طراحی سیستم ، تحلیل نهادی و ترسیم نگاشت نهادی نظام بانکی با استفاده از مدل سیستم های مانا

محورهای موضوعی : پژوهش های مدیریت راهبردی

علی حمیدی زاده ¹ (استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران)
تورج کریمی ² (استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران)
فرهاد رجبی ³ (دانشجوی دکترای مدیریت تکنولوژی نوآوری، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران)

تاریخ دریافت : 1401/04/21 تاریخ پذیرش : 1401/09/21 تاریخ انتشار : 1402/09/30

کلید واژه: نظام بانکی, نگاشت نهادی, مدل سیستم مانا,

چکیده مقاله :

بسیاری از پیشرفت های امروز مدیون وجود طرحریزی های درست نظام های کارکردی و بازطراحی این نظامات در مواجهه با تغییرات گسترده سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در محیط پیرامون سیستم ها می باشد. شناخت مدل مناسب حکمرانی نیازمند طرحریزی دقیق نظام های کارکردی و دستیابی به مدل هایی ساده و کارآ جهت تحلیل این نظامات و روابط نهادی ذیل این نظامها مانند نظام بانکی می باشد. مدلسازی سیستم های مانا یک ابزار قدرتمند کیفی در طرحریزی نظام ها با رویکرد پایدارسازی و ماندگاری سیستم و ترسیم روابط نهادی این سیستم ها می باشد. سیستم مانا مدلی برای طراحی ساده سیستم های پیچیده و مواجهه ساده جهت گذار از پیچیدگی در نظامها می‌باشد.. در این پژوهش محقق با استفاده ازروش شناسی سیستم مانا و الگوی مطالعات کیفی اقدام به طرحریزی سیستمی و ترسیم نگاشت نهادی نظام بانکی ایران و شناسایی روابط بین نهادهای موجود در این سیستم نمود. مطابق این روش شناسی، نهادها در پنج لایه طبقه بندی می گردد و نوع ارتباطات بین لایه ها با رویکرد سیستمی معنی دار می گردد. در این پژوهش برای پاسخ به سوال مدل مناسب حکمرانی در نظام بانکی در ابتدا سطوح نظام بانکی مشخص شده و نگاشت نهادی این نظام و نهادهای درگیر در هر سطح با رویکرد سیستم مانا طراحی گردیده است و مدل سیستمی نظام بانکی بر اساس این الگو ترسیم و روابط بین نهادها مشخص شده است. با طرحریزی مطابق مدل سیستم مانا می توان مدلهای مناسب حکمرانی در سطوح مختلف سیستم را پیش بینی نمود.

منابع و مأخذ:

- امیدی نژاد، محمد ( 1388). گزارش عملکرد نظام بانکی کشور در سال 1387، تهران: موسسه عالی آموزش بانکداری ایران.

- ریاحی، پریسا؛ قاضی نوری، سید سپهر (1392). مقدمه‌ای بر نظام نوآوری (رویکردی گسترده) تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

- شبانی، محمد (1392) .بازارها و نهادهای مالی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

- طباطبائیان، سید حبیب‌الله؛ انتظاری، محمد (1387). مطالعه موردی نگاشت نهادی نوآوری در صنعت برق کشور، فصلنامه علمی- پژوهشی سیاست علم و فناوری، دوره1، شماره1.

- قاضی نوری، سید سپهر؛ قاضی نوری، سید سروش (1393). مقدمه‌ای بر سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.

- کلانتری، اسماعیل؛ منتظر، غلامعلی (1395). مفاهیم، رویکردها و روش‌های نگاشت نهادی (با تأکید بر مطالعات نظام نوآوری)، رهیافت، شماره 62.

- مجتهد، احمد؛ محرابی، لیلا (1390). خصوصی‌سازی بانک‌ها و تأثیر آن بر عملکرد نظام بانکی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی.

- مسعودی، علیرضا (1381). حقوق بانکی، تهران: پیشبرد.

- نیلی، ف و همکاران (1394). نظام تأمین مالی در ایران: بررسی ساختارهای مالی بنگاه‌های اقتصادی، تهران: اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران.

- وحیدی منفرد، امین؛ علی احمدی، علیرضا (1395). نگاشت نهادی ملی در نظام علم و فناوری ایران با استفاده از مدل سیستمی مدل سیستم مانا جهت تحقق اسناد بالادستی، پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 21، شماره 4.

- Beer, S. (1972). Brain of the firm, New York, John Wiley & Sons.

- Beer, S. (1985). Diagnosing the system for organization, Wiley, New York.

- Beer, S. (1979). The heart of Enterprise, Wiley, New York.

- Beer, S., Cindio, D. & Michelis, G. D. (1980). “Il progetto Cybersyn: cibernetica perla democrazia .

- Bhadrappa, H (2021). Technical Efficiency Affecting Factors In Indian Banking Sector: An Empirical Analysis, Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry (TOJQI) Volume 12, Issue 3, June 2021:603- 620.

 - Capron, H. & Cincera, M. (2001). Assessing the Institutional Set-up of National Innovation Systems, Elsevier Science LTD., UK: Oxford.

- Cezarino, L.O. & Beltran, A.C. (2009). "Diagnosis of organizational soft problems in a Peruvian Financial Institution by systemic thinking", Systemic Practice and Action Research, 22: 101–110

- De Jonghe, O. (2010). Back to the basics in banking? A micro-analysis of banking system stability, Journal of Financial Intermediation, Volume 19, Issue 3, July 2010, Pages 387-417.

- Deltuvaitė, V. (2010). The Concentration– Stability Relationship in the Banking System: An Empirical Research. Economics and Management. No.15, 900-909.

- Espejo, R. & Reyes, A. (2011). Organizational system, managing complexity with viable system model, Springer.

- Espejo, R., Bowling, D. & Hoverstadt, P. (1999). the viable system model and the Viplan software, Kybernetes, Vol. 28, No. 6/7: 661-678.

- Espejo, R., Bowling, D. & Hoverstadt, P. (1999). the viable system model and the Viplan software, Kybernetes, Vol. 28, No. 6/7: 661-678.

- Farago, F. E. (2020). A Systematic Analysis of Investment Banking and Initial Public Offerings (IPOS) Literature, IX Encontro de Estudos em Estratégia - Evento de setembro de 2020 - - versão online.

- İskenderoğlu, Ö. (2013). Competition and Stability: An Analysis of the Turkish Banking System, International Journal of Economics and Financial Issues · Vol. 3, No. 3, 2013, pp.752-762.

- Jackson, M.C. (2003). System thinking: Creative holism for managers, Wiley, Chichester.

- Metcalfe, S. (1995). The Economic Foundations of Technology Policy: Equilibrium and Evolutionary Perspectives, Handbook of Economics of Innovation and Technological Change, by Stoneman (ed.), Oxford: 409- 512.

- Mingers J. (2011) "Soft OR comes of age-but not everywhere!" Omega, 39(6):729-741.

- Nelson, R. (1990). Institution Supporting Technical Change in the United States, Handbook of Technical Change and Economic Theory, by Dosi et al (eds.), London: 312- 329.

- Pala, O., Vennix, A. M. & Kleijnen, J. P. C. (1999). "Validation in soft OR, hard OR and system dynamics: a critical comparison and contribution to the debate", System Dynamics Conference.

- Schwaninger, M. & Perez, R. J. (2008). "System dynamics and cybernetics: a synergetic pair", System Dynamics Review, 24: 145-178.

- Schwaninger, M. (1990). embodiments of organizational fitness: the viable system model (VSM) as a guide, systems practice, 3(3): 249-264.

- Zhao, X., Xu, Z., Chai, J., Yao, L., Wang, S. & Lev, B. (2019). Efficiency evaluation for banking system under uncertainty: A multi-period three-stage DEA model. Omega, 85(1):68-82.