بررسی تحلیلی الگوی بدن ایرانیان در سفرنامه های دوره صفویان
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهیعلی پیرمرادی 1 , علی رحیمی صادق 2 , ابراهیم خراسانی 3
1 - تاریخ ،واحد بافت ،دانشگاه آزاد اسلامی ، بافت ، ایران
2 - استادیار گروه تاریخ ، واحد بافت ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بافت ، ایران
3 - استاد یار گروه تاریخ ،واحد بافت ،دانشگاه آزاد اسلامی ، بافت ،ایران
کلید واژه: صفویه, الگوی بدن, سفرنامه, سیاحان,
چکیده مقاله :
یکی ازمنابع مهم بررسی تاریخی الگوی بدن جامعه ایران در دوره صفویه، بهره گیری از سفرنامه ها است.که مسئله مورد توجه سفرنامه نویسان بود.بر این اساس، الگوی تغذیه، آرایش، ورزش، بهداشت، سلامت و درمان در دورن جامعه بوده که نقش مهمی در معرفی ایران به اروپائیان را داشته اند و اطلاعات مختلفی به طور اعم درزمینه مسائل اجتماعی و به طور اخص سبک زندگی مردم و الگوی بدن ارایه دادند که می توان سفرنامه ها را جزء متون تاریخ اجتماعی به حساب آورد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای گرد آوری شده است. سوال اصلی این تحقیق این است که برخی از مهم ترین ممیزه های الگوی بدن ایرانیان که در سفرنامه ها مورد توجه قرار گرفته است، کدامند؟ یافته‌های رفتارشناسی ایرانیان دراین دوره، حاکی ازآن است که ایرانیان آداب غذاخوردن،ذائقه، تنوع غذایی، نوع پوشش و آرایش مختص به خودراداشته‌که ازبرخی جهات باسبک زندگی کشورهای آنروزدنیا متفاوت بوده است.وضعیت بهداشت عمومی و سلامت شهروندان و موارد مرتبط با آن در شهرها و محلات در طول حکومت صفویه متفاوت بود.
One of the important sources for the historical study of the body pattern of Iranian society during the Safavid period is the use of travelogues. The problem of the travelogues' attention on this basis is the pattern of nutrition, make-up, exercise, hygiene, health and treatment in the period of the society, which plays an important role in They introduced Iran to the Europeans and provided various information in general about social issues and especially about people's lifestyles and body patterns, which can be considered as social history texts. The current research has been compiled using descriptive and analytical method and using library resources. The main question of this research is what was the status of the body model of Iranians in travelogues. The behavioral findings of Iranians in this period indicate that Iranians had their own eating habits, taste and variety of food, and the type of clothing and makeup that was different from the lifestyle of other countries of the world at that time. Public health and the health of citizens and related matters did not progress, plague, cholera, fever and syphilis were among the most important diseases of the people in this period. Public health, cities and localities were at a low level in terms of health.
1. آقا بیگی، فرامرز(1392)، پوشاک زنان کرد ایران در سفرنامه های دوره صفوی تا پایان پهلوی،مجله مطالعات ایرانی، بهار و تابستان ، شماره بیست و سوم، ص20-1
2. استودارت،رابرت (1339)،سفرنامه استوارت ،ترجمه احمدتوکلی ،تهران ، فرهنگ ایران زمین
3. اولئاریوس،آدام(1369)،ترجمه حسین کردبچه ،تهران،نشر هیرمند
4. باربارو،جوزافا و همکاران (1349) ،سفرنامه ونیزیان در ایران(شش سفرنامه)، ترجمه منوچهر امیری، تهران، خوارزمی
5. برو ،آلن (1380)، فرهنگ علوم اجتماعی ، ترجمه باقر ساروخانی،تهران ،کیهان
6. بهرام زاده، محمد ،دادبخش، مسعود(1398)، سفرنامه ها و سفرنامه نویسان در دوره صفویه، فصلنامه مطالعاتایران شناسی،زمستان 1398،دوره 5، شماره 15،ص22-5
7. بیگدلی،علی،اسماعیلی مهرا،حمید،ادریسی،مهری(1396) ، بررسی اخلاق اجتماعی ایرانیان در سفرنامه های اروپایی، فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، زمستان 1396،شماره 29، ص92-71
8. تاورنیه،ژان باتسیت،(1363) ، سفرنامه ،ترجمه ابوتراب نوری ،باتجدیدنظر حمیدشیرانی ،تهران ، سنائی
9. تجلی اردکانی،اطهر، قبادی، عشرت(1395)، بازتاب اوضاع اقتصادی و رفاه اجتماعی قرن پنجم در سفرنامه ناصر خسرو،مجله مطالعات ایرانی ، پاییز و زمستان1395، شماره 30،ص61-41
10. جملی کارری، جووانی فرانچسکو (1348) سفرنامه ، مترجم عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، تهران،علمی و فرهنگی
11. چانی، دیوید، (۱۳۷۸)، سبک زندگی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
12. دسیلوا فیگوئروا، دن گارسیا (1363) ،سفرنامه ، ترجمه غلامرضا سمیعی، تهران، نشرنو
13. دلاواله، پیترو (1348) ،سفرنامه، ترجمه شجاع الدین شفا، تهران، علمی وفرهنگی
14. دولیه دلند، آندره، (2535)، زیبایی های ایران ،ترجمه محسن صبا، تهران، انجمن دوستداران کتاب
15. سانسون، پر،اس،ان (1346)، سفرنامه، ترجمه تقی تفضلی، تهران، ابن سینا
16. شاردن، ژان (1345)، سیاحت نامه شاردن، ترجمه محمد عباسی، تهران، امیرکبیر
17. شرلی،آنتونی،(1362)، سفرنامه برادران شرلی ،ترجمه آوانس،به کوشش علی دهباشی ،تهران، نگاه
18. صدری، منیژه (1393)؛ایران و ایرانی در سفرنامه ی ابن بطوطه و اولیای چلبی،مجله تاریخ اسلام و ایران،پاییز1393، شماره 23،ص 140-117
19. فلسفی،نصرالله،(1362)، زندگانی شاه عباس اول،جلد دوم، دانشگاه تهران
20. فیدالگو،گرگوریو پریرا(1396) ،گزارش سفیر کشور پرتغال دربارشاه سلطان حسین صفوی، ترجمه پروین حکمت ، تهران، دانشگاه تهران
21. قاضی خانی ، حسین، بارانی، محمدرضا(1393)، سبک زندگی زن ایرانی از نگاه سفرنامه نویسان غیر ایرانی عصر صفوی،فصلنامه تاریخ اسلام،بهار1393، شماره57، ص205-171
22. کاویانی،محمد (1391)،سبک زندگی و ابزار سنجش آن ،قم ،سبحان
23. کمپفر، انگلبرت،(1360) ،سفرنامه ، ترجمه کیکاووس جهانداری، چاپ سوم، تهران، خوارزمی
24. گیدنز ،آنتونی(1378)،تجدد و تشخیص:جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، تهران ، نی
25. ولی قوجق،منصور،و مهرپویا، حسین(1396)، مطالعه تطبیقی پوشش زنان در سفرنامه هاو نگاره های دوره صفویه، مجله هنر، بهار و تابستان1396،شماره13،ص 123-109
