شناسایی چالش‌ها و موانع اجرای درس پژوهی از نظر معلمان (یک مطالعه پدیدار شناسانه)

محورهای موضوعی : برنامه درسی

مهری رضایی ¹ ( دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی، ایران. )
غلامعلی احمدی ² ( دانشیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی( )
مهدی دوایی ³ ( استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی، ایران )
رضا ساکی ⁴ ( دانشیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران )

تاریخ دریافت : 1402/08/21 تاریخ پذیرش : 1402/08/21 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: چالش‌ها, تجارب معلمان, تدریس پژوهی,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر، فهم تجارب زیسته معلمان از چالش‌ها و موانع اجرای درس پژوهی بود. این پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی اجرا شد. روش گردآوری اطلاعات استفاده از مصاحبه های نیمه ساختارمند بود. بدین منظور داده ها با مصاحبه از 15 نفر از معلمانی که سابقه اجرای درس پژوهی در فرایند آموزش را داشتند جمع آوری و به روش استرابرت و کارپنتر (2003) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل حاصل از مصاحبه ها حاکی از چهار مضمون اصلی از جمله چالش های فردی، چالش های محتوایی، چالش های سازمانی، چالش های روشی و 19 زیرمضمون شامل عدم آگاهی عمقی معلمان از تدریس پژوهی، انگیزش پایین، عدم علاقه معلمان به شیوه های نوین، برخورد سوگیرانه نسبت به تدریس پژوهی، تحصیلات پایین برخی از معلمان، کمبود منابع مناسب، سازمان دهی نامناسب محتوا، تقلید و کپی برداری، بومی نبودن محتوا، تئوری زدگی محتوا، تمرکزگرایی، فقدان امکانات، عدم آموزش های مناسب در دوره های تربیت معلم، نگاه زاویه دار سازمانی به تدریس پژوهی، نبود ابزارهای مناسب برای عملیاتی کردن تدریس پژوهی، عدم درگیری مشفقانه معلم، عدم توجه علائق کودکان، نادیده گرفتن کودک، استفاده از شیوه های سنتی بود. با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که بدون توجه به چالش های موجود در ارتباط با درس پژوهی، اجرای آن از اثربخشی چندانی برخوردار نخواهد بود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to understand the lived experiences of teachers about the challenges of lesson study. This qualitative study was conducted using the phenomenological method. Data collection was done via semi-structured interviews of 15 teachers who had   experiences about lesson study. The data analyzed following Strabert and Carpenter’s (2003) method. The analysis revealed four main themes including individual, content, organizational, and methodological challenges and also, 19 sub-themes including teachers’ lack of in-depth knowledge of lesson study, low motivation, teachers’ lack of interest in new methods, biased attitude towards lesson study, teachers’ low education, lack of appropriate resources, improper content organization, imitation and copying, non-native content, content theorizing, centralism, lack of facilities, lack of appropriate training in teacher training courses, organizational perspective on lesson study, lack of appropriate tools to operate lesson study, no sympathetic involvement of the teacher, lack of attention to children’s interests, ignoring the child, the use of traditional methods. According to the findings of the study, it can be concluded that without taking into account the challenges related to lesson study, its implementation will not be very effective.