بررسی افراط گرایی دینی در افغانستان و سوریه در چارچوب حقوق بین الملل و راهبرد سیاست خارجی روسیه

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

سید نورالدین واحدپور ¹ (دانشجوی دکترای، گروه روابط بین الملل، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.)
محسن دیانت ² (دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.)
سهیل سهیلی نجف آبادی ³ (گروه حقوق و علوم سیاسی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/12/10 تاریخ پذیرش : 1401/04/20 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: روسیه, سوریه, افغانستان, حقوق بین الملل, بنیادگرایی,

چکیده مقاله :

یکی از چالش‌های نظام بین الملل(سازمان‌ها و هنجارهای بین المللی و نیز کشورها) در منطقه خاورمیانه و به طور مشخص در افغانستان و سوریه گسترش افراط‌گرایی( دینی و قومی و ...) است. هر چند این موضوع را از ابعاد مختلفی می‌توان مورد بررسی قرار داد اما هدف این پژوهش بررسی این مساله در افغانستان و سوریه در چارچوب حقوق بین الملل و راهبرد سیاست خارجی روسیه است. سوال اصلی مقاله این است که موضوع گروه‌های افراط گرای دینی و اقدامات آن‌ها و نیز نوع برخورد با آن‌ها(دولت‌ها و نهادهای فراملی) در حقوق بین الملل و از طرفی سیاست خارجی خاورمیانه‌ای روسیه چگونه نگریسته شده است؟ روش انجام این پژوهش کیفی است. روش جمع آوری داده‌ها نیز کتابخانه‌ای بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش توصیفی تبیینی بهره گرفته شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که خطر اصلی افراط‌گرایی دینی از نظر حقوق بین الملل نقض حقوق بشر، صلح و امنیت بین‌المللی، تروریسم و آزادی مذهبی در چارچوب گفتمان لیبرالیسم است. از طرف دیگر هر چند روس‌ها در مسایلی چون مبارزه با تروریسم، روند صلح، منع تکثیر جنگ افزارهای کشتار جمعی، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و جرایم سازمان یافته با کشورهای غربی منافع یکسانی دارند، با این حال در مسایلی مثل تغییر نظام های سیاسی، تغییر سیستم‌های نظامی و گسترش لیبرالیسم غربی در کشورهای منطقه با بهانه مبارزه با افراط گرایی، از نگرانی‌های مهمی برخوردار هستند.

چکیده انگلیسی:

One of the challenges of the international system (international organizations and norms as well as countries) in the Middle East region and specifically in Afghanistan and Syria is the spread of extremism (religious and ethnic, etc.). Although this issue can be investigated from different dimensions, the purpose of this research is to investigate this issue in Afghanistan and Syria within the framework of international law and Russia's foreign policy strategy. The main question of the article is how the issue of religious extremist groups and their actions as well as the way they are dealt with (states and transnational institutions) are viewed in international law and on the other hand in the foreign policy of Russia in the Middle East. Is? The method of conducting this research is qualitative. The method of data collection is also a library, and the descriptive descriptive method was used to analyze the information. The results of the article show that the main danger of religious extremism in terms of international law is violation of human rights, international peace and security, terrorism and religious freedom within the framework of liberalism discourse. On the other hand, although the Russians have the same interests as Western countries in issues such as the fight against terrorism, the peace process, the prohibition of the proliferation of weapons of mass destruction, the fight against drug trafficking and organized crime, however, in issues such as changing the regimes Political,

منابع و مأخذ:

• آقاحسینی، علیرضا؛ امام جمعه‌زاده، سیدجواد و فروغی، عاطفه. ­(1392). مطالعه سیاست خارجی روسیه در بحران داخلی سوریه از منظر سازه‌انگاری. پژوهش‌های راهبردی سیاست،2(7)، 146 –

https://elmnet.ir/article/1135939-22012/

• امیدی، علی. ­(1388). حقوق بین الملل از نظریه تا عمل. بنیاد حقوقی میزان.


• امیراحمدیان، بهرام. ­(1390). روسیه و خاورمیانه­. همشهری دیپلماتیک، (47)، 20 –

https://www.sid.ir/fa/journal/JournalListPaper.aspx?ID=45323

• بوزان، باری. (­1387). مردم، دولت‌ها و هراس. ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی. پژوهشکده مطالعات راهبردی.


• تضمینی، غنچه. ­(1991). روابط ایران و روسیه. مرکز بین المللی مطالعات صلح.

http://peace-ipsc.org

• صادق، خسرو؛ عزتی، عزت اله و سرور، رحیم. ­(1395). تاثیر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه بر استراتژی ژئوپلیتیکی ایران. نشریه علمی (وزارت علوم)، 10(39)، 89 –

http://ensani.ir/fa/article/421023/

• درایسدل، آلاسدایر و بلیک، جرالد اچ. (1374). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا. ترجمه دره میر حیدر. چاپ چهارم. دفتر مطالعات سیاسی وبین‌الملل.


• درآینده، روح الله و احمدی، حمید­. (1397). سیاست روسیه در بحران سوریه و پیامدهای آن بر منافع ملی ایران. مطالعات روابط بین‌الملل،11(44)، 95 –

https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=475684

• دکمجیان، هرایر. ­(‌1377). ‌اسلام در انقلاب جنبش های اسلامی معاصر در جهان عرب. ‌ترجمه حمید احمدی. انتشارات کیهان.


• دهشیار، حسین. (1390). ­روسیه پوتین: تعارض با آمریکا­.سایت مرکز پژوهش‌های علمی و­ مطالعات استراتژیک­ خاورمیانه.

https://www.cmess.ir/Page/View/2011-12-23/916

• دوئرتی، جیمز و فالتزگراف، جیمز. (1390). نظریه‌های متعرض در روابط بین‌الملل. ترجمه وحید بزرگی و علیرضا طیب. قومس.


• زادوخین، آ.گ. ­(1388).سیاست خارجی روسیه، خودآگاهی و منافع ملی. ترجمه مهدی سنایی. موسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.


• زرقانی، سید هادی و احمدی، ابراهیم.­(۱۳۹۶). شیعه هراسی به مثابه قلمروسازی گفتمانی محور غربی- عربی در بحران های ژئوپلیتیکی خاورمیانه (مطالعه موردی: بحران سوریه). ژئوپلیتیک، 13(45)، 30 –

http://ensani.ir/fa/article/372758/

• زرگر، افشین و سلیمی، لیلا. ­(1396). روسیه و مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری در قفقاز: دستاوردها و ناکامی‌ها. دو ماهنامه پژوهش در هنر و علوم انسانی، 2(6)، 120 –

http://ensani.ir/fa/article/373821/

• زهرانی، مصطفی و فرجی لوحه سرا­، تیمور. (1395). رویکرد ژئوپلیتیک فدراسیون روسیه در بحران سوریه. فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، 22(94)، 70 –

http://ca.ipisjournals.ir/article_24261.html

• زهرانی، مصطفی. (1381). از کشورهای یاغی تا محور اهریمنی؛ مهار تا حمله پیشدستانه. فصلنامه سیاست خارجی، 16(1)، 100 –


• زین العابدین، یوسف. ­(1386). درآمدی بر جغرافیای سیاسی پیشرفته. چاپ اوّل. کتیبه گیل.


• سنایی، مهدی. (1387). روابط ایران و روسیه: مشکلات و دورنمای پیش رو. ایراس.


• سنجابی، علیرضا. (1375). استراتژی و قدرت نظامی. پاژنگ.


• شعیب، بهمن. (1387). ­سیاست خارجی روسیه: نگاه به شرق -‌ حرکت به غرب. موسسه مطالعاتی ایراس.


• عرب، محمدرضا­. (1396). سیاست‌خارجی روسیه در غرب آسیا و سوریه؛ اصول و اهداف. خبرگزاری فارس.

https://www.farsnews.ir/news/13961223001848/

• عزیزی، حمیدرضا و نجفی، مصطفی. ­(1397). آینده شراکت ایران و روسیه در بحران سوریه. رهیافت‌های سیاسی و بین المللی،9(52)، 95 –

http://ensani.ir/fa/article/395636

• عسکری غلامرضا. ­(­­1390). ­روس‌ها و پوتینیسم.روزنامه اطلاعات، شماره 25265.


• عطایی، فرهاد و رسولی ثانی آبادی، الهام. ­(1389). بررسی نقش و جایگاه سیاست خارجی در نظریه های روابط بین الملل. فصلنامه سیاست، 40(3)، 226 –

http://ensani.ir/fa/article/411019/

• عطایی، فرهاد و شجاعی، محمدکاظم. (1389). ­جایگاه روسیه در نظام بین‌الملل.دو فصلنامه ایراس، 5(6)، 47.

https://www.magiran.com/paper/900353

• قامت، جعفر. (1388) . جایگاه خاورمیانه در اندیشه‌های ژئوپلیتیک. فصلنامه دانشنامه، 2(1)، 100 –

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/72026/91/text

• قوام، عبدالعلی. ­(1384). روابط بین‌الملل: نظریه‌ها و رویکردها. سمت.


• کرمی، جهانگیر و سنایی، مهدی. (1387). روابط نظامی ایران و روسیه. دوفصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، 27(113)، 59 –

http://ca.ipisjournals.ir/article_244895.html

• کرمی، جهانگیر. (1388)، روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه. دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.


• کرمی، جهانگیر و نوری، علیرضا­. (1391)، روسیه، تحولات عربی و چالش سیستمی در خاورمیانه. دوفصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، 78، 167- 192.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53489/175/text

• کریمی پور یدالله. (1379). مقدمه‌ای بر ایران و همسایگان. انتشارات جهاد دانشگاهی.


• کمپ، جفری و هارکاوی، رابرت. ­(1383). جغرافیای سیاسی خاورمیانه. ترجمه مهدی حسینی متین. پژوهشکده مطالعات راهبردی.


• کولایی، الهه. (­ 1376). ­تحول در سیاست خاورمیانه ای روسیه.فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، 3(18)، 148 –

http://ensani.ir/fa/article/211012/

• کیانی، داوود­. (۱۳۸۶). سیاست روسیه در خاورمیانه: محورها و محرک‌ها. راهبرد، (47)، 380 –

http://ensani.ir/fa/article/130582/

• گلشن پژوه، محمودرضا. (1387). ­روسیه و امریکا ، بازگشت جنگ سرد؟.کتابخانه دیجیتالی دید.  


• لسانی، سیدحسام و یدائی امناب، محسن. ­(1394). امکان رسیدگی به جنایات داعش در دیوان کیفری بین­المللی از دیدگاه حقوق بین الملل. فصلنامه سیاست خارجی، 29(116)، 79 –

http://fp.ipisjournals.ir/article_22254.html

• مشیر زاده، حمیرا­. (1384). تحول در نظریه های روابط بین الملل. سمت.


• مصطفوی، ولی الله­. (1391). ­سوریه صحنه تنازع بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای­. پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، (14).

https://www.cmess.ir/Page/View/2012-08-21/741

• ملیکیشویلی، الکساندر، توماس، جفری‌ال و شیرین هانتر. (1391). اسلام در روسیه؛ سیاست‌های هویتی و امنیتی. ترجمه الهه کولائی، سیده‌مطهره حسینی، اسماء معینی. نشر نی.


• منتظری، بهرام. (1388). تحولات جدید خاورمیانه: چالش‌های درون ساختاری و فرایندهای امنیتی در خاورمیانه. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، 1(1)، 100 –

http://pir.iaush.ac.ir/article_559917.html

• نجات، سید علی. ­(1396). نوسلفی گری در سوریه. پژوهشکده مطالعات راهبردی.


• نوری، علیرضا. ­(1389).سیاست خارجی روسیه در دوره پوتین  اصول و روندها. دانشگاه جامع امام حسین.


• نیاکویی، امیر و بهمنش، حسین. ­(1391). ­بازیگران معارض در بحران سوریه: اهداف و رویکردها. نشریه روابط خارجی، 4(16)، 135 –

http://ensani.ir/fa/article/314489/