامور، افسانه و یعقوبی، نورمحمد. (1400). طراحی الگوی جامع برای تقویت فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش‌های اخلاقی اسلام. فصلنامه اخلاق، 17(41).
18. حسومی، ولی اله و خطیبی، فاطمه. (1398). مبانی و راهکارهای دستیابی و ارتقاء معنویت در زندگی. اولین کنفرانس بین المللی دین، معنویت و کیفیت زندگی، مشهد.
19. حق طلب، طاهره و آسوده، مریم. (1400). دینداری، معنویت و تاثیر آن بر سلامت روان. دومین همایش ملی مدرسه آینده، اردبیل.
20. حیدری آقا گلی، رضا. (1398). نقش ارزش‌های اسلامی در عدم پیشگیری و انجام جرم در راستای تقویت الگوهای رفتاری- اخلاقی. دومین کنفرانس بین المللی پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، کرج.
21. حیدری، مرضیه. (1399). رابطه اخلاق کار اسلامی با عملکرد انطباقی با نقش میانجی رفتار کار نوآورانه و نقش تعدیل گر رهبری اخلاقی. مجله توانمندسازی سرمایه انسانی، 3(4)، صص 298-283.
22. خاکی، ایمان و مجیبی، تورج. (1400). مطالعه مفاهیم و ابعاد اخلاق حرفه‌ای با تأکید بر ارزش‌های اسلامی (مورد مطالعه: کارکنان آموزش‌وپرورش خراسان جنوبی). فصلنامه مطالعات فرهنگی – اجتماعی خراسان، 15(4).
23. خضرتاج کانی کیس، جمال. (1399). بررسی رابطه معنویت در کار سازمانی با عملکرد (بهره‌وری) سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان آذربایجان غربی. سومین همایش ملی علوم ورزشی، تربیت‌بدنی و مدیریت راهبردی در ورزش، همدان.
24. خوراکیان، علیرضا؛ اسلامی، قاسم؛ رهی، سمیه و خوراکیان، محمد امین. (1400). معنویت اسلامی و اثر آن بر سطوح بخشش بین فردی، شادکامی و بروز رفتارهای کاری ناکارامد در کارکنان دانشگاه. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 11(1).
25. دهقانزاده، محبوبه و دهقان نیری، عباس. (1399). بررسی تاثیر ارتباط معنویت در محیط کار با رضایت شغلی و تعدیل استرس کارکنان حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی یزد. پنجمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین درحوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران، تهران.
26. دوستارگان، مرتضی. (1400). لزوم توجه به معنویت سازمانی در راستای رسیدن به اهداف و تعهد سازمانی. چهارمین همایش بین‌المللی دانش و فناوری هزاره سوم اقتصاد، مدیریت و حسابداری ایران، تهران.
27. دیدار، فرانک و دیدار، فروغ. (1399). نقش معنویت مدیران در پیشبرد اهداف سازمان. دومین کنفرانس ملی حقوق،علوم اجتماعی و انسانی،روانشناسی و مشاوره، شیروان.
28. رادمند، محمدمهدی. (1399). اسلام خرد و اسلام کلان. انتشارات رادرای.
29. رشیدی طغرالجردی، مصطفی و برومندی، علیرضا. (1400). نقد و بررسی مدل ویژگی های شغل هاکمن و الدهام در طراحی شغل. دومین همایش ملی تحقیقات میان رشته ای در علوم مهندسی و مدیریت، تهران.
30. رفیعی، مجتبی؛ غفاری، هادی و کریمی، حسین. (1399). بررسی نقش تقوا در بهبود عملکرد کارکنان. دوفصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی، 9(19)، صص 70-49.
31. رنجبری، محسن؛ بسطامی، مصطفی و بلوچ، محمود. (1399). مدیریت اسلامی بر مبنای ارزش‌های الهی اسلام. چهارمین کنفرانس علمی دستاوردهای نوین در مطالعات علوم مدیریت، حسابداری و اقتصاد ایران، ایلام.
32. زارع شلیمکی، علی و مخلصی، مجید. (1400). بررسی و رتبه بندی عوامل موثر بر عملکرد و کارایی کارکنان بانک سپه مطالعات موردی شعب بانک سپه استان مازندران. ششمین کنفرانس بین المللی تحقیقات بین رشته ای در مدیریت، حسابداری و اقتصاد در ایران، تهران.
33. زارع، طیبه. (1400). نقش معنویت در تربیت انسان. همایش علمی – پژوهشی فتح الفتوح (۱) با موضوع تعلیم وتربیت تمدنی، شیراز.
34. زحمتکش، زهرا. (1399). تبیین جایگاه معنویت در مدیریت و بهبود عملکرد سازمان. دومین کنفرانس بین المللی دین، معنویت و کیفیت زندگی.
35. زروندی، جواد. (1400). نگاهی تطبیقی به تعلیم و تربیت ارزش‌ها در دو دیدگاه اسلام و اگزیستانسیالیسم. فصلنامه تحقیقات کاربردی در حوزه قرآن و حدیث، ۱(۳).
36. سرفرازی، مهرزاد؛ عشایری نسب، محمد و فزونی، مریم. (1398). حرکت به سمت پارادایم معنویت در محیط کار ضرورتی اساسی در سازمان های قرن بیست و یکمی. کنفرانس بین المللی مطالعات بین رشته ای در مدیریت و مهندسی، تهران.
37. شفیع‌زاده، حمید و گیلا، مهدی. (1397). پیش‌بینی عملکرد کارکنان بر اساس معنویت در محیط کار و حمایت سازمانی. فصلنامه مدیریت بهره‌وری، 12(2).
38. صدیقی، مرضیه. (1399). معنویت در محیط کار. چهارمین کنفرانس بین المللی مطالعات نوین مدیریت و حسابداری در ایران، کرج.
39. صف شکن، فاطمه. (1400). نقش دین و معنویت در تربیت انسان تمدنی. همایش علمی – پژوهشی فتح الفتوح (۱) با موضوع تعلیم وتربیت تمدنی، شیراز.
40. صلواتی زاده، مهرداد و رحیمی، غلام‌رضا. (1396). تأثیر ارزش‌های فرهنگی بر سازگاری سازمانی و عملکرد سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه. اولین همایش حسابداری، مدیریت و اقتصاد با رویکرد پویایی اقتصاد ملی، ملایر.
41. صنم یار، راضیه. (1399). نقش معنویت در ارتقاء سلامت و بهداشت روان با نگرش به آیات قرآن. دومین کنفرانس بین المللی دین، معنویت و کیفیت زندگی.
42. طالعی فر، رضا؛ کمانی، فاطمه و زارعی، صدیقه. (1400). سرمایه معنوی و ارزش‌های اسلامی چطور در ارتباط با عملکرد کسب‌وکارهای کوچک قرار می‌گیرند؟ یک چارچوب مفهومی. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، علوم انسانی و رفتاری در ایران و جهان اسلام، تهران.
43. عبدی، عارف. (1400). بررسی تاثیر معنویت برعملکرد سازمانی در محیط کار با میانجی تعهد. فصلنامه علمی مطالعات مدیریتی دریامحور، ۲(۳).
44. قدیم خانی، ابراهیم؛ رحمانی اصل، فاطمه و کرم پور، حمید. (1399). بررسی تأثیر معنویت در محیط کار و تعهد سازمانی بر ارتقاء عملکرد کارکنان شعب پست بانک آذربایجان غربی. ششمین کنفرانس بین‌المللی علوم مدیریت و حسابداری، تهران.
45. قرائی پور، رضا؛ هیرمند، بی‌تا و جعفری، نیلا. (1393). معنویت در سازمان و رابطه‌ی آن با عملکرد سازمانی. اولین همایش ملی الکترونیکی دستاوردهای نوین در علوم مدیریت و حسابداری، تهران.
46. قلندری، مصطفی و دریوش، یونس. (1399). بررسی رابطه گرایش به معنویت با عملکرد شغلی و نقش تعدیل گری رفتار شهروندی سازمانی مورد مطالعه: معلمان شهرستان سیریک. کنفرانس بین‌المللی مدیریت، علوم انسانی و رفتاری در ایران و جهان اسلام، کرج.
47. قلندری، مصطفی و دریوش، یونس. (1399). بررسی معنویت‌گرایی سازمانی و رفتارهای فراسازمانی بر بهبود عملکرد شغلی در بین معلمان شهرستان سیریک. هفتمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی ایران، تهران.
48. قنبری، مهدی و سایبانی، حمید رضا. (1399). بررسی ارتباط بین فرهنگ سازمانی و عملکرد شغلی کارکنان با نقش میانجی رضایت شغلی اداره کل ورزش و جوانان استان فارس. ششمین همایش ملی علوم ورزشی و تربیت بدنی ایران، تهران.
49. کاظم پوریان، سعید؛ محمدی، فاطمه و توکلی، عبدالله. (1400). مفهوم معنویت سازمانی در مطالعات سازمان و مدیریت و دیدگاه های پیرامون آن. فصلنامه چشم انداز مدیریت دولتی، 13(2)، صص 162-148.
50. کاظمی، سعید؛ عطایی، محمد؛ مهدوی، عبدالمحمد و سایه میری، کوروش. (1398). مدل رفتار سازمانی مثبت ‌گرا در سازمان های دولتی و اولویت بندی آن ها با تاکید بر ارزش‌های اسلامی ایرانی. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ۲۸(۱).
51. کبیری طامه، هنگامه و کوهساری، امید. (1400). بررسی اثرات معنویت محیط کاری بر رفتارهای شهروندی سازمانی در سازمان. دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و توسعه.
52. کریمی، هاجر. (1398). بررسی تاثیر معنویت سازمانی بر تعلقخاطرکاری کارکنان همراه با نقش تعدیلگری فضیلت سازمانی مورد مطالعه دربانک صادرات. سومین کنفرانس علمی دستاوردهای نوین در مطالعات علوم مدیریت، حسابداری و اقتصاد ایران،ایلام.
53. مجیبی، تورج و شهبازی، امید. (1399). نقش آموزش ارزش‌های اجتماعی در ارتقا ارزش‌های سازمانی آینده نگر. همایش ملی بهبود و بازسازی سازمان و کسب و کار، تهران.
54. مقدم، علیرضا؛ همتی نوعدوست گیلانی، مهناز و علیداد ابهری، محمد. (1400). تحلیل نظام مند مقالات پژوهشی، پیرامون مطالعات معنویت در محیط کار. دوفصلنامه پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، ۱۱(۲۴).
55. مهدیه، امید. (1399). توجه به ارزش‌های اسلامی و اصول اخلاقی در تحقق الگوی پیشرفت. سیزدهمین کنگره ملی پیشگامان پیشرفت، تهران.
56. میرزایی، حوریه. (1399). نقش نعمت ها در تغییر بینش انسان از دیدگاه قرآن. دومین کنفرانس ملی علوم انسانی و توسعه، شیراز.
57. میرزایی، نصرت‌الله؛ حسینی پناه، علی؛ پیری، سیاوش و موسوی، سیدمهرداد. (1397). بررسی نظام تشویق و تنبیه بر عملکرد شغلی با نقش میانجی گر رضایت شغلی (موردمطالعه: ادارات دولتی شهر شباب). یازدهمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و هشتمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران.
58. میرشکاری، مریم؛ میرشکاری، سعیده؛ محمدزاده، سمانه و رازقی، بهنام. (1400). بررسی رابطه ی میان سرمایه ی معنوی و عملکرد شغلی با رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان. سومین کنفرانس بین المللی علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره، آموزش و پژوهش، تهران.
59. میقانی، رضا و حبیبی تبار، حسین. (1400). مدیریت اسلامی و مدیریت فساد اداری. چهارمین کنگره بین المللی تحقیقات بین رشته ای در علوم انسانی اسلامی، فقه، حقوق و روانشناسی، تهران.
60. نادریان، آرش؛ بذرافشان مقدم، الهام و فیض آبادی، مریم. (1400). بررسی تحقق ارزش‌های اسلامی در ظهور ابزارهای مالی در ایران. همایش ملی رویکردهای نوین در حسابداری و امور مالی، علی آباد.
61. ناصحی، وجیهه. (1400). مدرنیته و معنویت گرایی جدید: بررسی دیدگاه چارلز تیلور در باب دین و معنویت گرایی جدید. پنجمین کنفرانس بین المللی علوم اسلامی، پژوهش‌های دینی و حقوق،تهران.
62. نیکنام فدافن، فاطمه و ناصری، نازیا سادات. (1399). بررسی نقش مدیریت معنوی و معنویت در کار در آموزش و پرورش. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 42(3)، صص 15-1.
63. وثوقی اصل، اصغر؛ عشایری، طاها و نامیان، فاطمه. (1400). عوامل موثر بر عملکرد شغلی کارکنان نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، ۱۶(۳).
64. وصال، حسین؛ کیانی نژاد، اسداله و معتقدحقیقی، نصراله. (1398). تبیین ارزش‌ها و ویژگی های الگوی مدیریت اسلامی. دومین کنفرانس بین المللی مدیریت،حسابداری،بانکداری و اقتصاد در افق ایران 1404، مشهد.
65. دری، امیر حسین (1393) رابطه تسهیم دانش با عملکرد شغلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی#

متن کامل:



 

درآمدی برخط مشی های مبتنی بر ارزش های اسلامی در بهبود عملکرد شغلی کارکنان (مطالعه موردی: اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس)

 

                                                                                                                                                        

تاریخ دریافت:	02/03/1403
تاریخ  ویرایش:	03/04/1403
تاریخ پذیرش:	05/04/1403

        جواد مکاری        

دانشجوی دکتری، علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی،لامرد،ایران

[e-mail]

  ORCID: 0009-0009-9246-3670

علی محمد حقیقی 

استادیار ، گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی،لامرد،ایران

[e-mail]

چکیده 

امروزه جایگاه ارزش‌های اسلامی در مدیریت مبحثی بسیار محوری است که از سوی اندیشمندان و نظریه‌پردازان حوزه مدیریت مورد توجه قرار گرفته است. به دلیل افزایش اهمیت کاربردی ارزش‌های اسلامی و نقش آن‌ها در حوزه کسب‌وکار و بهره‌وری نیروی انسانی، بسیاری از مدیران موفق در عرصه جهانی، مبانی و ارزش‌های اخلاقی حرفه‌ای در حوزه مدیریت و رهبری را بسیار مورد توجه قرار داده‌اند. یکی از ویژگی‌های مهم سازمان‌های امروزی، رویارویی با یک محیط متغیر و پویا است. از آنجا که کارکنان و نیروی انسانی، سرمایه‌های اصلی در هر سازمانی از جمله آموزش‌وپرورش هستند، توجه به ویژگی‌های اخلاقی آن‌ها، نیازها و ضرورت‌های زندگی کاری و اجتماعی آن‌ها باید از دغدغه‌های اصلی مسئولان آموزش‌وپرورش باشد؛ زیرا با توجه به اهمیت نقش آن‌ها در پیشبرد اهداف و عملکردهای سازمان و تأثیری که عملکرد آنان بر عرضه خدمات و پاسخگویی به انتظارات می‌گذارد، چشم‌پوشی از این امر غیرقابل اجتناب و در واقع، نوعی سهل‌انگاری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ارزش‌های اسلامی بر بهبود عملکرد شغلی کارکنان با توجه به نقش میانجی معنویت سازمانی در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس انجام گرفته است. تحقیق حاضر از بعد هدف كاربردي و از نظر روش توصيفي- همبستگی می‌باشد. به منظور جمع‌آوری اطلاعات آميزه اي از روش‌های تحقيق كتابخانه اي و ميداني استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه کارکنان در سازمان آموزش‌وپرورش استان فارس می‌باشد که تعداد آن‌ها 46703 نفر و قلمرو زمانی این تحقیق از اسفند ماه 1400 الی اردیبهشت ماه سال 1401 بوده است. با توجه به فرمول کوکران، حجم نمونه 381 نفر به دست آمد که پرسشنامه به صورت خوشه‌ای بین کارکنان توزیع گردید. داده‌ها توسط معادلات ساختاری و به کمک نرم‌افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از این بود که بین ارزش‌های اسلامی با بهبود عملکرد شغلی کارکنان در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس با در نظر گرفتن نقش میانجی معنویت سازمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ و در این راستا نه فرضیه تحقیق مورد تأیید قرار گرفتند.

کلمات کلیدی: ارزش های اسلامی، معنویت سازمانی، عملکرد شغلی، کارکنان، آموزش و پرورش استان فارس

 

 

 

 

 

مقدمه :

امروزه یکی از شاخص‌های مهم میزان موفقیت سازمان‌ها افزون بر منابع مالی، وجود نیروی انسانی سالم، توانمند و متعهد است؛ بنابراین مدیران همواره باید به دنبال تمهیداتی باشند تا از طریق آن هم بر رفتار فردی و هم بر سازمان تأثیر مثبت گذاشته و از این طریق دستیابی به اهداف سازمان را برای خود و دیگران تسهیل کنند (Roszkowska و همکاران ، 2020). در شرایط محیط کاری تغییرات زیادی نسبت به دهه‌های قبل اتفاق افتاده است و ماهیت طبیعی کسب‌وکارها تغییرات زیادی پیدا کرده است. با توجه به این تغییرات، معنویت و ارزش‌های اسلامی اهمیت زیادی داشته و در پیش‌بینی بسیاری از متغیرهای سازمانی و رفتاری نقش مهمی ایفا کرده است؛ بنابراین از آنجا که هر سازمان جامعه‌ای منحصربه‌فرد است، لزوم رعایت و اشاعه معنویت و ارزش‌های اسلامی در کار و توجه به آن‌ها بیشتر احساس می‌شود (خاکی و مجیبی، 1400). یکی از ابعاد رفتار افراد در سازمان‌ها که هم جنبه فردی هم جنبه سازمانی دارد ارزش‌های اسلامی و معنویت سازمانی است. واژه ارزش‌های اسلامی و معنویت، زمانی در سازمان، واژه‌ای نامأنوس قلمداد می‌شدند، اما در دهه اخير آهسته‌آهسته در حال رخنه کردن در حوزه کسب‌وکار است. در مجموع، اهمیت و ضرورت ارزش‌های اسلامی و معنویت در محیط کار سازمانی آن چنان است که می‌تواند برای سازمان‌ها، انسانیت و برای اجتماع فعالیت و برای محیط مسئولیت را به ارمغان آورد، مهم‌ترین عامل بهره‌وری در سازمان‌ها و در نهایت کل جامعه منابع انسانی است. تردیدی نیست که شکوفایی هر جامعه‌ای در بهبود و پرورش منابع انسانی آن نهفته است (کاظم پوریان و همکاران، 1400).

برخی از پژوهشگران، پارادیم جدید پاسخگویی به چالش‌های آینده مدیریت را «معنویت و ارزش‌های اسلامی» می‌دانند. آنان بر این عقیده‌اند که ارضای نیازهای متعالی کارکنان را می‌توان در مدل مربوط به معنویت جستجو کرد (Hussain ، 2020). برای توجیه چرایی پژوهش در این زمینه، افزون بر تأكيداتی که صورت گرفت، می‌توان به برخی از موارد نیز اشاره داشت. معنویت و ارزش‌های اسلامی در سازمان قاعده‌ی نوپایی است که می‌تواند نیرویی قدرتمند و ژرف را برای زندگی افراد به ارمغان آورد. این نیروی قدرتمند زمانی حاصل خواهد شد که زندگی کاری با زندگی معنوی کارکنان پیوند بخورد. با چنین نیرویی کارکنان تقریباً با هزاران ساعت کاری می‌توانند کاری لذت‌بخش‌تر، متوازن‌تر و معنادارتر داشته باشند. يكپارچگی معنویت با زندگی کاری باعث می‌شود، افراد رضایت بیشتری از کارشان داشته باشند و وقتی از محیط کار خود فارغ و به خانواده می‌پیوندند، به جای گریز از یکدیگر به یاری هم بشتابند. به دلیل این يكپارچگی و تلفيق، سازمان‌ها با افرادی اخلاقی‌تر و مولدتر، ممكن است به سودآوری بیشتری دست یابند. افزون بر این، ارزش‌های اسلامی و معنویت در محیط کار می‌تواند برای سازمان‌ها و اجتماع، انسانیت؛ سخت‌کوشی و مسئولیت را به ارمغان آورد و این مهم‌ترین وظیفه‌ای است که جوامع کنونی در هزاره سوم با آن روبروست (امیری و همکاران، 1400). بر این اساس بهبود عملکرد شغلی با تلفيق دو مقوله ارزش‌های اسلامی و معنویت در سازمان‌ها میسر خواهد شد.

اهداف پژوهش

بررسی تأثیر ارزش‌های اسلامی بر بهبود عملکرد شغلی کارکنان با توجه به نقش میانجی معنویت سازمانی در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارسرت اهداف اصلی و بررسی تأثیر تقوا، سعه‌صدر، حسن خلق، تواضع، توکل، انتقادپذیری، قاطعیت، تشویق و تنبیه، معنویت بر بهبود عملکرد شغلی کارکنان در اداره کل آموزش ‌و پرورش استان فارس را اهداف فرعی نام برد و از جهت کاربردی هدف آن است تا با برجسته نمودن مزایای توجه به ارزش‌های اسلامی در افزایش عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجی معنویت سازمانی، توجه مراکز و مؤسسات آموزشی مانند اداره آموزش‌وپرورش را به تأثیر ارزش‌های اسلامی بر عملکرد آنان جلب نماید. به همین جهت این تحقیق می‌تواند برای مؤسسات آموزشی مانند اداره آموزش‌وپرورش، مؤسسات خدماتی، دانشگاه‌ها و جامعه علمی کشور کاربرد داشته باشد.

در این پژوهش ارزش‌های اسلامی و بهبود عملکرد شغلی کارکنان با توجه به نقش میانجی معنویت سازمانی را فرضیه اصلی و تقوا، سعه‌صدر، حسن خلق، تواضع، توکل، انتقادپذیری، قاطعیت، تشویق و تنبیه، معنویت بر بهبود عملکرد شغلی کارکنان در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس را فرضیه های فرعی مشخص گردیده که تأثیر معنی‌داری داشته اند.

ادبیات پژوهش

1-ارزش‌های اسلامی: ارزش‌های اسلامی به مواردی اطلاق می‌شود که تعالی جامعه انسانی را در برگرفته و همچنین از حیث تکنولوژی سیر رشد را تسریع بخشیده و در نهایت به کمال انسانی الهی، رهنمون شوند (زروندی، 1400).

2-عملکرد شغلی : عبارت است از به نتیجه رساندن وظایفی که از طرف سازمان بر عهده نیروی انسانی گذاشته شده و همین معیار اندازه گیری و یا ارزش گذاری می باشد. ( دری، 1393 )

3-معنویت سازمانی : معنويت سازماني عبارت است از تسهيلات سازماني كه در جهت تجربه معنويت كاركنان از كار خودشان صورت ميگيرد. يا معنويت به عنوان مجموعهاي از ارزشها كه در فرهنگ آن سازمان مشهود است و ميتواند موجب رشد و تعالي كاركنان از طريق فرايند كاري و ايجاد حس تعلق به ديگران شود، البته به گونهاي كه آنها احساس كمال و شادابي كنند.(یعقوبی و همکاران،1393)

1.ارزش‌های اسلامی

1-1 . تعریف و مفهوم ارزش

ارزش‌ها شامل دیدگاه‌ها، اهداف آینده، آداب‌ورسوم و سایر موارد هستند. ارزش در چیزی است که برای انسان واقعی، مفید و معیار چیزی باشد. مقدار مقیاسی که معنا یا اولویت قیمت یا اعتبار چیزی را تعیین می‌کند که می‌تواند یک ایده یا عمل باشد، به آن ارزش اطلاق می‌شود. از نظر محققان یکی از ارزش‌های زیربنایی ارزش‌های اسلام، به معنای واقعی کلمه «وارا» است که به معنای خویشتن‌داری، محافظت یا مراقبت از خود است تا دچار حادثه نشوید. به‌طور خلاصه وارا می‌تواند به‌عنوان خلوص نفس تعبیر شود. ارزش مفهومی انتزاعی در بشر و جامعه در مورد حقوقی است که خوب یا بد در نظر گرفته می‌شوند. می‌توان نتیجه گرفت که ارزش دارای معنا و عملکرد متفاوتی است. ارزش می‌تواند چیزی قابل شمارش مانند عدد یا چیزی انتزاعی مانند احساس انسانیت باشد (Habibi, N.H. & Santoso ، 2019).

1-2. ارزش‌های اسلامی

دین اسلام با تعالیم توسعه یافته علوم اسلامی ارتباط نزدیک دارد. منابع دینی یا آموزه‌های اسلام، قرآن و حدیث است. با استفاده از عقل به‌عنوان سومین منبع تعالیم اسلامی، انسان‌هایی که شرایط مذکور را دارند، یک جز از آیین اسلامی را تشکیل می‌دهند که شامل عقاید، شرع و اخلاق است.ارزش‌های اسلامی در مدیریت، به مواردی اطلاق می‌شود که تعالی جامعه انسانی را در برگرفته و همچنین از حیث تکنولوژی سیر رشد را تسریع بخشیده و در نهایت به کمال انسانی الهی، رهنمون شوند. به عبارت ديگر ارزش‌های اسلامی، به آن ارزش‌هایی گفته می‌شود كه معنويت را از طریق دین مبین اسلام وارد حيات بشر می‌سازند و داراي تقدّس‌اند. ارزش‌های اسلامی در زندگی بشر بسیار متنوع و اکثریت قوانین یک زندگی تضمین‌کننده سعادت بشری را در بر می گیر و در زمینه مدیریت اسلامی ارزش‌های فردی عبارتند از (نادریان و همکاران، 1400):

1- با تقوا بودن: فرد با تقوا به فردی گفته می‌شود که طرفدار حق و حقیقت باشد، نسبت به انجام درست امور خلوص نیت داشته باشد، از کارها و کسب درآمد حرام دوری بکند، در شرایط تخلف بتواند بر خود مسلط باشد و کار خلاف شرع و حرام انجام ندهد و از خدای خود ترس داشته باشد و از دروغ‌گویی بپرهیزد.

2- سعه‌صدر داشتن: فردی دارای سعه‌صدر است که اندیشه‌های بشردوستانه و در مسیر کمال انسان داشته باشد و دارای روحیه‌ای گشاده و صبور باشد و فردی و واقع‌نگر و به دور از قضاوت‌های عجولانه باشد.

3- حسن خلق داشتن: حسن خلق داشتن یعنی عصبانیت و خشم خود را در امور مختلف کنترل کردن و فردی خوش‌اخلاق و خوش‌برخورد بودن.

4- توکل داشتن: یعنی همراه با تلاش و کوشش به موفقیت خود بر اساس اراده‌ی الهی ایمان داشته باشد و خداوند را وکیل کار و رفتار خود قرار دهد.

5- متواضع بودن: افراد متواضع به کسانی گفته می‌شود که با زیردستان خود فروتن و صمیمی باشند و به نظرات دیگران احترام قائل شوند و در مواقع لزوم با آن‌ها درد دل بکنند و از تکبر دوری کنند.

6- انتقادپذیر بودن: فرد انتقادپذیر به کسی گفته می‌شود که به نظرات دیگران توجه کند، از پیشنهادات دیگران استقبال و به انتقادات توجه بکند و دیگران را به انتقادپذیری و انتقاد گری و فریضه به امربه‌معروف و نهی از منکر، تشویق و به حریم خصوصی دیگران در زمان نقد توجه بکند.

7- قاطعیت داشتن: قاطعیت داشتن در امور سازمانی یعنی فرد در برابر تصمیمات گرفته شده، پیگیری امور سازمانی، اصلاح الگوی مصرف در سازمان و جلب رضایت ارباب‌رجوع قاطع باشد و تقاضاهای غیرمنطقی دیگران را به‌طور جدی رد کند، از حق خود در برابر زیاده‌خواهی دیگران بایستد و با مخالفت‌های نا معقول دیگران درست و منطقی برخورد کند.

8- توجه مدیران به تشویق و تنبیه: یعنی اینکه مدیر میزان توبیخ کارکنان کار شکن را متناسب در نظر بگیرد، به کارکنان موفق توجه ویژه شود و مورد تشویق قرار بگیرند، بین کارکنان تلاش‌گر و غیر تلاشگر تمایز قائل شود.

2. عملکرد شغلی 

عملکرد شغلی مجموعه ارزش‌های مورد انتظار سازمان از رویدادهای رفتاری است که یک فرد در طول یک دوره زمانی استاندارد انجام می‌دهد. همچنین عملکرد یک ویژگی رفتاری بوده رفتاری یکپارچه شده از رفتارهای چندگانه و مجزایی است که در طول مدت یک دوره زمانی اتفاق می‌افتد (میرشکاری و همکاران، 1400).

تعاریف مختلفی در متون راجع به عملکرد صورت گرفته است که در اینجا به بعضی از آن‌ها پرداخته می‌شود (bashir و همکاران، 2020):

ü       رفتاری که در جهت رسیدن به اهداف سازمانی اندازه‌گیری شده یا ارزش‌گذاری شده است.

ü       آنچه را که افراد در یک سازمان انجام می‌دهند و شیوه‌ای که آن افراد بر عملکرد سازمان اثر می‌گذارند.

ü       فراتر رفتن یا دستیابی به اهداف سازمانی و اجتماعی و انجام مسئولیت‌های که بر عهده فرد می‌باشد.

2-1- عوامل مؤثر بر عملکرد شغلی

عملکرد هر فرد ناشی از دو پدیده است:

1-        ویژگی‌های فردی 2-        ویژگی‌های محیطی

از منظری دیگر عملکرد فرد تابعی از حاصلضرب سه عامل است: توانایی و مهارت × تلاش و کوشش فرد × پشتیبانی‌های محیطی (زارع شلیمکی و مخلصی، 1400).

رابینز  عوامل مؤثر بر عملکرد را در ۵ طبقه قرار داده است (وثوقی اصل و همکاران، 1400):

1.معیارها و مبنایی که مدیر برای انجام ارزیابی عملکرد کارکنان انتخاب می‌کند. 2.بازخورد مداوم: کارکنان دوست دارند که بدانند چگونه کار می‌کنند. 3.هرچه قدر تعداد ارزیابان افزایش یابند احتمال دستیابی به اطلاعات دقیق بیشتر است4. اگر ارزیابان با تجربه باشند احتمال خطای ارزشیابی کمتر است. 5.عدم ابهام در زمینه هدف‌ها و انتظارات از شغل

1.       در پژوهشی دیگر عوامل مؤثر بر عملکرد شغلی عبارتند از (Tunioو همکاران، 2021): تأکید بر مأموریت و ارزش‌های سازمان- تأکید بر استمرار و بهبود کیفیت محصول- درگیر کردن و دخالت کردن کارمندان

حذف موانع کار- ارزشیابی کار و اعلام نتایج- تقدیر از موفقیت کارمندان

2-2- ابعاد عملکرد شغلی

1.       بیشتر محققان بر این اعتقادند که عملکرد شغلی یک سازه چند بعدی است و دو مورد مهم از این ابعاد عبارتند از (Aldoghan و همکاران، 2021):

1- عملکرد زمینه‌ای  2- عملکرد وظیفه‌ای

منظور از عملکرد زمینه ای یعنی کار به‌صورت تعاونی با دیگران، پشتکار برای رسیدن به اهداف مشکل، پیروی از قوانین سازمان و... عملکرد زمینه‌ای محسوب می شود.

 منظور از عملکرد وظیفه‌ای، رفتارهایی است که در فعالیت‌های مربوط به نگهداری در سازمان مانند تولید محصول، مدیریت زیردستان، ارائه خدمات و فروش کالا دخالت دارند.

 

شکل 2-1- ابعاد عملکرد شغلی

(Aldoghan و همکاران، 2021)

2-3- ویژگی‌های شغل و عملکرد

یکی از نظریه‌های بسیار تأثیرگذاری که به ماهیت عملکرد مشاغل مربوط می‌شود، نظریه ویژگی‌های شغلی هاکمن و اولدهام  (۱۹۸۰، ۱۹۷۶) است. فرضیه زیربنایی نظریه مزبور این است که ماهیت درونی وظایف شغلی می‌تواند در افراد انگیزه ایجاد کند (رشیدی طغرالجردی و برومندی، 1400).

بر اساس نظریه ویژگی‌های شغل، مشخصه‌های شغل القا کنندۀ برخی از حالت‌های روانی است که به خشنودی، انگیزش و عملکرد سازمانی منتهی می‌شود. مشخصه‌ها یا ویژگی‌های اصلی به سه حالت روانی منجر می‌شود (قنبری و سایبانی، 1399):

ü       تنوع مهارت، هویت وظیفه و اهمیت وظیفه باعث احساس ارزشمند بودن کار می‌شوند.

ü       اختیار به احساس مسئولیت منجر می‌شود.

ü       بازخورد باعث آگاه شدن از نتایج کار خواهد شد.

این سه حالت برای ایجاد خشنودی و انگیزش در کارکنان، جنبه حیاتی دارند. در صورتی که شغل این سه حالت را القا کند، افراد دارای انگیزش خواهند بود، احساس خشنودی خواهند کرد و عملکرد بهتری خواهند داشت.

از دیدگاه‌ هاکمن و اولدهام (۱۹۷۶)، رابطۀ ویژگی‌های شغل با حالت‌های روانی و با پیامدها عمدتاً در افرادی که نیروی نیاز به رشد بالا دارند، بیشتر است (رشیدی طغرالجردی و برومندی، 1400).

3.  معنویت سازمانی

3-1- مفهوم و تعریف معنویت

    از آن­جایی که واژه­ی معنویت در زمینه‏های گوناگونی به کار می‏رود، تعریف آن مشکل است. اکنون معنویت یک ‏کلیدواژه­ی جهان‏شمولی است که نشان­گر جست‏وجوی جهت و معنا است (Bożek و همکاران، 2020). مفهوم معنویت، یکی از مفاهیمی که در جهت بالندگی منابع انسانی مطرح شده است، برای درك تغییر و تحول سازمانی و به علاوه تشریح نظامهای ارزشی سازمانی به کار برده می شود. (Rocha & Pinheiro ، 2020 ). معنویت سازمانی درك و شناسایی بُعد زندگی درونی و باطنی کارکنان است که به واسطة انجام کارهای بامعنا در زندگی اجتماعی پرورش مییابد و درواقع بیانگر جوی است که معنای کار را برای کارکنان متجلی و از آنان حمایت و قدردانی میکند. (کاظمیان و همکاران، 2020).

برخی از نویسندگان کوشیده­اند برای معنویت تعاریفی ارائه دهند که در زیر به برخی از آن­ها اشاره می‌شود (زارع، 1400):

1. میتروف، پروفسور مدیریت، معنویت را تمایل به جست¬وجوی هدف نهایی در زندگی و زیستن بر اساس این هدف تعریف می کند.

2. در تعریفی از مک نایت و کاوانا¹ آمده است معنویت، نیرویی روح­بخش و انگیزاننده­ی زندگی است، انرژی­ای که الهام­بخش فرد به سمت و سوی فرجامی معین یا هدفی به سوی ورای فردیت می­باشد.

برخی از تعاریف معنویت شامل موارد ذیل است (کبیری طامه و کوهساری، 1400):

1. یک جنبة متعالی در درون تجربه انسانی. 2. جاذبه و حرکت انسان به سمت الهیات

وگان² بعضی از خصوصیات معنویت را چنین عنوان کرده است:

الف- یکی از حوزه­های رشدی مجزا می­باشد؛ ب- بیشتر به­عنوان نگرش مطرح است؛ ج- شامل تجربه­های اوج می­شود.

افراد بدون آن­که مزاحمتی برای همکارانشان فراهم آورند و موجب عصبانیت آنان شوند، همواره به دنبال راه‏هایی برای اظهار معنویت خویش در محیط کار هستند، آنان به شدت بر این باورند که مادامی که سازمان‏ها نیاموزند چگونه «انسان کامل»، یعنی نیروی معنوی سرشاری را که در جوهره­ی هر فردی وجود دارد، اداره و مهار کنند، قادر به تولید خدمات و محصولات در سطح جهانی نخواهند بود (Villani  و همکاران، 2019).  

3-2- مفهوم معنویت سازمانی

معنویت در کار، یک تجربه از ارتباط و اعتماد متقابل در میان افرادی است که دریک فرایند کاری مشارکت می‌کنند که به وسیله خوش‌بینی و حسن نیت فردی ایجاد می‌شود و منجر به ایجاد یک فرهنگ سازمانی انگیزشی و افزایش عملکرد کلی می‌شود که در نهایت تعالی سازمانی پایدار را به همراه دارد (Rocha & Pinheiro ، 2021).

مفاهیم زیر از معنویت در کار، برداشت می‌شود (جمالی، 1400):

الف‌) معنویت در محل کار از سوی رهبران سازمان، فرهنگ سازمانی، خط‌مشی‌ها و طرح کار ایجاد و تقویت می‌شود.

ب‌) علاقه رو به رشد و دوام و ماندگاری معنویت در محیط کار، ناشی از دو جریان توسعه تجاری است.

اصطلاحاتی، مانند رهبری معنوی، رهبری اخلاقی، رهبری قابل اعتماد، همگی نشانگر روش‌هایی هستند که برای ایجاد یک فضای فکری و معنوی در محیط کار، به‌عنوان مسئولیت رهبر، نشان داده می‌شوند (Foster & Foster ، 2019).

معنویت در کار برحسب ویژگی‌ها٬ انواع و محتوای معینی به شرح ذیل تعریف می‌شود: «معنویت در مدیریت و سازمان؛ تلاش در جهت پرورش حساسیت نسبت به ارتباط فرافردی ، ارتباط درون فردی ، ارتباط میان فردی  و ارتباط برون فردی در زندگی کاری به‌منظور بالندگی شعفی در رسیدن به تعالی انسانی می‌باشد» تعریف فوق دربرگیرنده همه ابعاد وجودی انسان است که اخیراً سازمان بهداشت جهانی برای سلامت روانی- فیزیولوژیکی انسان است؛ یعنی ابعاد زیستی «اجتماعی» روانی و معنوی؛ بنابراین معنویت دارای بعد درونی (معنوی  و روانی) و بعد بیرونی (زیستی و اجتماعی) است. بعد زیستی با پرورش حساسیت نسبت به ارتباط برون فردی «بعد اجتماعی با پرورش حساسیت نسبت به ارتباط میان فردی» بعد روانی با پرورش حساسیت نسبت به ارتباط درون فردی و بعد معنوی با پرورش حساسیت نسبت به ارتباط فرافردی پیوند می‌خورد (دهقان‌زاده و دهقان نیری، 1399).

 

3-3- تاثیر معنویت در کار با رویکرد اسلامی

روح کار وابستگی کامل به فرد دارد به‌طوری که او انگیزه را برای انجام کار برانگیخته و به بهره که از کار عملا عاید او می‌شود و اینکه کار تا چه حد سلوک الی الله و گام برداشتن در بساط قرب باشد (عبدی، 1400).

معنویت در کار نیز در دو بعد تاثیر گذار است (Bhati & Vashistha ، 2019):

1- بعد درونی: که همان هوشیاری از وجود خود به‌عنوان موجودی والاتر از جهان مادی.

2- بعد بیرونی: که قابلیت تاثیر بر رفتار، احساسات، تفکر، عقل و هوش و فهم و حیات انسان می باشد.

جدول 2-3- روش های تحقق معنویت در سازمان

(Garg ، 2017)

روش‌های تحقق معنویت ابعاد کار معنوی	ذهنی	عملی
درونی	تجربه مستقیم و شخصی از آگاهی درونی	تطابق های فیزیولوژیک تجربیات شخصی و حقایق ماوراء مادی، تجزیه و تحلیل پدیده ها
بیرونی	بازتاب شخصی درباره عواقب، تجربه درجات بالای هوشیاری در محیط خارجی	تحقیق کمی و کیفی فیزیولوژیکی، روان شناختی سازمان، اجتماعی، متغیرهای قبل و بعد از تجربه حقایق ماوراء مادی

3-4- امور ارتقا دهنده ی معنویت در سازمان

به نظر می آید نیاز است با تعمق در تعالیم دینی و دریافت حقیقت جهان بینی و ایدئولوژی اسلامی، در جهت معنوی تر کردن خود و جامعه اسلامی و سازمان گام های جدی برداریم (حسومی و خطیبی، 1398).

   برخی از مسائلی که در ارتقای معنویت در سازمان بسیار مؤثر است و نیاز است دست اندرکاران به آن توجع ویژه داشته باشند، از این قرار است (صنم یار، 1399):

1. استفاده از انگیزاننده مناسب مادی و معنوی در راستای ارتقای معنویت در افراد سازمان، که کم ترین این انگیزاننده ها، تلاش جهت تأمین حداقل نیازهای مادی کارکنان است.

2. احیای نمودهای مذهبی مانند اعیاد و شهادت ها و استفاده بهینه از آنها در معرفی شخصیت پیشوایان دینی و تعالیم والای آنان.

3. حل آسیب های متداول در سازمان‌ها مانند اختلافات درون سازمانی، تضییع حقوق افراد، آزار و اذیت ارباب رجوع و غیره در جهت ایجاد امنیت و آرامش شغلی در کارکنان و رضایت مردم از سازمان.

4. فعال سازی نیروهای توانمند مستعد و با ایمان در جهت نشر معارف و حفظ ارزش‌های دینی.

5. تشکیل گروه های حمایت گر معنوی «مددکاران مذهبی» در بین کارکنان، جهت مشاوره در هنگام وقوع مشکل برای هر یک از کارکنان و یا در راستای ارتقای معنویت فردی.

6. برگزاری کلاس های آموزشی جهت بالابردن میزان تحمل نسبت به فشارهای زندگی و شغلی.

پیشینه تحقیق

امیری و همکاران (1400) در مقاله ای تحت عنوان «ارائه الگوی تعالی معنویت سازمانی با تأکید بر آموزه‌های اسلامی در سازمان بیمه سلامت ایران». جمالی(1400) در مقاله ای تحت عنوان «بررسی تاثیر تنوع نسلی بر کار احساسی با نقش میانجی معنویت در کار». خاکی و مجیبی (1400) در مقاله‌ای تحت عنوان «مطالعه مفاهیم و ابعاد اخلاق حرفه‌ای با تأکید بر ارزش‌های اسلامی (موردمطالعه: کارکنان آموزش‌وپرورش خراسان جنوبی). قنبری و همکاران(1399). در مقاله ای تحت عنوان «بررسی ارتباط بین فرهنگ سازمانی و عملکرد شغلی کارکنان با نقش میانجی رضایت شغلی اداره کل ورزش و جوانان استان فارس». کاظم پوریان و همکاران(1400) در مقاله ای تحت عنوان «مفهوم معنویت سازمانی در مطالعات سازمان و مدیریت و دیدگاه های پیرامون آن». حسومی، ولی اله و خطیبی، فاطمه. (1398). در مقاله ای با عنوان« مبانی و راهکارهای دستیابی و ارتقاء معنویت در زندگی». صنم یار، راضیه. (1399). مقاله ای با عنوان «نقش معنویت در ارتقاء سلامت و بهداشت روان با نگرش به آیات قرآن». کبیری و همکاران(1400) د رمقاله ای تحت عنوان «بررسی اثرات معنویت محیط کاری بر رفتارهای شهروندی سازمانی در سازمان». حسین، ک. (2020). در مقاله ای با عنوان« معنویت در اسلام ضروریات معارف اسلامی». روشا، ر.جی. (2021) مقاله را تحت عنوان «معنویت سازمانی: مفهوم و دیدگاه ها». بشیر، ا و همکاران (2020) مقاله ای با عنوان « شرایط کار و عملکرد شغلی: اثر مشروط غیرمستقیم انگیزه» را انجام داده اند.

روش پژوهش

پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع توصیفی- همبستگی می‌باشد. بر این اساس جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان ادارات کل آموزش‌وپرورش استان فارس در سال 1401 است که تعداد آن‌ها حدود 46703 نفر برآورد گردید. در پژوهش حاضر با توجه به ویژگی‌های جامعه‌ی آماری و به دلیل مشخص بودن چارچوب نمونه‌گیری و عمومیت درگیر بودن متغیرهای رفتاری برای همه‌ی اعضای جامعه، از شیوه‌ی نمونه‌گیری طبقه بندی شده استفاده شده است؛ و حجم نمونه به‌وسیله فرمول کوکران به تعداد 381 نفر انتخاب گردید.

یافته های پژوهش:

در ادامه نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری از طریق نرم‌افزار لیزرل در جهت پاسخگویی به فرضیات پژوهش پرداخته شده است. بنابراین از آنجا که «ابعاد ارزش‌های اسلامی (بعد تقوا، بعد سعه‌صدر، بعد حسن خلق، بعد تواضع، بعد توکل، بعد انتقادپذیری، بعد قاطعیت و بعد تشویق و تنبیه)» بر «معنویت سازمانی» تأثیر دارند و از سوی دیگر «معنویت سازمانی» نیز بر «بهبود عملکرد شغلی» تأثیر دارد بنابراین «معنویت سازمانی» در این رابطه نقش میانجی خواهد داشت.

بر اساس محاسبات فوق مشخص می‌شود که می توان ادعا کرد ارزش‌های اسلامی با نقش میانجی معنویت سازمانی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر بهبود عملکرد شغلی کارکنان در اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس دارد.

جدول خلاصه نتایج نقش میانجی معنویت سازمانی بر بهبود عملکرد شغلی

متغیر مستقل	متغیر میانجی	متغیر وابسته	اثر میانجی	اثر مستقیم	اثر کل
بعد تقوا	معنویت سازمانی	عملکرد شغلی	16/0=47/0×35/0	41/0	57/0
بعد سعه‌صدر			19/0=47/0×40/0	58/0	77/0
بعد حسن خلق			25/0=47/0×53/0	39/0	64/0
بعد تواضع			18/0=47/0×38/0	33/0	51/0
بعد توکل			19/0=47/0×41/0	48/0	67/0
بعد انتقادپذیری			25/0=47/0×54/0	53/0	78/0
بعد قاطعیت			29/0=47/0×61/0	48/0	77/0
بعد تشویق و تنبیه			28/0=47/0×59/0	54/0	82/0

در تبیین این یافته می‌توان گفت که زمانی که فرد، کار خود را بامعنا و با مفهوم احساس می‌کند، بیشتر متعهد شده و با انرژی زیادی به آن تمرکز کرده و در پیگیری اهداف پشتکاری بیشتری از خود نشان می‌دهد. کارکنانی که در کارشان احساس معنا و مفهوم عمیقی دارند نسبت به درست انجام شدن کارشان اهمیت زیادی قائل هستند و احتمالاً چنین کارکنانی دارای وجدان کاری بالا بوده و به‌صورت خودجوش و خودکنترل عمل می‌کنند. کارکنانی که مدیران و زیردستان را در پیوند با خود می‌دانند، به جای تمرکز بر اشتباهات سازمان و دیگران، به نکات مثبت کار توجه می‌کنند تا هم فضای سازمان را دوستانه‌تر نمایند و هم عملکرد را بهبود بخشند. همچنین با فراهم شدن جو صمیمی و دوستانه، صداقت و اعتماد در بین همکاران افزایش یافته و تسهیم اطلاعات و دانش مربوط به انجام بهتر امور را تسهیل می‌کند که این امر منجر به بهبود مهارت‌ها و توانایی‌های افراد و در نهایت بهبود عملکرد افراد می‌شود. احساس همسویی در ارزش‌ها باعث می‌شود کارکنان سازمان و ارزش‌های آن را متعلق به خود بدانند و برای انجام بهتر امور تلاش بیشتری کنند و مهارت‌ها و توانایی‌های خود را به‌منظور بهبود عملکرد افزایش دهند. کارکنانی که ارزش‌ها و اهداف خود را با ارزش‌ها و مأموریت سازمان همسو می‌بینند، محیط و جو سازمان را مثبت درک می‌کنند و نسبت به بهتر انجام شدن کارها و بهبود تصویر سازمان حساس هستند. می‌توان ادعا کرد با بهبود میزان معنویت محیط کاری، صداقت، اعتماد، تعهد در کار، رضایت شغلی، خلاقیت و انگیزش کارکنان بهبودیافته و نتیجه همه این‌ها بهبود عملکرد کارکنان خواهد بود.

نتیجه‌گیری:

در دنیای امروز، سازمان‌ها به دنبال راه‌هایی برای افزایش کارایی و تعهد کارکنان خود هستند. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که ارزش‌ها و اعتقادات صحیح اسلامی نقشی اساسی در جهت‌دهی به زندگی، فعالیت‌ها و عملکرد انسانی دارند و می‌توانند به طور قابل توجهی بر موفقیت کارکنان در سازمان‌ها تأثیر بگذارند. همانطور که در پژوهش مذکور اشاره شده، باورها و اعتقادات صحیح اسلامی نقشی بنیادی در جهت‌دهی به ابعاد مختلف زندگی انسان ایفا می‌کنند و این امر به‌طور مستقیم بر فعالیت‌ها و عملکرد او در محیط کار نیز اثرگذار خواهد بود. کارکنانی که در پرتو ارزش‌های اسلامی عمل می‌کنند، تعهد و وجدان کاری بالاتری دارند، از نظم و انضباط بیشتری برخوردارند و در مواجهه با چالش‌ها صبر و استقامت بیشتری از خود نشان می‌دهند.

پژوهش حاضر به‌درستی بر ضرورت توجه به سطوح مختلف فردی، گروهی و سازمانی در راستای ارتقای ارزش‌های اسلامی و معنویت سازمانی تأکید می‌کند. ایجاد فرصت‌های مناسب برای رشد و ارتقای کارکنان، انگیزه و تعهد آنان را افزایش می‌دهد و به معنای مهم تر شدن کار برایشان کمک می‌کند. طراحی شغل‌ها به‌گونه‌ای که برای کارکنان جذاب و بامعنا باشد، نقش موثری در افزایش رضایت شغلی و ارتقای عملکرد آنان ایفا می‌کند.تقویت حس همبستگی و ایجاد فضایی صمیمی و دوستانه در بین کارکنان، روحیه همکاری و تعاون را افزایش می‌دهد و به نفع سازمان خواهد بود. جذب افراد با ارزش‌های همسو با سازمان و جامعه‌پذیری آنان در جهت تقویت این ارزش‌ها، از جمله اقدامات مهم در راستای ارتقای معنویت سازمانی است.

مدیریت معنوی رویکردی نوین در مدیریت منابع انسانی است که بر پرورش ارزش‌ها، اخلاق و معنویت در محیط کار تأکید می‌کند. این رویکرد می‌تواند به ارتقای تعهد، انگیزه و عملکرد کارکنان و همچنین بهبود فضای سازمانی منجر شود. توجه به مسئولیت‌های اجتماعی سازمان و مشارکت در فعالیت‌های خیرخواهانه، می‌تواند به تقویت حس معنویت و تعهد کارکنان کمک کند. توجه به سلامت روان و رفاه کارکنان و ایجاد تعادل بین کار و زندگی، از جمله عوامل مهم در ارتقای معنویت سازمانی است. برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه ارزش‌های اسلامی، اخلاق حرفه‌ای و هوش معنوی برای کارکنان می‌تواند به ارتقای سطح دانش و آگاهی آنان در این زمینه‌ها کمک کند. مدیران و رهبران سازمان باید با رفتار و عملکرد خود، الگوی مناسبی برای کارکنان در زمینه ارزش‌های اسلامی و معنویت باشند. ایجاد فضایی حمایتی در سازمان که در آن کارکنان احساس احترام، امنیت و قدردانی کنند، به تقویت معنویت سازمانی کمک می‌کند.

احترام به تنوع فرهنگی، مذهبی و قومی کارکنان و ایجاد فضایی فراگیر، از جمله عوامل مهم در ارتقای معنویت سازمانی است.

با توجه به موارد فوق، می‌توان نتیجه گرفت که توجه به ارزش‌های اسلامی و معنویت سازمانی، نقشی کلیدی در ارتقای عملکرد و تعالی سازمان ایفا می‌کند. با به‌کارگیری راهکارهای مناسب در سطوح مختلف فردی، گروهی و سازمانی، می‌توان این معنویت را در فرهنگ سازمانی درونی کرد و از مزایای بسیاری که ارائه می دهد بهره برد.

پیشنهادات:

ü       پیشنهاد می‌شود پژوهش حاضر در سازمان دیگر و در بازه زمانی دیگر انجام گیرد.

ü       پیشنهاد می‌شود پژوهشی با عنوان بررسی تأثیر رهبری معنوی بر عملکرد شغلی کارکنان انجام گیرد.

ü       پیشنهاد می‌شود پژوهشی با عنوان تأثیر اخلاق کاری بر عملکرد شغلی کارکنان انجام گیرد.

 محدودیت‌های پژوهش:

ü       کمبود وقت و عدم همکاری برخی از واحدها در تخصیص بخشی از اوقات کاری خود به‌منظور تکمیل پرسشنامه و در خصوص موضوع، تحقیق را با مشکل مواجه می‌سازد بنابراین وقت زیادی صرف توجیه همکاران جهت پر کردن پرسشنامه و توضیح پرسشنامه صرف گردید.

ü       بازه زمانی محدود 

ü       کمبود نمونه‌های مورد نیاز برای تحقیقی جامع‌تر

ü       با توجه به محدود بودن جامعه آماری و استفاده از پرسشنامه، ممکن است نتایج این تحقیق با نتایج حاصل از جوامع دیگر همخوانی نداشته باشد و لازم است تحقیق مشابه در جوامع دیگر انجام گیرد.

منابع و مآخذ

الف- فهرست منابع فارسی:

1.       امیری، یوسف؛ لطیفی، میثم؛ اسلامبولچی، علیرضا و اصغری صارم، علی. (1400). ارائه الگوی تعالی معنویت سازمانی با تأکید بر آموزه‌های اسلامی در سازمان بیمه سلامت ایران. فصلنامه مدیریت اسلامی، 29(2). https://ensani.ir/fa/article/473399

2.       جمالی، علی. (1400). بررسی تاثیر تنوع نسلی بر کار احساسی با نقش میانجی معنویت در کار. چهارمین کنفرانس بین المللی سالانه تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران.1268330https://civilica.com/doc/

3.       حسومی، ولی اله و خطیبی، فاطمه. (1398). مبانی و راهکارهای دستیابی و ارتقاء معنویت در زندگی. اولین کنفرانس بین المللی دین، معنویت و کیفیت زندگی، مشهد. https:/civilica.com/doc/1131401  

4.       خاکی، ایمان و مجیبی، تورج. (1400). مطالعه مفاهیم و ابعاد اخلاق حرفه‌ای با تأکید بر ارزش‌های اسلامی (مورد مطالعه: کارکنان آموزش‌وپرورش خراسان جنوبی). فصلنامه مطالعات فرهنگی – اجتماعی خراسان، 15(4). https://doi.org/10.22034/fakh.2021.260298.1444

5.       دهقانزاده، محبوبه و دهقان نیری، عباس. (1399). بررسی تاثیر ارتباط معنویت در محیط کار با رضایت شغلی و تعدیل استرس کارکنان حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی یزد. پنجمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین درحوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران، تهران.1038804https:/civilica.com/doc/

6.       رشیدی طغرالجردی، مصطفی و برومندی، علیرضا. (1400). نقد و بررسی مدل ویژگی های شغل هاکمن و الدهام در طراحی شغل. دومین همایش ملی تحقیقات میان رشته ای در علوم مهندسی و مدیریت، تهران.   https://civilica.com/doc/1289824/ 

7.       زارع شلیمکی، علی و مخلصی، مجید. (1400). بررسی و رتبه بندی عوامل موثر بر عملکرد و کارایی کارکنان بانک سپه مطالعات موردی شعب بانک سپه استان مازندران. ششمین کنفرانس بین المللی تحقیقات بین رشته ای در مدیریت، حسابداری و اقتصاد در ایران، تهران. https://civilica.com/doc/1275586

8.       زارع، طیبه. (1400). نقش معنویت در تربیت انسان. همایش علمی – پژوهشی فتح الفتوح (۱) با موضوع تعلیم وتربیت تمدنی، شیراز. https://civilica.com/doc/1235356

9.       زروندی، جواد. (1400). نگاهی تطبیقی به تعلیم و تربیت ارزش‌ها در دو دیدگاه اسلام و اگزیستانسیالیسم. فصلنامه تحقیقات کاربردی در حوزه قرآن و حدیث، ۱(۳). doi:1022064/arq.2022.324639.1046 

10.       صنم یار، راضیه. (1399). نقش معنویت در ارتقاء سلامت و بهداشت روان با نگرش به آیات قرآن. دومین کنفرانس بین المللی دین، معنویت و کیفیت زندگی. https://civilica.com/doc/1247118

11.       عبدی، عارف. (1400). بررسی تاثیر معنویت برعملکرد سازمانی در محیط کار با میانجی تعهد. فصلنامه علمی مطالعات مدیریتی دریامحور، ۲(۳). doi:10.22034/mmr.2022.316476.1053 

12.       قنبری، مهدی و سایبانی، حمید رضا. (1399). بررسی ارتباط بین فرهنگ سازمانی و عملکرد شغلی کارکنان با نقش میانجی رضایت شغلی اداره کل ورزش و جوانان استان فارس. ششمین همایش ملی علوم ورزشی و تربیت بدنی ایران، تهران. https://civilica.com/doc/1031764

13.       کاظم پوریان، سعید؛ محمدی، فاطمه و توکلی، عبدالله. (1400). مفهوم معنویت سازمانی در مطالعات سازمان و مدیریت و دیدگاه های پیرامون آن. فصلنامه چشم انداز مدیریت دولتی، 13(2)، صص 162-148.

 10.48308/jpap.2021.101611: doi

14.       کبیری طامه، هنگامه و کوهساری، امید. (1400). بررسی اثرات معنویت محیط کاری بر رفتارهای شهروندی سازمانی در سازمان. دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و توسعه. https://civilica.com/doc/1269856

15.       مجیبی، تورج و شهبازی، امید. (1399). نقش آموزش ارزش‌های اجتماعی در ارتقا ارزش‌های سازمانی آینده نگر. همایش ملی بهبود و بازسازی سازمان و کسب و کار، تهران. https://civilica.com/doc/1044727

16.       میرشکاری، مریم؛ میرشکاری، سعیده؛ محمدزاده، سمانه و رازقی، بهنام. (1400). بررسی رابطه ی میان سرمایه ی معنوی و عملکرد شغلی با رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان. سومین کنفرانس بین المللی علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره، آموزش و پژوهش، تهران. https://civilica.com/doc/1258937

17.       نادریان، آرش؛ بذرافشان مقدم، الهام و فیض آبادی، مریم. (1400). بررسی تحقق ارزش‌های اسلامی در ظهور ابزارهای مالی در ایران. همایش ملی رویکردهای نوین در حسابداری و امور مالی، علی آباد. https://civilica.com/doc/1245403

18.       وثوقی اصل، اصغر؛ عشایری، طاها و نامیان، فاطمه. (1400). عوامل موثر بر عملکرد شغلی کارکنان نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، ۱۶(۳). https://sid.ir/paper/956643/fa.

19.       دری، امیر حسین (1393) رابطه تسهیم دانش با عملکرد شغلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی 183970http://lib.khuisf.ac.ir/site/catalogue/

20.       کاظمیان مقدم ک، هارون رشیدی حمید. رابطه سرمایه روان‌شناختی و معنویت در کار با بهزیستی روان‌شناختی در پرستاران. مجله مبانی بهداشت روان. https://doi.org/10.22038/jfmh.2020.16146

21.       يعقوبي، نور محمد؛ رقيبي، مهوش و مطهري، زهرا، (1392)، بررسي رابطه بين معنويت سازماني و شادكامي كاركنان: يك مطالعه موردي ، در ستاد فرماندهي نيروي انتظامي گلستان، مجله طب انتظامي، شماره 2.119- مسلسل 2، صص 126 ‎ doi:10.30505/2.2.119

 

ب- فهرست منابع غیرفارسی:

22.       Aldoghan, M. Elrayah, M. & Debla, F. (2021). The job quality dimensions and employees performance during covid-19: a case study of the saudi's female employees. Polish journal of management studies, 23(2), pp 9-23. https://DOI:10.17512/pjms.2021.23.2.01

23.       Roszkowska, P. & Melé, D. (2020). Organizational Factors in the Individual Ethical Behaviour. The Notion of the “Organizational Moral Structure”. Humanist Manag Journal. https://doi.org/10.1007/s41463-020-00080-z

24.       Bashir, A. Amir, A. Jawaad, M. & Hasan, Wickramaratne, R. (2020). Work conditions and job performance: An indirect conditional effect of motivation. Cogent Business & Management, 7(1). https://doi.org/10.1080/23311975.2020.1801961

25.       Bhati, S. & Vashistha, N. (2019). Spirituality at Work: A Review of Literature. Parishodh Journal, VIII (XII), 183-186. DOI:09.0014.PARISHODH.2019.V8I21.0086781.56761

26.       Bezek, A. Nowak, P.F. & Blukacz, M. (2020). The Relationship between Spirituality, Health-Related Behavior, and Psychological Well-Being. Frontiers in Psychology. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01997

27.       Foster, A. & Foster, S. (2019). The impact of workplace spirituality on work-based learners: Individual and organisational level perspectives. Journal of Work-Applied Management,l 11(1). http://dx.doi.org/10.1108/JWAM-06-2019-0015

28.       Garg, N. (2017). Workplace Spirituality and Employee Well-being: An Empirical Exploration. Journal of Human Values, 23(2). http://dx.doi.org/10.1177/0971685816689741

29.       Habibi, N.H. & Santoso, R.B. (2019). Islamic Value Internalization in Teaching English at the Eighth Grade of SMP Al-Islam 1 Surakarta in the 2018/2019 Academic Year (Doctoral dissertation, IAIN SURAKARTA).

30.       Hussain, K. (2020). Spirituality in Islam. Essential of Islamic Studies (pp.469-490) Edition: 1st Edition. Publisher: Adam Publishers & Distributors, New Delhi (India). https://www.researchgate.net/publication/342976726_SPIRITUALITY_IN_ISLAM

31.       Rocha, R.G. & Pinheiro, P. (2021). Organizational Spirituality: Concept and Perspectives. Journal of Business Ethics, 171(1), pp 1-12. DOI:10.1007/s10551-020-04463-y

32.       Tunio, F. H. Agha, A. N. Salman, F. Ullah, I. & Nisar, A. (2021). Factors Affecting Job Performance: A Case Study of Academic Staff in Pakistan. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(5), pp 473-483. DOI:10.13106/jafeb.2021.vol8.no5.0473

33.       Villani, D. Sorgente, A. Iannello, P. & Antonietti, A. (2019). The Role of Spirituality and Religiosity in Subjective Well-Being of Individuals with Different Religious Status. Frontiers in Psychology. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01525

 

 

 

An Introduction to the Policies Based on Islamic Values in Improving the Job Performance of Employees

(Case Study: General Department of Education of Fars Province)

 

Javad Mokari

Pelajar PhD, Sains Politik, Cawangan Lamard, Universiti Azad Islam, Lamard, Iran

[e-mail]  ORCID: 0009-0009-9246-3670

 

Ali Mohammad Haghigi

Penolong Profesor, Jabatan Sains Politik, Cawangan Lamard, Universiti Islam Azad, Lamard, Iran

[e-mail]

 

 

Received: 21 April 2024 | Revised: 24April 2024  | Accepted: 25 June 2024

Abstract

Kini, kedudukan nilai-nilai Islam dalam pengurusan merupakan topik yang sangat sentral yang telah diberi perhatian oleh pemikir dan ahli teori dalam bidang pengurusan. Disebabkan oleh peningkatan kepentingan praktikal nilai-nilai Islam dan peranannya dalam bidang perniagaan dan produktiviti sumber manusia, ramai pengurus yang berjaya di dunia telah memberi banyak perhatian kepada asas dan nilai moral profesional dalam bidang pengurusan. dan kepimpinan. Salah satu ciri penting organisasi masa kini ialah menghadapi persekitaran yang berubah dan dinamik. Oleh kerana pekerja dan sumber manusia adalah aset utama dalam mana-mana organisasi, termasuk pendidikan, memberi perhatian kepada ciri-ciri moral mereka, keperluan dan keperluan kerja dan kehidupan sosial mereka harus menjadi salah satu kebimbangan utama pegawai pendidikan; Kerana mengambil kira kepentingan peranan mereka dalam memajukan matlamat dan fungsi organisasi dan kesan prestasi mereka terhadap pembekalan perkhidmatan dan bertindak balas kepada jangkaan, mengabaikan perkara ini tidak dapat dielakkan dan, sebenarnya, satu bentuk kecuaian. Penyelidikan semasa telah dijalankan dengan tujuan untuk menyiasat kesan nilai-nilai Islam terhadap peningkatan prestasi kerja pekerja berkenaan dengan peranan pengantara kerohanian organisasi di Jabatan Pendidikan Am wilayah Fars. Penyelidikan ini digunakan dari segi tujuan dan dari segi kaedah deskriptif-korelasi. Untuk mengumpul maklumat bercampur, kaedah penyelidikan perpustakaan dan lapangan telah digunakan. Populasi statistik penyelidikan ini merangkumi semua pekerja dalam organisasi pendidikan dan latihan wilayah Fars, yang bilangannya ialah 46,703 dan domain masa penyelidikan ini adalah dari Mac 1400 hingga Mei 1401. Mengikut formula Cochran, saiz sampel sebanyak 381 orang telah diperoleh, dan soal selidik telah diedarkan di kalangan pekerja dalam kelompok. Data telah dianalisis dengan persamaan struktur dan dengan bantuan perisian Lisrel. Keputusan menunjukkan bahawa terdapat hubungan yang positif dan signifikan antara nilai Islam dan peningkatan prestasi kerja pekerja di Jabatan Pendidikan Am wilayah Fars, dengan mengambil kira peranan pengantara kerohanian organisasi; Dan dalam hal ini, sembilan hipotesis penyelidikan telah disahkan.

 

 

Key words: Islamic values, organizational spirituality, job performance, employees, education in Fars province.

 

20

دوره  1، شماره 2، تابستان 1403

 

---

[1] . McKnight & Cavanaugh

[2] . Vayghan