تحقق حمل و نقل پایدارشهری با تأکید بر پهنه‌ خانگی و آرام‌سازی ترافیکی (ملاصدرا، شیخ‌آباد قزوین)

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

نفیسه مهاجری ¹ , سید محمدرضا خطیبی ² , امیر قاسمی ³

1 - واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
2 - گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
3 - کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای ،گروه طراحی و برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای ، ،دانشگاه شهید بهشتی ،تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/04/04 تاریخ پذیرش : 1402/05/02 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: قزوین, فرایند تحلیل شبکه ای, حمل و نقل پایدار, آرام سازی ترافیکی, پهنه خانگی,

چکیده مقاله :

امروزه خیابان‌ها به طور عمده تحت تسلط خودروها قرار گرفته‌اند که منجر به اختلال در چرخه پایداری در حمل‌ونقل شهری شده است ، استفاده بیش از حد از خودروهای شخصی باعث کاهش افزایش احتمال تصادف می‌شود. این مقاله با استفاده از رویکردهایی مانند آرامسازی ترافیک و پهنه ی خانگی به این موضوعات پرداخته، بنابراین سنجش و ارزیابی عوامل مؤثر در آرامسازی ترافیک در محله‌های شهری با تأکید بر ایجاد پهنه ی خانگی جهت تحقق حمل و نقل پایدار یکی از مطالعات ضروریست.مقاله حاضر در دسته بندی توصیفی-تحلیلی قرار می گیرد که با توجه به هدف پژوهش مطالعات کاربردی-کیفی نیز می باشد . در ابتدا، روش تحلیل شبکه ای (ANP) با استفاده از نرم افزار Super Decision برای اولویت بندی گزینه ها برای دستیابی به حمل و نقل پایدار بر اساس نظرات دو متخصص برجسته مورد ارزیابی قرار گرفته است . سپس معیارهای مناسب برای آرامسازی ترافیک با استفاده از روش دلفی تعیین مشخص شده ودر نهایت،در مطالعه تطبیقی (محله جدید در مقابل محله قدیمی) با استفاده از تحلیل آماری گزینه‌های مناسب‌تر انجام شده .بر اساس یافته‌های مقاله، گزینه‌های حذف ترافیک عبوری، کاهش آلودگی هوا از طریق تجمع کاربری‌ها و کاهش ازدحام خودروی شخصی و ارتقای سازگاری عملکردی بالاترین امتیاز را برای دستیابی به حمل‌ونقل پایدار کسب کردند که معادل معیارهای کالبد،کارکرد،فرم و زیباشناسی ،محتوی و رفتارشناسی که معیارهای اصلی تحقق ارامسازی ترافیکی نیز می باشند است ،در مرحله بعد با توجه به نتایج محله شیخ اباد متمایلتر به اقداماتی از جنس کارکرد و محتوی به نسبت ملاصدرا بودند.

چکیده انگلیسی:

Nowadays, streets are predominantly dominated by vehicles, which has led to disruptions in the cycle of sustainability in urban transportation. Excessive use of private cars has increased the likelihood of accidents. This article addresses these issues by employing approaches such as traffic calming and neighborhood planning. Therefore, assessing and evaluating the factors that influence traffic calming in urban neighborhoods, with an emphasis on creating a home zone, is crucial for achieving sustainable transportation.The present article falls into the descriptive-analytical category, which also aligns with applied-qualitative studies. Initially, the Analytic Network Process (ANP) using the Super Decision software is employed to prioritize options for achieving sustainable transportation based on the evaluations of two prominent experts. Then, suitable criteria for traffic calming are determined using the Delphi method. Finally, a comparative study (new neighborhood vs. old neighborhood) is conducted using statistical analysis to evaluate the more suitable options.According to the findings of the article, the options of eliminating through traffic, reducing air pollution through land use integration, decreasing private vehicle congestion, and enhancing functional compatibility received the highest scores for achieving sustainable transportation. These align with the criteria of form, function, aesthetics, content, and behavior, which are the primary criteria for achieving traffic calming. Additionally, based on the results, the residents of Sheikh Abad neighborhood were more inclined towards actions related to function and content compared to Mollasadra neighborhood.

منابع و مأخذ:

بختیاری کمری، جمشید، و حبیبیان، هما. (1396). آرام سازی ترافیک سواره در محلات مسکونی با تاکید برالویت به پیاده (محله کلپا شهر همدان). کنفرانس پژوهش های معماری و شهرسازی اسلامی و تاریخی ایران. SID. https://sid.ir/paper/895460/fa

تقوایی، مسعود، و سجادی، مسعود. (1395). ارزیابی و تحلیل شاخص های حمل و نقل پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان). معماری و شهرسازی پایدار، 4(1 )، 1-18.

 https://sid.ir/paper/265490/fa

جعفری، کامران رضایی؛ ملکی، سعید؛ گشتیل، معصومه (1397)، ارزیابی قابلیت پیاده مداری فضاهای شهری با رویکرد نوشهرگرایی نمونه موردی: محله کیانپارس در شهر اهواز. فصلنامه مطالعات عمران شهری، (6)2

حبیبی، آرش.، ایزدیار، صدیقه وسر افرازی، اعظم. (1393). تصمیم‌گیری چند معیاره فازی، رشت کتیبه گیل.

حدیقه جوانی, محسن. (1394). روش‌های دستیابی به توسعه و حمل و نقل پایدار شهری. مدیریت شهری نوین، (11)3، 44-31.

سعیدی رضوانی،نوید وحبیبی،فرناز .(1389).ایجاد پهنه ی خانگی ،روشی برای تولید خیابان ها و محله های زیست پذیر (از مفهوم تا اجرا)، فصلنامه فن و هنر،24(5):20. 10.

زارعی گرگ‌آباد، فاطمه.، آهنی، سمیه و داوودپور، زهره(1392). امکان‌سنجی پهنه امن خانگی (Home Zone) عاملی جهت ارتقا کیفیت محیط در کالبد محلات شهری (نمونه موردی: محله خانقاه سنندج)، فصلنامه آمایش محیط، ۲۲، ۱۲۱.

. سلطانی، علی (1390)، مباحثی در حمل ‌و نقل پایدار شهری شیراز،‌ انتشارات دانشگاه شیراز، چاپ اول

سلطانی، علی (1390)، مباحثی در حمل‌ونقل شهری با تأکید بر رویکرد پایدار، مرکز نشر دانشگاه شیراز.

صفارزاده، محمودرضا و چاوشی، امیرپوریا و زینالی، یاشار، 1387، نوآوری در فناوری حمل‌ونقل عمومی شهری در جهت توسعه پایدار، هشتمین کنفرانس مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک ایران، تهران، https://civilica.com/doc/39696

طحانی، اسدالله و مرادقلی، فریده و نهتانی، محمد و علی احمدی، علیرضا،1396، بررسی آرام سازی ترافیک و روش های آن، دومین کنفرانس بین المللی مهندسی عمران،معماری ومدیریت بحران،تهران،https://civilica.com/doc/662546

عموشاهی ،نسرین . (1395) ، بررسی پایداری سیستم حمل و نقل شهری در خمینی شهر با استفاده از SWOT، سومین کنفرانس سالانه پژوهش های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، اصفهان، ص.4..

قره بگلو, مینو وخواجه سعید, فرناز. (1397). وونرف؛ مؤلفه‌های منظر شهری در خیابان برای زندگی منظر. 10(43), 42-51

معینی، سید محمد مهدی (1390)، شهرهای پیاده‌مدار، انتشارات آذرخش

Adams, W. J. L., & Saaty, R. (2003). Super decisions software guide. Super Decisions, 9, 43.

Akimura,S.(2015).Transportation Statistics That Can Contribute To Policies And Social Infrastructure Development Aimed At Ensuring The Healthy Growth Of Cities And Providing Support For Smooth Economic Activity .LATSS Research39,9-18

Berthod, C., Leclerc, C.: Traffic calming in québec: speed humps and speed cushions. J. Civ. Eng. Archit. 7(4), 456–465 (2013)

Biddulph, M. (2001). Home zones : A Planning And Design Handbook.

Biddulph,M (2007),Introduction to Residential  layout, Publisher: Taylor & Francis

Children’s Play Council. 2002. Home Zone News. National Children’s Bureau, London.Accessed online at: http://www.homezonenews.org.uk/.

Da silva ,F.P.,Santos , J.A.& Meireles,A.(2014).Road Accident: Driver Behavior,Learning and Driving Task. - Social and Behavioral Sciences.

Donato, V., Camolese, S., Terenzi, A. (2014). Traffic Analysis and Solutions. In:

Del Bo, A., Bignami, D. (eds) Sustainable Social, Economic and Environmental Revitalization in Multan City. Research for Development. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-02117-1_16

Saaty, T. L., & Takizawa, M. (1986). Dependence and independence: From linear hierarchies to nonlinear networks. European journal of operational research, 26(2), 229-237.

Granà, A., Giuffrè, T., Guerrieri, M.. Exploring effects of area-wide traffic calming measures on urban road sustainable safety. J. Sustain. Dev. 3(4), 38–49 (2010)

Rahman, F., Yoshida, S., Kojima, A., & Kubota, H. (2015). Paired comparison method to prioritize traffic calming projects. Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 11, 2472-2487.

-,-, Sheffield Home Zone Guidelies,published by Sheffied City Coucil.

Adams, W. J. L., & Sa’aty, R. (2003). Super decisions software guide. Super Decisions, 9, 43.

Akimura,S.(2015).Transportation Statistics That Can Contribute To Policies And Social Infrastructure Development Aimed At Ensuring The Healthy Growth Of Cities And Providing Support For Smooth Economic Activity .LATSS Research39,9-18

Amoushahi, N. (2016). Examining the Sustainability of Urban Transportation System in Khomeini City using SWOT Analysis. The Third Annual Conference on Architecture, Urban Planning, and Urban Management, Isfahan, p.4. [In Persian]

Bakhtiyari  Kamari, J., & Habibian, H. (2017). Traffic Calming in Residential Neighborhoods with an Emphasis on Pedestrians: Case Study of Kolpa District, Hamedan City. Islamic and Historical Architecture & Urbanism Research Conference, SID. Retrieved from https://sid.ir/paper/895460 [In Persian]

Berthod, C., Leclerc, C. (2013) Traffic calming in québec: speed humps and speed cushions. J. Civ. Eng. Archit. 7(4), 456–465

Biddulph, M. (2001). Home zones: A Planning and Design Handbook.

Biddulph,M (2007),Introduction to Residential  layout, Publisher: Taylor & Francis

Children’s Play Council. (2002). Home Zone News. National Children’s Bureau, London. Accessed online at: http://www.homezonenews.org.uk/.

Da silva ,F.P.,Santos , J.A.& Meireles, A.(2014). Road Accident: Driver Behavior,Learning and Driving Task. - Social and Behavioral Sciences

Donato, V., Camolese, S., Terenzi, A. (2014). Traffic Analysis and Solutions. In:

Del Bo, A., Bignami, D. (eds) Sustainable Social, Economic and Environmental Revitalization in Multan City. Research for Development. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-02117-1_16

Habibi, A., Izadyar, S., & Sarfarazi, A. (2014). Multi-Criteria Fuzzy Decision Making, Rasht Ketibeh Gil. [In Persian]

Hadighe Javani, M. (2015). Methods for Achieving Sustainable Development and Transportation. New Urban Management, 3(11), 31-44. [In Persian]

 Moeini, S. M. M. (2011). Pedestrian Cities, Azarakhsh Publications. [In Persian]

Qarebagloo, M., & Khajeh Saeed, F. (2018). The Impacts of Street Landscapes on the Pedestrian Environment. Landscape Architecture & Urban Studies, 10(43), 42-51. [In Persian]

Rezaii Iafari, K., Maleki, S., & Gashtil, M. (2018). Assessment of Walkability in Urban Spaces Based on New Urbanism: A Case Study of Kianpars Neighborhood in Ahvaz. Urban Civil Engineering Studies, 2(6). [In Persian]

Safarzadeh, M., & Chavoshi, A. & Zeynali, y. (2008). The Feasibility of Urban Public Transportation Development in the Direction of Sustainability. The 8th Iranian Transportation and Traffic Engineering Conference, Tehran. [In Persian]

Saidi Rezvani, N., & Habibi, F. (2010). Creating Home Zones: A Method for Generating Streets and Livable Neighborhoods (From Concept to Implementation). Fan va  Honar Magazine, 24(5): 20. [In Persian]

Sultani, A. (2011). Some Aspects of Shiraz Sustainable Urban Transportation. Shiraz University Publications, 1st edition. [In Persian]

Sultani, A. (2011). Some Aspects of Sustainable Urban Transportation. Shiraz University Publications, 1st edition. [In Persian]

Taghvaee, M., & Sajadi, M. (2016). Evaluation and Analysis of Sustainable Urban Transportation Indicators: A Case Study of Isfahan City. Sustainable Architecture and Urban Planning, 4(1), 1-18. Retrieved from https://sid.ir/paper/265490 [In Persian]

Tahani, A., Moradgholi, F., Nahtani, M., & Ali Ahmad, A. (2017). Examining the Impact of Traffic Calming and its Methods. The Second Annual Conference on Architecture, Urban Planning, and Crisis Management, Tehran. [In Persian]

237. L., & Takizawa, M. (1986). Dependence and independence: From linear hierarchies to nonlinear networks. European journal of operational research, 26(2), 229-237.

Zarei Korgabad, F., Ahani, S., & Davoodpour, Z. (2013). Feasibility of Home Zone as a Factor to Improve Living Environment Quality in Urban Neighborhood Fabric (Case Study: Khaneghah Neighborhood in Sanandaj). Journal of Environmental Studies, 22, 121. [In Persian]Sa’aty,

-,-. Sheffield Home Zone Guidelies,published by Sheffied City Coucil.