مدل ساختاری سازگاری اجتماعی بر اساس سبکهای فرزندپروری و هوش هیجانی : نقش میانجی خودکارآمدی و سلامت روان
محورهای موضوعی : سلامت اجتماعي
کامران عزیزی ارشد
1
,
مهدی مولایی
2
,
محمد جیریایی شراهی
3
1 - آموزش وپرورش
2 - دانشیار ، گروه علوم تربیتی ، برنامه ریزی درسی ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران
3 - آموزش وپرورش
کلید واژه: هوش هیجانی, سلامت روان, سازگاری اجتماعی, خودکارآمدی تحصیلی, سبک های فرزند پروی ,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضربا هدف تدوین مدل ساختاری سازگاری اجتماعی بر اساس سبکهای فرزندپروری و هوش هیجانی با نقش میانجی خودکارآمدی و سلامت روان پسران دبیرستانی می باشد. تحقیق حاضر با اهداف کاربردی و طرح پژوهش، همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود که به بررسی همزمان بین متغیرهای پیش بین، ملاک و میانجی پرداخته است. همچنین از لحاظ شیوه گردآوری ،داده ها به صورت مقطعی و جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه در شهرستان مهاباد در سال تحصیلی 1402 بود که تعداد 322 نفر به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه سازگاری سینها(1993)، سلامت عمومی گلدبرگ(1972)، خود کارآمدی تحصیلی مورگان وجینکس(1999)، شیوه های فرزند پروری بامریند(1973) و هوش هیجانی شوت (1998) استفاده شد. تکنیک آماری مورد استفاده در این پژوهش با توجه به نوع تحقیق ، روش مدل معادلات ساختاری از نوع متغیر مکنون کامل بود. جهت تجزیه وتحلیل آماری داده ها از نرم¬افزار Spss نسخه 26 و نیز نرم افزار Amos نسخه 24 و نرم افزار R (بسته های lavaan و mvnormtest) استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان داد تمامی شش متغیر پیش بین (خودکارآمدی تحصیلی، سلامت روانی، هوش هیجانی و سه سبک فرزندپروری سهل گیر، استبدادی و قاطع) بر متغیر سازگاری اجتماعی در سطح خطای 05/0 نقش معنی داری دارند. همچنین متغیرهای سلامت روانی، هوش هیجانی و سه سبک فرزندپروری سهل گیر، استبدادی و قاطع بر متغیر خودکارآمدی تحصیلی اثر معنی داری داشتند. در بررسی اثرات غیر مستقیم متغیرها بر سازگاری اجتماعی نتایج نشان داد سلامت روانی، هوش هیجانی و سه سبک فرزندپروری سهل گیر، استبدادی و قاطع از طریق متغیر میانجی سلامت روانی اثر معنی داری دارند.
The purpose of this research is to compile a structural model of social adaptation based on parenting styles and emotional intelligence with the mediating role of self-efficacy and mental health of high school boys. The current research with applied goals and research design was a correlation of the structural equation model that investigated simultaneously between predictor, criterion and mediator variables. Also, in terms of the method of collection, the data was cross-sectional and the statistical population included all male students of the second year of high school in Mahabad city in the academic year 1402, of which 322 people were selected as available samples. To collect information, Sinha's adjustment questionnaire (1993), Goldberg's general health (1972), Morgan and Jinks' academic self-efficacy (1999), Baumrind's parenting methods (1973) and Schott's emotional intelligence (1998) were used. The statistical technique used in this research, according to the type of research, was the structural equation model method of the complete latent variable type. For statistical analysis of data, Spss software version 26, Amos software version 24 and R software (lavaan and mvnormtest packages) were used. The obtained results showed that all six predictor variables (academic self-efficacy, mental health, emotional intelligence and three permissive, authoritarian and decisive parenting styles) have a significant role on the social adjustment variable at the error level of 0.05. Also, the variables of mental health, emotional intelligence and the three parenting styles of permissive, authoritarian and assertive had a significant effect on the variable of academic self-efficacy. In examining the indirect effects of variables on social adjustment, the results showed that mental health, emotional intelligence and the three parenting styles permissive, authoritarian and decisive have a significant effect through the mediating variable of mental health .Keywords: Emotional intelligence, mental health, social adjustment, high school boys, academic self-efficacy, parenting styles
اسمعیلی، فرزانه؛ طهماسبی،سیامک؛ محمدی آریا ،علیرضا و رضاسلطانی،پوریا(1400). بررسی ارتباط بین سبک های فرزند پروری با رشد اخلاقی کودکان پیش از دبستان با میانجیگری دلبستگی کودک. مجله توانبخشی ،22(3)؛377- 362 .#
بابایی ،انیسه؛حسین زاده ،شیرین؛گلستانی بخت ،طاهره واحمدی ،عباس.(1401).پیش بینی سازگاری اجتماعی دانش آموزان بر اساس سبک های فرزند پروری،کمال گرایی وتفکر خلاق. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی،19(47)،15-1.#
بابایی،نفیسه؛اکبرزاده امیر دهی ،نجیبه؛کاشانیان ،امینه؛ایمانی راد،عماد و احمدی ،گل مهر.(1402) نشریه رویش روانشناسی ،سال 12،شماره 10 ،شماره پیاپی تقوی،سیدمحمدرضا (1380) بررسی روایی واعتبار پرسشنامه سلامت عمومی. مجله روانشناسی شماره 20.#
تقوی،سید محمد رضا(1380)بررسی روایی واعتبار پرسشنامه سلامت عمومی.مجله روانشناسی شماره 20.#
چوپانی، هانیه . (1400). اهمیت سلامت روان و تاثیر آن در زندگی (مطالعه مروری). دومین کنفرانس بین المللی حقوق، روانشناسی، علوم تربیتی و رفتاری.#
حاجی تبار فیروز جایی، محسن؛ شیخ الاسلامی،علی؛ طالبی،مریم وبرقی،عیسی. (1398)تأثیر معنای زندگی برسازگاری مدرسه دانش آموزان با میانجیگری مقابله مسأله مدار وپذیرش خود .مطالعات روانشناسی تربیتی ، 16(34) ،76-59.#
حسینی میشاو،سید جمال الدین ، شهید زاده، بهنام. (1401). بررسی رابطه بین هوش هیجانی وسازگاری اجتماعی دانش آموزان. دومین کنفرانس ملی مطالعات کاربردی در فرایندهای تعلیم و تربیت، بندر عباس.#
خانخانی زاده، هنگامه، و باقری، سحر. (1391). اثربخشی خودآموزی کلامی بر بهبود سازگاری اجتماعی دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری، .مجله ناتوانی های یادگیری، 2(1)، 43-52.#
زندی پیام، آرش؛ میرزایی دوستان، زینب. (1398). پیش بینی اعتیاد به بازی آنلاین با توجه به تحریف شناختی، سبک فرزندپروری و ویژگی خود شیفته در دانش آموزان، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران(اندیشه ورفتار) بهار1398،25(1)83-72.#
سیاروچی، ژوزف؛ فورگاس، ژوزف و مایر، جان ( 1383 ). هوش عاطفی در زندگی روزمره، ترجمه ي اصغر نوري امامزادهاي و حبیب ا... نصیري، اصفهان: انتشارات نوشته.#
سپهوندي، محمد علی؛ منصوري، لیلا (1396) بررسي رابطه بين نگرش مذهبي و خودکارآمدي با سازگاري تحصيلي دانشجویان فصلنامه علمی پژوهشی -پژوهشنامه تربیتی 12(52)؛144-127.#
شمسی هوجقان،مهدی؛بحرینی ،مسعود؛ روانی پور،مریم وباقرزاده ،راضیه.(1399). بررسی ارتباط سبک های فرزند پروری مادران با مهارت های اجتماعی کودکان دبستانی.نشریه روان پرستاری،8(5)107-97.#
شیرزاده،سمیه.(1402).بررسی رابطه بین سلامت روانی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان .نشریه مطالعات روانشناسی وعلوم تربیتی،دوره9،شماره1،ص 1167-1179 .#
شیخ احمدی ،جمال؛زندی،فرزاد؛اکبری ،مریم؛ یار احمدی،یحیی.(1399). تدوین مدل ساختاری ساز گاری اجتماعی براساس خود کارآمدی تحصیلی وعملکرد وعملکرد خانواده با میانجی گری راهبردهای فراشناختی.فصلنامه علمی روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی .#
عباسیان،رویا. (1401). بررسی تأثیر سبک های فرزند پروری بر سلامت روان دانش آموزان،دهمین کنفرانس بین المللی نقد و واکاوی مدیریت در هزاره سوم.#
فیض بخش رانکوهی،فاطمه؛ملکی پیربازاری،معصومه وعشورنژاد،فاطمه. (1402).نقش میانجی عزت نفس دررابطه بین سبکهای فرزند پروری وسازگاری تحصیلی.نشریه رویش روانشناسی ،12(11)،202-193 .#
کریم زاده، منصوره. (1385). بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان (شهر تهران)گرایش علوم ریاضی و علوم انسانی .مطالعات زنان،3(6)،69-49.#
کشاورز افشار، حسین و میرزایی، جواد. (1397). بررسی رابطه سازگاری اجتماعی، هوش هیجانی و راهبردهای انگیزشی با اضطراب تحصیلی دانشجویان.فصلنامه فرهنگ مشاوره وروان درمانی،9(34)،238-211.#
محمد زاده،جهانشاه ؛ هواسی،زهره وکاظمی،نساء (1395). بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده و باورهای خود کارآمدی با سازگاری تحصیلی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر ایلام .فصلنامه تحقیقات روانسنجی کودک ونوجوان پیاپی3 ،126-108.#
محمدی سیف، قاسم،. سعدی پور، اسماعیل.، و جناآبادی، حسین.(1402 ) رابطه سبکهای فرزند پروری و سازگاری اجتماعی والدین در کودکان با اختلال یادگیری فصلنامه علمی پژوهشی خانواده درمانی کاربردی 4(3)؛104-93.#
میرزاده،اسماء، وشهدادی نسب،صدرالدین.(1402)بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای هیجان مدار برخود کارآمدی تحصیلی واهمال کاری تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان فاریاب،پنجمین همایش ملی پژوهشهای حرفه ای درروانشناسی ومشاوره.#
نیک زاد، سپیده، مینایی، اصغر، و حسنی، فریبا. (1396). ویژگی های روان سنجی سوال های پرسشنامه شیوه های فرزندپروری بر اساس نظریه سوال- پاسخ. مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 7(18 )، 27-7.#
Aljahwari, F., & Aldhafri, S. (2018). Relationship of Academic SelfEfficacy with Psychological Adjustment Among Students in Grades 7- 12 In the Sultanate of Oman. Journal of Educational and Psychological Sciences.#
Bedel, E. F. (2016). Exploring academic motivation, academic self-efficacy and attitudes toward teaching in pre service early childhood education teachers. Journal of Education and Training Studies, 4 (1), 142-149.#
Bandura, A., Pastorelli, C., Barbaranelli, C., & Caprara, G. V. (1999). Self-efficacy pathways to childhood depression. Journal of Personality and social Psychology. 76(2), 258-269.#.
Goldberg, D.& Williams, P. (1988) A user’s guide to the General Health Questionnaire, U.K. : NFER-NELSON.#
Hayat, A. A., Shateri, K., Amini, M., & Shokrpour, M. (2020). Relationships between self-efficacy, learning-related emotions, and metacognitive learning strategies with academic performance in medical students: a structural equation model, BMC Medical Education, 20 (76), 1-11.#
Jinks, J., Morgan, V. (1999). Childrens perceived academic self- efficacy: An inventory scale. The clearing House, 72(4): 224-230.#
Kanesan, P., & Fauzan, N. (2019). Models of emotional intelligence: A review. e-Bangi, 16, 1-9.#
Magnano, P., Craparo, G., & Paolillo, A. (2016). Resilience and emotional intelligence: which role in achievement motivation. International Journal of Psychological Research (INT.J.Psychological.Res), 9 (1), 9- 20.#
Mandara, K.C.(2010).Teacher and child variables as predictors of academic engement among law- income African American children.Psychology in the school.,39(4),477-487.#
Márquez, P.G-O., Martín, R. P., & Brackett, M.C (2010). Relating Emotional Intelligence to Social Competence and Academic Achievement in High School Students. Psicothema. 18, 118-123.#
McBrien, J., Dooley, K., & Birman, D. (2017). Cultural and academic adjustment of refugee youth: Introduction to the special issue. International Journal of Intercultural Relations, 60, 104-108.#
Poonamallee, L. Alex M. Nagpal, M. Musial, A. (2018) Improving Emotional Intelligence through Personality Development: The Effect of the Smart Phone Application based Dharma Life Program on Emotional Intelligence .Sec. Organizational Psychology ; 9: 169.#
Wang, L., Xian, Y., Dill, S. E., Fang, Z., Emmers, D., Zhang, S., & Rozelle, S. (2022). Parenting style and the cognitive development of preschool-aged children: Evidence from rural China. Journal of experimental child psychology, 223.#
Zakaifar, A., Musizadeh, T. (2020). The role of parents' parenting styles in predicting the social development of 5- and 6-year-old preschool children. Social Psychological Research, 37,87-100.#
Zhang, Y., Miller, M. & Halgunseth, L. C. (2023). Parenting styles and children’s development: A review of the literature Encyclopedia of Child and Adolescent Health, 2, 609-619.#
