کارکردهای عقل اجتماعی از منظر علامه طباطبایی
محورهای موضوعی : پژوهشهای معرفت شناختی
طیبه سنچولی نژاد
1
(آموزش و پرورش)
محمد اکوان
2
(دانشیار گروه فلسفه ، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران(نویسنده مسئول))
کلید واژه: کارکرد, عقل, علامه طباطبایی, عقل اجتماعی,
چکیده مقاله :
در این مقاله با رویکرد تحلیلی نظریات علامه طباطبایی به موضوع عقل اجتماعی وکارکردآن پرداخته می شود.تشکیل اجتماع از منظرعلامه بر اساس منفعت طلبی و ضرورت انسان در بر آوردن نیاز های خود است وی با تقریر نظریه اعتباریات و استخدام توانسته تبیین مناسبی از اجتماع و کارکرد عقل درآن را ارائه دهد به طوری که این رویکرد اصول اجتماعی علامه را از نسبیت افراطی و سکولار خارج می کند. ضمن باز خوانی نظریه استخدام و اعتباریات در قالب یک نظریه وجود شناسی به استخراج لایه های آن به ضرورت عدالت و قوانین اجتماعی خواهیم پرداخت .علامه پیوند ناگسستنی میان شکل گیری عقل اجتماعی وقرار داد مشترک در اجتماع قائل است که به سوی مدنیت و حکومت رهنمون می کند. زیست جمعی از منظر علامه تبعی و نه از روی طبع بلکه بواسطه اضطرار بوده است .علامه اعتبار اجتماع را ملازم با اعتبار عدالت لحاظ می کند زیرا زیست متعادل همان عدالت است که اعتبارمی شود تحقق عدالت و دوام آن نیازمند پشتوانه دین است و لذا وی دین را ضامن اجرای عدالت معرفی می کند .
In this article, with the analytical approach of Allameh Tabatabai's theories, the issue of social reason and its function is dealt with. Present reason in it so that this approach takes Allameh's social principles out of extreme and secular relativism. While rereading the theory of employment and credit in the form of an ontological theory, we will extract its layers on the necessity of justice and social laws. Slowly Collective life from the point of view of Allameh has been subordinate and not by nature but due to urgency. Allameh considers the validity of society as related to the validity of justice because balanced life is the justice that is validated. Achieving justice and its permanence requires the support of religion. Introduces the guarantor of justice.. Achieving justice and its permanence requires the support of religion. Introduces the guarantor of justice.. Achieving justice and its permanence requires the support of religion. Introduces the guarantor of justice.
قرآن کریم
اژدری حسن (1385) معرفت شناسی اجتماعی در اندیشه علامه طباطبایی، مجله پگاه حوزه ، آبان ، شماره195
دور کیم ، امیل (1373) قواعد و روش های جامعه شناسی ترجمه علی محمد کاردان ، تهران دانشگاه تهران
جوادی آملی ، عبد الله ،(1393)، تحریر رساله الولایه شمس الوحی تبریزی ،علامه سید محمد حسین طباطبایی ، ج اول ، قم ، مرکز چاپ اسرا ء
جهامی ، جیرار ، (1998) موسوعه مصطلحات الفلسفه عند العرب ، بیروت ، مکتبه البنان
سجادی ، سید جعفر ( 1375) اصطلاحات فرهنگ علوم فلسفی و کلامی ،تهران ، امیر کبیر
فیروز جایی ، رمضان ، ( 1383) عقلانیت در نظر علامه طباطبایی ، مجله ذهن ، شماره 17
طباطبائی، محمدحسین، (1375)، تفسیر المیزان، قم ،دفتر انتشارات اسلامی
همو ، (1387)، رسالت تشیع در دنیای امروز. به کوشش هادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب
همو ، (1385). شیعه در اسلام. قم: دفتر انتشارات اسلامی
همو ،(1387) بررسی های اسلام، جلد های 1و2، بکوشش سیدهادی خسرو شاهی، قم، بوستان کتاب
همو،(1387 ) روابط اجتماعی در اسلام ،محمد جواد حجتی ، سید هادی خسرو شاهی،، ، بوستان کتاب ، قم
همو ، ( 1367)، اصول فلسفه و روش رئالیسم ، پاورقی مرتضی مطهری ، جلدهای1و2و3، افست
همو ،(1361) تاریخ قرآن. شرکت نشر فرهنگ قرآن. تهران
همو ، (1386) قرآن در اسلام، به کوشش سید هادی خسروشاهی، مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه ی علمیه قم
همو،(1369) انسان از آغاز تا انجام. صادق لاریجانی. تهران: الزهرا.
همو، (1387) آغاز فلسفه ، قم ، مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
همو، (1374) نهایه الحکمه ، قم: انتشارات اسلامی
همو، (1338) شیعه، خسروشاهی، سید هادی، احمدی، علی. تهران: مؤسسه انتشارات رسالت
همو،(1362)الاعتباریات در مجموعه رسائل سبعه ،قم ، بنیاد علمی و فکری استاد علامه طباطبایی
همو،(1419)الانسان فی الدنیا در مجموعه الرسائل التوحیدیه ،بیروت ،موسسه النعمان
همو،(1387)ولایت نامه ، همایون همتی ، تهران ،روایت فتح
عمید زنجانی ، عباسعلی ، معارف جعفری ،( 1346)، شماره ی 8
مصلح ، علی اصغر ،(1392) ادراکات اعتباری و فلسفه ی فرهنگ ،تهران ، موسسه فرهنگی هنری پگاه روزگار نو
مطهری ، مرتضی ، (1379) مجموعه آثار ، تهران ، صدرا
_||_