بررسی میزان عناصر کادمیوم، سرب و نیتروژن برنج در منطقه ابرج فارس

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

هانیه نوذری ¹

1 - گروه محیط زیست، واحد اباده، دانشگاه ازاد اسلامی، اباده، ایران

تاریخ دریافت : 1398/02/05 تاریخ پذیرش : 1398/09/17 تاریخ انتشار : 1398/01/01

کلید واژه: برنج, نیتروژن, سرب, کادمیوم, استاندارد ملی,

چکیده مقاله :

برنج یکی از اقلام پر مصرف غذایی است که در معرض آلودگی به عناصر و فلزات سنگین قرار دارد. با توجه به اینکه ورود فلزات سنگین به زنجیره غذایی و رسیدن به غلظت‌های بحرانی، اثرات سوء متابولیکی و فیزیولوژیکی بر انسان‌ها بر جای می‌گذارد، بررسی سلامت برنج های تولید شده ضروری است. هدف از این مطالعه، بررسی میزان عناصر کادمیوم، سرب و نیتروژن برنج در منطقه ابرج شهرستان مرودشت در استان فارس و مقایسه با استاندارد ملی بود. در سال 1395، طی سه ماه متوالی مرداد، شهریور و مهر، از چهار ایستگاه مورد مطالعه، نمونه برداری به طور تصادفی از خاک و گیاه (ریشه و دانه) برنج انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان کادمیوم و سرب در خاک و دانه برنج، کمتر از میزان استاندارد ملی کشاورزی است که بیانگر فقدان آلودگی به سرب و کادمیوم در برنج تولید شده است. از طرف دیگر میزان نیتروژن در خاک و دانه برنج، بالاتر از حد استاندارد ملی کشاورزی است که نشان دهنده آلودگی خاک به نیترات و تجمع بیش از حد آن، در برنج تولید شده در این منطقه است. بنابراین، استفاده از کودهای حاوی عناصر سرب و کادمیوم به میزان کافی بوده است؛ اما کودهای نیترات، بیش از حد مورد استفاده قرار گرفته است.

چکیده انگلیسی:

Rice is one of the main staple foods which is at the risk of contamination with elements and heavy metals. Given the fact that the entry of heavy metals into the food chain and reaching critical concentrations has adverse metabolic and physiological effects on human beings, assessment of healthiness of produced rice is necessary. The present study aimed to evaluate cadmium, lead and nitrogen elements amount in the rice of the Abraj region of Marvdasht county in Fars province in comparison with national standard. The samples were collected randomly from soil and rice plant (root and grain) in four studied stations in three consecutive months of August, September and October, 2016. The results showed that cadmium and lead content in soil and rice grain were lower than national agricultural standards, which means that the produced rice is not contaminated with cadmium and lead. On the other hand, nitrogen content in soil and rice grain was higher than national agricultural standards, which showed nitrogen-contaminated soil and extra accumulation of nitrogen in the produced rice in this region. Therefore, cadmium and lead-containing fertilizers were adequately used however use of nitrate-containing fertilizers was excessive in this region.