رنج ایّوب، مسیحیّت و عرفان مسیحی با تکیه بر اندیشه‌های مولانا

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

سالومه ایرانفر ¹ , قدمعلی سرامی ² , حیدر حسنلو ³

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان ، ایران.
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان ، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان ، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/08/27 تاریخ پذیرش : 1396/12/18 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: عرفان, رنج, مولانا, کلید واژه‌ها: پیامبران, ایّوب, مسیحیّت,

چکیده مقاله :

چکیده از ابتدای خلقت ابنای بشر، ابتلای پیامبران- از حضرت آدم گرفته تا به حضرت ختمی مرتبت، پیامبر اکرم(ص)، دل‌ها را رنجانیده و به درد آورده است. تفحّص در سرنوشت هر یک از این وارستگان تاریخ بشریّت آدمی را بر آن می‌دارد که بیندیشد که علّت و چرایی دردهای جانکاه ایشان و گرفتاری به انواع امتحان و آزمایش‌های الهی چه بوده است و سعی در درک و دریافت حکمت نزول بلیّه بر سرنوشت برگزیدگان نوع انسان نماید؛ حال آنکه ایشان هر یک از جهت عصمت و طهارت وجودی، همواره موجبات هدایت خلق را فراهم می‌آوردند و همّ و غم خود را مصروف سعادت اخروی ایشان می‌نمودند. مقالة حاضر که در آن روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای می‌باشد، هدف بر آن است که با نظر بر رنج‌های پیامبران و خاصّان تاریخ بالاخص با تکیه بر رنج‌های حضرت ایّوب که نقطه اوج ظهور صفت ثبوتی صبر می‌باشد، به بررسی چرایی این رنج‌ها و در نهایت تأثیرات آن بر زندگی مسیحیان از انسان‌های عادی گرفته تا مبلّغین و فیلسوفان آن‌ها بپردازد. در این بین سعی شده است نقاط مشترک آن با اندیشه‌های عرفانی مولانا نیز سنجیده شود؛ حال آنکه مشترکات فراوانی در موضوع رنج میان اندیشه‌های عرفانی مسیحیت و اسلام وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Abstract         Ever since the creation of human beings, the prophets' sufferings, from Adam to Mohammad the prophet, have afflicted agony to the hearts of people. Investigation over the fate of each one of these liberal people of the history of mankind causes human being to find out the reason and the cause of their distresses and engagement with various divine examinations, trying to understand the philosophy of calamities over the destiny of selected mankind; meanwhile, each of them always pave the way for guiding public in terms of self-chastity and purification dedicating their power over their felicity.  The present paper which was conducted through library research, aims at the why of the sufferings and their influence over the lives of Christians, from ordinary people to missionaries and philosophers, with respect to prophets' sufferings and special people including Job's sufferings – the culmination of the emerging features of patience. However, it is endeavored to find out the common points with Rumi's mystical thoughts; hence, there are a great deal of commonalities between Christian and Islamic mystical notions over the idea of suffering.  

منابع و مأخذ:

فهرست منابع و مآخذ

1- قرآن کریم.

2- کتاب انجیل شریف یا عهد جدید، (1986)، مترجم، انجمن کتاب مقدّس، تهران، انتشارات انجمن کتاب مقدّس ایران، چاپ چهارم.

3- کتاب‌هایی از عهد عتیق، کتاب‌های قانونی ثانی براساس کتاب مقدّس اورشلیم، (1380)، مترجم: پیروز سیّار- تهران، نی.

4- کتاب مقدّس شامل عهد عتیق و عهد جدید، (بی‌تا)، ترجمة تفسیری، بی‌نا.

5- کتاب مقدّس عهد عتیق و عهد جدید، (1380)، مترجمان فاضل خان همدانی، ویلیام گلمن، هنری مرتن، تهران، اساطیر، چاپ اوّل.

6- آریان، قمر، (1378)، چهره مسیح در ادبیّات فارسی، تهران، سخن، چاپ دوم.

7- استینمن، ژان، (1373)، رنج ایّوب، مترجم: خسرو رضایی، تهران، فکر روز، چاپ اوّل.

8- برن، لوسیا، (1375)، اسطوره‌های یونانی، مترجم: عباس مخبر، تهران: مرکز، چاپ اوّل.

9- برن، ژان، (1381)، فلسفه اپیکور، مترجم: ابوالقاسم پورحسینی، تهران، امیرکبیر، چاپ اوّل.

10- بهاءولد، محمّد بن حسین خطیبی بلخی، (1333)، معارف، تصحیح بدیع الزّمان فروزانفر، تهران، انتشارات اداره کلّ انطباعات وزارت فرهنگ.

11- پیج، ر.ی، (1377)، اسطوره‌های اسکاندیناوی، مترجم: عباس مخبر، تهران: مرکز، چاپ اوّل.

12- تایشمن، جنی و وایت، گراهام، (1379)، فلسفه اروپایی در عصر نو، مترجم: محمّد سعید حنایی کاشانی، تهران، مرکز، چاپ اول.

13- جمادی، سیاوش، (1379)، یاد بود ایّوب در جهان کافکا، تهران، قطره.

14- جندی، مؤیّد‌الدّین، (1362)، نفحه الروح وتفحه الفتوح، تصحیح نجیب مایل هروی، تهران.

15- چاترجی، ساتیش چاندرا و موهان داتا، دریندا، (1384)، معرّفی مکتب‌های فلسفی هند، مترجم: فرناز ناظرزاده کرمانی، قم، نشر مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.

16- دورانت، ویلیام جیمز، (1382)، قیصر و مسیح، مترجمان حمید عنایت، پرویز داریوش، علی اصغر سروش، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نهم.

17- دهخدا، علی‌اکبر، (1385)، امثال و حکم ، چاپ سیزهم، تهران، امیرکبیر، جلد اوّل.

18- ذاکرزاده، ابوالقاسم، (1392)، فلسفه هگل، تهران: الهام، چاپ دوم.

19- زارع‌پور، اسماعیل، (1375)، گناه نخستین هبوط آدم (ع) در تورات، انجیل، قرآن و عرفان اسلامی، مشهد آستان قدس رضوی، چاپ اوّل.

20- شاه نعمت الله ولی، نورالدّین، (1374)، کلیّات اشعار، جواد نور بخش، تهران، خانقاه.

21- طیب، مهدی، (1380)، مصباح الهدی در نگرش و روش عرفانی اهل محبت و ولاء، تهران: سفینه.

22- عبادی، قطب‌الدّین ابو المظفر منصوربن اردشیر، (1347)، التصفیه فی احوال المتصوّفه، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، نشر علمی.

23- ________________ ، (1362)، مناقب الصوفیه، تصحیح نجیب مایل هروی، تهران.

24- عطّار نیشابوری، شیخ فرید‌الدّین محمّد، (1384)، منطق‌الطّیر، تصحیح محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران، سخن، چاپ دوم.

25- غزّالی، محمّد بن محمّد، (1392)، احیاءالعلوم الدّین، به کوشش حسین خدیو جم، مترجم، مؤیّدالدّین محمّد خوارزمی ، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ هشتم.

26- کاپلستون، فردریک، (1362)، فیلسوفان انگلیسی از هابر تا هیوم، مترجم: امیر جلال‌الدّین اعلم، تهران، سروش، چاپ اوّل.

27- کاماث، ماد‌ها و، (1381)، فلسفه زندگی و مرگ، مترجم، علی احمد بیات ، تهران، بهجت، چاپ اوّل.

28- گری، جان، (1378)، شناخت اساطیر خاور نزدیک (بین النهرین)، مترجم، باجلان فرّخی، تهران، مرکز.

29- گرین، میانداجین، (1376)، اسطوره‌های سلتی، مترجم، عبّاس مخبر، تهران، امیرکبیر، چاپ اوّل.

30- ماسینیون، لویی، (1383)، مصایب حلاج، عارف شهید قرن چهارم هجری، مترجم، سیّد ضیاءالدّین دهشیری، تهران، جامی.

31- مولند، اینار، (1381)، جهان مسیحیّت، مترجم: محمد باقر انصاری و مسیح مهاجری، تهران، امیرکبیر، چاپ دوم.

32- مولوی، جلال‌الدّین محمّدبن الحسین البلخی ثم الرومی، (1391)، مثنوی معنوی، به اهتمام رینولد الین نیکلسون، تهران، امیرکبیر، چاپ هجدهم.

33- __________________، (1373)، دیوان شمس تبریزی ، تهران، جاویدان، چاپ یازدهم.

34- میبدی، ابوالفضل رشیدالدّین، (1371)، تفسیر کشف الاسرار و عدة الابرار، به سعی علی اصغر حکمت ، تهران، امیرکبیر، چاپ پنجم.

35- نجم رازی، عبدالله بن محمّد، (1369)، مرصاد العباد، به اهتمام محمّد امین ریاحی ، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.

36- نراقی، ملاّاحمد بن محمّد مهدی، (1383)، معراج السعاده، تهران، نشر بوستان توحید.

37- نظامی گنجوی، ابومحمّد الیاس بن یوسف، (1313)، منظومة لیلی و مجنون، تصحیح وحید دستگردی، تهران، ارمغان.