شاخص‌ها و مؤلفه های برنامه درسی تربیت‌بدنی دانش آموزان دارای نیاز ویژه مدارس استثنایی: فراترکیب براساس مدل اروین
محورهای موضوعی : آموزشسارا جلالی بارزاری 1 , حسین مؤمنی مهموئی 2 , حسین سلطانی 3 , تورج فلاح مهنه 4
1 - دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران
2 - دانشیار مطالعات برنامه درسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران (نویسنده مسئول)
3 - استادیار تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران
4 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
کلید واژه: الگو, تربیت بدنی, فراگیران با نیاز ویژه, مدارس استثنایی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه‌ها و شاخص‌های برنامه درسی تربیت بدنی مدارس استثنایی است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن فرا ترکیب براساس مدل اروین و همکاران(2011) است. جامعه پژوهش، متشکل از 256 مقاله علمی – پژوهشی منتشر شده در مجلات معتبر علمی است که در بازه سال‌های 1395 شمسی و 2009 میلادی تاکنون در زمینه برنامه درسی تربیت بدنی دانش‌آموزان دارای نیاز ویژه و ارائه الگو در این زمینه بودند. نمونه پژوهش شامل32 پژوهش است که به‌صورت هدفمند جمع‌آوری و بر اساس پایش موضوعی داده‌ها انتخاب‌شده‌اند. داده‌های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد موردمطالعه، گردآوری‌شده‌اند. بر اساس تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، ابعاد و مؤلفه‌های برنامه درسی تربیت بدنی فراگیران دارای نیاز ویژه در 7 بُعد و 27 محور طبقه‌بندی شدند. این ابعاد شامل ابعاد فردی (مشتمل بر محورهای برانگیختگی و ویژگی‌های فردی)، ویژگی‌های مربی (مشتمل بر محورهایی چون ویژگی‌های شخصیتی، تعهد، مهارت‌های ادراکی و تخصص)، اهداف (مشتمل بر محورهایی چون اهداف شناختی، اهداف عاطفی و عملکردی، اهداف ورزشی – جسمانی، توان بخشی)، ویژگی محتوا (مشتمل بر محورهایی چون طراحی بسته‌های آموزشی، محتوای پویا، مبتنی بر نیازهای فراگیران، مشارکتی و واقع‌بینانه و استاندارد)، رویکرد آموزشی (مشتمل بر محورهایی چون فعال و برانگیزاننده، تعاملی و تیم‌محور، رویکردهای انسان‌گرا، رویکردهای تلفیقی و آموزش و پرورش فراگیر و الگوی آموزش حرکات بدنی)، ارزشیابی (مشتمل بر محورهایی چون رویکردهای اجتماع‌مدار، رویکردهای فردی و رویکردهای سنجش عملکردی) و محیط بود. سیاست‌گذاران آموزشی با در نظر گرفتن این محورهای می‌توانند زمینه بهبود و طراحی الگوی بومی تربیت بدنی برای فراگیران با نیازهای ویژه را فراهم کنند.
Therefore, the aim of the current research is to identify the components and indicators of the physical education curriculum of exceptional schools. The approach of the present research is qualitative and its meta-combination method is based on the model of Irvin et al. (2011). The research community consists of 256 scientific-research articles published in reputable scientific journals between 2009 and 2009 in the field of physical education curriculum for students with special needs and providing role models in this field. The research sample includes 32 researches that were purposefully collected and selected based on thematic data monitoring. The research data were collected from the qualitative analysis of the studied documents. Based on the data analysis, the dimensions and components of the physical education curriculum of students with special needs were classified into 7 dimensions and 27 axes. These dimensions included individual dimensions, trainer characteristics, goals, content characteristics, educational approach, evaluation and environment. By considering these axes, educational policy-makers can provide the basis for improving and designing the native model of physical education for students with special needs.
